ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อำเภอตาคลี"
ลไม่มีความย่อการแก้ไข |
|||
บรรทัด 142: | บรรทัด 142: | ||
{{อำเภอจังหวัดนครสวรรค์}} |
{{อำเภอจังหวัดนครสวรรค์}} |
||
[[หมวดหมู่:อำเภอในจังหวัดนครสวรรค์]] |
[[หมวดหมู่:อำเภอในจังหวัดนครสวรรค์]] |
||
{{โครงจังหวัด}} |
|||
[[bpy:আম্ফোয়ে তাখলি]] |
[[bpy:আম্ফোয়ে তাখলি]] |
||
[[de:Takhli]] |
[[de:Takhli]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 19:30, 13 สิงหาคม 2553
อำเภอตาคลี | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Takhli |
คำขวัญ: ตำนานเมืองพระสังข์ หลวงพ่อดัง สามอาจารย์ จันเสนเมืองโบราณ งามตระการถ้าเพชรถ้ำทอง | |
พิกัด: 15°15′47″N 100°20′37″E / 15.26306°N 100.34361°E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | นครสวรรค์ |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 854 ตร.กม. (330 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2552) | |
• ทั้งหมด | 113,005 คน |
• ความหนาแน่น | 132.32 คน/ตร.กม. (342.7 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสภูมิศาสตร์ | 6007 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอตาคลี เลขที่ 293/50 ถนนพหลโยธิน ตำบลตาคลี อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ 60140 |
เว็บไซต์ | http://www.takhlicity.go.th/ |
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย |
อำเภอตาคลี เป็นอำเภอในจังหวัดนครสวรรค์
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอตาคลีตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพยุหะคีรีและอำเภอตากฟ้า
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอตากฟ้า อำเภอหนองม่วง และอำเภอบ้านหมี่ (จังหวัดลพบุรี)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอบ้านหมี่ (จังหวัดลพบุรี) อำเภออินทร์บุรี (จังหวัดสิงห์บุรี) และอำเภอสรรพยา (จังหวัดชัยนาท)
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสรรพยา อำเภอเมืองชัยนาท อำเภอมโนรมย์ (จังหวัดชัยนาท)
ตำนานอำเภอ
อำเภอตาคลีเป็นหนึ่งในเขตพื้นที่จังหวัดนครสวรรค์ ซึ่งมีประวัติและตำนานเรื่องเล่าเกี่ยวกับพระราชนิพนธ์ในราชการที่ 2 เรื่องพระสังข์ อันเป็นที่มาของประวัติอำเภอตาคลี ชื่อของอำเภอตาคลี กล่าวกันว่าเพี้ยนมาจากคำว่า "ตีคลี" หรือ "เดาะคลี" ทั้งนี้กระผมจะขอกล่าวถึงเฉพาะตำนานเมืองพระสังข์
ตำนานเมืองพระสังข์ ในส่วนหนึ่งของพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เรื่องสังข์ทองเป็นตำนานของอำเภอตาคลี ความว่านางจันทร์เทวี มเหสีท้าวยศวิมล คลอดโอรสเป็นหอยสังข์ โหรทำนายว่าจะเป็นกาลกิณีจึงถูกขับไล่ออกจากเมืองและถูกจับถ่วงน้ำ พระยานาคได้ช่วยชีวิตไว้ และส่งพระสังข์ไปอยู่กับนางพันธุรัต
ต่อมาพระสังข์ทราบว่าแม่เลี้ยงของตนเป็นยักษ์จึงคิดหลบหนีเพื่อสืบหานางจันทร์เทวี แม่ที่แท้จริง พระสังข์ชุบตัวในบ่อทองสามรูปเงาะในเกือกแก้ว ถือไม้เท้าวิเศษ แล้วเหาะหนีไป ครั้งเมื่อนางยักษ์กลับจากหาอาหารกินไม่พบพระสังข์ จึงเหาะตามหาและมาทันพระสังข์ที่เขาหน่อ อำเภอบรรพตพิสัย พระสังข์หนีขึ้นไปบนยอดเขาแล้วอธิษฐานว่า "ด้วยบุญญาบารมีของข้าพเจ้า ถ้าจะมีโอกาสกลับไปพบแม่ที่แท้จริงของตนแล้ว ก็ขออย่าให้นางยักษ์ขึ้นไปบนยอดเขาได้" นางได้ร้องไห้รำพึงรำพันถึงความรักของตนที่มีต่อพระสังข์ อ้อนวอนให้พระสังข์ลงมาหาแต่นางยักษ์ก็ต้องสิ้นหวัง บอกพระสังข์ว่า " แม่คงต้องตายอย่างแน่นอน ถ้าหากลูกไม่กลับไปอยู่กับแม่ แม่ขอลาตาย แต่ก่อนตายแม่ขอให้ลูกท่องมนต์วิชาเรียกเนื้อ เรียกปลา แม่จะเขียนไว้ที่ก้อนหินเชิงเขาหน่อ ลูกรักของแม่จะได้มีวิชาติดตัวไปในอนาคต"
