ข้ามไปเนื้อหา

อำเภอบ้านหมี่

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก อ.บ้านหมี่)
อำเภอบ้านหมี่
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Ban Mi
ภาพถ่ายทางอากาศเมืองบ้านหมี่
ภาพถ่ายทางอากาศเมืองบ้านหมี่
คำขวัญ: 
เมืองอู่ข้าวอู่น้ำ วัฒนธรรมล้ำค่า
แดนผ้ามัดหมี่ สตรีแสนงาม
แผนที่จังหวัดลพบุรี เน้นอำเภอบ้านหมี่
แผนที่จังหวัดลพบุรี เน้นอำเภอบ้านหมี่
พิกัด: 15°2′41″N 100°32′13″E / 15.04472°N 100.53694°E / 15.04472; 100.53694
ประเทศ ไทย
จังหวัดลพบุรี
พื้นที่
 • ทั้งหมด585.7 ตร.กม. (226.1 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2566)
 • ทั้งหมด70,505 คน
 • ความหนาแน่น120.38 คน/ตร.กม. (311.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 15110, 15180 (เฉพาะตำบลบ้านชี บางขาม และบางพึ่งหมู่ 4-9)
รหัสภูมิศาสตร์1606
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอบ้านหมี่ เลขที่ 47 ถนนเทศบาล ตำบลบ้านหมี่ อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี 15110
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

บ้านหมี่ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดลพบุรี

ที่ตั้งและอาณาเขต

[แก้]

อำเภอบ้านหมี่ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

ประวัติ

[แก้]

ชาวพวน หรือ ไทพวน ที่อพยพมาจากเชียงขวางในประเทศลาวมาตั้งภูมิลำเนาในท้องที่อำเภอนี้ได้นำเอาชื่อบ้าน คือ "บ้านหมี่" หรือ "เซ่า" ติดมาด้วย แล้วนำเอาชื่อบ้านมาตั้งหลักแหล่ง คำว่า เซ่า หรือ เซา เป็นภาษาพวนเดิม หมายถึง หยุดหรือพัก ส่วนคำว่า หมี่ นั้นหมายถึง การมัดเส้นไหมเป็นเปลาะ เพื่อให้มีหลากสีสัน เนื่องจากราษฎรในละแวกนั้นมีความถนัดในการทอผ้าชนิดต่าง ๆ เมื่อมาตั้งหลักแหล่งจึงตั้งชื่อบ้านเป็นเครื่องหมายในการประกอบอาชีพว่า "บ้านหมี่" อำเภอบ้านหมี่ตั้งเป็นอำเภอเมื่อ พ.ศ. 2426 ชื่อเรียกตั้งครั้งแรกว่า อำเภอสนามแจง เนื่องจากตั้งอยู่ที่ริมเขาสนามแจง ต่อมาย้ายไปตั้งอยู่บ้านห้วยแก้ว ตำบลมหาสอน ได้เปลี่ยนชื่อใหม่ตามที่ตั้งว่า อำเภอห้วยแก้ว พ.ศ. 2441 มีการสร้างทางรถไฟสายเหนือผ่าน ทางราชการจึงย้ายอำเภอมาที่ตำบลบ้านเซ่า (ตำบลบ้านหมี่ในปัจจุบัน) ได้เปลี่ยนชื่อเรียกอำเภอกลับไปเป็นอำเภอสนามแจงอีก

