อำเภอร่อนพิบูลย์

อำเภอร่อนพิบูลย์
อำเภอ
คำขวัญ:  อุดมสินแร่ เมืองแม่เศรษฐี ผลไม้พันธุ์ดี มีปศุสัตว์ เกจิหลวงพ่อ ใบพ้อสานพัด ดุกย่างรสจัด ทิวทัศน์รามโรม
พิกัดภูมิศาสตร์: 8°10′48″N 99°51′18″E
อักษรไทย	อำเภอร่อนพิบูลย์
อักษรโรมัน	Amphoe Ron Phibun
จังหวัด	นครศรีธรรมราช
พื้นที่
• ทั้งหมด	358.74 ตร.กม. (138.51 ตร.ไมล์)
ประชากร (2562)
• ทั้งหมด	82,465 คน
• ความหนาแน่น	229.87 คน/ตร.กม. (595.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	80130, 80350 (เฉพาะตำบลเสาธงและหินตก)
รหัสภูมิศาสตร์	8013
ที่ตั้ง ที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอร่อนพิบูลย์ หมู่ที่ 12 ตำบลร่อนพิบูลย์ อำเภอร่อนพิบูลย์ จังหวัดนครศรีธรรมราช 80130
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

อำเภอร่อนพิบูลย์ เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดนครศรีธรรมราช

ประวัติ

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 แห่งราชวงศ์จักรี ได้ทรงจัดระเบียบการปกครองแผ่นดิน เป็นแบบเทศาภิบาล ร่อนพิบูลย์เป็นแขวงหนึ่งที่จัดตั้งขึ้น ในมณฑลนครศรีธรรมราช โดยประกาศจัดตั้งเมื่อ พ.ศ. 2493 ต่อมาได้เปลี่ยนคำเรียกเขตการปกครอง จากแขวงเป็นอำเภอ อำเภอร่อนพิบูลย์ ได้ชื่อมาจาก "บ้านร่อน" ด้วยเหตุที่ราษฎรส่วนใหญ่มีอาชีพร่อนแร่ขาย เมื่อมีการจัดตั้งแขวงขึ้น จึงได้ใช้ชื่อว่า "ร่อนพิบูลย์" และยังมีความหมายบ่งบอกถึงดินแดนที่มีความอุดมสมบูรณ์ด้วยสินแร่ ซึ่งเดิมทีการทำเหมืองแร่เป็นประเภทเหมืองขุดเจาะ

