เขตปกครองคณะสงฆ์จังหวัดนครปฐม

เขตปกครองคณะสงฆ์จังหวัดนครปฐม เป็นเขตการปกครองของคณะสงฆ์ในระดับจังหวัด ที่เกิดขึ้นจากการจัดแบ่งตาม พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พุทธศักราช 2505 ฉบับแก้ไข พุทธศักราช 2535 ที่จัดให้มีการปกครองในระดับต่าง ๆ ตั้งแต่มหาเถรสมาคมเป็นองค์กรปกครองสูงสุด มีเจ้าคณะใหญ่ เจ้าคณะภาค เจ้าคณะจังหวัด เจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล และเจ้าอาวาสเป็นลำดับสุดท้าย ในปัจจุบันในฝ่ายคณะสงฆ์มหานิกายมี พระเทพมหาเจติยาจารย์ (ชัยวัฒน์ ปญฺญาสิริ ป.ธ.9) วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม เป็น เจ้าคณะจังหวัดนครปฐม

เจ้าคณะผู้ปกครองระดับจังหวัด

ประวัติ

รูปแบบการปกครองคณะสงฆ์ของไทย มีมาแต่ครั้งกรุงสุโขทัยที่จัดรูปแบบการปกครองเป็นฝ่ายคามวาสี และอรัญวาสี ซึ่งในสมัยอยุธยาก็ยังคงรูปแบบการปกครองนั้นมา จนกระทั่ง ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ก็ได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงบ้างเล็กน้อยมาตามลำดับ จนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว การปกครองคณะสงฆ์ก็ยังจัดโดยมีตำแหน่งเปรียบเทียบดังนี้

• สกลสังฆปริณายก ได้แก่ สมเด็จพระสังฆราช
• มหาสังฆนายก ได้แก่ เจ้าคณะใหญ่
• สังฆนายก ได้แก่ เจ้าคณะรอง
• มหาสังฆปาโมกข์ ได้แก่ เจ้าคณะมณฑล
• สังฆปาโมกข์ ได้แก่ เจ้าคณะจังหวัดที่เป็นพระราชาคณะ
• สังฆวาห ได้แก่ เจ้าคณะจังหวัดที่เป็นพระครู

ดังนั้นรูปแบบการปกครองคณะสงค์แต่เดิมในระดับจังหวัด จึงมีตำแหน่งเรียกว่า “สังฆปาโมกข์” มีหน้าที่ในการปกครองคณะสงค์ในระดับจังหวัด จนกระทั่งเมื่อมีการตรากฎหมาย พระราชบัญญัติลักษณะปกครองคณะสงฆ์ เก็บถาวร 2016-09-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ร.ศ. 121 พ.ศ. 2445อันกำหนดให้มีองค์กรมหาเถรสมาคมเป็นองค์กรปกครองสูงสุดของคณะสงฆ์ และพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2484 พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 (ฉบับแก้ไข พ.ศ. 2535) จึงมีองค์กรมหาเถรสมาคมอันมีอำนาจในการปกครองบริการกิจการคณะสงฆ์สุด ทั้งมีตำแหน่งเจ้าคณะจังหวัดในการบริหารปกครองคณะสงฆ์ระดับภูมิภาคด้วย

อำนาจหน้าที่

เจ้าคณะจังหวัด (รวมถึงเจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล และเจ้าอาวาส) มีอำนาจหน้าที่การปกครองคณะสงฆ์ในจังหวัด ในเขตการปกครองของตน ให้เป็นไปตามพระธรรมวินัย และตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 ฉบับแก้ไข พ.ศ. 2535 และกฎมหาเถรสมาคม ดังนี้

• ดำเนินการปกครองคณะสงฆ์ให้เป็นไปตามพระธรรมวินัย กฎหมาย กฎมหาเถรสมาคม ข้อบังคับ ระเบียบ คำสั่ง มติ ประกาศ พระบัญชาสมเด็จพระสังฆราช
• ควบคุมและส่งเสริมการรักษาความเรียบร้อยดีงาม การศาสนศึกษา การศึกษาสงเคราะห์ การเผยแผ่พระพุทธศาสนา การสาธารณูปการ และการสาธารณสงเคราะห์ ให้ดำเนินไปด้วยดี
• วินิจฉัยการลงนิคหกรรม วินิจฉัยข้ออุทธรณ์คำสั่ง หรือคำวินิจฉัย ตามลำดับชั้นสายปกครอง (จังหวัด / อำเภอ / ตำบล / เจ้าอาวาส)
• แก้ไขข้อขัดข้องของเจ้าคณะอำเภอ(ตำบล เจ้าอาวาส) ในจังหวัดเขตปกครองให้เป็นไปโดยชอบ
• ตรวจการและประชุมพระสังฆาธิการในเขตปกครอง ตั้งแต่ระดับจังหวัดลงไป

