กลุ่มภาษาปามีร์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก ภาษากลุ่มปาร์มี)

กลุ่มภาษาปามีร์ (Pamir languages) เป็นกลุ่มย่อยของกลุ่มภาษาอิหร่าน พูดโดยชาวปามีร์บนเทือกเขาปามีร์ ตามแนวแม่น้ำปันช์ รวมบริเวณทางใต้ของจังหวัดโกร์โน-บาดักชาน ของทาจิกิสถาน และบริเวณบาดักซานทางตะวันออกเฉียงเหนือของอัฟกานิสถาน มีกลุ่มของผู้พูดภาษาเหล่านี้ส่วนหนึ่งในปากีสถาน ภาษาซาริโกลีซึ่งเป็นกลุ่มภาษาปามีร์ ใช้พูดตามแนวชายแดนปากีสถาน-จีน และถือว่าเป็นภาษาที่อยู่ทางตะวันออกสุดของกลุ่มภาษาอิหร่าน

สมาชิกของกลุ่มภาษาปามีร์รวมทั้งภาษาซุกนี ภาษาซาริโกลี ภาษายัซกุลยัม ภาษามุนจี ภาษาซังเลชิ-อิสกาซมี ภาษาวาคีและภาษายิดคา ทั้งหมดนี้เป็นกลุ่มภาษาอิหร่านใต้ และเรียงประโยคแบบประธาน-กรรม-กริยา

ภาษาบุลการ์ที่เป็นภาษาของบรรพบุรุษของชาวบัลแกเรีย เชื่อว่าเป็นกลุ่มภาษาปามีร์ แม้ว่าส่วนใหญ่จะจัดเป็นกลุ่มภาษาเตอร์กิก ชาวบุลการ์อพยพไปยังคาบสมุทรบอลข่านในพุทธศตวรรษที่ 12 รวมเข้ากับกลุ่มชนที่พูดภาษาสลาฟ และพัฒนาภาษาใหม่ที่เป็นกลุ่มภาษาสลาฟใต้ ซึ่งคือภาษาบัลแกเรียในปัจจุบัน

กลุ่มซุกนี-ยัซกุลามี[แก้]

ภาษาซุกนี ภาษาซาริโกลี และภาษายัซกุลยามจัดเป็นสาขาย่อยซุกนี-ยัซกุลามี มีผู้พูด 75,000 ในอัฟกานิสถาน และทาจิกิสถาน ใน พ.ศ. 2525 มีผู้พูดภาษาซาริโกลีอีกราว 20,000 คน ในหุบเขาซาริโกล มณฑลซินเจียง ประเทศจีน ภาษาซุกนีและภาษาซาริโกลีไม่สามารถเข้าใจกันได้ ใน พ.ศ. 2537 มีผู้พูดภาษายัซกุลยาม 4000 คนตามแนวแม่น้ำยัซกุลยามในทาจิกิสถาน ภาษานี้ไม่มีระบบการเขียน

ภาษามุนจี[แก้]

ภาษามุนจีใกล้เคียงกับภาษายิดคา ใน พ.ศ. 2535 มีผู้พูดราว 2500 คน ทางตะวันออกเฉียงเหนือของอัฟกานิสถาน

กลุ่มซังเลชิ-อิสการ์มี[แก้]

มีผู้พูดกลุ่มภาษานี้ราว 2500 คน ในอัฟกานิสถานและทาจิกิสถาน ไม่มีระบบการเขียน

ภาษาวาคี[แก้]

มีผู้พูดราว 29,000 คน ในอัฟกานิสถาน ทาจิกิสถาน ปากีสถานและจีน

ภาษายิดคา[แก้]

มีผู้พูดราว 6000 คนในปากีสถาน ใกล้เคียงกับภาษามุนจีในอัฟกานิสถานมาก

ภาษาวันจี[แก้]

มีผู้พูดตามแนวแม่น้ำวันจีในเขตปกครองตนเองโกร์โน-บาดักซานในทาจิกิสถาน เมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 24 ดินแดนนี้ถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของเอมิเรตส์บูคาราน และมีการต่อต้านอย่างรุนแรง ในที่สุดภาษาวันจีได้สูญหายไป

อ้างอิง[แก้]

  • Payne, John, "Pamir languages" in Compendium Linguarum Iranicarum, ed. Schmitt (1989), 417-444.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]