ข้ามไปเนื้อหา

อำเภอศรีเทพ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อำเภอศรีเทพ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
  อักษรโรมันAmphoe Si Thep
เขาคลังนอก เป็นโบราณสถานที่พึ่งค้นพบล่าสุดในหมู่โบราณสถานของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ บูรณะแล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2555 ลักษณะของเขาคลังนอกเป็นศาสนสถานขนาดใหญ่ สร้างขึ้นในสมัยทวารวดี ราวพุทธศตวรรษที่ 13–14 สันนิษฐานว่าเดิมมีลักษณะเป็นมหาสถูป
เขาคลังนอก เป็นโบราณสถานที่พึ่งค้นพบล่าสุดในหมู่โบราณสถานของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ บูรณะแล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2555 ลักษณะของเขาคลังนอกเป็นศาสนสถานขนาดใหญ่ สร้างขึ้นในสมัยทวารวดี ราวพุทธศตวรรษที่ 13–14 สันนิษฐานว่าเดิมมีลักษณะเป็นมหาสถูป
คำขวัญ: 
ศรีเทพเมืองประวัติศาสตร์ราษฎร์เชิดชู
ประตูสู่ภาคอุดร น้ำพุร้อนวังขาม งามเขาถมอรัตน์รื่นรมย์
กรมพระยาดำรงฯ ทรงค้นพบ
แผนที่จังหวัดเพชรบูรณ์ เน้นอำเภอศรีเทพ
แผนที่จังหวัดเพชรบูรณ์ เน้นอำเภอศรีเทพ
พิกัด: 15°27′12″N 101°4′2″E / 15.45333°N 101.06722°E / 15.45333; 101.06722
ประเทศ ไทย
จังหวัดเพชรบูรณ์
พื้นที่
  ทั้งหมด810.0 ตร.กม. (312.7 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2567)
  ทั้งหมด68,665 คน
  ความหนาแน่น84.77 คน/ตร.กม. (219.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 67170
รหัสภูมิศาสตร์6706
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอศรีเทพ เลขที่ 10 หมู่ที่ 13 ถนนสระบุรี-หล่มสัก ตำบลสระกรวด อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ 67170
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ศรีเทพ ตั้งอยู่ในจังหวัดเพชรบูรณ์ เดิมเป็นท้องที่ของอำเภอวิเชียรบุรีทั้งหมด เดิมมีชื่อว่า "เมืองอภัยสาลี" ถูกค้นพบเมื่อสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพเสด็จไปตรวจราชการมณฑลเพชรบูรณ์ และได้ทรงเรียกเมืองนี้เสียใหม่ว่า "เมืองศรีเทพ" และมีการขุดค้นพบบ่อน้ำมันวิเชียรบุรี ที่สามารถขุดเจาะได้มากกว่า 10,000 บาร์เรลต่อวัน

นอกจากนี้ ยังมีอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ ซึ่งได้รับขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรมเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2566

ที่ตั้งและอาณาเขต

[แก้]

อำเภอศรีเทพมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงต่อไปนี้

  • ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอวิเชียรบุรี มีแนวห้วยซับ เนินเขา คลองยางสามต้น คลองตะค้อ แนวกึ่งกลางแม่น้ำป่าสัก คลองกำเหียง คลองหลักเขต แนวแปลงที่ดิน และห้วยยางน้อย เป็นเส้นแบ่งเขต
  • ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอลำสนธิ (จังหวัดลพบุรี) มีแนวสันเขารวกของเขต​รักษา​พันธุ์​สัตว์ป่า​ซับลังกา เป็นเส้นแบ่งเขต
  • ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอชัยบาดาล (จังหวัดลพบุรี) มีแนวสันเขาเขียว คลองวังสาน คลองสาธารณะ คลองซับมะกรูด แนวรั้ว โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ ลพบุรี แนวกึ่งกลางแม่น้ำป่าสัก และคลองพราก เป็นเส้นแบ่งเขต
  • ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอโคกเจริญ (จังหวัดลพบุรี) มีแนวสันเขา และคลองซับสอง เป็นเส้นแบ่งเขต
ปรางค์ศรีเทพ
โรงงานกลุ่มบริษัทน้ำตาลไทยรุ่งเรือง

