อำเภอเมืองกาญจนบุรี

อำเภอเมืองกาญจนบุรี
อำเภอเมืองกาญจนบุรี
	อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Mueang Kanchanaburi
	สะพานข้ามแม่น้ำแคว
	คำขวัญ: สุสานสัมพันธมิตร พิพิธภัณฑ์บ้านเก่า; เรื่องเล่าสงครามเก้าทัพ งามสรรพสวนศรีนครินทร์; แดนถิ่นประวัติศาสตร์ ชมธรรมชาติแม่น้ำแคว
	แผนที่จังหวัดกาญจนบุรี เน้นอำเภอเมืองกาญจนบุรี
	พิกัด: 14°0′12″N 99°33′0″E / 14.00333°N 99.55000°E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	กาญจนบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	1,236.28 ตร.กม. (477.33 ตร.ไมล์)
ประชากร (2564)
• ทั้งหมด	169,737 คน
• ความหนาแน่น	137.30 คน/ตร.กม. (355.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	71000,; 71190 (เฉพาะตำบลวังด้ง ช่องสะเดา หนองบัว และลาดหญ้า)
รหัสภูมิศาสตร์	7101
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเมืองกาญจนบุรี ถนนแสงชูโต ตำบลปากแพรก อำเภอเมืองกาญจนบุรี จังหวัดกาญจนบุรี 71000
	ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เมืองกาญจนบุรี เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดกาญจนบุรี เป็นศูนย์กลางทางด้านเศรษฐกิจ การศึกษา การขนส่ง และการปกครอง เป็นที่ตั้งของสำนักงานและส่วนราชการต่าง ๆ หลายแห่ง ตั้งอยู่บริเวณ "ปากแพรก" ซึ่งเป็นจุดที่แม่น้ำสำคัญสองสาย ได้แก่ แม่น้ำแควใหญ่ (แม่น้ำศรีสวัสดิ์) และแม่น้ำแควน้อย (แม่น้ำไทรโยค) ไหลมาบรรจบกันเป็นแม่น้ำแม่กลอง ตัวเมืองกาญจนบุรีในปัจจุบันเป็นเมืองใหม่ แต่เดิมเมืองกาญจนบุรีเก่าตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำแควใหญ่ บริเวณเชิงเขาชนไก่ ปัจจุบันคือเขตโบราณสถานกาญจนบุรีเก่า ตำบลลาดหญ้า อำเภอเมืองกาญจนบุรี เดิมมีพื้นที่กว้างขวางมาก ทำให้ไม่สามารถดูแลได้อย่างทั่วถึง จึงได้มีการแบ่งพื้นที่ออกดังนี้

รับพื้นที่ของกิ่งอำเภอบ่อพลอย จากอำเภอพนมทวน เมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ.2473 ขึ้นกับอำเภอเมืองกาญจนบุรี และได้ยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2506

และต่อมาได้แบ่งพื้นที่ตำบลจรเข้เผือก(ออกจากตำบลบ้านเก่า) ตำบลกลอนโต และตำบลด่านมะขามเตี้ย เมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2533 ขึ้นเป็นกิ่งอำเภอด่านมะขามเตี้ย และยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อวันที่ 8 กันยายน พ.ศ. 2538

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเมืองกาญจนบุรีตั้งอยู่บริเวณพื้นที่ราบเชิงเขาทางตอนใต้ของจังหวัด มีพรมแดนทิศตะวันตกติดกับประเทศพม่า และมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอไทรโยค อำเภอศรีสวัสดิ์ และอำเภอบ่อพลอย
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอด่านมะขามเตี้ย
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอพนมทวนและอำเภอท่าม่วง
ทิศตะวันตก ติดต่อกับภาคตะนาวศรี (ประเทศพม่า)^[1]

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเมืองกาญจนบุรีแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 13 ตำบล 101 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

บ้านเหนือ

(Ban Nuea)

-

8.

วังด้ง

(Wang Dong)

12 หมู่บ้าน

2.

บ้านใต้

(Ban Tai)

-

9.

ช่องสะเดา

(Chong Sadao)

7 หมู่บ้าน

3.

ปากแพรก

(Pak Phraek)

13 หมู่บ้าน

10.

หนองหญ้า

(Nong Ya)

9 หมู่บ้าน

4.

ท่ามะขาม

(Tha Makham)

5 หมู่บ้าน

11.

เกาะสำโรง

(Ko Samrong)

9 หมู่บ้าน

5.

แก่งเสี้ยน

(Kaeng Sian)

9 หมู่บ้าน

12.

บ้านเก่า

(Ban Kao)

15 หมู่บ้าน

6.

หนองบัว

(Nong Bua)

8 หมู่บ้าน

13.

วังเย็น

(Wang Yen)

7 หมู่บ้าน

7.

ลาดหญ้า

(Lat Ya)

7 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเมืองกาญจนบุรี ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 15 แห่ง ได้แก่

เทศบาลเมืองกาญจนบุรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเหนือและตำบลบ้านใต้ทั้งตำบล รวมถึงบางส่วนของตำบลปากแพรกและตำบลท่ามะขามในเขตอำเภอเมืองกาญจนบุรี และบางส่วนของตำบลท่าล้อในเขตอำเภอท่าม่วง
เทศบาลเมืองปากแพรก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากแพรก (นอกเขตเทศบาลเมืองกาญจนบุรี)
เทศบาลตำบลแก่งเสี้ยน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลแก่งเสี้ยน
เทศบาลตำบลลาดหญ้า ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลลาดหญ้า
เทศบาลตำบลหนองบัว ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหนองบัว
เทศบาลตำบลท่ามะขาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่ามะขาม (นอกเขตเทศบาลเมืองกาญจนบุรี)
องค์การบริหารส่วนตำบลแก่งเสี้ยน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแก่งเสี้ยน (นอกเขตเทศบาลตำบลแก่งเสี้ยน)
องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองบัว (นอกเขตเทศบาลตำบลหนองบัว)
องค์การบริหารส่วนตำบลลาดหญ้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลาดหญ้า (นอกเขตเทศบาลตำบลลาดหญ้า)
องค์การบริหารส่วนตำบลวังด้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังด้งทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลช่องสะเดา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช่องสะเดาทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหญ้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหญ้าทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะสำโรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะสำโรงทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเก่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเก่าทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลวังเย็น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังเย็นทั้งตำบล