โครงการหลวง (อังกฤษ: Royal project) เป็นโครงการส่วนพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในการส่งเสริมการปลูกพืชเมืองหนาวแก่ชาวเขา เพื่อเป็นการหารายได้ทดแทนการปลูกฝิ่น ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2512 โดยหม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี เป็นผู้รับผิดชอบในฐานะประธานมูลนิธิโครงการหลวง
ในระยะแรก เป็นโครงการอาสาสมัคร โดยมีอาสาสมัคร จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้ กรมวิชาการเกษตร กรมปศุสัตว์ และกองทัพอากาศ ปัจจุบันโครงการหลวง ดำเนินงานใน 8 จังหวัดภาคเหนือ คือ เชียงใหม่ เชียงราย ลำพูน ลำปาง แพร่ น่าน พะเยา และแม่ฮ่องสอน มีสถานีวิจัยหลัก 4 สถานี และสถานีส่งเสริมปลูกพืชทดแทนฝิ่น เรียกว่า ศูนย์พัฒนาโครงการ จำนวน 21 ศูนย์ และหมู่บ้านพัฒนาอีก 6 หมู่บ้าน รวมหมู่บ้านในเขตปฏิบัติการทั้งสิ้น 267 หมู่บ้าน
ผลผลิตจากโครงการหลวงในปัจจุบัน ประกอบด้วย ผักปลอดภัยสารพิษ สมุนไพร ถั่วและธัญพืช ผลไม้ เห็ด ดอกไม้เมืองหนาว ผลิตผลปศุสัตว์ ผลิตผลประมง ผลิตผลป่าไม้ ดอกไม้แห้ง ผลิตภัณฑ์จากแฝก ไม้กระถาง และผลิตภัณฑ์แปรรูปในชื่อการค้า โครงการหลวง และดอยคำ
ปัจจุบันมี จรัลธาดา กรรณสูต เป็นประธานกรรมการมูลนิธิโครงการหลวง[1]และพลเรือเอก ปวิตร รุจิเทศ เป็นกรรมการและเลขาธิการมูลนิธิโครงการหลวง[2]
วัตถุประสงค์มูลนิธิโครงการหลวง[แก้]
- เพื่อช่วยชาวไทยภูเขาในด้าน ต่างๆ จากพระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ความว่า
|
|
เรื่องที่จะช่วยชาวเขาและโครงการชาวเขานั้นมีประโยชน์โดยตรงกับชาวเขาเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนให้ชาวเขามีความเป็นอยู่ดีขึ้น สามารถเพาะปลูกสิ่งที่เป็นประโยชน์และเป็นรายได้กับเขาเอง จุดประสงค์อย่างหนึ่งคือมนุษยธรรม หมายถึงให้ผู้อยู่ในถิ่นทุรกันดารสามารถมีความรู้พยุงตัวให้มีความเจริญได้ อีกอย่างหนึ่งเป็นเรื่องช่วยในทางที่ทุกคนเห็นว่า ควรจะช่วยเพราะเป็นปัญหาใหญ่คือปัญหาเรื่องยาเสพติด ถ้าช่วยชาวเขาปลูกพืชที่เป็นประโยชน์บ้างเขาจะเลิกปลูกยาเสพติด คือ ฝิ่น ทำให้นโยบายการระงับการปราบปรามการสูบฝิ่นและค้าฝิ่นได้ผลดี อันเป็นผลอย่างหนึ่ง
|
|
|
|
อีกอย่างคือชาวเขาตามที่รู้เป็นผู้ทำการเพาะปลูกโดยวิธีที่จะทำให้บ้านเมืองของเราสู่หายนะได้ ที่ถางป่าและปลูกโดยวิธีไม่ถูกต้อง ถ้าพวกเราทุกคนไปช่วยเขาก็เท่ากับช่วยบ้านเมืองให้มีความดี อยู่ดีกินดีและปลอดภัยได้อีกทั่วประเทศ ถ้าสามารถทำโครงการนี้สำเร็จให้ชาวเขาอยู่เป็นหลักแหล่ง และสนับสนุนนโยบายจะรักษาป่า รักษาป่าให้เป็นประโยชน์ต่อไปและยั่งยืนมาก
|
|
สถานีวิจัยโครงการหลวง[แก้]
ศูนย์พัฒนาโครงการ[แก้]
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
|
|---|
| | บุคคล | |
|---|
| | องค์กร | |
|---|
| เรียงตามปีที่ได้รับรางวัล |
|
|
|---|
| | ประเทศ | | สวนภายนอกอาคาร | |
|---|
| สวนภายในอาคาร/
นิทรรศการหมุนเวียน | |
|---|
| |
|---|
| | องค์กรในประเทศ | | ส่วนราชการ | |
|---|
| | รัฐวิสาหกิจ | |
|---|
| | เอกชน | |
|---|
|
|---|
|
- ↑ [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/E/281/1.PDF พระราชโองการ ประกาศ
แต่งตั้งคณะกรรมการมูลนิธิโครงการหลวง] เล่ม ๑๓๔ ตอนพิเศษ ๒๘๑ ง พิเศษ หน้า ๑ ๑๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐
- ↑ พระราชโองการ ประกาศแต่งตั้งกรรมการและเลขาธิการมูลนิธิโครงการหลวง(พลเรือเอก ปวิตร รุจิเทศ) เล่ม ๑๓๕ ตอนพิเศษ ๑๓๕ ง พิเศษ หน้า ๓ ๑๑ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๑
