ภาษาปาชายี
(เปลี่ยนทางจาก ภาษาปาซายี)
| ภาษาปาชายี | |
|---|---|
| ปาไช | |
| زبان پشهای Zabân Pašhây | |
| ประเทศที่มีการพูด | ประเทศอัฟกานิสถาน |
| ชาติพันธุ์ | ชาวปาชายี |
| จำนวนผู้พูด | 400,000 (2000–2011)[1] |
| ตระกูลภาษา | |
| ระบบการเขียน | เปอร์เซีย |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-3 | มีหลากหลาย: aee — ตะวันออกเฉียงเหนือ glh — ตะวันตกเฉียงเหนือ psi — ตะวันออกเฉียงใต้ psh — ตะวันตกเฉียงใต้ |
| Linguasphere | 59-AAA-a |
_in_Afghanistan.jpg) แผนที่ภาษาในประเทศอัฟกานิสถาน; ปาชายีอยู่ในสีม่วงทางตะวันออก | |
ภาษาปาชายี หรือ ปาไช (زبان پشهای) เป็นกลุ่มภาษาที่พูดโดยชาวปาชายี ซึ่งอยู่ในสาขาดาร์ดิกในกลุ่มภาษาอินโด-อารยัน[2] ก่อน ค.ศ. 2003 ภาษานี้ไม่มีรูปเขียนเป็นของตนเอง[3] มีสี่สำเนียงที่ไม่สามารถเข้าใจกันได้ ซึ่งมีความคล้ายกันของศัพท์เพียงร้อยละประมาณ 30[1]
ไวยากรณ์ภาษานี้ถูกเขียนเป็นวิทยานิพนธ์ปริญญาเอกใน ค.ศ. 2014[4]
สัทวิทยา[แก้]
พยัญชนะ[แก้]
| ริมฝีปาก | ฟัน | ปุ่มเหงือก | ปุ่มเหงือก- เพดานแข็ง |
ปลายลิ้นม้วน | เพดานปาก | เพดานอ่อน | เส้นเสียง | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| นาสิก | m | n | ɳ | ŋ | |||||
| ระเบิด | ไม่ก้อง | p | t | ʈ | k | ||||
| ก้อง | b | d | ɖ | ɡ | |||||
| กักเสียดแทรก | ไม่ก้อง | t͡ʃ | |||||||
| ก้อง | d͡ʒ | ||||||||
| เสียดแทรก | ไม่ก้อง | s | ʃ | (ʂ) | x | (h) | |||
| ก้อง | z | ʒ | (ʐ) | ɣ | |||||
| ข้างลิ้น | ɬ | ||||||||
| โรติก | กระทบ | ɾ | ɽ | ||||||
| รัว | r | ||||||||
| เปิด | ข้าง | l | |||||||
| กลาง | ʋ ~ w | j | |||||||
- [h] พบเฉพาะในสำเนียง Amla
- สามารถเกิดเสียง [f] และ [q] ได้เฉพาะในคำยืมและในผู้พูดภาษาดารี
- [ʂ] มักพบในผู้พูดวัยแก่ แต่สูญหายในวัยหนุ่ม และได้ยินเป็นเสียงหลังปุ่มเหงือก [ʃ]
- [ʐ] มักพบในผู้พูดวัยแก่ แต่สูญหายในวัยหนุ่ม และได้ยินเป็นเสียงหลังปุ่มเหงือก [ʒ]
- ได้ยินเสียง /ʋ/ นี้ก่อนสระหน้า /i e/ ถ้าเกิดก่อนหรือหลังสระกลางหรือหลัง /a u o/ จะได้ยินเป็น [w]
สระ[แก้]
| หน้า | กลาง | หลัง | |
|---|---|---|---|
| สูง | i | u | |
| กลาง | e eː | o oː | |
| ต่ำ | a aː |
- เฉพาะสระกลางและต่ำเท่านั้นที่มีคู้ยาว
- ในบางพื้นที่ เสียง /e/ ได้ยินเป็น [ɛ] และ /a/ ได้ยินเป็น [ə] หรือ [æ][4]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ 1.0 1.1 ตะวันออกเฉียงเหนือ ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
ตะวันตกเฉียงเหนือ ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
ตะวันออกเฉียงใต้ ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
ตะวันตกเฉียงใต้ ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก) - ↑ Masica, Colin P. (1991). The Indo-Aryan Languages. Cambridge: Cambridge University Press. p. 440.
- ↑ Yun, Ju-Hong (2003). Pashai Language Development Project: Promoting Pashai language, literacy and community development (PDF). Conference on language development, language revitalization and multilingual education in minority communities in Asia. 6–8 November 2003. Bangkok, Thailand. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 5 November 2018. สืบค้นเมื่อ 5 November 2018.
- ↑ 4.0 4.1 Lehr, Rachel. 2014. A descriptive grammar of Pashai: The language and speech of a community of Darrai Nur. Phd dissertation, University of Chicago.
