นวทุรคา

นวทุรคา
พลัง, อำนาจ, การปกป้อง, ความรู้, ความมั่งคั่ง, ความสมบูรณ์ และ โมกษะ
พระทุรคา 9 ปาง หรือนวทุรคา
ชื่อในอักษรเทวนาครี	नवदुर्गा
ชื่อในการทับศัพท์ภาษาสันสกฤต	navadurgā
ส่วนเกี่ยวข้อง	อาทิศักติ, พระทุรคา, พระปารวตี, เทวี
ที่ประทับ	มณีทวีป, เขาไกรลาส
มนตร์	โอม ไอม หรีม ศรีม มะหาทุรคาไย นะโม นะมะห์
อาวุธ	ขัณฑา, ธนู, ตรีศูล, สุทรรศนจักร, คฑา, โล่, ศังขา, ฆัณฏา
พาหนะ	สิงโต, เสือ, นนทิ, วัว, ลา และ บัวหลวง
เทศกาล	นวราตรี, ทุรคาบูชา, วิชัยทัศมี, ทุรคาษฏมี

นวทุรคา (สันสกฤต: नवदुर्गा, อักษรโรมัน: Navadurgā) เป็นอวตารเก้าปางของพระทุรคาในศาสนาฮินดู เป็นที่นิยมบูชาเป็นพิเศษในเทศกาลนวราตรีและทุรคาบูชา โดยส่วนใหญ่นิยมถือว่านวทุรคารวมกันเป็นเทวีองค์เดียว โดยเฉพาะในคติของลัทธิศักติและลัทธิไศวะ

ตามปรัมปราวิทยาฮินดูเชื่อว่าเก้าปางอวตารคือพระทุรคาทั้งเก้าระยะในระหว่างการรบกับเจ้าแห่งอสูร มหิษาสูร และวันที่สิบจะฉลองเป็นวันวิชัยทัศมี ("วันแห่งชัยชนะ") การเฉลิมฉลองนี้ถือเป็นเทศกาลที่สำคัญที่สุดเทศกาลหนึ่งของชาวฮินดู

ปางอวตาร

อวตารหลัก

ที่	ภาพ (ประติมานวิทยา)	นาม	วาหนะ	วรรณะ	มนตร์	รูป	Ref
1.		ไศลปุตรี "บุตรีแห่งเขา"	นนทิ (วัว)	พระปารวตีครั้นเยาว์วัยโดยมีรูปหลักเป็นพระทุรคา	ॐ देवी शैलपुत्र्यै नमः โอํ เทวี ไศลปุตฺรฺไย นมะ	บนแขนขาทรงเครื่องประดับชิ้นเบา พัสตราภรณ์สีแดงและชมพู มือหนึ่งทรงตรีศูล อีกมือหนึ่งทรงดอกบัว ประทับบนวัวสีขาว
2.		พรหมจาริณี "มารดาแห่งความทุ่มเทและการไถ่บาป"	ไม่มี	พระทุรคาขณะถือพรต	ॐ देवी ब्रह्मचारिण्यै नम: โอํ เทวี พฺรหฺมจาริณฺไย นมะ	เทวีในรูปนักพรตสตรี ประดับกายด้วยเม็ดรุทรักษ์และดอกไม้แห้ง มือหนึ่งทรงประคำ อีกมือหนึ่งทรงหม้อน้ำ
3.		จันทรฆัณฏา "ผู้ขจัดอสูร"	เสือ	พระทุรคาในปางศักติ	ॐ देवी चंद्रघण्टायै नम: โอํ เทวี จํทฺรฆณฺฏาไย นมะ	มีสิบมือ ในจำนวนนี้เก้ามือทรงตรีศูล, คฑา, คันธนู, ธนู, บัว, ดาบ, ระฆัง, หม้อน้ำ อีกมือหนึ่งแสดงมุทราโปรดสาธุชน ประทับนั่งบนเสือดุร้าย
4.		กูษมาณฑา "เทวีแห่งไข่จักรวาล"		พระทุรคาในปางมหาศักติ	ॐ ऐं ह्रीं क्लीं कूष्मांडायै नम: โอํ ไอํ หฺรีํ กฺลีํ กูษฺมําฑาไย นมะ	มีแปดมือ ในจำนวนนี้หกมือทรงจักร, คฑา, บัว, คันธนูกับธนู, ดาบ, ประคำ อีกสองมือทรงหม้อน้ำผึ้งกับหม้อน้ำ ประทับบนหลังสิงโต
5.		สกันทมาตา "เทวีแห่งความเป็นมารดาและการเลี้ยงบุตร"	สิงโต	พระทุรคาในปางมารดา	ॐ देवी स्कन्दमातायै नम: โอํ เทวี สฺกนฺทมาตาไย นมะ	มีสี่มือ สองมือทรงดอกบัว, มือที่สามทรงอุ้มบุตร ซึ่งคือพระขันธกุมารหกเศียรในปางเยาว์วัยประทับบนตัก มือที่สี่แสดงมุทราช่วยเหลือสาธุชน ประทับนั่งบนหลังสิงโต
6.		กาตยายนี "เทวีแห่งพลังอำนาจ"		พระทุรคาในปางออกรบ	ॐ देवी कात्यायन्यै नम: โอํ เทวี กาตฺยายนฺไย นมะ	บนแขนขาทรงเครื่องประดับหนัก พัสตราภรณ์เป็นเสื้อคลุมชั้นนอกสีเขียวและชมพู มีสี่มือ ทรงดาบ, โล่, บัว และตรีศูล ประทับบนสิงโตที่น่าเกรงขาม
7.		กาลราตรี "เทวีแห่งความเป็นมงคลและความหาญกล้า "	ลา	พระทุรคาในปางทำลายล้าง	ॐ देवी कालरात्र्यै नम: โอํ เทวี กาลราตฺรฺไย นมะ	มีสามเนตรสีแดงก่ำ เกศายุ่งเป็นกระเซิง คล้องศอด้วยมาลัยกะโหลกซึ่งส่องแสงประดุจฟ้าผ่า สี่มือทรงตรีศูล, ดาบโค้งคมด้านเดียว (scimitar), วัชระ และถ้วย ประทับนั่งด้านหลังลา
8.		มหาเคารี "เทวีแห่งความงามและสตรี"	วัว	พระทุรคาในปางแห่งการรื้อฟื้น	ॐ देवी महागौर्यै नम: โอํ เทวี มหาเคารฺไย นมะ	มีสี่มือ สามมือทรงตรีศูล, กลองเล็ก และบัวชมพู อีกมือหนึ่งแสดงมุทราให้ความคุ้มครองแก่สาธุชน ประทับบนวัวสีขาว
9.		สิทธิทาตรี "เทวีแห่งพลังอำนาจเหนือธรรมชาติหรือสิทธิ"	บัว	พระทุรคาในปางแห่งการเข้าสู่รูปยิ่งใหญ่สูงสุดในฐานะมหาศักติ	ॐ ऐं ह्रीं क्लीं सिद्धिदात्यै नम: โอํ ไอํ หฺรีํ กฺลีํ สิทฺธิทาตฺไย นม:	มีสี่มือ ทรงจักร, หอยสังข์, บัวชมพู และคฑา ประทับนั่งบนดอกบัวที่บานเต็มที่

