อำเภอพยัคฆภูมิพิสัย

{{กล่องข้อมูล อำเภอ | name = พยัคฆภูมิพิสัย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอพยัคฆภูมิพิสัยตั้งอยู่ทางทิศใต้สุดของจังหวัด มีระยะทางห่างจากตัวอำเภอเมืองมหาสารคาม 85 กิโลเมตร ระยะทางห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 415 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอยางสีสุราช อำเภอนาดูน และอำเภอปทุมรัตต์ (จังหวัดร้อยเอ็ด)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอปทุมรัตต์และอำเภอเกษตรวิสัย (จังหวัดร้อยเอ็ด)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอชุมพลบุรี (จังหวัดสุรินทร์)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอพุทไธสง (จังหวัดบุรีรัมย์) และอำเภอยางสีสุราช

ประวัติ

อำเภอพยัคฆภูมิพิสัยเดิมมีฐานะเป็น เมืองพยัคฆภูมิพิสัย ตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2426 โดยพระศรีสุวรรณวงษา (เดช รัตนะวงศะวัติ) เจ้าเมืองคนแรก นำไพร่พลช้าง ม้า เสบียง อาหาร และยุทธปัจจัยไปตั้งที่ทำการเมืองครั้งแรกที่บ้านนาข่า เขตตำบลนาข่า อำเภอวาปีปทุมในปัจจุบัน ครั้นกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ ข้าหลวงต่างพระองค์มณฑลลาวกาว (อุบลราชธานี) ทรงออกตรวจราชการที่เมืองวาปีปทุม ได้รับเรื่องร้องเรียนจากเจ้าเมืองวาปีปทุมว่า พระศรีสุวรรณวงษาได้เข้าไปตั้งที่ทำการเมืองในเขตท้องที่ตน เมื่อสอบสวนแล้วเป็นความจริงจึงรับสั่งให้ย้ายที่ทำการเมืองไปตั้งในเขตท้องที่ของตน ณ บ้านปะหลาน (ตำบลปะหลาน) ซึ่งมีเขตติดต่อกับบ้านเมืองเสือในเวลานั้น ส่วนชื่อเมืองคงจะถือเอาตามชื่อบ้านเมืองเสือ จึงได้ชื่อว่า "พยัคฆภูมิพิสัย" ซึ่งมาจากรากศัพท์ในภาษาบาลีว่า "พฺยคฺฆ" แปลว่า เสือโคร่ง; "ภูมิ" แปลว่า แผ่นดิน, ที่ดิน; และ "วิสย" แปลว่า ถิ่น, เขต, แดน พยัคฆภูมิพิสัยมีเจ้าเมืองและนายอำเภอรวมทั้งสิ้น 42 คน ปัจจุบันได้แก่ นายสุรชัย วัฒนาอุดมชัย

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอพยัคฆภูมิพิสัยแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 14 ตำบล 227 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

ปะหลาน

(Palan)

16 หมู่บ้าน

8.

เมืองเตา

(Mueang Tao)

26 หมู่บ้าน

2.

ก้ามปู

(Kam Pu)

17 หมู่บ้าน

9.

ลานสะแก

(Lan Sakae)

19 หมู่บ้าน

3.

เวียงสะอาด

(Wiang Sa-at)

21 หมู่บ้าน

10.

เวียงชัย

(Wiang Chai)

14 หมู่บ้าน

4.

เม็กดำ

(Mek Dam)

22 หมู่บ้าน

11.

หนองบัว

(Nong Bua)

13 หมู่บ้าน

5.

นาสีนวล

(Na Si Nuan)

14 หมู่บ้าน

12.

ราษฎร์พัฒนา

(Rat Phatthana)

14 หมู่บ้าน

6.

ราษฎร์เจริญ

(Rat Charoen)

14 หมู่บ้าน

13.

เมืองเสือ

(Mueang Suea)

11 หมู่บ้าน

7.

หนองบัวแก้ว

(Nong Bua Kaeo)

16 หมู่บ้าน

14.

