อำเภอภูเพียง
อำเภอภูเพียง | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Phu Phiang |
![]() วัดพระธาตุแช่แห้ง ปัจจุบันเป็นพระอารามหลวงประดิษฐานอยู่ ณ อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน อยู่ห่างจากตัวเมืองออกไปประมาณ 3 กิโลเมตร องค์พระธาตุตั้งอยู่บนเนินเขาลูกเตี้ย ๆ เป็นสีทองสุกปลั่ง สามารถมองเห็นได้แต่ไกล เนื่องจากสูงถึง 2 เส้น เป็นอนุสรณ์ของความรักและความสัมพันธ์ ระหว่างเมืองน่านกับเมืองสุโขทัยในอดีต | |
คำขวัญ: ภูเพียงแช่แห้ง เรือแข่งล้านนา วังปลา มะไฟจีน ศิลปินพื้นบ้าน | |
![]() แผนที่จังหวัดน่าน เน้นอำเภอภูเพียง | |
พิกัด: 18°45′42″N 100°47′17″E / 18.76167°N 100.78806°E | |
ประเทศ | ![]() |
จังหวัด | น่าน |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 508.236 ตร.กม. (196.231 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2564) | |
• ทั้งหมด | 35,929 คน |
• ความหนาแน่น | 70.69 คน/ตร.กม. (183.1 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 55000 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 5514 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอภูเพียง หมู่ที่ 3 ถนนหนองเต่า-น้ำแก่นกลาง ตำบลม่วงตึ๊ด อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน 55000 |
![]() |
ภูเพียง (คำเมือง: ) เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดน่าน
ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]
อำเภอภูเพียงมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองน่านและอำเภอสันติสุข
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอแม่จริม
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเวียงสา
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองน่าน
ประวัติ[แก้]
เมื่อปี พ.ศ. 1896 พญาการเมือง เจ้าผู้ครองนครน่าน (องค์ที่ 5) ได้รับพระราชทานพระบรมสารีริกธาตุรวม 7 องค์ พร้อมด้วยพระพิมพ์ทองคำ 20 องค์ พระพิมพ์เงิน 20 องค์ จากพระเจ้าไสลือไทกษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัย เถระชั้นผู้ใหญ่ พิจารณาเห็นว่า ดอยภูเพียงแช่แห้งเป็นชัยภูมิดี จึงอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุพร้อมด้วยพระพิมพ์ทอง พระพิมพ์เงิน ไปยังดอยภูเพียงแช่แห้ง ประจุลงในเต้าปูนทองสำริด แล้วพอกด้วยสะตาย (ปูนขาวผสมยางไม้) แล้วขุดหลุมลึก 1 วา อาราธนาพระบรมสารีริกธาตุ ประจุไว้ในหลุมกลบดินแล้วก่อเจดีย์สูง 1 วา ทับไว้อีกชั้น ในกาลต่อมาจึงย้ายเมืองวรนคร (นครน่าน) มาสร้างเมืองใหม่ขึ้นที่เชิงดอยภูเพียงแช่แห้ง ทรงขนานนามตามชื่อดอยว่า “เมืองภูเพียงแช่แห้ง” สืบมา
พญาการเมือง ปกครองเมืองใหม่นี้ได้เพียง 5 ปี ก็ถึงแก่พิราลัย พญาผากองผู้เป็นโอรส ได้ขึ้นครองเมืองสืบมาอีก 6 ปี เห็นว่าที่ตัวเมืองภูเพียงแช่แห้งเป็นที่กันดารน้ำในฤดูแล้ง ชัยภูมิริมฝั่งแม่น้ำน่านฝั่งตรงข้ามคือบริเวณห้วยไคร้ ห่างจากเดิมไปทางทิศตะวันตกประมาณ 60 เส้น เป็นที่เหมาะสมกว่า ปี พ.ศ. 1911 พญาผากองจึงได้อพยพไพร่พล ประชาชนข้ามลำน้ำน่านมาตั้งเมือง คือที่ตั้งตัวเมืองน่าน หรือจังหวัดน่านในปัจจุบัน
ต่อมากระทรวงมหาดไทยได้แยกพื้นที่ตำบลม่วงตึ๊ด ตำบลนาปัง ตำบลน้ำแก่น ตำบลน้ำเกี๋ยน ตำบลเมืองจัง ตำบลท่าน้าว และตำบลฝายแก้ว ของอำเภอเมืองน่าน ได้แบ่งพื้นที่การปกครองออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอภูเพียง[1] ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2540 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม ปีเดียวกัน และต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็น อำเภอภูเพียง[2] ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550 โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 8 กันยายน ปีเดียวกัน ตามโครงการเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 5 ธันวาคม พ.ศ. 2550
การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]
การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]
อำเภอภูเพียงแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 7 ตำบล 61 หมู่บ้าน ได้แก่
ที่ | ชื่อตำบล | ตัวเมือง | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนครัวเรือน | จำนวนประชากร[3] |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | ม่วงตึ๊ด | ![]() |
Muang Tuet | 5 | 1,514 | 4,263 |
2. | นาปัง | ![]() |
Na Pang | 6 | 1,176 | 3,397 |
3. | น้ำแก่น | ![]() |
Nam Kaen | 10 | 1,359 | 4,424 |
4. | น้ำเกี๋ยน | ![]() |
Nam Kian | 5 | 831 | 2,844 |
5. | เมืองจัง | ![]() |
Mueang Chang | 11 | 2,060 | 5,920 |
6. | ท่าน้าว | ![]() |
Tha Nao | 7 | 1,110 | 3,343 |
7. | ฝายแก้ว | ![]() |
Fai Kaeo | 17 | 4,469 | 11,760 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]
ท้องที่อำเภอภูเพียงประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 7 แห่ง ได้แก่
- องค์การบริหารส่วนตำบลม่วงตึ๊ด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลม่วงตึ๊ดทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลนาปัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาปังทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำแก่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำแก่นทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำเกี๋ยน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำเกี๋ยนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองจัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองจังทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลท่าน้าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าน้าวทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลฝายแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลฝายแก้วทั้งตำบล
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ตั้งเป็นกิ่งอำเภอภูเพียง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 114 (พิเศษ 51 ง): 11. วันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ. 2540
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอฆ้องชัย...และอำเภอเหล่าเสือโก้ก พ.ศ. ๒๕๕๐" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 124 (46 ก): 14–21. วันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550
- ↑ จำนวนประชากรและบ้าน จำแนกเป็นรายอำเภอ และรายตำบล จังหวัดน่าน ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2558, สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย