เล่าเบา
เล่าเบา (หลิว จ้าน) | |
|---|---|
| 留贊 | |
| ผู้พิทักษ์ทัพซ้าย (左護軍 จั่วฮู่จฺวิน) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 255 – ค.ศ. 255 | |
| กษัตริย์ | ซุนเหลียง |
| ขุนพลซ้าย (左將軍 จั่วเจียงจฺวิน) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 252 – ค.ศ. 255 | |
| กษัตริย์ | ซุนเหลียง |
| นายกองพันทหารม้าประจำการ (屯騎校尉 ถุนฉีเซี่ยวเว่ย์) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? – ค.ศ. ? | |
| กษัตริย์ | ซุนกวน |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | ค.ศ. 183 นครจินหฺวา มณฑลเจ้อเจียง |
| เสียชีวิต | ค.ศ. 255 (72 ปี) มณฑลอานฮุย |
| บุตร |
|
| อาชีพ | ขุนพล |
| ชื่อรอง | เจิ้งหมิง (正明) |
เล่าเบา[1] (ค.ศ. 183–255) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า หลิว จ้าน (จีน: 留贊; พินอิน: Liú Zàn) ชื่อรอง เจิ้งหมิง (จีน: 正明; พินอิน: Zhèngmíng) เป็นขุนพลของรัฐง่อก๊กในยุคสามก๊กของจีน เดิมรับใช้ขุนศึกซุนกวน (ภายหลังเป็นจักรพรรดิผู้ก่อตั้งรัฐง่อก๊ก) ในช่วงปลายยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก
ประวัติช่วงต้นและการรับใช้ซุนกวน
[แก้]เล่าเบาเป็นชาวอำเภอฉางชาน (長山縣 ฉางชานเซี่ยน) เมืองห้อยเข (會稽郡 ไคว่จีจฺวิ้น) ซึ่งอยู่ในนครจินหฺวา มณฑลเจ้อเจียงในปัจจุบัน เล่าเบารับราชการเป็นข้าราชการชั้นผู้น้อยในที่ว่าการเมืองท้องถิ่นตั้งแต่วัยเยาว์ และครั้งหนึ่งเคยรบกับอู๋ หฺวาน (吳桓) ผู้นำกลุ่มกบฏโพกผ้าเหลืองกลุ่มหนึ่ง แม้ว่าเล่าเบาจะสังหารอู๋ หฺวานได้ แต่ก็ได้รับบาดเจ็บที่ขาข้างหนึ่งและไม่สามารยืดขาให้ตรงได้อีก[2]
แม้ว่าเล่าเบาได้รับบาดเจ็บแต่ยังคงแน่วแน่เด็ดเดี่ยว เล่าเบาชอบอ่านตำราการทหารและประวัติศาสตร์เป็นพิเศษ เมื่อใดที่เล่าเบาอ่านเรื่องที่แม่ทัพในยุคโบราณจัดกระบวนทัพในยุทธการ เล่าเบาก็ทอดถอนใจเพราะคิดว่าตนคงไม่มีทางเป็นอย่างแม่ทัพเหล่านั้นได้ ครั้งหนึ่งเล่าเบาบอกกับครอบครัวและเพื่อนฝูงว่า "แผ่นดินโกลาหล ผู้คนจำนวนมากต่อสู้เพื่ออำนาจ ตลอดช่วงเวลาของประวัติศาสตร์มีเพียงผู้มีความพิเศษเท่านั้นที่ขึ้นมามั่งคั่งและมีชื่อเสียงได้สำเร็จ บัดนี้ข้าไม่อาจทำอะไรได้กับทุพพลภาพนี้ได้ ข้าก็ไม่ต่างกับคนตาย ข้าตั้งใจจะเฉือนขาตนเอง หากโชคดีพอที่จะรอดชีวิตก็คงสามารถยืดขาได้ แล้วข้าก็จะสามารถทำตามความฝันได้ต่อมา แต่หากข้าตายก็ให้ไปเป็นตามนั้นเถิด"[3] ครอบครัวและเพื่อนของเล่าเบาพยายามจะหยุดเล่าเบาไม่ให้ทำเช่นนั้นแต่ไม่สำเร็จ เล่าเบาใช้มีดเฉือนขาของตัวเองและปล่อยให้เลือดไหลออก แต่ก็หมดสติไปเพราะความเจ็บปวด หลังเล่าเบาหายดีแล้วก็สามารถยืดขาและเดินได้ตามปกติอีกครั้ง[4]
เล่งทองนายทหารผู้รับใช้ขุนศึกซุนกวนได้ยินเรื่องเกียวกับเล่าเบาก็รู้สึกประทับใจ จึงแนะนำซุนกวนว่าเล่าเบาเป็นผู้มีความสามารถ เล่าเบาจึงได้มารับใช้ซุนกวน หลังเล่าเบามีผลงานการรบในยุทธการหลายครั้ง ก็ได้รับการเลื่อนยศเป็นนายกองพันทหารม้าประจำการ (屯騎校尉 ถุนฉีเซี่ยวเว่ย์) เล่าเบาเป็นที่รู้จักว่าเป็นคนผู้พูดจาเปิดเผยตรงไปตรงมาและไม่เกรงกลัวอำนาจใด ๆ ซุนกวนจึงเห็นว่าเล่าเบาเป็นคนค่อนข้างน่ากลัว[5]
