อำเภอเวียงสระ

อำเภอเวียงสระ
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Wiang Sa
เรียงจากซ้ายไปขวา : วัดทุ่งหลวง, เทวสถานเมืองโบราณเวียงสระ วัดเวียงสระ, อ่างเก็บน้ำบางลาย
คำขวัญ:  ชุมชนเมืองโบราณ สืบสานศรีวิชัย ตลาดใหญ่การค้า ยางพาราชั้นดี มากมีไม้ผล ผู้คนมีน้ำใจ
แผนที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี เน้นอำเภอเวียงสระ
พิกัด: 8°37′47″N 99°20′35″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	สุราษฎร์ธานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	427.6 ตร.กม. (165.1 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2565)
• ทั้งหมด	62,188 คน
• ความหนาแน่น	143.43 คน/ตร.กม. (371.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	84190
รหัสภูมิศาสตร์	8415
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเวียงสระ หมู่ที่ 8 ตำบลเวียงสระ อำเภอเวียงสระ จังหวัดสุราษฎร์ธานี 84190
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เวียงสระ เป็นอำเภอที่ตั้งอยู่ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี คนภาคใต้ส่วนใหญ่จะเรียกว่า บ้านส้อง โดยอำเภอเวียงสระเป็นศูนย์กลางทางการศึกษา การสาธารณสุข การค้าและทางเศรษฐกิจของสุราษฎร์ธานีตอนใต้ และบางอำเภอในนครศรีธรรมราชทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ

ภูมิศาสตร์

อำเภอเวียงสระเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสุราษฎร์ธานี อยู่ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 69 กิโลเมตร ห่างจากกรุงเทพมหานคร 693 กิโลเมตร มีพื้นที่ 427.6 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นร้อยละ 3.30 ของพื้นที่ จังหวัดสุราษฎร์ธานี รูปร่างคล้ายกับสี่เหลี่ยมคางหมู จัดได้ว่าเป็นอำเภอที่มีพื้นที่ขนาดกลางของจังหวัดสุราษฎร์ธานี ที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่ในตำบลเวียงสระ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเวียงสระตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบ้านนาสาร
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอพิปูนและอำเภอฉวาง (จังหวัดนครศรีธรรมราช)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอถ้ำพรรณรา (จังหวัดนครศรีธรรมราช)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอพระแสงและอำเภอเคียนซา

ภูมิประเทศ

พื้นที่ส่วนใหญ่ของอำเภอเวียงสระเป็นที่ราบแนวยาวทางทิศตะวันออกและเป็นภูเขา ทิศใต้เป็นที่ราบสูงและที่ราบลุ่ม มีลำคลองเล็ก ๆ ไหลผ่านหลายสาย ส่วนทางทิศตะวันตกติดต่อกับแม่น้ำตาปี พื้นที่ประมาณร้อยละ 95.14 เหมาะแก่การทำการเกษตร อีกประมาณร้อยละ 4.96 เป็นภูเขาและป่าไม้เบญจพรรณ แต่ถึงแม้ว่าพื้นที่ของอำเภอเวียงสระจะเหมาะแก่การทำเกษตร แต่ระบบชลประทานยังไม่ดีพอสมควร ทำให้พืชผลทางการเกษตรยังไม่ได้ผลเต็มที่ เกษตรกรยังอาศัยน้ำฝนในการปลูกพืช นอกจากนั้นยังมีพื้นที่อีกจำนวนมาก ตามแนวริมฝั่งแม่น้ำตาปี ยังไม่ได้ปรับปรุงมาใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่

ภูมิอากาศ

ลักษณะภูมิอากาศชุ่มชื้น อบอุ่น แบ่งออกเป็น 2 ฤดูกาล คือ ฤดูร้อนและฤดูฝน ตลอดปีจะแบ่งเป็นฤดูฝน 9 เดือน คือช่วงเดือนพฤษภาคมถึงมกราคม และฤดูร้อน 3 เดือน แต่ฤดูร้อนจะมีฝนตกประปรายเสมอ

ประวัติ

ท้องที่อำเภอเวียงสระเดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอบ้านนาสาร ทางราชการได้แบ่งพื้นที่การปกครองอำเภอบ้านนาสาร ออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอเวียงสระ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2511 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 12 มีนาคม ปีเดียวกัน

และต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะกิ่งอำเภอเวียงสระ อำเภอบ้านนาสาร ขึ้นเป็น อำเภอเวียงสระ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2514 โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 16 พฤศจิกายน ปีเดียวกัน

• วันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2511 แยกพื้นที่ตำบลเวียงสระ และตำบลทุ่งหลวง อำเภอบ้านนาสาร มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอเวียงสระ ขึ้นการปกครองกับอำเภอบ้านนาสาร
• วันที่ 25 มิถุนายน 2511 จัดตั้งสุขาภิบาลเวียงสระ ในท้องที่บางส่วนของตำบลเวียงสระ
• วันที่ 2 กันยายน 2512 ตั้งตำบลบ้านส้อง แยกออกจากตำบลเวียงสระ และตั้งตำบลคลองฉนวน แยกออกจากตำบลทุ่งหลวง
• วันที่ 16 พฤศจิกายน 2514 ยกฐานะกิ่งอำเภอเวียงสระ อำเภอบ้านนาสาร เป็น อำเภอเวียงสระ
• วันที่ 1 สิงหาคม 2521 ตั้งตำบลเขานิพันธ์ แยกออกจากตำบลคลองฉนวน
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลเวียงสระ เป็นเทศบาลตำบลเวียงสระ ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 6 มิถุนายน 2550 จัดตั้งศาลจังหวัดเวียงสระ ในท้องที่อำเภอเวียงสระ จังหวัดสุราษฎร์ธานี มีเขตตลอดท้องที่อำเภอเวียงสระ อำเภอเคียนซา อำเภอชัยบุรี อำเภอบ้านนาสาร และอำเภอพระแสง

