เขตพระนคร

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เขตพระนคร
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันKhet Phra Nakhon
จากซ้ายไปขวา บนลงล่าง:
คำขวัญ: 
กรุงรัตนโกสินทร์วังวัดกษัตริย์สร้าง
ศูนย์กลางสนามหลวงกระทรวงศาล
ป้อมประตูคูคลองของโบราณ
แหล่งสถาบันการศึกษาประชาธิปไตย
รวมดวงใจไทยทั้งประเทศ… เขตพระนคร
แผนที่กรุงเทพมหานคร เน้นเขตพระนคร
แผนที่กรุงเทพมหานคร เน้นเขตพระนคร
พิกัด: 13°45′52″N 100°29′57″E / 13.76444°N 100.49917°E / 13.76444; 100.49917
ประเทศ ไทย
เขตปกครองพิเศษกรุงเทพมหานคร
พื้นที่
 • ทั้งหมด5.536 ตร.กม. (2.137 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2566)
 • ทั้งหมด40,254[1] คน
 • ความหนาแน่น7,271.32 คน/ตร.กม. (18,832.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์10200
รหัสภูมิศาสตร์1001
ที่อยู่
สำนักงาน
เลขที่ 78 ซอยสามเสน 3 (วัดสามพระยา) ถนนสามเสน แขวงวัดสามพระยา เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200
เว็บไซต์bangkok.go.th/pranakorn
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

พระนคร เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตของกรุงเทพมหานคร ถือเป็นเขตอนุรักษ์เมืองเก่า แหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรมทางฝั่งพระนคร เนื่องจากมีสถานที่สำคัญทั้งทางด้านวัฒนธรรมและด้านการเมืองการปกครองตั้งอยู่เป็นจำนวนมาก โดยเขตพระนครเป็นที่ตั้งของเกาะรัตนโกสินทร์ในปัจจุบัน

ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]

เขตพระนครตั้งอยู่บนเกาะรัตนโกสินทร์ ซึ่งเป็นบริเวณตะวันตกสุดของฝั่งพระนคร มีอาณาบริเวณติดต่อกับเขตข้างเคียง ดังนี้

ประวัติศาสตร์[แก้]

เขตพระนครเดิมมีฐานะเป็น อำเภอชนะสงคราม ขึ้นกับกรมนครบาล มีที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่ที่ถนนจักรพงษ์ ติดกับวัดชนะสงครามด้านเหนือ

ในวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2458 ได้มีประกาศยกเลิกอำเภอชั้นในแต่เดิมและตั้งอำเภอชั้นในขึ้นใหม่ 25 อำเภอ ได้แก่ อำเภอพระราชวัง อำเภอชนะสงคราม อำเภอสำราญราษฎร์ อำเภอพาหุรัด อำเภอจักรวรรดิ อำเภอสัมพันธวงศ์ อำเภอสามแยก อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย อำเภอสามยอด อำเภอนางเลิ้ง อำเภอบางขุนพรหม อำเภอสามเสน อำเภอดุสิต อำเภอพญาไท อำเภอประแจจีน อำเภอประทุมวัน อำเภอบางรัก อำเภอสาธร อำเภอบ้านทะวาย อำเภอบางพลัด อำเภออมรินทร์ อำเภอหงสาราม อำเภอราชคฤห์ อำเภอบุปผาราม และอำเภอบุคคโล

ต่อมาในวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2471 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการรวมพื้นที่อำเภอพาหุรัด อำเภอสำราญราษฎร์ อำเภอพระราชวัง และอำเภอชนะสงครามเป็นอำเภอเดียวกัน เรียกว่า อำเภอพระนคร ตามประกาศยุบรวมอำเภอและกิ่งอำเภอในจังหวัดพระนครและธนบุรี (ภายหลังได้ยุบอำเภอสามยอดและอำเภอบางขุนพรหมเข้ามารวมด้วย) และใน พ.ศ. 2515 ได้มีประกาศคณะปฏิวัติจัดระเบียบการปกครองในเขตนครหลวงใหม่ อำเภอพระนครจึงได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็น เขตพระนคร ขึ้นกับกรุงเทพมหานคร

การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]

เขตพระนครแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 12 แขวง ได้แก่

หมาย
เลข
อักษรไทย อักษรโรมัน พื้นที่
(ตร.กม.)
จำนวนประชากร
(ธันวาคม 2566)
ความหนาแน่นประชากร
(ธันวาคม 2566)
แผนที่
1.
พระบรมมหาราชวัง Phra Borom Maha Ratchawang
1.647
2,896
1,758.35
แผนที่
2.
วังบูรพาภิรมย์ Wang Burapha Phirom
0.720
8,489
11,790.28
3.
วัดราชบพิธ Wat Ratchabophit
0.220
2,846
12,936.36
4.
สำราญราษฎร์ Samran Rat
0.230
2,654
11,539.13
5.
ศาลเจ้าพ่อเสือ San Chaopho Suea
0.144
2,676
18,583.33
6.
เสาชิงช้า Sao Chingcha
0.153
1,870
12,222.22
7.
บวรนิเวศ Bowon Niwet
0.496
3,575
7,207.66
8.
ตลาดยอด Talat Yot
0.193
1,904
9,865.29
9.
ชนะสงคราม Chana Songkhram
0.339
1,636
4,825.96
10.
บ้านพานถม Ban Phan Thom
0.414
5,439
13,137.68
11.
บางขุนพรหม Bang Khun Phrom
0.458
3,736
8,157.21
12.
วัดสามพระยา Wat Sam Phraya
0.522
2,533
4,852.49
ทั้งหมด
5.536
40,254
7,271.32

ประชากร[แก้]

เหตุการณ์สำคัญ[แก้]

  • วันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2556 รัฐบาลประกาศ พระราชบัญญัติ (พรบ.) การรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักรเขตพื้นที่เขตดุสิต เฉพาะแขวงดุสิต แขวงสวนจิตรลดา และแขวงสี่แยกมหานาค เขตพระนคร เฉพาะแขวงพระบรมมหาราชวัง แขวงศาลเจ้าพ่อเสือ แขวงเสาชิงช้า แขวงสำราญราษฎร์ แขวงชนะสงคราม แขวงตลาดยอด แขวงวัดบวรนิเวศ แขวงบ้านพานถม และแขวงบางขุนพรหมและเขตป้อมปราบศัตรูพ่าย เฉพาะแขวงวัดโสมนัส แขวงบ้านบาตร กรุงเทพมหานครต่อเนื่องถึง 30 พฤศจิกายน 2556
  • วันที่ 26 - 29 ตุลาคม พ.ศ. 2560 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

สถานที่สำคัญในเขตพระนคร[แก้]

เขตพระนคร (ภาษาสเปน–ภาษาไทย)
ศาลหลักเมืองและพระบรมมหาราชวัง
อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย

หน่วยงานราชการ[แก้]

วัด[แก้]

มีจำนวน 23 แห่ง ได้แก่

มัสยิด[แก้]

มีจำนวน 2 แห่ง ได้แก่

ศาลเจ้า[แก้]

พระราชวังและวัง[แก้]

พระบรมราชานุสาวรีย์และอนุสาวรีย์[แก้]

โบราณสถานและสถานที่สำคัญต่าง ๆ[แก้]

ในตอนเริ่มแรกนั้น สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชโปรดเกล้าฯ ให้สร้าง14 ป้อมปราการ เพื่อรักษาพระนคร แต่ถูกรื้อลงเกือบหมดในสมัยต่อมา ปัจจุบันหลงเหลืออยู่เพียง 2 ป้อม ได้แก่ป้อมพระสุเมรุและป้อมมหากาฬ แต่เดิมนั้นบริเวณรอบ ๆ ป้อมพระสุเมรุ เป็นถนนธรรมดา แต่ใน พ.ศ. 2543 ได้สร้างสวนสาธารณะสวนสันติชัยปราการ

เมื่อ พ.ศ. 2548 ทางรัฐบาลได้อภิปรายพื้นที่บริเวณตั้งแต่สะพานพระพุทธยอดฟ้าจนถึงท่าวาสุกรี ส่งไปให้องค์การยูเนสโกเพื่อให้เป็นแหล่งมรดกโลกในอนาคต

โรงเรียน มหาวิทยาลัย และวิทยาลัยของรัฐ[แก้]

ตลาดและศูนย์การค้า[แก้]

การคมนาคม[แก้]

เป็นเขตเดียวที่มีบริการรถรางรอบเกาะรัตนโกสินทร์[3] มีถนนสายหลักในเขตพระนคร ได้แก่

สะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา 4 แห่ง ได้แก่

รถไฟฟ้า (รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล) 2 สถานี ได้แก่

อ้างอิง[แก้]

  1. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "สถิติประชากรและบ้าน - จำนวนประชากรแยกรายอายุ." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php เก็บถาวร 2020-06-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. สืบค้น 25 มกราคม 2567.
  2. สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "จำนวนประชากรและบ้าน." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/xstat/popyear.html 2556. สืบค้น 3 เมษายน 2556.
  3. "รถรางรอบเกาะรัตนโกสินทร์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-07. สืบค้นเมื่อ 2011-05-17.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]