(อำนาจหน้าที่ เป็นทั้งในส่วนของเจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล และเจ้าอาวาสผู้ปกครองสงฆ์ เก็บถาวร 2012-06-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน)

เจ้าคณะจังหวัด

• พระเทพมหาเจติยาจารย์ (ชัยวัฒน์ ปญฺญาสิริ ป.ธ.9) วัดพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม เป็น เจ้าคณะจังหวัดนครปฐม เป็นเจ้าคณะจังหวัดนครปฐม ดำรงตำแหน่งเมื่อ เมื่อ พ.ศ. 2549 (ตามมติมหาเถรสมาคม ครั้งที่ 13/2552 เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน)
  • พระครูสุธีเจติยานุกูล (รุ่ง กตปุญฺโญ ป.ธ.6) วัดพระปฐมเจดีย์ เลขานุการเจ้าคณะจังหวัดนครปฐม

รายนามเจ้าคณะจังหวัดนครปฐม
ที่	รายนาม/สมณศักดิ์	วัด	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	หมายเหตุ
1	พระธรรมสิริชัย (ชิต ชิตวิปุโล ป.ธ.5)	วัดพระปฐมเจดีย์	พ.ศ. 2495	พ.ศ. 2506	เป็นเจ้าคณะภาค 14
2	พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ ป.ธ.6)	วัดไร่ขิง	พ.ศ. 2507	พ.ศ. 2516	เป็นรองเจ้าคณะภาค 14
3	พระธรรมเสนานี (ชุณห์ กิตฺติวณฺโณ)	วัดวังตะกู	พ.ศ. 2517	พ.ศ. 2548	หมดวาระ/ที่ปรึกษาฯ
4	พระเทพมหาเจติยาจารย์ (ชัยวัฒน์ ปญฺญาสิริ ป.ธ.9)	วัดพระปฐมเจดีย์	พ.ศ. 2549	ปัจจุบัน

รายนามรองเจ้าคณะจังหวัดนครปฐม
ที่	รายนาม/สมณศักดิ์	วัด	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	หมายเหตุ
1	พระธรรมเสนานี (ชุณห์ กิตฺติวณฺโณ)	วัดวังตะกู	พ.ศ. 2516	พ.ศ. 2517	เจ้าคณะจังหวัด
2	พระเทพมหาเจติยาจารย์ (ชัยวัฒน์ ปญฺญาสิริ ป.ธ.9)	วัดพระปฐมเจดีย์	พ.ศ. 2518	พ.ศ. 2549	เจ้าคณะจังหวัด
3	พระราชปริยัติโมลี (โสภา เขมสรโณ ป.ธ. 9)	วัดพระงาม	พ.ศ. 2551	พ.ศ. 2551	มรณภาพ
4	พระครูปราการลักษาภิบาล (สมพงษ์ ธีรธมฺโม ป.ธ. 3)	วัดใหม่ปิ่นเกลียว	พ.ศ. 2552	พ.ศ. 2557	ที่ปรึกษาฯ
5	พระธรรมวชิรานุวัตร (แย้ม กิตฺตินฺธโร)	วัดไร่ขิง	พ.ศ. 2558	ปัจจุบัน

การปกครองระดับอำเภอในจังหวัดนครปฐม

การปกครองในระดับอำเภอในจังหวัดนครปฐม มี 7 อำเภอคือ

อำเภอเมืองนครปฐม

เจ้าคณะอำเภอ

• พระครูพิศาลสาธุวัฒน์ (ทองคำ จารุโภ) วัดพะเนียงแตก ตำบลมาบแค อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม เป็นเจ้าคณะอำเภอเมือง พระปลัดเฉลิมพล จารุวณฺโณ วัดพะเนียงแตก เลขานุการเจ้าคณะอำเภอเมืองนครปฐม
• พระมหา ดร.ไกรวรรณ์ ชินทตฺติโย ป.ธ.๙ วัดพระงาม รองเจ้าคณะอำเภอ พระนครินทร์ ธมฺมินฺทโชติ วัดพระงาม เลขานุการรองเจ้าคณะอำเภอ

