อำเภอท่าวังผา
อำเภอท่าวังผา | |
|---|---|
 | |
| คำขวัญ: ธรรมชาติงดงาม ข้าวหลามชวนลอง ส้มสีทองเลิศล้ำ จิตรกรรมสูงค่า ผ้าลายน้ำไหล ยิ่งใหญ่แข่งเรือ | |
| พิกัดภูมิศาสตร์: 19°7′11″N 100°48′35″E / 19.11972°N 100.80972°E | |
| อักษรไทย | อำเภอท่าวังผา |
| อักษรโรมัน | Amphoe Tha Wang Pha |
| จังหวัด | น่าน |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 702.204 ตร.กม. (271.122 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2560) | |
| • ทั้งหมด | 50,924 |
| • ความหนาแน่น | 72.52 คน/ตร.กม. (187.8 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 55140 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 5506 |
| ที่อยู่ ที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอท่าวังผา หมู่ที่ 4 ถนนน่าน-ทุ่งช้าง ตำบลท่าวังผา อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน 55140 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
ท่าวังผา (คำเมือง: 
) ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัดน่าน เป็นเมืองที่รองรับการขยายตัวเศรษฐกิจแห่งที่1 ของจังหวัดน่านตอนเหนือ
เนื้อหา
สาระสังเขป[แก้]
อำเภอท่าวังผา เป็นแหล่งท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่งของดินแดนน่านเหนือ อาทิ อุทยานแห่งชาตินันทบุรี บ่อน้ำร้อนโป้งกิ อีกทั้ง วัดหนองบัว ซึ่งเป็นสถานที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตของชาวไทลื้อผ่านภาพจิตรกรรมฝาผนัง แบบเดียวกันกับที่ปรากฏบนผนังของวัดภูมินทร์
ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]
อำเภอท่าวังผาตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสองแคว
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเชียงกลางและอำเภอปัว
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสันติสุขและอำเภอเมืองน่าน
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอปง (จังหวัดพะเยา)
ประวัติ[แก้]
ความเป็นมาของนามท่าวังผานั้นคือ ลักษณะของเกาะแก่งในแม่น้ำน่าน ซึ่งมีแต่หินผาและเป็นวังน้ำอยู่มากมาย ซึ่งเป็นเส้นทางคมนาคมระหว่างเมืองปัวกับเมืองน่านในอดีต หากมุมมองด้านโบราณคดีแล้ว พบชุมชนโบราณต้นกำเนิดเมืองน่านซึ่งมีอายุกว่า 800 ปี สร้างในสมัยพญาภูคา ปฐมกษัตริย์น่านแห่งราชวงค์ภูคา อยู่ในท้องที่ตำบลยม (รวมจอมพระด้วย) ซึ่งในปัจจุบันยังคงสภาพสมบูรณ์อยู่ในท้องที่บ้านเสี้ยว บ้านลอมกลาง บ้านทุ่งฆ้อง บ้านนานิคม บ้านถ่อน จากสภาพชุมชนนั้นเป็นชุมชนเมืองขนาดใหญ่ เพราะมีการค้นพบกำแพงเมือง วัดร้าง และพระพุทธรูปเป็นจำนวนมากในบริเวณลุ่มแม่น้ำย่าง ฉะนั้นท่าวังผาในอดีตเป็นส่วนหนึ่งของเมืองปัว จึงเป็นเมืองเก่าแก่ ยุคเดียวกับสุโขทัย
ท้องที่อำเภอท่าวังผาเดิมอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอปัว ต่อมาเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2505 ได้มีประกาศกระทรวงมหาไทยให้แบ่งตำบลริม ตำบลป่าคา ตำบลตาลชุม และตำบลยม ออกจากการปกครองของอำเภอปัวรวมตั้งเป็น กิ่งอำเภอท่าวังผา[1] และต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกาฯ ยกฐานะเป็น อำเภอท่าวังผา เมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2508[2] ตั้งที่ว่าการอำเภอ ณ บ้านสบยาว หมู่ที่ 4 ตำบลท่าวังผา อำเภอท่าวังผา
การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]
การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]
อำเภอท่าวังผาแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 10 ตำบล 91 หมู่บ้าน ได้แก่
| ที่ | ชื่อตำบล | ตัวเมือง | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนครัวเรือน | จำนวนประชากร[3] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | ริม |  |
Rim | 7 | 1,355 | 4,105 |