เมื่อนางยักษ์เขียนเสร็จก็สิ้นใจตาย ปัจจุบันยังมีร่อยรอยขีดเขียนอยู่ที่เชิงเขาหน่อเป็นหลักฐานแต่ไม่มีใครอ่านออก และศพนางยักษ์พันธุรัตน์ก็ กลายเป็นภูเขาหิน เรียกว่า เขานางพันธุรัต เมืองพระสังข์เรียนวิชาเสร็จแล้ว ก็เหาะมาถึงเมืองสามล ท้าวสามลมีลูกสาว 7 คน ซึ่งในขณะนั้นเป็น เวลาที่ลูกสาวทั้ง 7 จะเลือกคู่ครอง และลูกสาวทั้งหกของท้าวสามลก็เลือกคู่ครองเป็นเจ้าชาย แต่ลูกสาวคนที่ 7 คือนางรจนาไม่สนใจที่จะเลือก เจ้าชาย แต่กลับเสี่ยงพวงมาลัยเลือกชายคนหนึ่งที่มีรูปร่างหน้าตาขี้เหร่ ผมหยิก ตัวดำ ชอบดอกไม้สีแดงเหมือนคนบ้าใบ้ หรือที่เรียกว่าเจ้าเงาะ เพราะนางรจนาได้เห็นรูปทองข้างในของเจ้าเงาะ ท้าวสามลโกรธมากจึงขับไล่ให้ทั้งคู่ไป อยู่กระท่อมปลายนา
เจ้าเงาะถูกกลั่นแกล้งให้ไปหาเนื้อหาปลา แข่งขันหกเขย และทุกครั้งที่แข่งขันเจ้าเงาะก็ชนะทุกครั้ง พระอินทร์เห็นว่าถึงเวลาที่พระสังข์หรือเจ้าเงาะจะต้องครองเมือง จึงแปลงตัวยกทัพมาตีเมืองสามล และท้าพนันตีคลีกัน ท้าวสามลส่งหกเขยไปตีคลี สู้กับเทวดา ปรากฏว่าว่าเขยทั้งหกตีคลีแพ้เทวดา ฝ่ายเจ้าเงาะถอดรูปออกเห็นรูปร่างภายในอันงดงาม และสวบเครื่องทรงออกไปตีคลีจนชนะเทวดา สถานที่ตีคลีมีลักษณะเป็นลานกว้าง บริเวณนั้นไม่มีต้นไม้ขึ้น เรียกว่า "ลานตีคลี" ซึ่งยังปรากฏอยู่บนเขาตีคลี ในขณะที่ตีคลีอยู่นั้นมีลูกตีคลีลูก หนึ่งถูกตีอย่างแรงลอยออกไปทิศตะวันออกของลานตีคลีปะทะเขาทะลุเป็นรูโหว่ ที่เขาช่องลมซึ่งอยู่ในตำบลช่องแค อำเภอตาคลี ตามเส้นทางราดยางจากโรงงานปูนซีเมนต์โพนทอง-ช่องแค ใกลักับโรงเรียนวัดเขาผา จุดที่เห็นชัด คือ จุดที่ห่างจากโรงเรียนวัดเขาฝาประมาณ 2 กิโลเมตร หลังจากที่พระสังข์ตีคลีชนะ ท้าวสามลจึงให้พระสังข์ครองเมือง
จึงเห็นได้ว่าชาวบ้านของอำเภอตาคลี มีความเชื่อในตำนานที่เล่าขานกันมานาน ตั้งแต่บรรพบุรุษจนถึงลูกหลานปัจจุบัน จะพบเห็นได้จาก การที่นำเอาชื่อของบุคคลที่สำคัญในตำนาน ที่เล่าขานกันมาตั้งชื่อถนนและชื่อซอยต่าง ๆ ในเมืองตาคลี เช่น ถนนพระสังข์ ถนนยศวิมล ถนนบ้านไร่ปลายนา ซอยพันธุรัต ซอยลูกคลี ซอยไม้คลี ซอยสนามคลี และธงประจำอำเภอ ตาคลีก็ใช้เครื่องหมายรูปพระสังข์ทองทรงม้าเดาะคลีอยู่เหนือเมฆ อีกทั้งสัญลักษณ์ประจำเทศบาลตำบลตาคลีก็เป็นสัญลักษณ์พระสังข์ทรงม้าตาคลี
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอตาคลีแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 10 ตำบล 128 หมู่บ้าน ได้แก่
1. | ตาคลี | (Takhli) | 24 หมู่บ้าน | 6. | หนองโพ | (Nong Pho) | 15 หมู่บ้าน | ||||||||||||||||||||||
2. | ช่องแค | (Chong Khae) | 12 หมู่บ้าน | 7. | หนองหม้อ | (Nong Mo) | 7 หมู่บ้าน | ||||||||||||||||||||||
3. | จันเสน | (Chan Sen) | 11 หมู่บ้าน | 8. | สร้อยทอง | (Soi Thong) | 10 หมู่บ้าน | ||||||||||||||||||||||
4. | ห้วยหอม | (Huai Hom) | 11 หมู่บ้าน | 9. | ลาดทิพรส | (Lat Thippharot) | 11 หมู่บ้าน | ||||||||||||||||||||||
5. | หัวหวาย | (Hua Wai) | 14 หมู่บ้าน | 10. | พรหมนิมิต | (Phrom Nimit) | 9 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอตาคลีประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 12 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลเมืองตาคลี ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลตาคลี
