ข้ามไปเนื้อหา

องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล
ตราอย่างเป็นทางการขององค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล
ตรา
ประเทศ ไทย
จังหวัดขอนแก่น
อำเภอพล
พื้นที่
 • ทั้งหมด29.25 ตร.กม. (11.29 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2559)
 • ทั้งหมด6,466 คน
 • ความหนาแน่น221.05 คน/ตร.กม. (572.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัส อปท.06401210
ที่อยู่ที่ทำการหมู่ 3 ตำบลเมืองพล อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น 40120
เว็บไซต์www.abtmuangphon.go.th
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแห่งหนึ่งในอำเภอพล จังหวัดขอนแก่น

อาณาเขต

[แก้]

องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของอำเภอ มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

ประวัติ

[แก้]

เมืองพล [1]คำว่า "พล" แปลว่ากำลังทหารที่มีไว้ป้องกันประเทศชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ แรกเริ่มแต่เดิมนั้นเป็นเพียงหมู่บ้านในการปกครองของเมืองชลบถวิบูลย์ ตั้งแต่ในสมัยเป็นหัวเมือง เมื่อปี พ.ศ. 2321 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาจักรี (สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก) และเจ้าพระยาสุรสีห์ เป็นแม่ทัพไปปราบพระเจ้าสิริบุญสาร (องค์บุญ) ณ กรุงศรีสุตนาคนหุต (เวียงจันทน์) ที่คิดแข็งเมืองและเอาใจออกหากจากกรุงธนบุรี ขณะที่เจ้าพระยาทั้งสองเดินทัพผ่านเมืองนครราชสีมามาถึงเนินดินแห่งหนึ่งอยู่ติดกับฝั่งบึงละเลิงหวายอันเป็นที่ตั้งหมู่บ้านเมืองพลในปัจจุบัน เจ้าพระยาทั้งสองได้หยุดพักทัพที่นี่ เพราะเห็นว่าเป็นชัยภูมิเหมาะสมกว่าที่อื่น มีแหล่งน้ำปูปลาอาหารสมบูรณ์ จึงได้สร้างค่ายประตูหอรบ ตลอดจนขุดคูคันดินน้ำล้อมรอบตามหลักยุทธศาสตร์ในสมัยนั้น เพื่อป้องกันการถูกโจมตีจากฝ่ายศัตรูในเนื้อที่ประมาณ 1 ตารางกิโลเมตร และถือโอกาสรวมพลฝึกทหารเพิ่มเติมจากราษฎรที่เกณฑ์มาจากเมืองพุทไธสง (อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์) เมืองนอก (อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา) และเมืองชนบท (อำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น) ปัจจุบันคันดูดินและร่องน้ำยังคงเหลือปรากฏอยู่

ครั้นต่อมาเมื่อรวบรวมกำลังทหารได้มากพอสมควรแล้ว เจ้าพระยาทั้งสองจึงได้เดินทัพต่อไปยังเมืองหลวงพระบางและเวียงจันทน์ จนได้รับชัยชนะต่อพระเจ้าสิริบุญสาร (องค์บุญ) สมพระราชหฤทัยของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทุกประการและได้อัญเชิญพระแก้วมรกตและพระบางมาไว้ที่ กรุงธนบุรี พระแก้วมรกตประดิษฐ์ไว้ที่วัดอรุณฯ ส่วนพระบางได้คืนให้แก่ลาวไปในรัชกาลที่ 1

หลังจากนั้นค่ายพักพลดังกล่าวได้ถูกทอดทิ้งให้เป็นที่รกร้างว่างเปล่ามาเป็นเวลานาน ปกคลุมไปด้วยต้นไม้ขนาดใหญ่และเถาวัลย์นานาพันธุ์ แต่เนื่องจากที่นี่มีทำเลที่เหมาะสมเพราะติดกับบึงละเลิงหวาย ต่อมาจึงได้มีผู้คนอพยพไปหักร้างถางป่าปลูกบ้านเรือนเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จนเป็นหมู่บ้านขนาดใหญ่ จึงได้ชื่อว่า บ้านเมืองพล ขึ้นต่อเมืองชนบท ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง บ้านเมืองพลได้ถูกยกฐานะเป็น ตำบลเมืองพล ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอชนบท 45 กิโลเมตร

