ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สหพันธรัฐ"
บรรทัด 111: | บรรทัด 111: | ||
|- |
|- |
||
|14 |
|14 |
||
|[[ประเทศเซนต์คิตส์และเนวิส|เซนต์คิตส์และเนวิส]] |
|||
|2 เกาะ |
|||
| |
|||
|1983 |
|||
|- |
|||
|15 |
|||
|[[ประเทศซูดาน|ซูดาน]] |
|[[ประเทศซูดาน|ซูดาน]] |
||
|17 รัฐ |
|17 รัฐ |
||
บรรทัด 116: | บรรทัด 122: | ||
|1956 |
|1956 |
||
|- |
|- |
||
| |
|16 |
||
|[[ประเทศเซาท์ซูดาน|ซูดานใต้]] |
|[[ประเทศเซาท์ซูดาน|ซูดานใต้]] |
||
|32 รัฐ |
|32 รัฐ |
||
บรรทัด 122: | บรรทัด 128: | ||
|2011 |
|2011 |
||
|- |
|- |
||
| |
|17 |
||
|[[ประเทศเวเนซุเอลา|เวเนซุเอลา]] |
|[[ประเทศเวเนซุเอลา|เวเนซุเอลา]] |
||
|23 รัฐ |
|23 รัฐ |
||
บรรทัด 128: | บรรทัด 134: | ||
|1863 |
|1863 |
||
|- |
|- |
||
| |
|18 |
||
|[[สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์]] |
|[[สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์]] |
||
|7 รัฐ |
|7 รัฐ |
||
บรรทัด 134: | บรรทัด 140: | ||
|1971 |
|1971 |
||
|- |
|- |
||
| |
|19 |
||
|[[สหรัฐ]] |
|[[สหรัฐ]] |
||
|50 รัฐ |
|50 รัฐ |
||
บรรทัด 140: | บรรทัด 146: | ||
|1776 |
|1776 |
||
|- |
|- |
||
| |
|20 |
||
|[[ประเทศออสเตรเลีย|ออสเตรเลีย]] |
|[[ประเทศออสเตรเลีย|ออสเตรเลีย]] |
||
|6 รัฐ |
|6 รัฐ |
||
บรรทัด 146: | บรรทัด 152: | ||
|1901 |
|1901 |
||
|- |
|- |
||
| |
|21 |
||
|[[ประเทศออสเตรีย|ออสเตรีย]] |
|[[ประเทศออสเตรีย|ออสเตรีย]] |
||
|9 รัฐ |
|9 รัฐ |
||
บรรทัด 152: | บรรทัด 158: | ||
|1920 |
|1920 |
||
|- |
|- |
||
| |
|22 |
||
|[[ประเทศอาร์เจนตินา|อาร์เจนตินา]] |
|[[ประเทศอาร์เจนตินา|อาร์เจนตินา]] |
||
|23 รัฐ |
|23 รัฐ |
||
บรรทัด 158: | บรรทัด 164: | ||
|1853 |
|1853 |
||
|- |
|- |
||
| |
|23 |
||
|[[ประเทศอินเดีย|อินเดีย]] |
|[[ประเทศอินเดีย|อินเดีย]] |
||
|29 รัฐ |
|29 รัฐ |
||
บรรทัด 164: | บรรทัด 170: | ||
|1950 |
|1950 |
||
|- |
|- |
||
| |
|24 |
||
|[[ประเทศอิรัก|อิรัก]] |
|[[ประเทศอิรัก|อิรัก]] |
||
|19 จังหวัด |
|19 จังหวัด |
||
บรรทัด 170: | บรรทัด 176: | ||
|2005 |
|2005 |
||
|- |
|- |
||
| |
|25 |
||
|[[ประเทศเอธิโอเปีย|เอธิโอเปีย]] |
|[[ประเทศเอธิโอเปีย|เอธิโอเปีย]] |
||
|9 เขตบริหาร |
|9 เขตบริหาร |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 18:42, 17 ตุลาคม 2561
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