- เทศบาลตำบลช่องแค ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลช่องแคและตำบลพรหมนิมิต
- องค์การบริหารส่วนตำบลตาคลี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาคลี (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองตาคลี)
- องค์การบริหารส่วนตำบลช่องแค ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช่องแค (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลช่องแค)
- องค์การบริหารส่วนตำบลจันเสน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจันเสนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยหอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยหอมทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหัวหวาย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวหวายทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองโพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองโพทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหม้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหม้อทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลสร้อยทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสร้อยทองทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลลาดทิพรส ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลาดทิพรสทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลพรหมนิมิต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพรหมนิมิต (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลช่องแค)
เศรษฐกิจ
- อาชีพหลัก ได้แก่
- เกษตรกรรม เช่น ข้าว ข้าวโพด อ้อย สวนผลไม้ (มะม่วง)
- ปศุสัตว์ เช่น โคเนื้อ สุกร ไก่พื้นเมือง
- อุตสาหกรรม มีโรงงานได้รับอนุญาตให้ดำเนินการ 71 แห่ง
- อาชีพเสริม ได้แก่
- เลี้ยงสัตว์ เช่น โคเนื้อ สุกร ไก่พื้นเมือง ไก่เนื้อ เป็ดเทศ
- ธนาคารมี 9 แห่ง ได้แก่
- ธนาคารออมสิน
- ธนาคารกรุงไทย
- ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
- ธนาคารกรุงเทพ
- ธนาคารกรุงศรีอยุธยา
- ธนาคารทหารไทย
- ธนาคารไทยพาณิชย์
- ธนาคารกสิกรไทย
- ธนาคารนครหลวงไทย
- ห้างสรรพสินค้า มี 1 แห่ง
- ห้างสรรพสินค้าลอนดอน
การศึกษา
- โรงเรียนมัธยม
- โรงเรียนตาคลีประชาสรรค์ โทร. 0 5626 2369
- โรงเรียนทหารอากาศอนุสรณ์ โทร. 0 5626 2346
- โรงเรียนจันเสนเอ็งสุวรรณอนุสรณ์
- โรงเรียนหนองโพพิทยา
- โรงเรียนลาดทิพรสพิทยาคม
- โรงเรียนช่องแคพิทยาคม
ภาพรวมของชุมชน
- สัญลักษณ์ชุมชน
พระสังข์ทรงม้าตาคลี
- ภูมิศาสตร์
อำเภอตาคลีตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัด ที่ตั้งของชุมชนเมืองตาคลีนี้ตั้งอยู่ที่ราบระหว่างเขา มีภูเขาล้อมลอบชุมชน มีแม่น้ำไหลผ่าน
- การคมนาคม
มีการคมนาคมที่สะดวกพอสมควร มีถนนลาดยางสายใหญ่ 4 เลนเข้าไปถึงตัวอำเภอ มีรถทั่ว ให้บริการ มีสถานีรถไฟอยู่ในตัวกลางเมืองตาคลี มีรถรับจ้าง เช่น จักรยานยนต์ ตุ๊กตุ๊ก รถ 2 แถวเป็นต้น
- ทรัพยากร
ทรัพยากรของอำเภอตาคลียังมีความอุดมสมบูรณ์อยู่มาก ทรัพยากร ป่าไม้ ดิน น้ำ ฝน ยังคง หนาแน่น ยังคงมีตามฤดูกาล ทรัพยากรธรรมชาติเหล่านี้ยังคงทำประโยชน์ระหว่างสัตว์ ธรรมชาติ และมนุษย์ในอำเภอตาคลีมาจนถึงปัจจุบัน มีน้ำฝนตกตามฤดูกาล มีฝนมีน้ำให้ใช้ตลอดทั้งปีสามารถนำทรัพยากรเหล่านี้มาใช้ในการเกษตร และอุสาหกรรมในอำเภอได้
สถานที่ท่องเที่ยว
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็บไซต์อำเภอ http://www.takhlicity.go.th/