อูลานบาตาร์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก อูลานบาตอร์)
อูลานบาตาร์

Улаанбаатар
ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ[a]
ตามเข็มนาฬิกาจากบน: ศูนย์กลางนครกับจัตุรัสซึคบาตาร์เป็นฉากหลัง; วัดชอยจินลามึน; อาคารแผง Ugsarmal สร้างขึ้นในสมััยสังคมนิยม; พิธีนาดัมที่สนามกีฬาแห่งชาติ; มหาวิทยาลัยแห่งชาติมองโกเลีย; เขตเกร์; และอารามกันดันเทกชินเลน
ธงของอูลานบาตาร์
ธง
ตราราชการของอูลานบาตาร์
ตราอาร์ม
สมญา: 
УБ (UB), Нийслэл (เมืองหลวง), Хот (นคร)
แผนที่
อูลานบาตาร์ตั้งอยู่ในมองโกเลีย
อูลานบาตาร์
อูลานบาตาร์
ที่ตั้งของอูลานบาตาร์ในประเทศมองโกเลีย
พิกัด: 47°55′13″N 106°55′02″E / 47.92028°N 106.91722°E / 47.92028; 106.91722พิกัดภูมิศาสตร์: 47°55′13″N 106°55′02″E / 47.92028°N 106.91722°E / 47.92028; 106.91722
ประเทศ มองโกเลีย
จัดตั้งศูนย์สงฆ์ค.ศ. 1639
สถานที่ปัจจุบันค.ศ. 1778
เปลี่ยนชื่อเป็นอูลานบาตาร์ค.ศ. 1924
การปกครอง
 • ประเภทสภา–ผู้จัดการ
 • องค์กรCitizens' Representatives Khural of the Capital City
 • ผู้ว่าการเมืองหลวงและนายกเทศมนตรีอูลานบาตาร์Dolgorsürengiin Sumyaabazar (MPP)[2]
พื้นที่
 • ทั้งหมด4,704.4 ตร.กม. (1,816.3 ตร.ไมล์)
ความสูง1,350 เมตร (4,429 ฟุต)
ประชากร
 (2021)
 • ทั้งหมด1,612,005[1] คน
 • ความหนาแน่น311 คน/ตร.กม. (807 คน/ตร.ไมล์)
เขตเวลาUTC+08:00 (H)
รหัสไปรษณีย์210 xxx
รหัสพื้นที่+976 (0)11
เอชดีไอ (2018)0.810[3]สูงมาก · ที่ 1
ป้ายทะเบียนยานพาหนะУБ, УН
ISO 3166-2MN-1
ภูมิอากาศBSk
เว็บไซต์www.ulaanbaatar.mn

อูลานบาตาร์[4] (มองโกเลีย: Улаанбаатар, เสียงอ่าน: [ʊˌɮaːm‿ˈpaːʰtə̆r]) เป็นเมืองหลวงและเมืองที่มีประชากรมากที่สุดในมองโกเลีย โดยเป็นเมืองหลวงที่หนาวที่สุดในโลกโดยเฉลี่ย[5] นครนี้ก่อตั้งขึ้นใน ค.ศ. 1639 ในฐานะศูนย์คณะสงฆ์พุทธร่อนเร่ที่เปลี่ยนที่อยู่ 28 ครั้ง ก่อนตั้งถาวรในสถานที่ปัจจุบันเมื่อ ค.ศ. 1778

ด้วยจำนวนประชากรมากกว่า 1.5 ล้านคน (ธันวาคม 2022) ซึ่งเทียบเท่าประชากรเกือบครึ่งหนึ่งของประเทศ[6] และเนื่องจากเป็นเอกนครของประเทศ ทำให้นครนี้ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรม อุตสาหกรรม และการเงิน รวมทั้งเป็นศูนย์กลางเครือข่ายการขนส่งของมองโกเลียที่เชื่อมด้วยระบบรางทั้งทางรถไฟสายทรานส์-ไซบีเรียในรัสเซียกับทางรถไฟสายของจีน[7]

ชื่อและศัพทมูลวิทยา[แก้]

ในช่วงที่สถาปนานครใน ค.ศ. 1639 เมืองนี้มีชื่อว่า Örgöö (มองโกเลีย: ᠥᠷᠭᠦᠭᠡ; Өргөө, แปลตรงตัว'พระราชวัง') ภายหลังในโลกตะวันตกดัดแปลงชื่อนี้เป็น Urga[8] จากนั้นใน ค.ศ. 1651 มีการเรียกนครนี้เป็น Nomiĭn Khüree (มองโกเลีย: ᠨᠣᠮ ‍ᠤᠨ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠨ; Номын хүрээ, แปลตรงตัว'Khüree แห่งภูมิปัญญา') และใน ค.ศ. 1706 จึงเปลี่ยนเป็น Ikh Khüree (มองโกเลีย: ᠶᠡᠬᠡ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠨ; Их хүрээ, แปลตรงตัว'Khüree ใหญ่')