บทความนี้หรือส่วนนี้ของบทความต้องการปรับรูปแบบ ซึ่งอาจหมายถึง ต้องการจัดรูปแบบข้อความ จัดหน้า แบ่งหัวข้อ จัดลิงก์ภายใน และ/หรือการจัดระเบียบอื่น ๆ คุณสามารถช่วยแก้ไขปัญหานี้ได้โดยการกดที่ปุ่ม แก้ไข ด้านบน จากนั้นปรับปรุงหรือจัดรูปแบบอื่น ๆ ในบทความให้เหมาะสม |
ส่วนหนึ่งของชุดการเมือง |
ระบอบการปกครอง พื้นฐาน |
---|
รายชื่อระบอบการปกครอง รายชื่อประเทศตามระบอบการปกครอง |
สถานีย่อยการเมือง |
สหพันธรัฐ (อังกฤษ: federation) หรืออีกชื่อหนึ่งว่า รัฐสหพันธ์ เป็นรัฐอธิปไตยประเภทหนึ่งซึ่งมีลักษณะของสหภาพรัฐหรือภูมิภาคที่ปกครองตนเองบางส่วน ที่รวมเข้าด้วยกันโดยรัฐบาลกลาง หรือรัฐบาลสหพันธ์ ในสหพันธรัฐ สถานะการปกครองตนเองของรัฐองค์ประกอบนั้นตามแบบได้รับการคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญและไม่อาจเปลี่ยนแปลงได้โดยการตัดสินใจฝ่ายเดียวของรัฐบาลกลาง
ระบอบการปกครองหรือโครงสร้างตามรัฐธรรมนูญที่พบในสหพันธรัฐนั้นทราบกันในชื่อ ระบอบสหพันธรัฐ เป็นระบอบการปกครองที่ตรงข้ามกับรูปแบบรัฐอีกประเภทหนึ่ง คือ รัฐเดี่ยว ตัวอย่างสหพันธรัฐ เช่น ประเทศเยอรมนี ซึ่งประกอบด้วยสิบหกรัฐ (Länder) ที่รวมเข้ากันเป็นสหพันธ์
สหพันธรัฐนั้นอาจประกอบไปด้วยประชาชนที่หลากหลายทางเชื้อชาติ และมีพื้นที่กว้างใหญ่ (ดังเช่น ความหลากหลายอย่างที่สุดในอินเดีย) แม้สหพันธรัฐจะไม่จำเป็นต้องประกอบด้วยทั้งสองประการที่กล่าวมาก็ตาม สหพันธรัฐนั้นส่วนมากก่อตั้งขึ้นจากความตกลงแต่เดิมระหว่างรัฐอธิปไตยจำนวนหนึ่งโดยตั้งอยู่บนความกังวลหรือผลประโยชน์ร่วมกัน ความตกลงแรกเริ่มได้สร้างเสถียรภาพซึ่งเกื้อหนุนผลประโยชน์ร่วมกันข้ออื่น นำดินแดนที่แตกต่างกันสิ้นเชิงมาใกล้ชิดกัน และให้ดินแดนทั้งหมดมีหลักความเห็น (common ground) กว่าแต่ก่อน ในขณะเดียวกัน ความตกลงนี้ได้รับการรับรองและมีการจัดขบวนการเพื่อผสานรวมกันให้ใกล้ชิดยิ่งขึ้น แต่ก็มีบางช่วง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อปัจจัยวัฒนธรรมร่วมเข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น เชื้อชาติหรือภาษา บางขั้นตอนในแบบนี้ถูกเร่งให้เร็วขึ้นหรือบีบอัด
องค์การระหว่างประเทศของกลุ่มประเทศสหพันธรัฐ คือ องค์ประชุมกลุ่มประเทศสหพันธรัฐ (Forum of Federations) มีสำนักงานใหญ่อยู่ที่กรุงออตตาวา รัฐออนตาริโอ ประเทศแคนาดา ซึ่งมีจุดประสงค์ในการแบ่งปันแนวคิดและแนวปฏิบัติในการจัดการระบบการปกครองแบบสหพันธ์ ปัจจุบันมีประเทศสมาชิกทั้งหมด 9 ประเทศ
รูปแบบสหพันธรัฐ
ในระบอบสหพันธรัฐ รัฐบาลท้องถิ่น (หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า "รัฐบาลองค์ประกอบ") นั้นถือว่ามีอำนาจอธิปไตยในบางส่วน ทั้งยังมีอำนาจเฉพาะที่รัฐบาลกลางไม่สามารถใช้ได้ ส่วนรัฐบาลกลางจะมีอำนาจในการบริหารจัดการระบบราชการส่วนรวม และมีอำนาจในการกำหนดนโยบายทางการทูต ซึ่งรวมไปถึงการค้า การสื่อสาร และการทหาร ซึ่งเป็นอำนาจที่รัฐบาลท้องถิ่นไม่มีในครอบครอง อีกทั้งยังไม่มีสถานะเป็นรัฐอธิปไตยในกฎหมายสากล ซึ่งจะถือว่ารัฐบาลกลางเป็นตัวแทนของรัฐบาลท้องถิ่นทั้งประเทศ