ปางอื่น ๆ

ในบางธรรมเนียมและบางคัมภีร์ของฮินดู อาจมีนวทุรคาในปางที่ต่างกันไป เช่นในอัคนีปุราณะ ซึ่งระบุนามไว้ดังนี้

1. รุทรจันทา (Rudrachanda)
2. ประจันทา (Prachanda)
3. จันโทครา (Chandogra)
4. จันทนายิกา (Chandanayika)
5. จันทา (Chanda)
6. จันทาวตี (Chandavati)
7. จันทรูปา (Chandarupa)
8. อติจันทิกา (Atichandika)
9. อุครจันทา (Ugrachanda)

ที่กนกทุรคามนเทียรในวิชัยวาฑะ รัฐอานธรประเทศ ยังมีการบูชาพระราชราเชศวรีเก้าปางในฐานะนวทุรคาในเทศกาลนวราตรี

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• "Navratri 2021: What are the nine forms of Maa Durga and the special prasad offered to them". The Times of India (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2021-12-31.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
• Ramachandran, Nalini (2020). Nava Durga: The Nine Forms of the Goddess (ภาษาอังกฤษ). Penguin Books. ISBN 978-93-5305-981-1.
• Amazzone, Laura (2010). Goddess Durga and Sacred Female Power (ภาษาอังกฤษ). University Press of America. ISBN 978-0-7618-5313-8.
• Ostor, Akos (2004). The Play of the Gods: Locality, Ideology, Structure, and Time in the Festivals of a Bengali Town (ภาษาอังกฤษ). Orient Blackswan. ISBN 978-81-8028-013-9.
• Mishra, P. K. (1989). Culture, Tribal History, and Freedom Movement: Dr. N.K. Sahu Commemoration Volume (ภาษาอังกฤษ). Agam Kala Prakashan.
• Sharma, Vidya Sagar (2021). Mata Vaishno Devi (Prabhat Prakashan) (ภาษาฮินดี). Prabhat Prakashan. ISBN 978-81-7315-903-9.
• Mittal, J. P. (2006). History Of Ancient India (a New Version) : From 7300 Bb To 4250 Bc (ภาษาอังกฤษ). Atlantic Publishers & Dist. ISBN 978-81-269-0615-4.</ref>
• Sivkishen (2015). Kingdom of Shiva (ภาษาอังกฤษ). Diamond Pocket Books Pvt Ltd. ISBN 978-81-288-3028-0.