อำเภอวิเชียรบุรี
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
อำเภอวิเชียรบุรี เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดเพชรบูรณ์
เนื้อหา
ประวัติ[แก้]
ในปี พ.ศ. 2436 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงปฏิรูปการปกครองของประเทศใหม่ จึงทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพเป็นเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย เพื่อจัดระเบียบแบ่งการปกครองหัวเมืองแบบใหม่เรียกว่า “มณฑล” โดยแบ่งเป็น 6 มณฑล คือ 1. มณฑลลาวเฉียง 2. มลฑลลาวพวน 3. มลฑลลาวกาว 4. มลฑลเขมร 5. มลฑลลาวกลาง6. มลฑลภูเก็ต ในสมัยนั้นเมืองเพชรบูรณ์ เมืองวิเชียรบุรี ที่อยู่ตอนใต้ให้ไปขึ้นอยู่กับมลฑลลาวกลาง มีบัญชาการมณฑลที่เมืองนครราชสีมา
ต่อมา พ.ศ. 2442 ตั้งมลฑลเพชรบูรณ์ขึ้นเป็นอิสระ โอนเมืองหล่มสัก อำเภอหล่มเก่า อำเภอวังสะพุง มาขึ้นกับมณฑลเพชรบูรณ์ ยุบเมืองวิเชียรบุรีเป็นอำเภอ แล้วโอนอำเภอบัวชุม อำเภอชัยบาดาล ไปขึ้นกับเมืองเพชรบูรณ์ ขณะนั้นอำเภอวิเชียรบุรีแบ่งการปกครองเป็น 8 ตำบล โดยมีให้ตำแหน่ง “นายอำเภอ” เป็นผู้บริหารราชการอำเภอขึ้นครั้งแรก ซึ่งแต่งตั้งให้ หลวงจรุงจิตประชา (หอม พรหมสัทธิ์) เป็นนายอำเภอวิเชียรบุรีคนแรก
ปี พ.ศ. 2447 กระทรวงมหาดไทยประกาศยุบมณฑลเพชรบูรณ์ ให้อำเภอวิเชียรบุรีเป็นเมืองชั้นจัตวา ขึ้นตรงกับกรุงเทพมหานคร
ต่อมาในปี พ.ศ. 2450 ประกาศตั้งมณฑลเพชรบูรณ์ขึ้นอีกครั้งหนึ่ง อำเภอวิเชียรบุรีก็ถูกโอนกลับมาอยู่ในการปกครองเช่นเดิม
เมื่อปี พ.ศ. 2453 อำเภอวิเชียรได้ทำการสำรวจสำมะโนประชากรปรากฏว่ามีราษฎรทั้งสิ้น 4,319 คน มีวัด 3 แห่ง และสำนักสงฆ์ 9 แห่ง
เมื่อปี พ.ศ. 2459 กระทรวงมหาดไทยประกาศยุบมณฑลเพชรบูรณ์ ให้โอนไปขึ้นการปกครองกับมณฑลพิษณุโลก เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2459 โดยมีเขตการปกครอง 4 อำเภอ 1 กิ่งอำเภอ คือ
1. อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ 2. อำเภอวัดป่า (หล่มสัก) 3. อำเภอหล่มเก่า 4. อำเภอวิเชียรบุรี 5. กิ่งอำเภอชนแดน (ตั้งในปี พ.ศ. 2460)
สมัยกรุงเทพมหานคร (รัชกาลที่ 6 - จนถึงปัจจุบัน)
ในปี พ.ศ. 2476 ทางราชการได้มีประกาศใช้พระราชบัญญัติจัดระเบียบบริหารราชการแห่งราชอาณาจักรสยามใหม่ ให้ยกเลิกมณฑลต่าง ๆ ทั่วประเทศ ทำให้เมืองเพชรบูรณ์มีฐานะเป็นจังหวัด ซึ่งปกครองอำเภอวิเชียรบุรีด้วย
พ.ศ. 2482 รัฐบาลสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม ได้มีประกาศเปลี่ยนชื่ออำเภอวิเชียรมาเป็น อำเภอท่าโรง เมือวันที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2482 เพื่อให้สอดคล้องกับชื่อตำบลที่ตั้ง ซึ่งประชาชนนิยมเรียกกันโดยทั่วไป
ต่อมาปี พ.ศ. 2487 รัฐบาลมีแผนหลักที่จะสร้างเมืองนครบาลเพชรบูรณ์ให้ทันสมัย และรักษาขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมประเพณีของไทย จึงมีประกาศเปลี่ยนชื่อ “อำเภอท่าโรง” กลับมาใช้ชื่อ “อำเภอวิเชียรบุรี” เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2487 แล้วให้มีการสร้างสนามบินทหารสำรองไว้ที่บ้านท่าโรง และสร้างเส้นทางสายชัยชัยวิบูรณ์ จากอำเภอชัยบาดาล ผ่านอำเภอวิเชียรบุรี ไปบรรจบถนนสายเพชรบูรณ์ - ตะพานหิน ที่บ้านสามแยกวังชมพู แต่สามรถจัดทำได้เพียงการบุกเบิกเส้นทางเป็นแนวถนนดินลำลอง รัฐบาลก็ยุบสภาเสียก่อน แผนการทุกอย่างจึงถูกยกเลิกไปโดยปริยาย
พ.ศ. 2504 ประกาศแยกกิ่งอำเภอหนองไผ่ ขึ้นในพื้นที่อำเภอวิเชียรบุรี และได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะเป็นอำเภอหนองไผ่ เมือวันที่ 7 กรกฎาคม 2506
พ.ศ. 2505 ได้มีการย้ายที่ว่าการอำเภอวิเชียรบุรีจากสถานที่เดิมซึ่งเป็นที่ตั้งอยู่ของชุมสายโทรศัพท์วิเชียรบุรีปัจจุบัน ได้อยู่อาคารหลังใหม่เป็นอาคารไม้ 2 ชิ้น ณ ที่ตั้งปัจจุบัน
พ.ศ. 2509 รัฐบาลจอมพลถนอม กิตติขจร มีพระราชกฤษฎีกา กำหนดแนวทางหลวงแผ่นดินสายสระบุรี - หล่มสัก จากอำเภอเมืองสระบุรี ผ่านอำเภอชัยบาดาล อำเภอวิเชียรบุรี อำเภอหนองไผ่ อำเมืองเพชรบูรณ์ จนถึงอำเภอหล่มสัก ยาว 289 ก.ม. และได้สร้างเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2513 ทำให้มีประชาชนต่างจังหวัดอพยพเข้ามาอาศัยทำมาหากินในเขตอำเภออย่างมากมาย
พ.ศ. 2513 มีประกาศแยกกิ่งอำเภอศรีเทพขึ้นในพื้นที่อำเภอวิเชียรบุรีอีกและในเวลาต่อมาก็มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะเป็นอำเภอศรีเทพ เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2519
เมื่อวันที่ 25 มกราคม 2515 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตติ์พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จพระราชดำเนินมาทรงประกอบพิธีบวงสรวงดวงพระวิญญาณสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ณ บริเวณที่ตั้งศาลสมเด็จพระนเรศวรในปัจจุบัน และเสด็จเยี่ยมเยียนประชาชนชาววิเชียรบุรี และอำเภอใกล้เคียงของจังหวัดเพชรบูรณ์