ยุทธการที่ตังหิน
[แก้]ในปี ค.ศ. 252 หลังการสวรรคตของจักรพรรดิซุนกวน เล่าเบารับราชการต่อมากับซุนเหลียงรัชทายาทของซุนกวนผู้ขึ้นเป็นจักรพรรดิลำดับที่ 2 แห่งง่อก๊ก ต่อมาในปีเดียวกัน วุยก๊กรัฐอริของง่อก๊กบุกเข้าโจมตีเขื่อนที่ทัพง่อก๊กสร้างที่ตังหิน (東興 ตงซิง; ทางตะวันออกเฉียงใต้ของนครเฉาหู มณฑลอานฮุยในปัจจุบัน) จูกัดเก๊กผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แห่งง่อก๊กนำทัพง่อก๊กไปต้านข้าศึก โดยเล่าเบา เตงฮอง ลิกี๋ และต๋องจูนำทัพหน้าเข้ายึดคันดินสฺวี (徐塘 สฺวีถาง) และทำลายค่ายในแนวหน้าส่วนหนึ่งของข้าศึก ทัพหลักของง่อก๊กตามมาสมทบและร่วมกันปราบทัพวุยก๊ก เล่าเบาได้เลื่อนขึ้นเป็นขุนพลซ้าย (左將軍 จั่วเจียงจฺวิน) จากความดีความชอบในยุทธการ[6]
กบฏบู๊ขิวเขียมและบุนขิม
[แก้]ในปี ค.ศ. 255 เมื่อบู๊ขิวเขียมและบุนขิมขุนพลวุยก๊กเริ่มก่อกบฏในฉิวฉุน (壽春 โช่วชุน; ปัจจุบันคืออำเภอโช่ว มณฑลอานฮุย) ซุนจุ๋นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ของง่อก๊กตัดสินใจจะนำกำลังพลไปยังฉิวฉุนเพื่อสนับสนุนการก่อกบฏ เล่าเบาได้รับการตั้งให้เป็นผู้พิทักษ์ทัพซ้าย (左護軍 จั่วฮู่จฺวิน) ได้รับตราอาญาสิทธิ์ และได้รับคำสั่งให้ไปเข้าร่วมกับซุนจุ๋นในการรบ แต่เล่าเบาล้มป่วยระหว่างเดินทางไปฉิวฉุน ในช่วงเวลาเดียวกันนั้น ทัพหลวงของวุยก๊กได้ปราบปรามกบฏเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ระหว่างที่ซุนจุ๋นเตรียมการจะกลับง่อก๊กได้สั่งให้เล่าเบานำกำลังทหารคุ้มกันเสบียงกลับไปก่อนล่วงหน้า[7][8]
จูกัดเอี๋ยนขุนพลวุยก๊กใช้โอกาสที่ข้าศึกล่าถอยสั่งให้เจียวปั้น (蔣班 เจี่ยง ปาน) ให้นำกำลังพล 4,000 นายไล่ตามโจมตีเล่าเบา[9] เล่าเบายังคงป่วยอยู่ในเวลานั้นจึงไม่สามารถลุกขึ้นมาสั่งการกองกำลังให้รบกับข้าศึกได้ เล่าเบาเห็นว่าหากเป็นอย่างนี้ก็ต้องพ่ายแพ้แน่ จึงส่งร่มพิธีการและตราประจำตำแหน่งของตนให้กับผู้ใต้บังคับบัญชาแล้วบอกว่า "ข้าผู้เป็นแม่ทัพเคยได้ปราบข้าศึกและยึดธงข้าศึกไป แต่ข้าไม่เคยพ่ายแพ้ในการรบแม้แต่ครั้งเดียว บัดนี้ข้าล้มป่วยและมีกำลังพลด้อยกว่าข้าศึกนัก ท่านควรรีบจากไปขณะที่ยังทำได้ หากเราตายในวันนี้ทั้งหมดก็ไม่เป็นผลดีต่อรัฐของเรา รังแต่จะเป็นประโยชน์ต่อข้าศึกเท่านั้น" ผู้ใต้บังบัญชาปฏิเสธที่จะจากไป เล่าเบาจึงชักดาบออกมาและขู่จะฆ่าผู้ใต้บังคับบัญชา ผู้ใต้บังคับบัญชาจึงยอมจากไป[10]
ในอดีต เมื่อเล่าเบาเข้าร่วมในการรบ มักจะเรียกกองกำลังมาร่วมกลุ่มกันก่อนและให้พวกทหารร้องเพลงและโห่ร้องเพื่อเพิ่มขวัญกำลังใจ เล่าเบาไม่เคยพ่ายแพ้ในการสู้รบใด ๆ ที่เคยเข้าร่วม[11] จนกระทั่งการรบครั้งสุดท้าย ก่อนเล่าเบาจะเสียชีวิตได้ทอดถอนใจกล่าวว่า "ข้าได้ต่อสู้เช่นนี้อยู่เสมอ วันนี้ข้าต้องจบลงเช่นนี้ด้วยอาการป่วย มันเป็นโชคชะตา!" เมื่อเล่าเบาเสียชีวิตนั้นมีอายุ 73 ปี (ตามการนับอายุแบบเอเชียตะวันออก) เจียวปั้นสั่งให้ทหารตัดศีรษะของเล่าเบาและนำไปประจานและยึดตราประจำทัพของเล่าเบา[12] หลายคนต่างคร่ำครวญให้กับการเสียชีวิตของเล่าเบา[13]