อดีตเจ้าคณะอำเภอเมืองนครปฐม

• พระครูปัจฉิมทิศบริหาร (นาค) วัดห้วยจระเข้
• พระครูสมถกิตติคุณ (กลั่น) วัดพระประโทน
• พระครูอุตตรการบดี (สุข) วัดห้วยจระเข้
• พระครูปัจฉิมทิศบริหาร (ฉอย) วัดโพรงมะเดื่อ
• พระธรรมเสนานี (ชุณห์ กิตฺติวณฺโณ) วัดวังตะกู
• พระมงคลวรสิทธิ (ยิ้ม อิสฺสโร) วัดลาดปลาเค้า
• พระครูทักษิณานุกิจ (เสงี่ยม อาริโย ป.ธ.4) วัดห้วยจระเข้
• พระราชปริยัติโมลี (โสภา เขมสรโณ ป.ธ.9) วัดพระงาม
• พระศรีปริยัติมุนี (สมบูรณ์ ทสฺสธมฺโม ป.ธ.9) วัดพระงาม

ทำเนียบเจ้าคณะอำเภอเมืองนครปฐม
ที่	รายนาม/สมณศักดิ์	วัด	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	หมายเหตุ
1	พระธรรมเสนี (ชุณห์ กิตฺติวณฺโณ)	วัดวังตะกู	พ.ศ. -	พ.ศ. 2516	เลื่อนเป็นรองเจ้าคณะจังหวัด
2	พระมงคลวรสิทธิ (ยิ้ม อิสฺสโร)	วัดลาดปลาเค้า	พ.ศ. 2516	พ.ศ. 2547	ครบวาระ/เป็นที่ปรึกษา
3	พระครูทักษิณานุกิจ (เสงี่ยม อาริโย ป.ธ. 4)	วัดห้วยจระเข้	พ.ศ. 2547	พ.ศ. 2547	ครบวาระ/เป็นที่ปรึกษา
4	พระราชปริยัติโมลี (โสภา เขมสรโณ)	วัดพระงาม	พ.ศ. 2548	พ.ศ. 2551	เลื่อนเป็นรองเจ้าคณะจังหวัด
5	พระศรีปริยัติมุนี (สมบูรณ์ ทสฺสธมฺโม ป.ธ. 9)	วัดพระงาม	พ.ศ. 2551	พ.ศ. 2551	มรณภาพ
6	พระครูพิศาลสาธุวัฒน์	วัดพะเนียงแตก	พ.ศ. 2552	ปัจจุบัน	เจ้าคณะอำเภอ

เจ้าคณะตำบล

• เจ้าคณะตำบลพระปฐมเจดีย์ พระครูทักษิณานุกิจ (พระมหาพิทยา ปริญาโณ) วัดห้วยจระเข้
• เจ้าคณะตำบลพระประโทน พระครูสุวรรณเมธาภรณ์ (ทอง ติกฺขเวโท) วัดไร่เกาะต้นสำโรง
• เจ้าคณะตำบลดอนยายหอม พระครูปฐมวราจารย์ วัดดอนยายหอม
• เจ้าคณะตำบลบางแขม พระครูสุจิตตานันท์ วัดวังเย็น
• เจ้าคณะตำบลสวนป่าน พระครูหริภูมิรักษ์ (ชันยา อติฉนฺโท ป.ธ.3) วัดหนองดินแดง
• เจ้าคณะตำบลโพรงมะเดื่อ พระครูปฐมธรรมรักษ์ (ประสิทธิชัย ปณฺฑิโต ป.ธ.6) วัดโพรงมะเดื่อ
• เจ้าคณะตำบลทัพหลวง พระครูปลัดสาธุวัฒน์ วัดวังตะกู
• เจ้าคณะตำบลบ้านยาง พระครูปฐมสุตากร วัดหนองกระโดน

