ตราอาร์ม

คำปลุกขวัญ

ประคองข้าง

ประคองข้าง

เครื่องยอด

แพรประดับ

พู่ประดับ

หมวกเกราะ

จุลมงกุฎ

พื้นตรา / ผิวตรา

เรขลักษณ์

แบ่ง / เส้นแบ่ง

เครื่องหมาย

โล่

อิสริยาภรณ์

ฐานรอง

คำขวัญ/คติพจน์

องค์ประกอบของตราอาร์ม
(ดูรายละเอียดในนิยามของตรา)

ตราแผ่นดินของหลายประเทศมีลักษณะเป็นตราอาร์ม ดังเช่นภาพตราแผ่นดินของประเทศในสหภาพยุโรป

ตราอาร์ม (อังกฤษ: Coat of arms, เรียกอย่างเฉพาะเจาะจงว่า armorial achievement หรือ armorial bearings, เรียกอย่างย่อว่า arms) ในธรรมเนียมของทวีปยุโรป เป็นสัญลักษณ์ซึ่งออกแบบขึ้นสำหรับบุคคลหรือคณะบุคคล อันมีการดัดแปลงใช้ในหลายลักษณะ พัฒนามาจากตราประจำตัวของอัศวินในยุโรปสมัยโบราณเพื่อจำแนกพวกของตนออกจากพวกของศัตรู สามัญชนในยุโรปภาคพื้นทวีปอาจใช้ตราอาร์มเป็นสัญลักษณ์ได้เช่นกัน แต่เรียกชื่อชนิดตราต่างออกไปว่า Burgher arms

ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ของประเทศไทย ได้ให้นิยามของคำว่า "อาร์ม" ไว้ดังนี้

"อาร์ม [อาม] น. เครื่องหมายมักเป็นรูปโล่ที่ภายในผูกเป็นลวดลาย ใช้เป็นสัญลักษณ์ของวงศ์ตระกูล สถาบันต่าง ๆ เป็นต้น, เรียกเต็มว่า ตราอาร์ม. (อ. arm)."

ตราอาร์มนั้นต่างจากตราประทับ (seal) และตราสัญลักษณ์ (emblem) ตรงที่มีการให้คำอธิบายอย่างเป็นทางการโดยมีศัพท์เฉพาะของตนเอง ซึ่งเรียกโดยรวมในภาษาอังกฤษว่า Blazon หรือเทียบเป็นภาษาไทยว่า นิยามของตรา

ในยุคคริสต์ศตวรรษที่ 21 ตราอาร์มได้มีการนำไปใช้กับสถาบันต่างๆ เช่นมหาวิทยาลัย ตราของแต่ละแห่งจะได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายและปกป้องสิทธิการใช้งาน การใช้ตราดังว่ามานี้ยังรวมถึงการใช้เป็นเครื่องหมายราชการประจำชาติหลายประเทศ กล่าวอีกนัยหนึ่งคือใช้เป็น "ตราแผ่นดิน" นั่นเอง

ศิลปะในการออกแบบ การแสดงให้ปรากฏ การอธิบาย และการบันทึกตราอาร์ม เรียกว่า heraldry อันอาจแปลเป็นภาษาไทยตามสำนวนของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ได้ว่า "มุทราศาสตร์"

ชนิดของตราอาร์ม

ส่วนใหญ่แล้วตราอาร์มจะแบ่งอย่างกว้างๆ เป็นสองชนิด

• ตราอาร์มใหญ่ หรือ มหาลัญจกร (greater coat of arms) คือตราอาร์มที่ประกอบด้วยองค์ประกอบครบชุด เช่นมหาลัญจกรของสาธารณรัฐเซอร์เบีย ()

• ตราอาร์มย่อ หรือ จุลลัญจกร (minor coat of arms) คือตราอาร์มที่ย่อจากองค์ประกอบครบของตราอาร์มใหญ่ เช่นจุลลัญจกรของสาธารณรัฐเซอร์เบีย ()

ดูเพิ่ม

• นิยามของตรา
• มุทราศาสตร์
• ผิวตรา

แหล่งข้อมูลอื่น

• Free access to Burke's General Armory (incomplete, 1500 British surnames), Pimbley's Dictionary of Heraldry and Blason des familles d'Europe, Grand Armorial Universel (15,000 European surnames)
• Heraldry in the SCA
• Modar's Heraldry
• A fairly recent (1995) English private coat of arms and letters patent/blazon
• Coat of Arms Visual Designer web-based software
• "Design a Coat of Arms". Victoria and Albert Museum. สืบค้นเมื่อ 2007-06-08.