มณฑลมหาราษฎร์
มณฑลมหาราษฎร์ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| พ.ศ. 2458–พ.ศ. 2468 | |||||||||
 แผนที่แสดง 6 หัวเมืองมณฑลพายัพ
มณฑลพายัพเดิม ส่วนที่แยกไปเป็นมณฑลมหาราษฎร์ ต่อกลับมาเข้ากับมณฑลพายัพเช่นเดิม | |||||||||
| เมืองหลวง | นครแพร่ | ||||||||
| ภาษาทั่วไป | คำเมือง | ||||||||
| ศาสนา | ศาสนาพุทธ (เถรวาท) | ||||||||
| การปกครอง | ข้าหลวงใหญ่แห่งมณฑล | ||||||||
| เจ้าผู้ครองนคร | |||||||||
| สมุหเทศาภิบาล อุปราชมณฑล | |||||||||
| มหาอำมาตย์ตรี พระยาเพชรรัตน์สงคราม มหาอำมาตย์โทเจ้าพระยาสุรสีห์วิสิษฐ์ศักดิ์ | |||||||||
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||
• จัดตั้งมณฑลมหาราษฎร์ | พ.ศ. 2458 | ||||||||
• ยุบมณฑลมหาราษฎร์ | พ.ศ. 2468 | ||||||||
| |||||||||
| ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | ภาคเหนือของประเทศไทย | ||||||||
มณฑลมหาราษฎร์ เป็นมณฑลหนึ่งในการปกครองส่วนภูมิภาคระบบมณฑลเทศาภิบาลของราชอาณาจักรสยามที่แบ่งออกจากมณฑลพายัพในปี พ.ศ. 2458 ครอบคลุมพื้นที่ทางด้านตะวันออกของมณฑลพายัพเดิม
ประวัติ[แก้]
ในปี พ.ศ. 2458 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้แยกนครลำปาง นครแพร่ และนครน่าน ออกเป็นมณฑลมหาราษฎร์ เนื่องจากมณฑลพายัพเป็นมณฑลที่มีเมืองใหญ่หลายเมือง และเมืองเหล่านั้นมีท้องที่กว้าง แยกอยู่ตามลุ่มน้ำถึง 3 ลุ่มน้ำ คือ ลุ่มน้ำเจ้าพระยา ลุ่มน้ำของ(โขง) ลุ่มน้ำคง(สาระวิน) มีพื้นที่ครอบคลุมทางด้านตะวันออกของมณฑลพายัพเดิม [1] ตั้งสำนักข้าหลวงใหญ่มณฑลที่เมืองนครแพร่ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้มหาอำมาตย์ตรีพระยาเพชรรัตน์สงคราม เป็นสมุหเทศาภิบาล และมหาอำมาตย์โทเจ้าพระยาสุรสีห์วิสิษฐ์ศักดิ์ เป็นอุปราชมณฑลผู้ตรวจตรากำกับราชการ ต่อมาในปี พ.ศ. 2469 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้ยุบมณฑลมหาราษฎร์รวมกันมณฑลพายัพตามเดิม
รายพระนามและรายนามผู้ปกครอง[แก้]
เจ้าผู้ครองนครลำปาง[แก้]
| ลำดับ | พระนาม/นาม | ตำแหน่ง | ราชวงศ์ | ช่วงเวลา |
|---|---|---|---|---|
| 13 | พลตรี เจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิต | เจ้านครลำปาง | ทิพย์จักร | พ.ศ. 2440 - 2465 |
| 14 | เจ้าราชบุตร (แก้วเมืองพรวน ณ ลำปาง) | รั้งตำแหน่งเจ้านครลำปาง | ทิพย์จักร | พ.ศ. 2465[2] - 2468 |
เจ้าผู้ครองนครน่าน[แก้]
| ลำดับ | พระนาม/นาม | ตำแหน่ง | ราชวงศ์ | ช่วงเวลา |
|---|---|---|---|---|
| 8 | พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช | พระเจ้านครน่าน | ราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ | พ.ศ. 2436 - 2461 |
| 9 | เจ้ามหาพรหมสุรธาดา | เจ้านครน่าน | ราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ | พ.ศ. 2461 - 2474 |
เจ้าผู้ครองนครแพร่[แก้]
ตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครแพร่ถูกยกเลิกในปี พ.ศ. 2445
สมุหเทศาภิบาล[แก้]
| ลำดับ | พระนาม/นาม | ตำแหน่ง | ราชวงศ์ | ช่วงเวลา |
|---|---|---|---|---|
| 1 | มหาอำมาตย์ตรี พระยาเพชรรัตน์สงคราม | สมุหเทศาภิบาลมณฑลมณฑลมหาราษฎร์ | - | พ.ศ. 2458 - 2468 |
อุปราชมณฑล[แก้]
| ลำดับ | พระนาม/นาม | ตำแหน่ง | ราชวงศ์ | ช่วงเวลา |
|---|---|---|---|---|
| 1 | มหาอำมาตย์โท เจ้าพระยาสุรสีห์วิสิษฐศักดิ์ (เชย กัลยาณมิตร) | อุปราชมณฑลมณฑลมหาราษฎร์ | - | พ.ศ. 2458 - 2468 |
โรงเรียนประจำมณฑลมหาราษฎร์[แก้]
- โรงเรียนชายประจำมณฑลมมหาราษฎร์"พิริยาลัย" ปัจจุบันคือ โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร่
- โรงเรียนสตรีประจำมณฑลมมหาราษฎร์"นารีรัตน์" ปัจจุบันคือ โรงเรียนนารีรัตน์จังหวัดแพร่
อ้างอิง[แก้]
จังหวัดและเขตการปกครองของประเทศไทยในอดีต และโครงการจัดตั้งในอนาคต | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| อดีต |
|  | ||||||
| โครงการ |
| |||||||
บทความเกี่ยวกับประเทศ ดินแดน หรือเขตการปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มข้อมูล