ข้ามไปเนื้อหา

รายพระนามคู่อภิเษกสมรสในพระมหากษัตริย์พม่า

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก List of Burmese consorts)

ตำแหน่งพระคู่ครองในพระมหากษัตริย์พม่า

[แก้]

ลำดับชั้นสำคัญบนสุดคือ:[1]

  • นันมะด่อ มิบะยาเข่าง์จี (พม่า: နန်းမတော် မိဖုရား ခေါင်ကြီး, Nanmadaw Mibaya Khaunggyi) พระอัครมเหสี
  • เต่าง์นาน มิบะยา (พม่า: တောင်နန်း မိဖုရား, Taung Nan Mibaya) พระมเหสีวังใต้
  • เมี่ยวนาน มิบะยา (พม่า: မြောက်နန်း မိဖုရား, Myauk Nan Mibaya) พระมเหสีวังเหนือ
  • อะแลนาน มิบะยา (พม่า: အလယ်နန်း မိဖုရား, Ale Nan Mibaya) พระมเหสีวังกลาง
  • อะเน่าก์นาน มิบะยา (พม่า: အနောက်နန်း မိဖုရား, Anauk Nan Mibaya) พระมเหสีวังตะวันตก

รายพระนามคู่อภิเษกสมรสเรียงลำดับตามราชวงศ์

[แก้]
คู่สมรส ระดับ เริ่ม สิ้นสุด คู่สมรส หมายเหตุ
พระนางโซมีนเทะทีน พระอัครมเหสี 16 ตุลาคม 1510 24 พฤศจิกายน 1530? พระเจ้าเมงจีโย [2]
พระนางสิริมหาจันทาเทวี พระมเหสีวังเหนือ
พระนางรัตนาเทวี พระมเหสีวังกลาง
พระนางมหาเทวี พระมเหสีวังตะวันตก
พระนางธัมมเทวี พระอัครมเหสี 24 พฤศจิกายน 1530 30 เมษายน 1550 พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ [note 1]
พระนางขิ่นเมียะ พระมเหสีวังเหนือ
พระนางเข่มะนอ พระอัครมเหสีร่วม พฤษภาคม 1545
พระนางอตุลสิริมหาราชเทวี พระอัครมเหสี 30 เมษายน 1550 15 มิถุนายน 1568 พระเจ้าบุเรงนอง [3]
พระนางจันทาเทวี พระมเหสีวังเหนือ เมษายน 1553
พระอัครมเหสี 15 มิถุนายน 1568 10 ตุลาคม 1581
พระนางราชเทวี พระมเหสีวังกลาง 17 มีนาคม 1563 13 กันยายน 1564
พระนางหงสาวดีมิบะยา พระอัครมเหสี 10 ตุลาคม 1581 19 ธันวาคม 1599 พระเจ้านันทบุเรง [note 2]
พระนางมีนพยู พระมเหสีวังใต้ 5 พฤษภาคม 1583 4 พฤษภาคม 1596
พระนางสิริราชเทวี พระมเหสีวังเหนือ 19 ธันวาคม 1599
พระนางมีนทเว พระมเหสีวังกลาง
พระนางมินตะยาเหม่ด่อ พระมเหสีวังตะวันตก 1583

