กองพลที่ 1 รักษาพระองค์

กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
ตราสัญลักษณ์ของกองพลที่ 1 รักษาพระองค์
ประจำการ	พ.ศ. 2448–ปัจจุบัน
ประเทศ	ไทย
กำลังรบ	กองพล
กองบัญชาการ	แขวงดุสิต เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร

กองพลที่ 1 รักษาพระองค์ เป็นหน่วยทหารราบของกองทัพบกไทย ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของกองทัพภาคที่ 1 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวก่อตั้งกองพลที่ 1 เมื่อ พ.ศ. 2448 พระบรมราชโองการของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร กำหนดให้กองพลนี้เป็นหน่วยทหารรักษาพระองค์ เมื่อ พ.ศ. 2516

กองพลที่ 1 ประกอบด้วย 1 กองทหารราบ คือ กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์

วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2566 พลตรี สิทธิพร จุลปานะ ​เป็น ผู้บัญชาการกองพลที่ 1 รักษาพระองค์

ประวัติ

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการจัดตั้งกองพลที่ 1 เมื่อ พ.ศ. 2448 ตามคำแนะนำของพระราชโอรสคนที่2 คือ พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดช กรมหมื่นนครไชยศรีสุรเดช ผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการ (เทียบเท่าตำแหน่งผู้บัญชาการทหารบก) กระทรวงกลาโหม พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดชมีพระประสงค์จะจัดโครงสร้างของกองทัพสยามตามแบบยุโรป ประกอบด้วย 10 กองพลเป็นอย่างน้อย เมื่อถึง พ.ศ. 2449 กองพลที่ 1 ได้เข้าประจำการโดยมีฐานที่มั่นอยู่ในกรุงเทพฯ ในปี พ.ศ. 2451 ได้มีการจัดระเบียบกองทัพอีกครั้ง โดยกองพลที่ 1 ประกอบด้วย 5 หน่วย (กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์ กรมทหารราบที่ 2 มหาดเล็กรักษาพระองค์ (ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นกรมทหารราบที่ 11) กรมทหารม้าที่ 1 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 และกรมทหารช่างที่ 1) กองพลที่ 1 ได้รับหน้าที่ถวายความปลอดภัยพระมหากษัตริย์ ดูแลความสงบเรียบร้อยทั้งพระบรมมหาราชวัง พระนคร และลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาโดยรอบ

ส่วนทหารภายใต้บังคับบัญชา

• กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
  • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
  • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
  • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
• กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 1 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 11 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 31 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
• กองพันทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
• กองพันทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์ กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
• กองพันทหารสื่อสารที่ 1
• กองพันเสนารักษ์ที่ 1 กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
• กองสรรพาวุธเบา กองพลที่ 1 รักษาพระองค์