ส่วนใหญ่แล้ว ทั่วทั้งของสหพันธรัฐจะใช้ระบบรัฐบาลกลาง-ท้องถิ่นในการบริหารราชการ แต่ในบางกรณี สหพันธรัฐอาจมีดินแดนที่รัฐบาลกลางเป็นผู้ควบคุมโดยตรง อย่างเช่นประเทศแคนาดาและออสเตรเลียที่รัฐบาลกลางมีอำนาจในการเปลี่ยนหรือยกเลิกขอบเขตอำนาจบริหารของรัฐบาลท้องถิ่นได้ โดยไม่จำเป็นต้องขอความยินยอมก่อน ทำให้ปัจจุบันแต่ละรัฐของสองประเทศนี้มีอำนาจในการปกครองตนเองที่ไม่เท่าเทียมกัน หรือประเทศอินเดีย ที่นอกจากรัฐบาลองค์ประกอบแล้ว ยังมีดินแดนที่อยู่ใต้อาณัติของสหภาพอีกหลายแห่งด้วยกัน และสหรัฐอเมริกาที่มีเขตปกครองพิเศษของรัฐบาลกลาง คือกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. (DC = District of Columbia; เขตปกครองพิเศษโคลัมเบีย) ซึ่งเป็นเขตปกครองพิเศษที่ติดต่อกับรัฐเวอร์จิเนียและรัฐแมริแลนด์ โดยวอชิงตัน ดี.ซี. อยู่ในเขตฝั่งซ้ายของแม่น้ำพอตอแมก (Potomac River) ในกรณีข้างต้น รัฐบาลกลางจะแยกเขตปกครองออกจากการปกครองของรัฐบาลท้องถิ่นดั้งเดิม และใช้พื้นที่ของเขตเป็นที่ตั้งของหน่วยงานราชการต่างๆ ตามที่รัฐบาลกลางกำหนด ส่วนใหญ่แล้วเขตการปกครองพิเศษที่รัฐบาลกลางเป็นผู้ควบคุมโดยตรงจะอยู่ใน บริเวณที่มีประชากรเบาบางเกินกว่าที่จะตั้งเป็นรัฐ หรือไม่ค่อยมีคุณค่าทางเศรษฐกิจมากเท่าใดนัก หรือไม่ก็เป็นบริเวณที่เคยมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ เช่นเมืองหลวงของประเทศ
ต้นกำเนิดของสหพันธรัฐ ส่วนใหญ่มีจุดเริ่มต้นมาจากข้อตกลงร่วมกันระหว่างรัฐอธิปไตย ซึ่งอาจเป็นข้อตกลงเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ทางการค้าหรือการทหาร (ในกรณีของสหรัฐอเมริกา) หรือข้อตกลงระหว่างรัฐเพื่อสถาปนารัฐชนชาติเดียว ที่รวบรวมเขตแดนจากรัฐต่างๆ ที่มีเชื้อชาติเดียวกันเข้ามารวมกันเป็นประเทศเดียว (ในกรณีของเยอรมนี) อย่างไรก็ดี ต้นกำเนิดและความเป็นมาของแต่ละชาติย่อมแตกต่างกัน อย่างในออสเตรเลีย ที่สถาปนาสหพันธรัฐจากการอนุมัติของประชาชนผ่านการลงคะแนนเสียงในประชามติ รัฐธรรมนูญออสเตรเลีย ในขณะที่ประเทศบราซิลเคยใช้ทั้งระบอบสหพันธรัฐและการปกครองแบบรัฐเดียว บราซิลในปัจจุบันประกอบไปด้วยรัฐที่มีอาณาเขตเหมือนในยุคเริ่มแรกที่เพิ่งมี การตั้งอาณานิคมในบราซิลโดยชาวโปรตุเกส ซึ่งในปัจจุบันก็ยังคงมีความสำคัญในหลายๆ ด้านต่อประเทศ และรัฐใหม่ที่ถูกตั้งขึ้นมาโดยรัฐบาลกลาง โดยรัฐล่าสุดถูกตั้งขึ้นมาผ่านรัฐธรรมนูญในปี พ.ศ. 2531 โดยมีจุดประสงค์หลักคือเป็นที่ตั้งให้กับหน่วยงานบริหารราชการ
