องคต

องคต
ตัวละครใน รามเกียรติ์
หัวโขนองคต
ข้อมูลตัวละครในเรื่อง
เผ่าพันธุ์	ลิง
เพศ	ผู้
ตำแหน่ง	อุปราชเมืองขีดขิน
ญาติ	พาลี (บิดา) นางดารา (มารดาเลี้ยง) นางมณโฑ (มารดา) สุครีพ (อา น้องของพาลี) อินทรชิต (น้องชายร่วมมารดา) นางสีดา (น้องสาวร่วมมารดา) ไพนาสุริยวงศ์ (น้องชายร่วมมารดา)
มิตรสหาย	หนุมาน, สุครีพ, ชมพูพาน, ชามพูวราช, นิลพัท, พระราม, พระลักษมณ์, พระพรต, พระสัตรุด, พิเภก
ศัตรู	ทศกัณฐ์, กุมภกรรณ, อินทรชิต, แสงอาทิตย์ ไพนาสุริยวงศ์, ท้าวจักรวรรดิ

องคต (อังกฤษ: Angada จากสันสกฤต: अङ्गद องฺคท) เป็นตัวละครเอกตัวหนึ่งของเรื่อง รามเกียรติ์ เป็นลูกของพญาพาลี กับนางมณโฑ เป็นทหารเอกของพระรามมีอาวุธเป็นพระขรรค์ ที่แม้แต่ใครก็ตามที่มาสู้กับองคตก็ต้องตายหมด องคตเกิดมาจาก เมื่อพาลีแย่งนางมณโฑมาจากทศกัณฐ์แล้ว นางต้องเป็นภรรยาของพาลีจนกระทั่งตั้งครรภ์ ทศกัณฐ์จึงไปฟ้องฤๅษีอังคตผู้เป็นอาจารย์ของพาลีให้มาว่ากล่าวพาลี จนพาลียอมคืนนางมณโฑให้แต่ขอลูกเอาไว้ ฤๅษีอังคตจึงทำพิธีเอาลูกออกจากท้องนางมณโฑไปใส่ในท้องแพะ เมื่อครบกำหนดคลอดพระฤๅษีก็ทำพิธีให้ออกจากท้องแพะให้ชื่อว่า องคต ทศกัณฐ์ยังผูกใจเจ็บ จึงแปลงกายเป็นปูยักษ์ คอยอยู่ก้นแม่น้ำเพื่อที่จะฆ่าองคตขณะทำพิธีลงสรง แต่ถูกพาลีจับได้ แล้วเอามาผูกไว้ให้ลูกลากเล่นอยู่เจ็ดวันจึงปล่อยไป เมื่อสุครีพขอให้พระรามมาช่วยปราบพาลี ก่อนที่พาลีจะสิ้นใจตาย ได้สำนึกว่าตนทำผิดต่อสุครีพ ทั้งไม่รักษาคำสัตย์สาบาน จึงได้ทูลฝากฝังสุครีพและองคตไว้กับพระราม องคตได้ช่วยทำศึกกับกองทัพของทศกัณฐ์อย่างเต็มความสามารถ พระรามเคยส่งองคตเป็นทูตไปเจรจากับทศกัณฐ์ เพื่อทวงนางสีดาคืนกลับมา แม้จะไม่สำเร็จ แต่ก็ได้แสดงความเฉลียวฉลาดและความกล้าหาญ ให้ประจักษ์แก่ตาของทศกัณฐ์

องคตเป็นผู้ที่มีสัมมาวาจา สามารถพูดจาให้คนหลงเชื่อได้ ดังจะเห็นได้จากตอนที่พระรามให้องคตแปลงกายเป็นยักษ์พิจิตรไพรีไปทูลขอแว่นแก้วสุรกานต์จากพระพรหม

ลักษณะทั่วไป

ลักษณะขององคต คือ มีหนึ่งพักตร์ มีกายสีเขียว แต่งตัวตามอย่างกษัตริย์ สวมมงกุฎสามกลีบ(มงกุฎน้ำเต้า) มีพระขรรค์เป็นอาวุธ ภายหลังได้เป็น พระยาอินทรนุภาพ ตำแหน่งผ่ายหน้าเมืองขีดขินพร้อมมงกุฎกุณฑล สังวาลแก้วและทรงเครื่องอย่างกษัตริย์ทุกประการ

บทกลอนวานรในรามเกียรติ์ 
นามขุนกระบี่นี้  	องคต เสนอนอ
กากาจราชเอารส 	ฤทธิล้ำ
สีเขียวดุจมรกฎ 	มกุฎกลีบ สามแฮ
เถลิงยศอุปราชค้ำ 	เขตรด้าวขีดขิน ฯ 

ก่อนหน้า		องคต		ถัดไป
สุครีพ		อุปราชเมืองขีดขินในเรื่องรามเกียรติ์		เรื่องรามเกียรติ์จบ ขณะองคตยังอยู่ในตำแหน่ง'พระยาอินทรนุภาพ'