ต่อมาเมื่อวันที่ 26 เมษายน 2526 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์อัครราชกุมารี พร้อมด้วยพระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าโสมสวลีพระวรราชาธินัดดามาตุ เสด็จแทนพระองค์ทรงประกอบพระราชพิธีเปิดศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
และเมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม 2540 ฯพณฯ พล.อ. ชวลิต ยงใจยุทธ ยายกรัฐมนตรีและคณะเดินทางมาเป็นประธานในพิธีเปิดอาคารที่ว่าการอำเภอวิเชียรบุรีหลังปัจจุบันแบบ คสล. 2 ชั้น และใช้งานจนถึงปัจจุบัน
สถานที่สำคัญ ได้แก่ ศาลสมเด็จพระนเรศวร, วัดวิเชียรบำรุง (วัดท่าน้ำ)
ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]
อำเภอวิเชียรบุรีตั้งอยู่ทางตอนใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบึงสามพัน มีคลองจังหันและแม่น้ำป่าสัก เป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอภักดีชุมพล (จังหวัดชัยภูมิ) และอำเภอลำสนธิ (จังหวัดลพบุรี)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอศรีเทพ และอำเภอโคกเจริญ (จังหวัดลพบุรี) มีห้วยลำตะค้อ และแม่น้ำป่าสัก เป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอไพศาลี (จังหวัดนครสวรรค์)
การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]
การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]
อำเภอวิเชียรบุรีแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 14 ตำบล 192 หมู่บ้าน ได้แก่
| 1. | ท่าโรง | (Tha Rong) | 18 หมู่บ้าน | 8. | พุขาม | (Phu Kham) | 10 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
| 2. | สระประดู่ | (Sa Pradu) | 12 หมู่บ้าน | 9. | ภูน้ำหยด | (Phu Nam Yot) | 16 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
| 3. | สามแยก | (Sam Yaek) | 10 หมู่บ้าน | 10. | ซับสมบูรณ์ | (Sap Sombun) | 10 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
| 4. | โคกปรง | (Khok Prong) | 17 หมู่บ้าน | 11. | บึงกระจับ | (Bueng Krachap) | 10 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
| 5. | น้ำร้อน | (Nam Ron) | 12 หมู่บ้าน | 12. | วังใหญ่ | (Wang Yai) | 10 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
| 6. | บ่อรัง | (Bo Rang) | 22 หมู่บ้าน | 13. | ยางสาว | (Yang Sao) | 17 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
| 7. | พุเตย | (Phu Toei) | 14 หมู่บ้าน | 14. | ซับน้อย | (Sap Noi) | 14 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]
ท้องที่อำเภอวิเชียรบุรีประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 16 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลเมืองวิเชียรบุรี ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าโรงและตำบลสระประดู่
- เทศบาลตำบลพุเตย ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลพุเตย
- องค์การบริหารส่วนตำบลท่าโรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าโรง (นอกเขตเทศบาลเมืองวิเชียรบุรี)
- องค์การบริหารส่วนตำบลสระประดู่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระประดู่ (นอกเขตเทศบาลเมืองวิเชียรบุรี)
- องค์การบริหารส่วนตำบลสามแยก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามแยกทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโคกปรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกปรงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำร้อน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำร้อนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ่อรัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ่อรังทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลพุเตย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพุเตย (นอกเขตเทศบาลตำบลพุเตย)
- องค์การบริหารส่วนตำบลพุขาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพุขามทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลภูน้ำหยด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลภูน้ำหยดทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลซับสมบูรณ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลซับสมบูรณ์ทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบึงกระจับ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงกระจับทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังใหญ่ทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลยางสาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยางสาวทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลซับน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลซับน้อยทั้งตำบล
| ||||||||||||||||||||||
บทความเกี่ยวกับเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มข้อมูล ดูเพิ่มที่ สถานีย่อย:ประเทศไทย