  • วันที่ 17 มกราคม 2451 โอนพื้นที่ตำบลพุคา และตำบลหนองเลา อำเภอสระโบสถ์ (อำเภอโคกสำโรง) มาขึ้นกับอำเภอสนามแจง[1]
  • วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอสนามแจง จังหวัดลพบุรี เป็น อำเภอบ้านเซ่า[2]
  • วันที่ 19 เมษายน 2474 ยกฐานะท้องถิ่นตลาดบ้านหมี่ ตำบลบ้านเซ่า และตำบลโพนทอง ให้เป็น "สุขาภิบาลท้องที่บ้านเซ่า"[3]
  • วันที่ 10 ธันวาคม 2478 ยกฐานะท้องถิ่นสุขาภิบาลท้องที่บ้านเซ่า ให้เป็น "เทศบาลเมืองบ้านเซ่า"[4]
  • วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดลพบุรี กับจังหวัดสิงห์บุรี โดยโอนพื้นที่ตำบลโพธิ์ชัย อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี ไปขึ้นกับอำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี และโอนพื้นที่ตำบลหัวไผ่ อำเภอบ้านหมี่ ไปขึ้นกับอำเภอบางพุทรา (อำเภอเมืองสิงห์บุรี) จังหวัดสิงห์บุรี[5]
  • วันที่ 25 กันยายน 2482 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลบ้านเซ่า เป็นตำบลบ้านหมี่ และชื่ออำเภอบ้านเซ่า จังหวัดลพบุรี เป็น อำเภอบ้านหมี่[6]
  • วันที่ 27 พฤศจิกายน 2482 เปลี่ยนแปลงชื่อเทศบาลเมืองบ้านเซ่า อำเภอบ้านหมี่ เป็น "เทศบาลเมืองบ้านหมี่"[7]
  • วันที่ 5 ธันวาคม 2487 โอนพื้นที่หมู่ 8,9 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองเมือง ไปขึ้นกับตำบลสายห้วยแก้ว และโอนพื้นที่หมู่ 3 (ในขณะนั้น) ของตำบลดงพลับ ไปขึ้นกับตำบลหนองเมือง[8]
  • วันที่ 10 กันยายน 2489 ตั้งตำบลหนองทรายขาว แยกออกจากตำบลโพนทอง และตำบลพุคา ตั้งตำบลไผ่ใหญ่ แยกออกจากตำบลสายห้วยแก้ว ตั้งตำบลสนามแจง แยกออกจากตำบลเชียงงา ตำบลโพนทอง และตำบลบางพึ่ง กับโอนพื้นที่หมู่ 13,14,15 (ในขณะนั้น) ของตำบลเชียงงา และพื้นที่หมู่ 5,6,7 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองเมือง ไปขึ้นกับตำบลสายห้วยแก้ว[9]
  • วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลบ้านทราย แยกออกจากตำบลบ้านกล้วย ตั้งตำบลพุคา แยกออกจากตำบลหนองเต่า ตั้งตำบลบางกะพี้ แยกออกจากตำบลดงพลับ[10]
  • วันที่ 31 พฤษภาคม 2492 ตั้งตำบลดอนดึง แยกออกจากตำบลหนองเมือง และตำบลบางกะพี้[11]
  • วันที่ 24 สิงหาคม 2516 จัดตั้งสภาตำบลไผ่ใหญ่ สภาตำบลบ้านทราย สภาตำบลบ้านกล้วย สภาตำบลดงพลับ สภาตำบลบ้านชี สภาตำบลพุคา สภาตำบลหินปัก สภาตำบลบางพึ่ง สภาตำบลหนองทรายขาว สภาตำบลบางกะพี้ สภาตำบลหนองเต่า สภาตำบลโพนทอง สภาตำบลบางขาม สภาตำบลดอนดึง สภาตำบลสายห้วยแก้ว สภาตำบลมหาสอน สภาตำบลเชียงงา สภาตำบลหนองเมือง และสภาตำบลสนามแจง ตามลำดับ[12] ในท้องที่อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี
  • วันที่ 14 ตุลาคม 2518 ตั้งตำบลหนองกระเบียน แยกออกจากตำบลสายห้วยแก้ว และตั้งตำบลชอนม่วง แยกออกจากตำบลดอนดึง[13]
  • วันที่ 30 มกราคม 2539 ยกฐานะจากสภาตำบลไผ่ใหญ่ สภาตำบลบ้านชี สภาตำบลบางพึ่ง สภาตำบลหนองเต่า สภาตำบลโพนทอง สภาตำบลสายห้วยแก้ว สภาตำบลมหาสอน สภาตำบลหนองเมือง สภาตำบลสนามแจง เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลไผ่ใหญ่ องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านชี องค์การบริหารส่วนตำบลบางพึ่ง องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเต่า องค์การบริหารส่วนตำบลโพนทอง องค์การบริหารส่วนตำบลสายห้วยแก้ว องค์การบริหารส่วนตำบลมหาสอน องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเมือง องค์การบริหารส่วนตำบลสนามแจง[14] ตามลำดับ
  • วันที่ 25 ธันวาคม 2539 ยกฐานะจากสภาตำบลดอนดึง สภาตำบลพุคา สภาตำบลบ้านทราย สภาตำบลหินปัก สภาตำบลบางกะพี้ สภาตำบลหนองกระเบียน สภาตำบลบางขาม สภาตำบลเชียงงา สภาตำบลบ้านกล้วย และสภาตำบลหนองทรายขาว เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลดอนดึง องค์การบริหารส่วนตำบลพุคา องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านทราย องค์การบริหารส่วนตำบลหินปัก องค์การบริหารส่วนตำบลบางกะพี้ องค์การบริหารส่วนตำบลหนองกระเบียน องค์การบริหารส่วนตำบลบางขาม องค์การบริหารส่วนตำบลเชียงงา องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านกล้วย และองค์การบริหารส่วนตำบลหนองทรายขาว[15] ตามลำดับ
  • วันที่ 15 กันยายน 2547 ยุบสภาตำบลดงพลับ รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลบางกะพี้[16]
  • วันที่ 27 สิงหาคม 2558 เปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลบางกะพี้ เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลบางกะพี้ดงพลับ[17]