ทำเนียบเจ้าคณะตำบลในเขตอำเภอเมืองนครปฐม
ที่	รายนาม/สมณศักดิ์	เจ้าคณะตำบล	วัด	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	หมายเหตุ
1	พระครูสุกิตติวราภรณ์ (กิตติพงษ์)	พระปฐมเจดีย์ เขต 1	วัดวังตะกู	-	ปัจจุบัน	อุปัชฌาย์
2	พระครูสุวรรณเมธาภรณ์ (ทอง)	พระปฐมเจดีย์ เขต 2	[[วัดไร่เกาะต้นสำโรง	พ.ศ. 2552	ปัจจุบัน	อุปัชฌาย์
3	พระครูสุธรรมประสาท	ทัพหลวง	วัดทัพหลวง	-	ปัจจุบัน	อุปัชฌาย์
4	พระครูปฐมวราจารย์ (อวยพร ฐิติญาโณ)	ดอนยายหอม	วัดดอนยายหอม	พ.ศ. 2552	ปัจจุบัน	อุปัชฌาย์
5	พระมหาประสิทธิชัย ปณฺฑิโต ป.ธ.6)	โพรงมะเดื่อ	วัดโพรงมะเดื่อ	-	ปัจจุบัน	อุปัชฌาย์
6	พระครูสุจิตตานันท์	บางแขม	วัดวังเย็น	พ.ศ. 2554	ปัจจุบัน	อุปัชฌาย์
7	พระครูหริภูมิรักษ์ (ชันยา อติฉนฺโท ป.ธ.3)	สระกะเทียม	วัดหนองดินแดง	-	ปัจจุบัน	อุปัชฌาย์

อำเภอสามพราน

เจ้าคณะอำเภอ

• เจ้าคณะอำเภอ พระพิพัฒน์ศึกษากร วัดบางช้างเหนือ อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม
  • พระปลัดการุณย์ ฐิตธมฺโฒ วัดบางช้างเหนือ อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม เลขานุการเจ้าคณะอำเภอ

อดีตเจ้าคณะอำเภอ

• พระครูทักษิณานุกิจ (ผัน) วัดสรรเพชญ
• พระครูไพศาลธรรมวาที (ห้อย) วัดหอมเกร็ด
• พระครูสาครคุณาธาร (หมุด) วัดเดชานุสรณ์
• พระราชวิสุทธาจารย์ (ปราณี อินฺทวํโส ป.ธ.3) วัดไร่ขิง
• พระครูอดุลพัฒนาภรณ์ (ประเทือง จารุมโย) วัดเดชานุสรณ์ (ที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดนครปฐม)

เจ้าคณะตำบล

• เจ้าคณะตำบลไร่ขิง พระครูจารุวัฒนคุณ (เพ้ง จารุวณฺโณ) วัดหอมเกร็ด
• เจ้าคณะตำบลยายชา พระมหาสมเกียรติ เตชวณฺโณ วัดทรงคนอง
• เจ้าคณะตำบลบางช้าง พระครูจินดากิจจานุรักษ์ (ทวี ครุธมฺโม) วัดจินดาราม
• เจ้าคณะตำบลบ้านใหม่ พระครูวรดิตถานุยุต (สังเวย คเวสโก) วัดท่าพูด

ทำเนียบพระสังฆาธิการ ปกครองในเขตอำเภอสามพราน
ที่	รายนาม/สมณศักดิ์	เจ้าคณะ	วัด	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	หมายเหตุ
1	พระครูอดุลพัฒนาภรณ์ (ประเทือง)	เจ้าคณะอำเภอ	วัดเดชานุสรณ์	พ.ศ. 2554	ปัจจุบัน
2	พระครูจารุวัฒนคุณ (เพ้ง)	ไร่ขิง	วัดหอมเกร็ด	พ.ศ. 2550	ปัจจุบัน
3	พระพิพัฒน์ศึกษากร (พนม)	ยายชา	วัดบางช้างเหนือ	พ.ศ. 2554	ปัจจุบัน
4	พระครูจินดากิจจานุรักษ์ (ทวี)	บางช้าง	วัดจินดาราม	พ.ศ. 2548	ปัจจุบัน
5	พระครูวรดิตถานุยุต (สังเวย)	บ้านใหม่	วัดท่าพูด	พ.ศ. 2554	ปัจจุบัน