อำเภอสันติสุข

อำเภอสันติสุข
อำเภอ
คำขวัญ:  ประวัติศาสตร์วัวโพง สรงน้ำพระธาตุ อภิวาทพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ ยึดติดวัฒนธรรมล้านนา
พิกัดภูมิศาสตร์: 18°54′48″N 100°56′29″E
อักษรไทย	อำเภอสันติสุข
อักษรโรมัน	Amphoe Santi Suk
จังหวัด	น่าน
พื้นที่
• ทั้งหมด	416.837 ตร.กม. (160.942 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	15,706 คน
• ความหนาแน่น	37.68 คน/ตร.กม. (97.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	55210
รหัสภูมิศาสตร์	5511
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอสันติสุข หมู่ที่ 4 ตำบลดู่พงษ์ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน 55000
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

สันติสุข (คำเมือง: ) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดน่าน

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอสันติสุขตั้งอยู่ทางตอนกลางของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอท่าวังผาและอำเภอปัว
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบ่อเกลือและอำเภอแม่จริม
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอแม่จริมและอำเภอภูเพียง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอภูเพียงและอำเภอเมืองน่าน

ประวัติ

ท้องที่อำเภอสันติสุขแต่เดิมนั้นเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอเมืองน่านและอำเภอแม่จริม ต่อมาเมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2524 จึงมีประกาศกระทรวงมหาดไทยให้แยกตำบลดู่พงษ์ และตำบลป่าแลวหลวงออกจากการปกครองของอำเภอเมืองน่าน รวมตั้งเป็น กิ่งอำเภอสันติสุข ต่อมาในวันที่ 21 เมษายน พ.ศ. 2526 มีพระราชกฤษฎีกาฯ เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอแม่จริม กับกิ่งอำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน โดยให้โอนตำบลพงษ์ อำเภอแม่จริม ไปขึ้นกับกิ่งอำเภอสันติสุข และเมื่อถึงวันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2537 จึงยกฐานะขึ้นเป็น อำเภอสันติสุข จนถึงปัจจุบัน

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอสันติสุขแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 3 ตำบล 31 หมู่บ้าน ได้แก่

ที่	ชื่อตำบล	ตัวเมือง	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนครัวเรือน	จำนวนประชากร
1.	ดู่พงษ์		Du Phong	8	1,729	5,033
2.	ป่าแลวหลวง		Pa Laeo Luang	10	1,441	4,396
3.	พงษ์		Phong	13	1,670	6,435

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอสันติสุขประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 3 แห่ง ได้แก่

• องค์การบริหารส่วนตำบลดู่พงษ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดู่พงษ์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลป่าแลวหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าแลวหลวงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลพงษ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพงษ์ทั้งตำบล

ประเพณีที่น่าสนใจ

• งานฉลองวัด เป็นประเพณีถวายทานเสนาสนะไว้ในพระพุทธศาสนา เช่น อุโบสถ วิหาร กุฏิ เป็นต้น ทางภาคเหนือส่วนใหญ่เรียกประเพณีนี้ว่า "ปอยหลวง" แต่ทางจังหวัดน่านมักเรียกว่า "ฉลองวัด" ไม่ปรากฏหลักฐานว่าแรกเริ่มตั้งแต่สมัยใด ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548 ได้มีการเรียกประเพณีนี้ว่า "มหกรรมแห่ครัวตานล้านนา" เนื่องจากมีองค์กรของรัฐเข้ามาสนับสนุน เช่น องค์การบริหารส่วนจังหวัด องค์การบริหารส่วนตำบล เป็นต้น

งานฉลองวัดจัดขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองเสนาสนะที่จัดสร้างขึ้น คณะศรัทธาแต่ละหัววัดภายในอำเภอจึงจัดขบวนแห่เพื่อร่วมแสดงความยินดี มีการแข่งขันขบวนแห่ แข่งขันบั้งไฟดอก ภายริ้วในขบวนจะมีส่วนประกอบสำคัญ คือ ธงชาติไทย ธงเสมาธรรมจักร เครื่องสักการะในพระพุทธศาสนา พระบรมฉายาลักษณ์ ป้ายหน้าบ้านตกแต่งอย่างสวยงามด้วยวัสดุที่มาจากธรรมชาติ รวมถึงเครื่องแต่งกายของผู้ถือป้าย ช่างฟ้อนในขบวนแต่ละขบวนที่สวมใส่ด้วยผ้าพื้นเมืองของเมืองน่านมีความสายงามตามแบบฉบับของคนเหนือ อีกทั้งท่วงท่าลีลาการร่ายรำของช่างฟ้อนก็สวยงามน่าชวนมอง แต่ส่วนสำคัญของงานมหกรรมแห่ครัวตานล้านนาครั้งนี้คือ องค์ไทยทาน เป็นของที่จะนำไปถวายวัดนั้น ๆ มักนิยมทำเป็นรูปแบบของผาสาทม่านหรือปราสาทม่าน เป็นปราสาทแบบหนึ่งทางภาคเหนือ

การคมนาคม

• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1169 (น่าน-สันติสุข)
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1225 (สันติสุข-แม่จริม)

สถานที่ท่องเที่ยว

• น้ำตกแม่สะนาน
• อ่างเก็บน้ำห้วยขอนแก่น
• วัดโป่งคำ
• ที่พักสงฆ์เวฬุวัน
• วัดพระธาตุป่าแดด
• วัดบ้านศรีบุญเรือง
• วัดป่าแลวหลวง
• บ้านกิ่วม่วง