ยุคนยองยาน

[แก้]
คู่สมรส ระดับ เริ่ม สิ้นสุด คู่สมรส หมายเหตุ
พระนางสิริมหาธัมมราชาธิบดีเทวี พระอัครมเหสี 19 ธันวาคม 1599 5 พฤศจิกายน 1605 พระเจ้านยองยาน [3]
พระนางอตุลจันทาเทวีที่ 1 พระอัครมเหสี 8 กุมภาพันธ์ 1609 9 กรกฎาคม 1628 พระเจ้าอโนเพตลุน [4]
พระนางขิ่นนินพอ พระอัครมเหสี 9 กรกฎาคม 1628 19 สิงหาคม 1629 พระเจ้ามินแยไดกปา [note 3]
พระนางขิ่น มโย สิธ พระอัครมเหสี 19 สิงหาคม 1629 27 สิงหาคม 1648 พระเจ้าทาลุน [5]
พระนางอตุลจันทาเทวีที่ 2 พระอัครมเหสี 27 สิงหาคม 1648 3 มิถุนายน 1661 พระเจ้าพินดาเล [6]
พระนางมีนพยู พระอัครมเหสี 3 มิถุนายน 1661 14 เมษายน 1672 พระเจ้าปเย [7]
ไม่มี - 14 เมษายน 1672 27 กุมภาพันธ์ 1673 พระเจ้านราวาระ [note 4]
พระนางอตุลสิริมหาเทวี พระอัครมเหสี 27 กุมภาพันธ์ 1673 4 พฤษภาคม 1698 พระเจ้ามังกะยอดิน [8]
พระนางจันทาเทวี พระมเหสีวังเหนือ
พระนางราชเทวี พระมเหสีวังกลาง
พระนางมหาเทวี พระอัครมเหสี 4 พฤษภาคม 1698 22 สิงหาคม 1714 พระเจ้าสเน่ห์มิน [9]
พระนางสิริเทวี พระมเหสีวังเหนือ
พระนางนันทาเทวี พระมเหสีวังกลาง
พระนางสิริมหามังคลาเทวี พระอัครมเหสี 22 สิงหาคม 1714 14 พฤศจิกายน 1733 พระเจ้าทนินกันเว [10]
พระนางสิริจันทาเทวี พระมเหสีวังเหนือ
พระนางสิริธัมมาเทวี พระมเหสีวังกลาง
พระนางมหานันทาธิบดีเทวี พระอัครมเหสี 14 พฤศจิกายน 1733 22 มีนาคม 1752 พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี [11]
พระนางมหาราชาธิบดีเทวี พระมเหสีวังเหนือ
พระนางมหาธิบดีเทวี พระมเหสีวังกลาง
คู่สมรส ระดับ เริ่ม สิ้นสุด คู่สมรส หมายเหตุ
พระนางยู่นซาน พระอัครมเหสี 29 กุมภาพันธ์ 1752 11 พฤษภาคม 1760 พระเจ้าอลองพญา [12]
พระนางมังคลารัตนาเทวี พระอัครมเหสี 11 พฤษภาคม 1760 28 พฤศจิกายน 1763 พระเจ้ามังลอก [13]
พระนางมังคลาเทวี พระมเหสีวังเหนือ
พระนางสิริอตุลมหารตนปทุมมาเทวี พระอัครมเหสี 28 พฤศจิกายน 1763 10 มิถุนายน 1776 พระเจ้ามังระ [14]
พระนางสิริสุริยนันทมหามังคลาเทวี พระมเหสีวังเหนือ
พระนางมหามังคลาจันทาเทวีที่ 1 พระมเหสีวังกลาง
พระนางมหารัตนจันทาเทวี พระอัครมเหสี 10 มิถุนายน 1776 5 กุมภาพันธ์ 1782 พระเจ้าจิงกูจา [15]
พระนางสิริมหามังคลาเทวีที่ 1 พระมเหสีวังเหนือ 20 พฤษภาคม 1777
พระนางสิริมหานันทาเทวี พระมเหสีวังกลาง
พระมเหสีวังเหนือ 20 พฤษภาคม 1777 5 กุมภาพันธ์ 1782
พระนางมหามังคลาจันทาเทวีที่ 2 พระมเหสีวังกลาง
พระนางสิริจันทามาเฮ พระมเหสีวังตะวันตก
พระนางฉิ่นเปคตอง พระอัครมเหสี 5 กุมภาพันธ์ 1782 11 กุมภาพันธ์ 1782 พระเจ้าหม่องหม่อง [16]
พระนางาสิรินันทาเทวี พระมเหสีวังเหนือ
พระนางมังคลารัตนาเทวี พระอัครมเหสี 11 กุมภาพันธ์ 1782 24 กุมภาพันธ์ 1807 พระเจ้าปดุง [17]
พระนางสิริมหาจันทภีรัตนเทวีที่ 1 พระมเหสีวังเหนือ 4 มกราคม 1807
พระนางสิริมหานันทภีรัตนาเทวี 1 พระมเหสีวังกลาง 3 กันยายน 1789
พระนางสิริมหามังคลาเทวีที่ 2 พระมเหสีวังกลาง 3 กันยายน 1789 5 มิถุนายน 1819
พระนางสิริมหารัตนาเทวีที่ 1 พระมเหสีวังเหนือ 4 มกราคม 1807 10 มิถุนายน 1812
พระนางนันมะด่อแหม่นุ พระอัครมเหสี 5 มิถุนายน 1819 15 เมษายน 1837 พระเจ้าจักกายแมง [18]
พระนางสิริกัลยาจันทาเทวี พระมเหสีวังเหนือ 3 พฤศจิกายน 1819 23 กุมภาพันธ์ 1824
พระนางสิริปภามาลาเทวี พระมเหสีวังกลาง 15 เมษายน 1837
พระนางสิริมหามังคลาเทวีที่ 3 พระมเหสีวังเหนือ 23 กุมภาพันธ์ 1824
พระนางสิริมหาจันทาเทวี พระมเหสีวังตะวันตก 3 พฤศจิกายน 1819
พระนางสิริปวรติโลกมหารัตนปทุมมาเทวี พระอัครมเหสี 15 เมษายน 1837 17 พฤศจิกายน 1846 พระเจ้าแสรกแมง [19]
พระนางสิริมหานันทภีรัตนเทวีที่ 2 พระมเหสีวังเหนือ
พระนางสิริมหาจันทภีรัตนเทวีที่ 2 พระมเหสีวังกลาง
พระนางสิริสุรัตนาเทวีที่ 2 พระมเหสีวังตะวันตก 16 ตุลาคม 1845
พระนางสิริติโลกมหารัตนาเทวี พระอัครมเหสี 17 พฤศจิกายน 1846 18 กุมภาพันธ์ 1853 พระเจ้าพุกามแมง [20]
พระนางสิริมหารัตนาเทวีที่ 2 พระมเหสีวังเหนือ
พระนางสิริติโลกอตุลรัตนาเทวี พระมเหสีวังกลาง
พระนางสิริสุรัตนมังคลาเทวี พระมเหสีวังกลาง
พระนางสิริปวรมหาราชินทารัตนาเทวี พระอัครมเหสี 26 มีนาคม 1853 12 พฤศจิกายน 1876 พระเจ้ามินดง [21]
พระนางสิริมหารัตนมังคลาเทวี พระมเหสีวังเหนือ 3 พฤษภาคม 1872
พระนางมหาราเชนทาธิบดีปทุมมรัตนาเทวี พระมเหสีวังกลาง 1 ตุลาคม 1878
พระนางสิริมหาสุจันทาเทวี พระมเหสีวังตะวันตก 26 กรกฎาคม 1855
พระนางสิริมหารัตนาเทวี พระมเหสีวังตะวันตก 26 กรกฎาคม 1855 1 ตุลาคม 1878
พระนางศุภยาจี พระอัครมเหสี 30 ตุลาคม 1878 12 เมษายน 1879 พระเจ้าธีบอ [note 5]
พระนางศุภยาลัต พระมเหสีวังเหนือ 18 พฤศจิกายน 1878
พระอัครมเหสี 12 เมษายน 1879 29 พฤศจิกายน 1885