ครั้นต่อมาในปี พ.ศ. 2457 กระทรวงมหาดไทยได้พิจารณาเห็นว่า การคมนาคมและการติดต่อราชการของตำบลเมืองพลกับอำเภอชนบทไม่สะดวก เพราะต้องอาศัยการเดินเท้า เกวียน และม้าเป็นพาหนะ จึงได้แบ่งเขตการปกครองของอำเภอชนบทโดยยกฐานะตำบลเมืองพลเป็นอำเภอใหม่ให้ชื่อว่า อำเภอพล โดยมีขุนมัชการธนานุรักษ์ (แสง ภาสะฐิติ) เป็นนายอำเภอคนแรก และเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2516 ได้รับการยกฐานะตำบลเมืองพลเป็น สภาตำบลเมืองพล[2]ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองพลนอกเขตสุขาภิบาลเมืองพล จนกระทั่งเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2539 กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศเปลี่ยนแปลงฐานะ สภาตำบลเมืองพล เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล[3]จนถึงปัจจุบัน

การปกครอง

[แก้]

องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองพล[4] (บางส่วน) จำนวน 11 หมู่บ้าน ดังนี้[5]

  • หมู่ 1บ้านชาด
  • หมู่ 2 บ้านตำแย 
  • หมู่ 3 บ้านทับบา
  • หมู่ 4 บ้านท่าหลวง
  • หมู่ 5 บ้านหญ้าคา 
  • หมู่ 6 บ้านหันใหญ่
  • หมู่ 7 บ้านโนนเหลื่อม 
  • หมู่ 8 บ้านหนองห้าง
  • หมู่ 9 บ้านโนนเหม่น
  • หมู่ 10 บ้านหันใหญ่แม่เอีย
  • หมู่ 11 บ้านชาดอำนวย

สถานประกอบการ

[แก้]
  1. บังกะโล 1 แห่ง
  2. ปั๊มน้ำมัน ขนาดใหญ่ 2 แห่ง
  3. โรงบรรจุแก๊ส 1 แห่ง
  4. โรงงานหล่อเหล็กและกลึง 1 แห่ง
  5. โรงงานเย็บผ้าเพื่อส่งออก 1 แห่ง
  6. โรงสีข้าวขนาดใหญ่ 1 แห่ง
  7. โรงสีข้าวขนาดเล็ก 40 แห่ง
  8. ร้านอาหาร 3 แห่ง

อ้างอิง

[แก้]
  1. องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล จังหวัดขอนแก่น. "ประวัติตำบลเมืองพล" [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก:http://www.abtmuangphon.go.th/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=46&Itemid=70 (ม.ป.ป.). สืบค้น 9 กันยายน 2560.
  2. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งสภาตำบลตามประกาศคณะปฏิวัติ...2515.PDF ราชกิจจานุเบกษา 90 (108) :4. 24 สิงหาคม 2516
  3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่องจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล.PDF เก็บถาวร 2012-01-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนราชกิจจานุเบกษา 113 (พิเศษ52 ง) :28. 25 ธันวาคม 2539
  4. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรือง การกำหนดเขตำบลในท้องทีอำเภอพล จังหวัดขอนแก่น.PDFราชกิจจานุเบกษา. 116. (พิเศษ38 ง.36-60. 4 มิถุนายน 2542
  5. ศูนย์ข้อมูลประเทศไทย "ตำบลเมืองพล"  [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก:http://khonkaen.kapook.com/พล/เมืองพล (ม.ป.ป.). สืบค้น 9 กันยายน 2560.