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเวียงสระแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 5 ตำบล 64 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	แผนที่
1.	เวียงสระ	Wiang Sa	10
2.	บ้านส้อง	Ban Song	18
3.	คลองฉนวน	Khlong Chanuan	12
4.	ทุ่งหลวง	Thung Luang	16
5.	เขานิพันธ์	Khao Niphan	8

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเวียงสระประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลเวียงสระ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเวียงสระและตำบลบ้านส้อง
• เทศบาลตำบลบ้านส้อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านส้อง (นอกเขตเทศบาลตำบลเวียงสระ)
• เทศบาลตำบลเขานิพันธ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขานิพันธ์ทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลทุ่งหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งหลวงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลเมืองเวียง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเวียงสระ (นอกเขตเทศบาลตำบลเวียงสระ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองฉนวน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองฉนวนทั้งตำบล

เศรษฐกิจ

ถึงแม้อำเภอเวียงสระจะมีศูนย์กลางอยู่ที่ตำบลเวียงสระ แต่ตำบลบ้านส้องเป็นตำบลที่มีเศรษฐกิจดีที่สุดในอำเภอเวียงสระ

ลักษณะเศรษฐกิจของตำบลบ้านส้อง

• เนื่องด้วยสภาพทางภูมิศาสตร์ของตำบลบ้านส้อง ทำให้ศูนย์กลางของเศรษฐกิจอยู่ทางทิศตะวันตกของตำบลเนื่องจากอยู่ใกล้กับถนนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4009 ทำให้ร้านค้าห้างสรรพสินค้าต่างๆจึงกระจุกตัวอยู่ทางฝั่งทิศตะวันตกของตำบลบ้านส้อง
• ทางทิศตะวันออกของตำบลบ้านส้องส่วนใหญ่จะเป็นที่ราบสูงและภูเขาทำให้ทางฝั่งทิศตะวันออกจะเป็นเศรษฐกิจแบบการเกษตรมากกว่าโดยส่วนใหญ่จะปลูก ทุเรียน ยางพารา ปาลม์ ซึ่งตำบลบ้านส้องมีเศรษฐกิจโดยพึ่งการเกษตรเป็นส่วนใหญ่

ความคึกคักในตัวเมืองบ้านส้องขณะช่วงเวลากลางคืนซึ่งตรงกับช่วงเทศกาลตรุษจีน

ปัญหาต่างๆที่ส่งผลต่อเศรษฐกิจของตำบลบ้านส้อง

• ภัยแล้ง ในช่วงฤดูร้อนโดยเฉพาะช่วงเดือนกุมภาพันธ์ - เมษายน ตำบลบ้านส้องประสบปัญหาภัยแล้งอย่างหนักเนื่องจากฝนแล้ง ทำให้คลองและคูเขื่อนไม่มีน้ำเนื่องจากไม่มีน้ำที่ไหลลงมาจากภูเขา ส่งผลให้เศรษฐกิจด้านการเกษตรได้รับผลกระทบเป็นอย่างหนักโดยเฉพาะ ยางพารา ทุกเรียน และปาลม์ ต้นไม้ด้านเกษตรของชาวสวนล้มตายตามๆกันไปเนื่องจากขาดน้ำ ทำให้เศรษฐกิจของตำบลบ้านส้องได้รับผลกระทบอย่างหนัก
• สภาพภูมิศาสตร์ ตำบลบ้านส้องมีลักษณะทางภูมิศาสตร์ที่หลากหลายสำหรับทางทิศตะวันตก ทิศใต้ ทิศเหนือเป็นที่ราบลุ่มอยู่ใกล้แม่น้ำตาปี มีแม่น้ำคลองตาลไหลผ่านจึงเหมาะแก่การพัฒนาเมืองและการเกษตร แต่พื้นที่ทางทิศตะวันออกเป็นพื้นที่ราบสูงภูเขา มีหมู่บ้านหลายหมู่บ้านที่อยู่ในเขตนี้ทำให้โครงสร้างพื้นฐานบางส่วนอาจยังไม่พัฒนาได้ดีพอ แต่ในปัจจุบันปัญหาด้านนี้แทบจะไม่เหลือให้เห็นมากนักเนื่องจากบ้านน้องมีการพัฒนาอย่างรวดเร็ว

การคมนาคม

ทางถนน

• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 41 สายสี่แยกปฐมพร–พัทลุง
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4009 สายบางใหญ่–อ่าวลึก
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4015 สายบ้านตาล–บ้านส้อง
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4035 สายนาชุมเห็ด–โคกมะพร้าว

ทางรถไฟ

• สถานีรถไฟบ้านส้อง เป็นสถานีรถไฟชั้น 1 ของทางรถไฟสายใต้ ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านส้อง
• สถานีรถไฟบ้านพรุกระแชง เป็นสถานีรถไฟชั้น 3 ของทางรถไฟสายใต้ ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านส้อง

กีฬา

อำเภอเวียงสระมีสโมสรฟุตบอลอาชีพ ได้แก่ เอ็มเอชคอน สุราษฎร์ฯ ซิตี้ ซึ่งปัจจุบันแข่งขันในไทยลีก 3 โซนภาคใต้