อำเภอบางกล่ำ

อำเภอบางกล่ำ
อำเภอ
คำขวัญ: หลวงปู่เฟื่องเลื่องลือ ระบือเรือแข่ง แหล่งส้มโอหวาน ย่านสำเภานาวา สวาลือนาม เหนียวหลามรสดี
พิกัดภูมิศาสตร์: 7°5′18″N 100°24′42″E
อักษรไทย	อำเภอบางกล่ำ
อักษรโรมัน	Amphoe Bang Klam
จังหวัด	สงขลา
พื้นที่
• ทั้งหมด	147.8 ตร.กม. (57.1 ตร.ไมล์)
ประชากร (2562)
• ทั้งหมด	31,780 คน
• ความหนาแน่น	215.02 คน/ตร.กม. (556.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	90110
รหัสภูมิศาสตร์	9014
ที่ตั้ง ที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบางกล่ำ เลขที่ 116 หมู่ที่ 1 ตำบลบางกล่ำ อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา 90110
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

บางกล่ำ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสงขลา

ประวัติบ้านบางกล่ำ

                   บ้านบางกล่ำ (ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของทะเลสาบสงขลา) ต.บางกล่ำ อ.บางกล่ำ (เดิมเป็นอำเภอหาดใหญ่ ได้แยกออกมาเป็นอำเภอบางกล่ำเมื่อ 8 กันยายน พ.ศ. 2538) จ.สงขลา กินเนื้อที่โดยรวม 3 หมู่บ้านของอำเภอบางกล่ำ ประกอบด้วย หมู่ 1 บ้านบางกล่ำบน (เป็นสถานที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอบางกล่ำ และองค์การบริหารส่วนตำบลบางกล่ำ), หมู่ 2 บ้านบางกล่ำกลาง และหมู่ 3 บ้านบางกล่ำใต้ บ้านบางกล่ำมีคลองบางกล่ำพาดผ่านและเชื่อมออกไปยังทะเลสาบสงขลาที่บ้านเกาะน้ำรอบ ต.บางเหรียง อ.ควนเนียง จ.สงขลา เดิมเป็นชื่อหมู่บ้านเรียกตามธรรมชาติของภูมิประเทศ คือเรียกตามชื่อคลองกับชื่อเกาะกลม เดิมชาวบ้านเรียกว่า บางเกาะกลม หรือเรียกสั้นๆว่า บางกลม

                  ช่วงสมัยรัชกาลที่ 2 จนถึงรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้มีกลุ่มชาวจีนอพยพมาจาก อำเภอไห่เติง/ไห่เฉิง 海登縣 / 海澄縣 (ไฮเท่ง) ปัจจุบันเปลี่ยนเป็นอำเภอหลงไห่ 龍海縣 (เหล่งไฮ)   จังหวัดจังโจว (เจียงจิว 漳州府) มณฑลฝูเจี้ยน (ฮกเกี้ยน 福建省) ประเทศจีน  ได้อาศัยเดินเรือมาทางอ่าวไทยเข้าสู่ทะเลสาบสงขลา และเข้ามาตั้งบ้านเรือน อาศัยอยู่ริมคลองปะปนกับคนไทยมาเป็นเวลาหลายสิบปี เริ่มแรกได้ประกอบอาชีพทางการเกษตร ปลูกผัก ผลไม้ ประมง และค้าขายทางเรือ ได้ถ่ายทอดวัฒนธรรมต่อๆกันมาหลายอย่าง เช่น ภาษาพูด เป็นต้น จนกระทั่งคนจีนสามารถพูดภาษาท้องถิ่นได้ เป็นเหตุให้เรียกชื่อคลองและหมู่บ้านคลาดเคลื่อนไปจากบางกลม หรือ บางเกาะกลม เป็น บางกล่ำ แรกเริ่มเดิมทีคนที่นี่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ประมง และค้าขายทางเรือ