หมายเหตุ

[แก้]
  1. (Sein Lwin Lay 2006: 127, footnote 2): According to Sein Lwin Lay, Tabinshwehti may not have had a chief queen in the formal sense that he never formally had a formal coronation ceremony with any of his queens; and Khay Ma Naw, whom the king married at the 1545 coronation, nonetheless was not mentioned as his chief queen either.
  2. This is a rare instance where the South Queen was not the chief queen. The two standard chronicles Maha Yazawin (Maha Yazawin Vol. 3 2006: 103) and Hmannan Yazawin (Hmannan Vol. 3 2003: 107) both say that Min Phyu, Min Htwe and Min Pu were South, Center and North Queens, respectively, while Hanthawaddy was the chief queen. Yazawin Thit (Yazawin Thit Vol. 2 2012: 239) omits the ranks of Min Phyu and Min Htwe, and confirms only that Thiri Yaza Dewi was the North Queen. All chronicles list Min Taya Medaw as the fifth senior queen but do not say when she became a senior queen. She certainly should have become a senior queen after the death of Min Phyu in 1596.
  3. Chronicles, which regard Minye Deibba as a usurper, do not list any of his "queens". Per (Hmannan Vol. 3: 189), Khin Hnin Paw was his lover. Presumably, she was his "queen" during his short reign.
  4. (Hmannan Vol. 3 2003: 289): Narawara had no queens or concubines whatsoever.
  5. (Konbaung Set Vol. 3 2004: 323, 344–345): Su Paya Gyi's nominal reign as chief queen officially ended at the coronation ceremony held at the start of Thingyan (new year's festival) of 1241 ME.

อ้างอิง

[แก้]
  1. Starting in the late 18th century, the Konbaung kings inserted the tiers of Hsaungdaw Mibaya (ဆောင်တော် မိဖုရား, lit. "Queen of the Royal Apartment") and Shwe-Yay Hsaung Mibaya (ရွှေရေးဆောင် မိဖုရား, lit. "Queen of the Gilded Chamber") between the tiers of senior queen and junior queen. Yi Yi 1982: 103–104
  2. Sein Lwin Lay 2006: 89
  3. 3.0 3.1 Hmannan Vol. 3 2003: 68
  4. Hmannan Vol. 3: 150, 189
  5. Hmannan Vol. 3: 249
  6. Hmannan Vol. 3: 250, 268
  7. Hmannan Vol. 3: 250, 286
  8. Hmannan Vol. 3: 321
  9. Hmannan Vol. 3 2003: 353–354
  10. Hmannan Vol. 3 2003: 364–365
  11. Hmannan Vol. 3: 395
  12. Konbaung Set Vol. 1 2004: 247
  13. Konbaung Set Vol. 1 2004: 264
  14. Konbaung Set Vol. 1 2004: 367–368
  15. Konbaung Set Vol. 1 2004: 371
  16. Buyers 2013: 3
  17. Konbaung Set Vol. 2 2004: 157–158
  18. Konbaung Set Vol. 2 2004: 168–169
  19. Konbaung Set Vol. 2 2004: 405–406
  20. Konbaung Set Vol. 3 2004: 56
  21. Konbaung Set Vol. 3 2004: 306