ส่วนชื่ออื่น ๆ ได้แก่ Bogdiin Khuree (มองโกเลีย: ᠪᠣᠭᠳᠠ ᠶᠢᠨ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠨ; Богдын хүрээ, แปลตรงตัว'Khüree ของ Bogd') หรือสั้น ๆ ว่า Khüree (มองโกเลีย: ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠨ; Хүрээ, อักษรโรมัน: Küriye) ซึ่งเดิมมีความหมายว่า การล้อมรอบ หรือ การตั้งถิ่นฐาน

ก่อนเป็นเอกราชใน ค.ศ. 1911 มีการเปลี่ยนชื่อนครนี้เป็น Niĭslel Khüree (มองโกเลีย: ᠨᠡᠶᠢᠰᠯᠡᠯ ᠬᠦᠷᠢᠶᠡᠨ; Нийслэл Хүрээ, แปลตรงตัว'เมืองหลวง Khüree') จนกระทั้งใน ค.ศ. 1924 เมื่องนครนี้กลายเป็นเมืองหลวงของสาธารณรัฐประชาชนมองโกเลีย จึงเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น Ulaanbaatar (แปลว่า วีรบุรุษแดง)

ในโลกตะวันตก อูลานบาตาร์ยังคงเป็นที่รู้จักกันในชื่อ Urga หรือ Khuree จนถึง ค.ศ. 1924 และภายหลังในฐานะ Ulan Bator (รูปสะกดจากภาษารัสเซีย Улан-Батор) โดยใช้ชื่อนี้ถึงสองทศวรรษจนกระทั่งมีการใช้ชื่อภาษามองโกเลียในรูปสะกดอักษรซีริลลิกและการทับศัพท์แบบปัจจุบัน (1941–1950)

ประวัติศาสตร์[แก้]

ภูมิศาสตร์[แก้]

อูลานบาตาร์ตั้งอยู่เหนือระดับน้ำทะเลเฉลี่ยประมาณ 1,350 เมตร (4,430 ฟุต) ทางตะวันออกเล็กน้อยของใจกลางมองโกเลีย ริมแม่น้ำตูล ซึ่งเป็นลำน้ำสาขาย่อยของแม่น้ำเซเลงกาในหุบเขาที่ตีนเขา Bogd Khan Uul

ภูมิอากาศ[แก้]

เนื่องด้วยระดับความสูง ละติจูดค่อนข้างสูง ที่ตั้งห่างจากชายฝั่งหลายร้อยกิโลเมตร และผลกระทบจากไซบีเรียนแอนไทไซโคลน ทำให้อูลานบาตาร์เป็นเมืองหลวงที่เย็นที่สุดในโลก[9]

ข้อมูลภูมิอากาศของอูลานบาตาร์ (ปกติ ค.ศ. 1991-2020)
เดือน ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ทั้งปี
อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F) 5.0
(41)
11.3
(52.3)
18.9
(66)
28.7
(83.7)
33.5
(92.3)
38.3
(100.9)
39.0
(102.2)
36.7
(98.1)
31.7
(89.1)
22.5
(72.5)
13.0
(55.4)
6.1
(43)
39.0
(102.2)
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) -15.5
(4.1)
-9.4
(15.1)
-0.2
(31.6)
10.4
(50.7)
17.8
(64)
23.1
(73.6)
25.2
(77.4)
23.0
(73.4)
17.2
(63)
7.7
(45.9)
-4.8
(23.4)
-13.7
(7.3)
6.73
(44.12)
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) -21.3
(-6.3)
-16.3
(2.7)
-6.7
(19.9)
3.0
(37.4)
10.2
(50.4)
16.5
(61.7)
19.0
(66.2)
16.6
(61.9)
10.0
(50)
0.9
(33.6)
-10.6
(12.9)
-19.0
(-2.2)
0.19
(32.35)
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) -25.6
(-14.1)
-21.7
(-7.1)
-12.6
(9.3)
-3.3
(26.1)
3.5
(38.3)
10.3
(50.5)
13.5
(56.3)
11.1
(52)
4.1
(39.4)
-4.5
(23.9)
-15.1
(4.8)
-22.9
(-9.2)
−5.27
(22.52)
อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F) -45.0
(-49)
-42.2
(-44)
-38.9
(-38)
-26.1
(-15)
-16.1
(3)
-3.9
(25)
-0.2
(31.6)
-2.8
(27)
-13.4
(7.9)
-22.0
(-7.6)
-37.0
(-34.6)
-42.2
(-44)
−45.0
(−49)
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว) 2
(0.08)
3
(0.12)
4
(0.16)
10
(0.39)
21
(0.83)
46
(1.81)
64
(2.52)
70
(2.76)
27
(1.06)
10
(0.39)
6
(0.24)
4
(0.16)
267
(10.51)
ความชื้นร้อยละ 78 73 61 48 46 54 60 63 59 60 71 78 62
วันที่มีฝนตกโดยเฉลี่ย 0.1 0.03 0.2 2 7 13 16 14 8 2 0.2 0.2 63
วันที่มีหิมะตกโดยเฉลี่ย 8 7 7 7 3 0.3 0.2 0.4 2 6 8 10 59
จำนวนชั่วโมงที่มีแดด 179.1 204.8 265.2 262.5 299.3 269.0 249.3 258.3 245.7 227.5 177.4 156.4 2,794.5
แหล่งที่มา 1: Pogoda.ru.net[10] Ogimet.com [11]
แหล่งที่มา 2: NOAA (ดวงอาทิตย์, 1961–1990)[12]
ข้อมูลภูมิอากาศของสถานีตรวจอากาศในท่าอากาศยานนานาชาติบูยันต์-อูคา (WMO identifier: 44291) (ค.ศ. 1985-2015)
เดือน ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ทั้งปี
แหล่งที่มา: Time and Date[13]