ครอบครัว
[แก้]เล่าเบามีบุตรชาย 2 คนคือเล่าเลียก (留略 หลิว เลฺว่) และหลิว ผิง (留平) ทั้งคู่รับราชการเป็นขุนพลในง่อก๊ก[14]
ดูเพิ่ม
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ ("จูกัดเก๊กจึงว่าท่านว่านี้ชอบนัก ท่านจงเปนแม่ทัพเรือคุมทหารสามพันยกไป ลีกีต๋องจูเล่าเบาทหารสามคนนี้คุมทหารคนละหมื่น เปนแม่ทัพบกยกไปเปนสามกอง ตัวข้าพเจ้าจะยกทัพหลวงหนุนไป เมื่อจะยกเข้าตีนั้นมีประทัดสัญญา ถ้าได้ยินเสียงประทัดก็ให้แม่ทัพแม่กองเร่งยกเข้าตีให้พร้อมกันทั้งบกทั้งเรือ เตงฮองก็ยกทัพเรือสามสิบลำคุมทหารสามพันยกไปเมืองตังหิน ลีกีต๋องจูเล่าเบาคุมทหารคนละหมื่นเปนทัพบกยกไปเมืองตังหิน จูกัดเจ๊กก็ยกทัพหลวงหนุนไป") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๐". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ May 7, 2024.
- ↑ (吳書曰：留贊字正明，會稽長山人。少為郡吏，與黃巾賊帥吳桓戰，手斬得桓。贊一足被創，遂屈不伸。) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
- ↑ (然性烈，好讀兵書及三史，每覽古良將戰攻之勢，輒對書獨歎，因呼諸近親謂曰：「今天下擾亂，英豪並起，歷觀前世，富貴非有常人，而我屈躄在閭巷之閒，存亡無以異。今欲割引吾足，幸不死而足申，幾復見用，死則已矣。」) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
- ↑ (親戚皆難之。有閒，贊乃以刀自割其筋，血流滂沱，氣絕良乆。家人驚怖，亦以旣爾，遂引申其足。足申創愈，以得蹉步。) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
- ↑ (淩統聞之，請與相見，甚奇之，乃表薦贊，遂被試用。累有戰功，稍遷屯騎校尉。時事得失，每常規諫，好直言不阿旨，權以此憚之。) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
- ↑ (諸葛恪征東興，贊為前部，合戰先陷陣，大敗魏師，遷左將軍。) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
- ↑ (孫峻征淮南，授贊節，拜左護軍。未至壽春，道路病發，峻令贊將車重先還。) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
- ↑ (吴大將孫峻、呂據、留贊等聞淮南亂，會文欽往，乃帥衆將欽徑至壽春；時誕諸軍已至，城不可攻，乃走。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 28.
- ↑ (誕遣將軍蔣班追擊之， ...) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 28.
- ↑ (魏將蔣班以步騎四千追贊。贊病困，不能整陣，知必敗，乃解曲蓋印綬付弟子以歸，曰：「吾自為將，破敵搴旗，未甞負敗。今病困兵羸，衆寡不敵，汝速去矣，俱死無益於國，適所以快敵耳。」弟子不肯受，拔刀欲斫之，乃去。) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
- ↑ (初，贊為將，臨敵必先被髮叫天，因抗音而歌，左右應之，畢乃進戰，戰無不克。) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
- ↑ (... 斬贊，傳首，收其印節。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 28.
- ↑ (及敗，歎曰：「吾戰有常術，今病困若此，固命也！」遂被害，時年七十三，衆庶痛惜焉。) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
- ↑ (二子略、平，並為大將。) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
บรรณานุกรม
[แก้]- ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
- เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).