| 2. | ป่าคา |  |
Pa Kha | 7 | 1,690 | 5,045 |
| 3. | ผาตอ |  |
Pha To | 7 | 1,397 | 5,460 |
| 4. | ยม |  |
Yom | 10 | 1,465 | 4,626 |
| 5. | ตาลชุม |  |
Tan Chum | 14 | 2,010 | 6,416 |
| 6. | ศรีภูมิ |  |
Si Phum | 12 | 1,910 | 6,638 |
| 7. | จอมพระ |  |
Chom Phra | 11 | 1,597 | 5,340 |
| 8. | แสนทอง |  |
Saen Thong | 8 | 1,183 | 3,849 |
| 9. | ท่าวังผา |  |
Tha Wang Pha | 7 | 2,533 | 5,324 |
| 10. | ผาทอง |  |
Pha Thong | 8 | 1,010 | 4,152 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]
ท้องที่อำเภอท่าวังผาประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลท่าวังผา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าวังผาทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลริม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลริมทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลป่าคา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าคาทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลผาตอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลผาตอทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลยม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยมทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลตาลชุม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาลชุมทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลศรีภูมิ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีภูมิทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลจอมพระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจอมพระทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลแสนทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแสนทองทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลผาทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลผาทองทั้งตำบล
ประชากร[แก้]
ประชาชนส่วนใหญ่เป็นชาวไทยวนเชียงแสน นอกจากนั้นยังมีชาวไทลื้อ ชาวม้ง ชาวเย้า และขมุ
การคมนาคม[แก้]
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1080 (น่าน-ท่าวังผา-เฉลิมพระเกียรติ)
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1148 (ท่าวังผา-เชียงคำ)
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1170 (ท่าวังผา-ศิลาเพชร)
สถานที่ท่องเที่ยว[แก้]
- อุทยานแห่งชาตินันทบุรี
- วัดหนองบัว
- วัดดอนมูล
- วัดศรีมงคล (วัดบ้านก๋ง)
- บ่อน้ำร้อนโป่งกิ
- น้ำออกรู
- ดอยสวนยาหลวง
- ไร่กาแฟสวนยาหลวง บ้านสันเจริญ
- สถานีพัฒนาการเกษตรที่สูงบ้านสบขุ่น
- น้ำตกสันติสุข
- น้ำตกห้วยม่วง
- น้ำตกน้ำไคร้
- น้ำตกน้ำแป่ง
- น้ำตกห้วยหินขาว
- น้ำตกตาดฟ้าร้อง
- น้ำตกภูสัน
- น้ำตกนันทบุรี
- น้ำตกห้วยมืด
แม่น้ำสำคัญของอำเภอท่าวังผา
- ลำน้ำย่าง
- ลำน้ำยาว
- ลำน้ำสาย
- ลำน้ำริม
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). Royal Gazette (in Thai). 79 (90 ง): 2097–2098. October 2 1962. Check date values in:
|date=(help) - ↑ "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอศรีสวัสดิ์ อำเภอสังขละบุรี อำเภอท่าคันโท อำเภอดอกคำใต้ อำเภอแม่ใจ อำเภอจุน อำเภอขามทะเลสอ อำเภอไพศาลี อำเภอท่าวังผา อำเภอบ้านกรวด อำเภอเด่นชัย อำเภอปทุมรัตต์ อำเภอกะเปอร์ อำเภออากาศอำนวย อำเภอดอนเจดีย์ อำเภอจอมพระ และอำเภอสามโก้ พ.ศ. ๒๕๐๘" (PDF). Royal Gazette (in Thai). 81 (49 ก): 565–569. July 27 1965. Check date values in:
|date=(help) - ↑ จำนวนประชากรและบ้าน จำแนกเป็นรายอำเภอ และรายตำบล จังหวัดน่าน ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2558, สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
