พ่อขุนศรีนาวนำถุม

พ่อขุนศรีนาวนำถุม
พระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรสุโขทัย (พระร่วงเจ้าสุโขทัย)
ครองราชย์	พ.ศ. 1700 – 1724 (24 ปี)
ก่อนหน้า	อีแดงเพลิง
ถัดไป	ขอมสบาดโขลญลำพง
พระราชบุตร	พ่อขุนผาเมือง
พระราชสมภพ	พ.ศ. 1645 อาณาจักรสุโขทัย
สวรรคต	พ.ศ. 1724 (79 พรรษา) อาณาจักรสุโขทัย

พ่อขุนศรีนาวนำถุม หรือ พญาศรีนาวนำถุม (พ.ศ. 1645 - พ.ศ. 1724) ทรงเป็นพระร่วงเจ้าแห่งกรุงสุโขทัย หรือศิลาจารึกวัดศรีชุมระบุว่า เป็นขุนในเมืองเชลียง ผู้เสวยราชสมบัติสองนครคือสุโขทัยและศรีสัชนาลัย และบางแหล่งระบุว่าพระองค์เป็นผู้สถาปนาอาณาจักรสุโขทัย เป็นพระองค์แรก แต่บางแหล่งก็ระบุว่า พระยาพาลีราช เป็นผู้สถาปนารัฐอิสระสุโขทัยเป็นพระองค์แรกไม่ใช่พ่อขุนศรีนาวนำถุม

อย่างไรก็ตามผู้ปกครองสุโขทัยคนต่อมาคือขอมสบาดโขลญลำพง โดยอาจนำแคว้นสุโขทัยกลับเข้าไปอยู่ภายใต้อิทธิพลของขอม-ละโว้ อีกครั้ง จนกระทั่งพ่อขุนผาเมืองเจ้าเมืองราด ร่วมกับพ่อขุนบางกลางหาวเจ้าเมืองบางยาง ร่วมกันทำสงครามได้ชัยชนะเหนือขอมสบาดโขลญลำพง จนสามารถนำแคว้นสุโขทัยออกจากอิทธิพลของขอม-ละโว้ อีกครั้ง

หลักฐานตามจารึกวัดศรีชุม ปรากฏเชื้อสายราชวงศ์ของพ่อขุนศรีนาวนำถุม ดังนี้

• พ่อขุนศรีนาวนำถม ผู้สถาปนาแคว้นสุโขทัย - ศรีสัชนาลัย (นคร 2 อัน)
• พ่อขุนผาเมือง พระราชโอรสของพ่อขุนศรีนาวนำถุม
• พระยาคำแหงพระราม เจ้าเมืองสรลวงสองแคว อาจเป็นพระราชโอรสของพ่อขุนผาเมือง
• พระมหาเถรศรีศรัทธา พระโอรสของพระยากำแหงพระราม สันนิษฐานว่าเป็นผู้สร้างศิลาจารึกวัดศรีชุม

อาจเป็นเพราะพระมหาเถรศรีศรัทธาไม่มีบุตรชาย มีแต่ธิดา 2 องค์ และออกบวชเดินทางแสวงบุญในเวลาต่อมา จึงไม่ปรากฏหลักฐานการสืบเชื้อสายของตระกูลนำถุมต่อมาหลังจากนั้น ตามเรื่องเล่าในศิลาจารึกกล่าวว่า พระมหาเถรศรีศรัทธา อยู่ในเชื้อสายตระกูลของพ่อขุนศรีนาวนำถุม เกิดในเมืองสรลวงสองแคว (พิษณุโลก) เป็นบุตรของพระยาคำแหงพระราม และเป็นหลานของพ่อขุนผาเมือง ในวัยหนุ่มเมื่ออายุ 17 ปี ได้ช่วยบิดารบกับท้าวอีจานจนชนะ ต่อมาเมื่ออายุได้ 26 ปี ได้ช่วยพระยาเลอไทยในการสงคราม และทำการชนช้างชนะขุนจัง จนถูกยกย่องว่าเป็นนักรบที่เข้มแข็งมีฝีมือ

อย่างไรก็ตาม ประเพณีในสมัยนั้นนิยมนำชื่อปู่มาตั้งเป็นชื่อคนรุ่นหลาน และปรากฏว่าต่อมามีกษัตริย์ไทยเมืองเหนือชื่อพระยางั่วนำถุม จึงมีความเป็นไปได้ว่าเชื้อสายของพ่อขุนศรีนาวนำถุมยังคงมีอำนาจในแคว้นสุโขทัยสืบต่อมาอีกระยะหนึ่ง

ดูเพิ่ม

• รายพระนามพระมหากษัตริย์ไทย

อ้างอิง

รัชสมัยก่อนหน้า		พ่อขุนศรีนาวนำถุม		รัชสมัยถัดไป
อีแดงเพลิง		ขุนในเมืองสุโขทัย (พ.ศ. 1700 - พ.ศ. 1724)		ขอมสบาดโขลญลำพง ไม่มีราชวงศ์ (พ.ศ. 1724 - 1781)