                   พอสมัยรัชกาลที่ 5 ก็มีชาวจีนบางส่วนมาเป็นคนงานสร้างทางรถไฟ และยึดอาชีพปลูกพลู และละมุด ส่งขายทางเรือ ซึ่งพันธุ์ละมุด (สวา) ได้เอามาจากเมืองไทรบุรี กลันตรัน  ของไทยในสมัยนั้น การปลูกสร้างบ้านเรือนจะเป็นไม้ยกพื้นแบบปักษ์ใต้ เนื่องด้วยทำเลที่ตั้งเป็นที่ราบลุ่มมีน้ำหลากช่วงปลายปี การสัญจรแต่เดิมใช้ทางเรือเท่านั้นเพื่อไปยังเมืองสงขลาซึ่งเป็นชุมชนเมืองใหญ่ในสมัยนั้น และชุมชนรอบ ๆ ทะเลสาบสงขลา เช่น เมืองสงขลา เกาะยอ ระโนด การสัญจรทางรถไฟเริ่มในสมัยรัชกาลที่ 5 ส่วนการสัญจรทางรถยนต์จะมีถนนริมคลอง ปัจจุบันไม่มีได้สัญจรแล้วเพราะมีถนนตัดผ่านในหมู่บ้าน การสัญจรทางรถยนต์ก็เลยสะดวกสบายจนถึงปัจจุบัน ขนบธรรมเนียมประเพณี เนื่องด้วยเป็นหมู่บ้านคนไทยเชื้อสายจีนฮกเกี้ยน ขนบธรรมเนียมของจีนที่สำคัญยังคงยึดถือมาตั้งแต่อดีตจีนถึงปัจจุบัน คือ ตรุษจีน (ไหว้ชื่อบรรพชน) และเฉ่งเบ่ง (ไหว้หลุมศพ) และการทำบุญวันว่างเดือนห้า การทำบุญเดือนสิบ ประเพณีชักพระ ซึ่งเป็นประเพณีของไทยภาคใต้ สถานที่สำคัญ วัดบางทีง  วัดริมคลองบางกล่ำที่เก่าแก่ที่สุด อายุ กว่า 200 ปี ตั้งอยู่ฝั่งตะวันตกของคลองบางกล่ำ บ้านบางทีง ตำบลบางเหรียง อำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา (พระชื่อดัง พ่อท่านซุ้น, พ่อท่านจูลิ่ม) วัดชลธาราวาส (วัดบางกล่ำ เดิมชื่อวัดโคกขี้เหล็ก) ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 บ้านบางกล่ำบน พระเกจิที่โด่งดัง

คือ พ่อท่านขวัญ หลวงพ่อเอียด (พ่อท่านต้ม) ศาลาทวดบ้านบางกล่ำ เป็นศาลเจ้าโบราณอายุร้อยหกสิบกว่าปี ตั้งอยู่ริมคลองบางกล่ำ หมู่ที่ 3 บ้านบางกล่ำใต้ วัดบางหยี  วัดริมคลองบางกล่ำ ตั้งอยู่ฝั่งตะวันออกของคลองบางกล่ำ บ้านบางหยี อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอบางกล่ำมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอควนเนียง อำเภอสิงหนคร และอำเภอเมืองสงขลา
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอหาดใหญ่
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอหาดใหญ่
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอรัตภูมิและอำเภอควนเนียง

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบางกล่ำแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 4 ตำบล 36 หมู่บ้าน

ลำดับ		ตำบล	เนื้อที่	ประชากร						จำนวนหมู่บ้าน
1.		บางกล่ำ	25.19	3,718		(Bang Klam)				7 หมู่บ้าน
2.		ท่าช้าง	102	20,578		(Tha Chang)				18 หมู่บ้าน
3.		แม่ทอม	13.62	2,277		(Mae Thom)				6 หมู่บ้าน
4.		บ้านหาร	17.95	3,677		(Ban Han)				5 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบางกล่ำประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลท่าช้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าช้างทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลบ้านหาร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านหารทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางกล่ำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางกล่ำทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ทอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่ทอมทั้งตำบล

สถานที่สำคัญ

• วัดคงคาเลียบ ตั้งอยู่ที่บ้านโคกเมา หมู่ที่ 14 ตำบลท่าช้าง เป็นที่ประดิษฐานรูปหล่อของหลวงพ่อเฟื่อง อินฺทสุวณฺโณ ซึ่งเป็นที่เคารพนับถือของทั้งชาวไทยและชาวมาเลเซีย