เมืองพี่น้อง[แก้]

อูลานบาตาร์เป็นเมืองพี่น้องกับเมือง ดังนี้:[14][15]

หมายเหตุ[แก้]

  1. ถอดเสียงเป็น Ulaɣanbaɣatur

อ้างอิง[แก้]

  1. "Хүн ам, орон сууцны 2020 оны улсын ээлжит тооллого - Нийслэлийн нэгсэн дүн". 1212.mn. สืบค้นเมื่อ 2021-04-24.
  2. Sh, Chimeg (2020-10-26). "Шинэ хотын даргад боломж, хариуцлагыг нь үүрүүл!". News.mn.
  3. Sub-national HDI. "Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (ภาษาอังกฤษ).
  4. "ประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เรื่อง กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 139 (พิเศษ 205 ง). 1 กันยายน 2565.
  5. Sen Nag, Oishimaya (2021-01-21). "The Coldest Capital Cities In The World". WorldAtlas. สืบค้นเมื่อ 2022-12-12.
  6. "Нийслэлийн статистикийн газар – Статистик үзүүлэлт – 01. Хүн амын тоо, хүйсээр, оны эхэнд, мянган хүн" (ภาษามองโกเลีย). Statis.ub.gov.mn. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-12-02. สืบค้นเมื่อ 2014-09-07.
  7. "Төрийн үйлчилгээний портал" (ภาษามองโกเลีย). Ulaanbaatar.mn. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 August 2012. สืบค้นเมื่อ 24 November 2013.
  8.  Chisholm, Hugh, บ.ก. (1911). "Urga" . สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 27 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. p. 795.
  9. Montsame News Agency. Mongolia. 2006, ISBN 99929-0-627-8, pg. 35
  10. КЛИМАТ УЛАН-БАТОРА (ภาษารัสเซีย). Pogoda.ru.net. สืบค้นเมื่อ 4 January 2015.
  11. "44292: Ulaanbaatar (Mongolia)". ogimet.com. OGIMET. 15 October 2021. สืบค้นเมื่อ 15 October 2021.
  12. "Ulaanbaatar Climate Normals 1961–1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-10-10. สืบค้นเมื่อ 4 January 2015.
  13. "Climate & Weather Averages at Ulan-Bator weather station". Time and Date. สืบค้นเมื่อ 6 February 2022.
  14. ""Улаанбаатар олон улсын өдөрлөг-2019" арга хэмжээ эхэллээ". ulaanbaatar.mn (ภาษามองโกเลีย). Ulaanbaatar. 2019-10-21. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-11-11. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  15. "Хотын дарга С.Батболд Токио хотын засаг дарга Юрико Койкэтэй уулзлаа". ulaanbaatar.mn (ภาษามองโกเลีย). Ulaanbaatar. 2017-04-20. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-10-22. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  16. "Sister Cities of Ankara". ankara.bel.tr. Ankara. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-04-28. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  17. "Partners across the world". bonn.de. Bonn. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  18. "Our Sister Cities". denversistercities.org. Denver Sister Cities. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  19. "30 Kardeşli Gaziantep". gazianteppusula.com (ภาษาตุรกี). Gaziantep Pusula. 2015-12-02. สืบค้นเมื่อ 2021-01-18.
  20. "友好城市". haikou.gov.cn (ภาษาจีน). Haikou. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-22. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  21. "Улаанбаатар хоттой ах, дүү хотууд". barilga.mn (ภาษามองโกเลีย). Barilga. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  22. "Города-побратимы". krskstate.ru (ภาษารัสเซีย). Krasnoyarsk Krai. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-02-25. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  23. "Maardu partner cooperations". maardu.kovtp.ee. Maardu linn. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  24. "Международно сътрудничество". strelcha.bg (ภาษาบัลแกเรีย). Strelcha. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  25. "International Sister Cities". tcc.gov.tw. Taipei City Council. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-10-23. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.
  26. "银川市友好城市及交流合作情况". yinchuan.gov.cn (ภาษาจีน). Yinchuan. สืบค้นเมื่อ 2020-11-11.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]