รายพระนามและรายนามผู้บัญชาการกองพลที่ 1 รักษาพระองค์

1. พลตรี พระยาสุรเสนา (กลิ่น แสง-ชูโต) (พ.ศ. 2450 - พ.ศ. 2452)
2. พลตรี พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นกำแพงเพ็ชร์อรรคโยธิน (พ.ศ. 2452 - พ.ศ. 2454)
3. พลตรี พระยาเสนาภิมุข (เล็ก ปาณิกบุตร) (พ.ศ. 2454 - พ.ศ. 2456)
4. พลตรี พระยารามกำแหง (ทองอยู่ ภีมะโยธิน) (พ.ศ. 2456 - พ.ศ. 2460)
5. พลตรี พระยารามรณรงค์ (หม่อมหลวงช่วย ฉัตรกุล) (พ.ศ. 2460- พ.ศ. 2463)
6. พลตรี สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา (พ.ศ. 2463 - พ.ศ. 2466)
7. พลตรี พระยาพิชัยรณรงค์สงคราม (ทองดี จารุทัต) (พ.ศ. 2466 - พ.ศ. 2472)
8. พลตรี พระยาประเสริฐสงคราม (เทียบ คมกฤส) (พ.ศ. 2472 - พ.ศ. 2473)
9. พลตรี พระยาเสนาสงคราม (หม่อมราชวงศ์อี๋ นพวงศ์) (พ.ศ. 2473 - พ.ศ. 2475)
10. พลตรี ขุนปลดปรปักษ์ (พ.ศ. 2485 - พ.ศ. 2487)
11. พลตรี หลวงวีรวัฒน์โยธิน (พ.ศ 2487 - พ.ศ. 2491)
12. พลตรี สฤษดิ์ ธนะรัชต์ (พ.ศ. 2491 - พ.ศ. 2493)
13. พลตรี ถนอม กิตติขจร (พ.ศ. 2493 - พ.ศ. 2495)
14. พลตรี ประภาส จารุเสถียร (พ.ศ. 2495 - พ.ศ. 2500)
15. พลตรี กฤษณ์ สีวะรา (พ.ศ. 2500 - พ.ศ. 2504)
16. พลตรี ประยูร หนุนภักดี (พ.ศ. 2504 - พ.ศ. 2505)
17. พลตรี เกรียงไกร อัตตะนันทน์ (พ.ศ. 2505 - พ.ศ. 2508)
18. พลตรี ประเสริฐ ธรรมศิริ (พ.ศ. 2508 - พ.ศ. 2515)
19. พลตรี เอื้อม จิรพงศ์ (พ.ศ. 2515 - พ.ศ. 2518)
20. พลตรี อรุณ ทวาทวศิน (พ.ศ. 2518 - พ.ศ. 2520)
21. พลตรี พัฒน์ อุไรเลิศ (พ.ศ. 2520 - พ.ศ. 2522)
22. พลตรี อาทิตย์ กำลังเอก (พ.ศ. 2522 - พ.ศ. 2523)
23. พลตรี สุจินต์ อารยะกุล (พ.ศ. 2523 - พ.ศ. 2524)
24. พลตรี พิจิตร กุลละวณิชย์ (พ.ศ. 2524 - พ.ศ. 2527)
25. พลตรี อิสระพงศ์ หนุนภักดี (พ.ศ. 2527 - พ.ศ. 2528)
26. พลตรี วิมล วงศ์วานิช (พ.ศ. 2528 - พ.ศ. 2529)
27. พลตรี ศัลย์ ศรีเพ็ญ (พ.ศ. 2529 - พ.ศ. 2531)
28. พลตรี มงคล อัมพรพิสิฏฐ์ (พ.ศ. 2531 - พ.ศ. 2532)
29. พลตรี วัฒนา สรรพานิช (พ.ศ. 2532 - พ.ศ. 2533)
30. พลตรี ชัยณรงค์ หนุนภักดี (พ.ศ. 2533 - พ.ศ. 2534)
31. พลตรี ธิติพงษ์ เจนนุวัตร (พ.ศ. 2534 - พ.ศ. 2535)
32. พลตรี สมภพ อัตตะนันทน์ (พ.ศ. 2535 - พ.ศ. 2539)
33. พลตรี อาชวินทร์ เศวตเศรณี (พ.ศ. 2539 - พ.ศ. 2541)
34. พลตรี นพดล อินทปัญญา (พ.ศ. 2541 - พ.ศ. 2542)
35. พลตรี วันชัย ทองสุขุม (พ.ศ. 2542 - พ.ศ. 2543)
36. พลตรี ไพศาล กตัญญู (พ.ศ. 2543 - พ.ศ. 2545)
37. พลตรี จิรสิทธิ เกษะโกมล (พ.ศ. 2545 - พ.ศ. 2546)
38. พลตรี อนุพงษ์ เผ่าจินดา (พ.ศ. 2546 - พ.ศ. 2547)
39. พลตรี พฤณท์ สุวรรณทัต (พ.ศ. 2547 - พ.ศ. 2549)
40. พลตรี ดาว์พงษ์ รัตนสุวรรณ (พ.ศ. 2549 - พ.ศ. 2550)
41. พลตรี ไพบูลย์ คุ้มฉายา (พ.ศ. 2550 - พ.ศ. 2552)
42. พลตรี กัมปนาท รุดดิษฐ์ (พ.ศ. 2552 - พ.ศ. 2554)
43. พลตรี พิสิทธิ์ สิทธิสาร (พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2555)
44. พลตรี วราห์ บุญญะสิทธิ์ (พ.ศ. 2555 - พ.ศ. 2557)
45. พลตรี อภิรัชต์ คงสมพงษ์ (พ.ศ. 2557 - พ.ศ. 2557)
46. พลตรี พงษ์สวัสดิ์ พรรณจิตต์ (พ.ศ. 2557 - พ.ศ. 2558)
47. พลตรี ณรงค์พันธ์ จิตต์แก้วแท้ (พ.ศ. 2558 - พ.ศ. 2561)
48. พลตรี ทรงวิทย์ หนุนภักดี (พ.ศ. 2561 - พ.ศ. 2562)
49. พลตรี ทรงพล สาดเสาเงิน (พ.ศ. 2562 - พ.ศ. 2564)
50. พลตรี วรยส เหลืองสุวรรณ (พ.ศ. 2564 - พ.ศ. 2565)
51. พลตรี ณัฐเดช จันทรางศุ (พ.ศ. 2565 - พ.ศ. 2566)
52. พลตรี สิทธิพร จุลปานะ (พ.ศ. 2566 - ปัจจุบัน)

ยศทหารเป็นยศขณะดำรงตำแหน่งและในวงเล็บเป็นระยะเวลาที่ดำรงตำแหน่ง