อำเภอนบพิตำ

อำเภอนบพิตำ
อำเภอนบพิตำ
	อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Nopphitam
	คำขวัญ: น้ำตกกรุงชิง ต้นประสวยยิ่ง ; เด่นจริงคลองกลาย แร่ธาตุป่าไม้ ; ค่ายลูกเสือจังหวัด เมืองประวัติโบราณ
	แผนที่จังหวัดนครศรีธรรมราช เน้นอำเภอนบพิตำ
	พิกัด: 8°43′12″N 99°45′6″E / 8.72000°N 99.75167°E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นครศรีธรรมราช
พื้นที่
• ทั้งหมด	720.156 ตร.กม. (278.054 ตร.ไมล์)
ประชากร (2564)
• ทั้งหมด	33,662 คน
• ความหนาแน่น	46.74 คน/ตร.กม. (121.1 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	80160
รหัสภูมิศาสตร์	8021
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอนบพิตำ เลขที่ 246 ; หมู่ที่ 1 ถนนท่าศาลา-โรงเหล็ก ตำบลนบพิตำ อำเภอนบพิตำ จังหวัดนครศรีธรรมราช 80160
	ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

นบพิตำ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครศรีธรรมราช มีขนาดพื้นที่ใหญ่เป็นอันดับสามของจังหวัดนครศรีธรรมราช รองจากอำเภอทุ่งสง และอำเภอชะอวด ตามลำดับ อยู่ห่างจากอำเภอเมืองนครศรีธรรมราชประมาณ 52 กิโลเมตร

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอนบพิตำตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอกาญจนดิษฐ์ (จังหวัดสุราษฎร์ธานี) และอำเภอสิชล
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอท่าศาลา
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอท่าศาลา อำเภอพรหมคีรีและอำเภอพิปูน
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอบ้านนาสาร (จังหวัดสุราษฎร์ธานี)

ประวัติ

ตำนานเมืองนครศรีธรรมราชกล่าวว่า เมื่อมหาศักราช 1588 ปีมะเมีย (ตรงกับ พ.ศ.2209) พระพนมวังและนางสะเดียงทองสร้างป่าเป็นนา และบำรุงพระมหาธาตุ ณ เมืองจรุงสระ นอกเมืองนครดอนพระ มีการสร้างป่าเป็นนา ในท้องที่ที่อยู่ในเขตอำเภอนบพิตำ ในปัจจุบัน

พบว่าน่าจะเป็นไปได้ที่กล่าวถึงนั้นคือบริเวณบ้านนบและบ้านพิตำในเขต อำเภอนี้เคยเป็นที่สร้างทำนบกั้นน้ำ สำหรับ "สร้างป่าเป็นนา" สอดคล้องกับที่ จ.ส.ต.เล็ก สุขประชา เล่าว่า บริเวณนี้เคยมีคันดินใหญ่มาก

ซึ่งเชื่อมต่อกับนาและแนวร่องน้ำที่ติดต่อกับคลองกลาย มีคำว่าพนัง ซึงเป็นชื่อวัดเก่าแก่ คือ วัดพนังตรา ที่ตอนหลังกลายเป็น "วัดนางตรา" ก็บ่งถึงความเกี่ยวโยงกับเรื่อง “นบ” กั้นน้ำ อันน่าจะมีส่วนเรียกบ้านนี้ว่า "นบพิตำ"

ส่วนคำว่า "พิตำ" สันนิฐานกันว่า เป็นคำภาษาทมิฬเพี้ยนมาจาก "ติรำ" ซึ่งหมายถึง"น้ำ" "นบพิตำ" จึงน่าหมายถึงทำนบกั้นน้ำดังกล่าวแล้ว การที่ชนชาติทมิฬเข้ามาเกี่ยวพันกับภาคใต้ส่วนนี้ มีประจักษ์พยานอยู่มาก เช่น ศิลาจารึก ภาษาทมิฬที่วัดพระบรมธาตุ เป็นต้น

ท้องที่อำเภอนบพิตำเดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอท่าศาลา กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศลงวันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2538 แบ่งพื้นที่การปกครองออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอนบพิตำ โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน ปีเดียวกัน^[1] และต่อมาในวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550 ได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็น อำเภอนบพิตำ โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 8 กันยายน ปีเดียวกัน^[2]