การแบ่งเขตการปกครอง

[แก้]

การปกครองส่วนภูมิภาค

[แก้]

อำเภอบ้านหมี่แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 22 ตำบล 157 หมู่บ้าน ได้แก่

1. ไผ่ใหญ่ (Phai Yai) 6 หมู่บ้าน 12. โพนทอง (Phon Thong) 7 หมู่บ้าน
2. บ้านทราย (Ban Sai) 6 หมู่บ้าน 13. บางขาม (Bang Kham) 7 หมู่บ้าน
3. บ้านกล้วย (Ban Kluai) 5 หมู่บ้าน 14. ดอนดึง (Don Dueng) 8 หมู่บ้าน
4. ดงพลับ (Dong Phlap) 5 หมู่บ้าน 15. ชอนม่วง (Chon Muang) 6 หมู่บ้าน
5. บ้านชี (Ban Chi) 12 หมู่บ้าน 16. หนองกระเบียน (Nong Krabian) 9 หมู่บ้าน
6. พุคา (Phu Kha) 4 หมู่บ้าน 17. สายห้วยแก้ว (Sai Huai Kaeo) 7 หมู่บ้าน
7. หินปัก (Hin Pak) 10 หมู่บ้าน 18. มหาสอน (Maha Son) 8 หมู่บ้าน
8. บางพึ่ง (Bang Phueng) 9 หมู่บ้าน 19. บ้านหมี่ (Ban Mi) ยกเลิกระบบหมู่
9. หนองทรายขาว (Nong Sai Khao) 7 หมู่บ้าน 20. เชียงงา (Chiang Nga) 10 หมู่บ้าน
10. บางกะพี้ (Bang Kaphi) 7 หมู่บ้าน 21. หนองเมือง (Nong Mueang) 7 หมู่บ้าน
11. หนองเต่า (Nong Tao) 8 หมู่บ้าน 22. สนามแจง (Sanam Chaeng) 9 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

[แก้]

ท้องที่อำเภอบ้านหมี่ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 21 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลเมืองบ้านหมี่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านหมี่ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลไผ่ใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไผ่ใหญ่ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านทราย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านทรายทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านกล้วย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านกล้วยทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านชี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านชีทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลพุคา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพุคาทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหินปัก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหินปักทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบางพึ่ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางพึ่งทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองทรายขาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองทรายขาวทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบางกะพี้ดงพลับ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางกะพี้และตำบลดงพลับทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเต่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองเต่าทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลโพนทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนทองทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบางขาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางขามทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลดอนดึง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนดึงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลชอนม่วง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชอนม่วงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองกระเบียน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองกระเบียนทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลสายห้วยแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสายห้วยแก้วทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลมหาสอน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมหาสอนทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเชียงงา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชียงงาทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเมือง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองเมืองทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลสนามแจง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสนามแจงทั้งตำบล