• วันที่ 14 สิงหาคม 2453 จัดสร้างสะพานข้ามห้วยสัก ในท้องที่อำเภอร่อนพิบูลย์
• วันที่ 1 เมษายน 2460 ตั้งไปรษณีย์โทรเลข ที่อำเภอร่อนพิบูลย์ เนื่องจากการทำบ่อแร่ดีบุก และการค้าขายเจริญขึ้นมาก เพื่อให้สะดวกแก่ราชการ และการค้าขายในอำเภอ
• วันที่ 16 กันยายน 2466 แยกพื้นที่ตำบลชะอวด ตำบลท่าประจะ ตำบลท่าเสม็ด ตำบลวังอ่าง และตำบลเคร็ง อำเภอร่อนพิบูลย์ มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอชะอวด ขึ้นกับอำเภอร่อนพิบูลย์
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลควนชุม แยกออกจากตำบลควนพัง ตั้งตำบลเสาธง แยกออกจากตำบลหินตก ตั้งตำบลวังอ่าง แยกออกจากตำบลท่าประจะ ตั้งตำบลเคร็ง แยกออกจากตำบลท่าเสม็ด
• วันที่ 1 มีนาคม 2492 โอนพื้นที่หมู่ 6 (ในตอนนั้น) ของตำบลควนพัง อำเภอร่อนพิบูลย์ ไปขึ้นกับตำบลท้องลำเจียก อำเภอเชียรใหญ่
• วันที่ 10 มีนาคม 2496 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอชะอวด อำเภอร่อนพิบูลย์ เป็น อำเภอชะอวด
• วันที่ 17 กันยายน 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลร่อนพิบูลย์ ในท้องที่บางส่วนของตำบลร่อนพิบูลย์
• วันที่ 16 มิถุนายน 2502 ตั้งเรือนจำชั่วคราวบ้านเขาหมาก ในพื้นที่ตำบลร่อนพิบูลย์ (ในขณะนั้น)
• วันที่ 20 กรกฎาคม 2508 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลร่อนพิบูลย์ เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
• วันที่ 26 สิงหาคม 2512 จัดตั้งสุขาภิบาลเขาชุมทอง ในท้องที่บางส่วนของตำบลควนเกย
• วันที่ 13 ธันวาคม 2515 จัดตั้งนิคมสร้างตนเอง ในท้องที่อำเภอร่อนพิบูลย์
• วันที่ 17 มิถุนายน 2523 ตั้งตำบลทางพูน แยกออกจากตำบลเสาธง
• วันที่ 15 มกราคม 2536 ตั้งตำบลนาหมอบุญ แยกออกจากตำบลสามตำบล
• วันที่ 23 สิงหาคม 2536 จัดตั้งสุขาภิบาลหินตก ในท้องที่บางส่วนของตำบลหินตก
• วันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2537 แยกพื้นที่ตำบลบ้านควนมุด ตำบลบ้านชะอวด อำเภอชะอวด และตำบลควนหนองคว้า ตำบลทุ่งโพธิ์ ตำบลนาหมอบุญ ตำบลสามตำบล อำเภอร่อนพิบูลย์ มาตั้งเป็น อำเภอจุฬาภรณ์ เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัคคราชกุมารี ในวโรกาสที่ทรงมีพระชันษาครบ 3 รอบ ในปีพุทธศักราช 2536
• วันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2537 ตั้งตำบลทุ่งโพธิ์ แยกออกจากตำบลควนเกย ตั้งตำบลควนหนองคว้า แยกออกจากตำบลควนเกย ตำบลควนพัง และตำบลควนชุม
• วันที่ 20 พฤศจิกายน 2539 แยกพื้นที่ตำบลเชียรเขา ตำบลดอนตรอ ตำบลสวนหลวง อำเภอเชียรใหญ่ และตำบลทางพูน อำเภอร่อนพิบูลย์ มาตั้งเป็น อำเภอเฉลิมพระเกียรติ เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในมหามงคลวโรกาสฉลองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลร่อนพิบูลย์ สุขาภิบาลเขาชุมทอง และสุขาภิบาลหินตก เป็นเทศบาลตำบลร่อนพิบูลย์ เทศบาลตำบลเขาชุมทอง และเทศบาลตำบลหินตก ตามลำดับ
• วันที่ 24 กันยายน 2547 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลควนเกย รวมกับเทศบาลตำบลเขาชุมทอง

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอร่อนพิบูลย์ตั้งอยู่ทางตอนกลาง ค่อนไปทางทิศใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอลานสกาและอำเภอพระพรหม
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเฉลิมพระเกียรติ
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอชะอวดและอำเภอจุฬาภรณ์
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอทุ่งสง

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอร่อนพิบูลย์แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 6 ตำบล 57 หมู่บ้าน ได้แก่

1. ร่อนพิบูลย์ (Ron Phibun) 16 หมู่บ้าน 2. หินตก (Hin Tok) 12 หมู่บ้าน 3. เสาธง (Sao Thong) 8 หมู่บ้าน 4. ควนเกย (Khuan Koei) 6 หมู่บ้าน 5. ควนพัง (Khuan Phang) 8 หมู่บ้าน 6. ควนชุม (Khuan Chum) 7 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอร่อนพิบูลย์ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลร่อนพิบูลย์ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลร่อนพิบูลย์
• เทศบาลตำบลเขาชุมทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลควนเกยทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลหินตก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหินตก
• องค์การบริหารส่วนตำบลร่อนพิบูลย์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลร่อนพิบูลย์ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลร่อนพิบูลย์)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหินตก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหินตก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลหินตก)
• องค์การบริหารส่วนตำบลเสาธง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเสาธงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลควนพัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลควนพังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลควนชุม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลควนชุมทั้งตำบล

ธนาคาร

• ธนาคารออมสิน
• ธนาคารกรุงเทพ
• ธนาคารไทยพาณิชย์
• ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
• ธนาคารกสิกรไทย
• ธนาคารกรุงไทย

โรงเรียนระดับมัธยมศึกษา

• โรงเรียนเสาธงวิทยา
• โรงเรียนตระพังพิทยา
• โรงเรียนคีรีราษฎร์พัฒนา
• โรงเรียนควนเกยสุทธิวิทยา
• โรงเรียนร่อนพิบูลย์เกียรติวสุนธราภิวัฒก์ (โรงเรียนมัธยมประจำอำเภอ)
• โรงเรียนร่อนพิบูลย์วิทยา