รายชื่อประเทศที่ใช้ระบบสหพันธรัฐ
ปัจจุบัน
ลำดับ | ประเทศ | รัฐร่วม | พื้นที่ของรัฐบาลกลาง | ปี ค.ศ. ที่เป็น |
---|---|---|---|---|
1 | คอโมโรส | 3 รัฐ | 1975 | |
2 | แคนาดา | 10 รัฐ | 3 ดินแดน | 1867 |
3 | เนปาล | 14 เขต | 2015 | |
4 | ไนจีเรีย | 36 รัฐ | 1 เขตปกครองพิเศษ | 1963 |
5 | บราซิล | 26 รัฐ | 1 เฟเดอรัลดิสตริกต์ | 1889 |
6 | บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา | 10 รัฐ | 1995 | |
7 | เบลเยียม | 3 ภูมิภาค 3 ชุมชน | 1970 | |
8 | ปากีสถาน | 4 จังหวัด | 4 เขตปกครองพิเศษ | 1956 |
9 | มาเลเซีย | 13 รัฐ | 3 เขตปกครองพิเศษ | 1963 |
10 | เม็กซิโก | 31 รัฐ | 1 เขตของรัฐบาลกลาง | 1821 |
11 | ไมโครนีเซีย | 4 รัฐ | 1979 | |
12 | เยอรมนี | 16 รัฐ | 1949 | |
13 | สวิสเซอร์แลนด์ | 26 รัฐ | 1848 | |
14 | เซนต์คิตส์และเนวิส | 2 เกาะ | 1983 | |
15 | ซูดาน | 17 รัฐ | 1956 | |
16 | ซูดานใต้ | 32 รัฐ | 2011 | |
17 | เวเนซุเอลา | 23 รัฐ | 1863 | |
18 | สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ | 7 รัฐ | 1971 | |
19 | สหรัฐ | 50 รัฐ | 1776 | |
20 | ออสเตรเลีย | 6 รัฐ | 2 ดินแดน | 1901 |
21 | ออสเตรีย | 9 รัฐ | 1920 | |
22 | อาร์เจนตินา | 23 รัฐ | 1 เขตปกครองตนเอง | 1853 |
23 | อินเดีย | 29 รัฐ | 7 ดินแดน | 1950 |
24 | อิรัก | 19 จังหวัด | 2005 | |
25 | เอธิโอเปีย | 9 เขตบริหาร | 2 เขตบริหาร | 1995 |
อดีต
ประเทศ | ตั้งแต่ - จนถึง
(ค.ศ.) |
รัฐร่วม | หมายเหตุ |
---|---|---|---|
จักรวรรดิเยอรมัน | 1871 - 1918 | 25 รัฐ (สมาชิกของรัฐบาลกลาง) | |
เซอร์เบียและมอนเตเนโกร | 1992 - 2003 | 2 ประเทศ | รวมกันเป็นประเทศ ก่อนที่จะแยกออกจากกันในปี2005 |
สหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมยูโกสลาเวีย | 1945 - 1992 | 6 ประเทศ | |
เยอรมนีตะวันออก | 1949 - 1952 | 5 รัฐและเบอร์ลินตะวันออก | |
สหพันธรัฐโรดีเชียและไนแอซาแลนด์ | 1952 - 1963 | 3 เขต | |
สหภาพโซเวียต | 1922 - 1991 | 15 ประเทศ | รวมกันเป็นสหภาพ |
สมาพันธรัฐเยอรมันเหนือ | 1867 - 1871 | 22 รัฐ | |
สมาพันธรัฐอเมริกา | 1861 - 1865 | 13 รัฐ และ 1 ดินแดนพิเศษ | |
สหรัฐอินโดนิเซีย | 1949 - 1950 | 16 เขต | |
สหรัฐโคลอมเบีย | 1863 - 1866 | 9 รัฐ | |
สเปน | 1873 - 1874 | 15 รัฐ | |
สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก | 1964 - 1967 | 26 จังหวัด | |
สาธารณรัฐไวมาร์ | 1919 - 1933 | 18 รัฐ | 17 รัฐในปี 1929 |
สาธารณรัฐสังคมนิยมเชโกสโลวัก | 1948 - 1990 | 2 ประเทศ | |
สหพันธรัฐออสเตรีย | 1934 - 1938 | 8 เขต |