ภารแอ่น

(Phan Aen)

10 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอพยัคฆภูมิพิสัยประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 15 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลพยัคฆภูมิพิสัย ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลปะหลานและตำบลลานสะแก
• องค์การบริหารส่วนตำบลปะหลาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปะหลาน (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลพยัคฆภูมิพิสัย)
• องค์การบริหารส่วนตำบลก้ามปู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลก้ามปูทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเวียงสะอาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเวียงสะอาดทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเม็กดำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเม็กดำทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลนาสีนวล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาสีนวลทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลราษฎร์เจริญ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลราษฎร์เจริญทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัวแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองบัวแก้วทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองเตา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองเตาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลลานสะแก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลานสะแก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลพยัคฆภูมิพิสัย)
• องค์การบริหารส่วนตำบลเวียงชัย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเวียงชัยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองบัวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลราษฎร์พัฒนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลราษฎร์พัฒนาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองเสือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองเสือทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลภารแอ่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลภารแอ่นทั้งตำบล

สถานศึกษา

• โรงเรียนพยัคฆภูมิวิทยาคาร
• วิทยาลัยการอาชีพพยัคฆภูมิพิสัย
• โรงเรียนเมืองเตาวิทยาคม
• โรงเรียนเวียงสะอาดพิทยาคม
• โรงเรียนพระกุมารศึกษา
• โรงเรียนอนุบาลเอี่ยมสุข
• โรงเรียนอนุบาลพยัคฆภูมิพิสัย
• โรงเรียนบ้านโนนม่วงท่าพลับพลา

ธนาคาร

• ธนาคารกรุงไทย สาขาพยัคฆภูมิพิสัย
• ธนาคารออมสิน สาขาพยัคฆภูมิพิสัย
• ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาพยัคฆภูมิพิสัย
• ธนาคารกสิกรไทย สาขาวาปีปทุม สาขาย่อยพยัคฆภูมิพิสัย
• ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาพยัคฆภูมิพิสัย
• ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาสี่แยกพยัคฆ์

ด้านการคมนาคม

• การเดินทางโดยรถประจำทาง มีรถประจำทางไปในจังหวัดต่างๆ ดังนี้
  • กรุงเทพมหานคร มีหลายบริษัทที่เปิดให้บริการเดินรถมาสู่อำเภอพยัคฆภูมิพิสัย เช่น ภัสสรชัยทัวร์ ประหยัดทัวร์ พรทวีชัยแอร์ พุทไธสงทัวร์ บริการด้วยรถปรับอากศชั้น 1 และชั้น 2
  • นครราชสีมา มีบริษัทเปิดให้บริการ ดังนี้ สายนครราชสีมา-พยัคฆภูมิพิสัย (วันละหลายเที่ยว) สายนครราชสีมา-มุกดาหาร บริษัทนครชัยทัวร์จำกัด
  • ชลบุรี ระยอง มีบริษัทรถรุ่งเรืองจำกัด เส้นทางมุกดาหาร-พัทยา ระยอง สามารถซื้อได้ ณ สถานีขนส่ง
  • ขอนแก่น มหาสารคาม บุรีรัมย์ สุรินทร์ เดินทางได้โดยรถประจำทางสาย 281
  • และมีรถไปยังที่ต่างๆอีก ได้แก่ ร้อยเอ็ด เมืองพล เป็นต้น

• การเดินทางโดยเครื่องบิน จากท่าอากาศยานบุรีรัมย์ (ตั้งอยู่ ณ อ.สตึก จ.บุรีรัมย์) โดยสายการบินนกแอร์ ให้บริการทุกวันๆละ 2 เที่ยวบินและสายการบินแอร์เอเชียให้บริการทุกวันๆละ 1 เที่ยวบิน จากนั้นต่อรถยนต์หรือรถประจำทางมาอำเภอพยัคฆภูมิพิสัย อีกประมาณ 29 กิโลเมตร

• การเดินทางภายในเทศบาล มีรถรับจ้างในเมืองหลายจุด