พระเจ้าอิศานวรมันที่ 1

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไปยังการนำทาง ไปยังการค้นหา
อีศานวรรมัมที่ 1
พระมหากษัตริย์
ครองราชย์ค.ศ. 616–637
ก่อนหน้ามเหนทรวรรมันที่ 1
ถัดไปภววรรมันที่ 2
พระราชบิดามเหนทรวรรมันที่ 1
สวรรคตค.ศ. 635 หรือ 637

อีศานวรรมัมที่ 1 หรือ อีสานวรรมัมที่ 1 (เขมร: ឦឝានវម៌្មទី១/ឦសានវម៌្មទី១ อีศานวรฺมฺมที ๑/อีสานวรฺมฺมที ๑; อักษรโรมัน: Isanavarman I) ไทยมักเขียนว่า อิศานวรมันที่ 1, อิสานวรมันที่ 1, หรือ อีสานวรมันที่ 1 พระนามอื่นว่า อีศานเสนา (เขมร: ឦឝានសេនា) และเอกสารจีนเรียก อีเชอน่าเซียนไต้ (จีน: 伊奢那先代; พินอิน: Yīshēnàxiāndài) เป็นพระมหากษัตริย์แห่งเจนละในคริสต์ศตวรรษที่ 7 เป็นโอรสของมเหนทรวรรมันที่ 1 (មហេន្ទ្រវរ្ម័នទី១ มเหนฺทฺรวรฺมันที ๑) และสืบราชสมบัติต่อจากมเหนทรวรรมันที่ 1[1]:69[2]:294

พระเจ้าอีศานวรรมัมที่ 1 เมื่อขึ้นเสวยราชย์แล้ว ทรงเอาอีศานปุระ (ឦឝានបុរ อีศานบุร) เป็นเมืองหลวง ซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ที่ปราสาทสมบูรณ์ไพรคุก (ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក บฺราสาทสํบูรไพฺรคุก)[3]

พระองค์เป็นที่กล่าวถึงในเอกสารประวัติศาสตร์หลายครั้ง เช่น เอกสารจีนชื่อ สุยชู (隋書) ซึ่งเขียนขึ้นใน ค.ศ. 636 เอ่ยถึงพระองค์ว่า เป็นผู้ครองเจนละเมื่อต้นคริสต์ศตวรรษที่ 7 ส่วนเอกสารของหม่า ตวันหลิน (馬端臨) แห่งราชวงศ์ยฺเหวียน (元朝) พรรณนาราชสำนักของพระองค์ที่อีศานปุระว่า พระองค์ทรงศิราภรณ์ทองคำประดับเพชร ทรงสังวาลย์มุก มีมหาเสนาห้าคนเฝ้าทูลละอองพระบาท[1]:74–76

นอกจากนี้ จารึกหลายหลักที่สร้างขึ้นในรัชกาลของพระองค์กล่าวถึงพระราชอำนาจเหนือดินแดนหลายแห่ง ทั้งกล่าวว่า ศิวทัตตะ (Shivadatta) ผู้เป็นพระโอรส ซึ่งต่อมา คือ ภววรรมันที่ 2 (ភវវរ្ម័នទី២ ภววรฺมันที ๒) ได้ครองดินแดนแห่งหนึ่งนามว่า "เชฺยษฐปุระ" (Jyesthapura)[4]:36–39 จารึกหลักสุดท้ายที่สร้างขึ้นในรัชสมัยของพระองค์ลงปีว่า ค.ศ. 627 และมีจารึกอีกหลักหนึ่งกล่าวว่า สร้างขึ้นใน ค.ศ. 639 ในรัชกาลของผู้สืบทอดบัลลังก์ต่อจากพระองค์ คือ ภววรรมันที่ 2[5] แสดงว่า ใน ค.ศ. 639 นั้น พระองค์มิได้ครองราชย์แล้ว นักประวัติศาสตร์ทั่วไปเชื่อว่า พระองค์เสวยราชย์จนถึง ค.ศ. 635 หรือบ้างก็ว่า ค.ศ. 637 โดยสิ้นพระชนม์ใน ค.ศ. ดังกล่าวนั้น[6]

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ 1.0 1.1 Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
  2. ↑ Higham, C., 2014, Early Mainland Southeast Asia, Bangkok: River Books Co., Ltd., ISBN 9786167339443
  3. ↑ “Coedès‟ Histories of Cambodia”.page 11.
  4. ↑ Higham, C., 2001, The Civilization of Angkor, London: Weidenfeld & Nicolson, ISBN 9781842125847
  5. ↑ BEFEO 1904.page 693.
  6. ↑ "Early Civilizations of Southeast Asia by Dougald J. W. O'Reilly - Chenla". Google Books. สืบค้นเมื่อ 30 December 2015.

บรรณานุกรม[แก้]

Published as “Coedès‟ Histories of Cambodia”, in Silpakorn University International Journal (Bangkok,), Volume 1, Number 1, January–June 2000, pp. 61–108.

  • Vickery, Michael. (1998). "Society, economics, and politics in pre-Angkor Cambodia: the 7th-8th centuries." :Centre for East Asian Cultural Studies for Unesco. ISBN 9784896561104
  • Marr, David G./ Millner, A. C./ Gungwu, Wang (1986). "Southeast Asia in the Ninth to Fourteenth Centuries.". ISBN 9971988399
  • Majumdar, Ramesh Chandra. (1980). "Kambuja-Deśa: or, An ancient Hindu colony in Cambodia." :Institute for the Study of Human Issues. ISBN 0915980282
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=พระเจ้าอิศานวรมันที่_1&oldid=8359741"