สถานศึกษา

[แก้]
  • โรงเรียนบ้านหมี่วิทยา โรงเรียนต้นแบบ โรงเรียนในฝัน(โครงการ 1 อำเภอ 1 โรงเรียนในฝัน)
  • โรงเรียนปิยะบุตร์ โรงเรียนต้นแบบ โรงเรียนในฝัน และ โรงเรียนดีประจำอำเภอ
  • โรงเรียนบ้านชีวิทยา
  • วิทยาลัยสารพัดช่างลพบุรี (ศูนย์การเรียนเทศบาลเมืองบ้านหมี่)

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกโฉนดสำหรับที่ดิน [ในทุ่งบ้านหนองเลา ตำบลหนองเลา อำเภอสระโบถ,ทุ่งบ้านโคกสำโรง ตำบลโคกสำโรง อำเภอสระโบถ,ทุ่งบ้านธรณี ตำบลธรณี อำเภอสระโบถ,ทุ่งบ้านหลุมเข้า ตำบลหลุมเข้า อำเภอสระโบถ,ทุ่งบ้านพุคา ตำบลพุคา อำเภอสระโบถ,ทุ่งบ้านบางงา ตำบลบางงา อำเภอโพหวี,ทุ่งบ้านโพตลาดแก้ว ตำบลโพตลาดแก้ว อำเภอโพหวี,ทุ่งบ้านหัวสำโรง ตำบลหัวสำโรง อำเภอโพหวี,ทุ่งบ้านเขาสมอคอน ตำบลเขาสมอคอน อำเภอโพหวี แขวงเมืองลพบุรี]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 25 (42): 1235–1236. January 17, 1908.
  2. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 40–68. April 29, 1917. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-07. สืบค้นเมื่อ 2019-10-28.
  3. ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ใช้พระราชบัญญัติจัดการสุขาภิบาลท้องที่บ้านเซ่า ตลาดบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 48 (0 ก): 37–40. April 19, 1931.
  4. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองบ้านเซ่า จังหวัดลพบุรี พุทธศักราช ๒๔๗๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 52: 1781–1784. December 10, 1935.
  5. ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัด พุทธศักราช ๒๔๗๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 54 (0 ก): 40–54. April 1, 1937. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-16. สืบค้นเมื่อ 2019-10-29.
  6. ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอและตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ก): 877–882. September 25, 1939. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-25. สืบค้นเมื่อ 2021-11-01.
  7. ↑ "พระราชกฤษฎีกา เปลี่ยนนามเทศบาลเมืองบ้านเซ่า จังหวัดลพบุรี เป็นเทศบาลเมืองบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0ก): 1851–1853. November 27, 1939.
  8. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 61 (74 ง): 2253–2254. December 5, 1944.
  9. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 63 (59 ง): 1378–1379. September 10, 1946.
  10. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2021-11-04.
  11. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองลพบุรี และอำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 66 (30 ง): 2328–2331. May 31, 1949.
  12. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งสภาตำบลตามประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๓๒๖ ลงวันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๑๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 90 (108 ง): (ฉบับพิเศษ) 1-72. August 24, 1973.
  13. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอโคกสำโรง และอำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 92 (213 ง): 2611–2623. October 14, 1975.
  14. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล (จำนวน ๒๑๔๓ แห่ง)" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (9 ง): 5–219. January 30, 1996. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-25. สืบค้นเมื่อ 2021-11-01.
  15. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (ตอนพิเศษ 52 ง): 1–365. December 24, 1996. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-25. สืบค้นเมื่อ 2021-11-01.
  16. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (ตอนพิเศษ 102 ง): 9–12. September 15, 2004.
  17. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่อองค์การบริหารส่วนบางกะพี้ อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี เป็นองค์การบริหารส่วนบางกะพี้ดงพลับ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (18 ง): (ฉบับพิเศษ) 2-6. August 27, 2014.
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อำเภอบ้านหมี่&oldid=11737239"