ประวัติ

[แก้]

ศรีเทพเป็นเมืองโบราณที่มีชุมชนเมืองขนาดใหญ่เมืองหนึ่งสร้างตั้งแต่ต้นราชวงศ์พระร่วงเจ้าสมัยสุโขทัย[1]:281 สันนิษฐานว่าเป็นต้นน้ำของอารยธรรมทวารวดี ซึ่งตามหลักฐานทางโบราณคดีที่ปรากฎอยู่ในเขตอุทยานฯ ทั้งโบราณวัตถุและโบราณสถานคาดว่า น่าจะมีอายุร่วมสมัยพุทธศตวรรษที่ 8-18 อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพนี้อยู่ห่างจากจังหวัดเพชรบูรณ์ประมาณ 122 กิโลเมตร ห่างจากอำเภอศรีเทพไปทางทิศตะวันออก ประมาณ 9 กิโลเมตร การเดินทางสะดวกสามารถนำรถยนต์ส่วนตัวหรือรถบัสเข้าถึงตัวเมืองศรีเทพนี้ได้โดยง่าย แต่เดิมนั้นเมืองศรีเทพมีชื่อว่า "เมืองอภัยสาลี" หรือ "เมืองไพศาลี"[1]:281 ก่อนจะเปลี่ยนชื่อเมืองนี้ใหม่ว่า "เมืองศรีเทพ"

  • วันที่ 3 พฤษภาคม 2474 ตั้งตำบลสระกรวด แยกออกจากตำบลนาตะกรุด และตำบลบ่อรัง[2]
  • วันที่ 17 เมษายน 2482 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลนาตะกรุด เป็น ตำบลศรีเทพ[3]
  • วันที่ 1 กันยายน 2507 จัดตั้งสุขาภิบาลสว่างวัฒนา ในท้องที่บางส่วนของตำบลสระกรวด[4]
  • วันที่ 2 เมษายน 2511 ตั้งตำบลโคกสะอาด แยกออกจากตำบลสระกรวด ตั้งตำบลคลองกระจัง แยกออกจากตำบลศรีเทพ และตำบลสระกรวด[5]
  • วันที่ 1 ธันวาคม 2513 แยกพื้นที่ตำบลศรีเทพ ตำบลสระกรวด ตำบลโคกสะอาด ตำบลคลองกระจัง และตำบลนาสนุ่น จากอำเภอวิเชียรบุรี มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอศรีเทพ[6] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอวิเชียรบุรี
  • วันที่ 8 กันยายน 2519 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอศรีเทพ อำเภอวิเชียรบุรี เป็น อำเภอศรีเทพ[7]
  • วันที่ 25 กันยายน 2522 ตั้งตำบลหนองย่างทอย แยกออกจากตำบลศรีเทพ[8]
  • วันที่ 20 กันยายน 2526 ตั้งตำบลประดู่งาม แยกออกจากตำบลสระกรวด[9]
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลสว่างวัฒนา เป็น เทศบาลตำบลสว่างวัฒนา[10] ด้วยผลของกฎหมาย
  • วันที่ 18 กรกฎาคม 2551 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลโคกสะอาด เป็น เทศบาลตำบลโคกสะอาด[11]

การแบ่งเขตการปกครอง

[แก้]

การปกครองส่วนภูมิภาค

[แก้]

อำเภอศรีเทพแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 7 ตำบล 106 หมู่บ้าน ได้แก่

1.ศรีเทพ(Si Thep)16 หมู่บ้าน
2.สระกรวด(Sa Kruat)17 หมู่บ้าน
3.คลองกระจัง(Khlong Krachang)18 หมู่บ้าน
4.นาสนุ่น(Na Sanun)21 หมู่บ้าน
5.โคกสะอาด(Khok Sa-at)13 หมู่บ้าน
6.หนองย่างทอย(Nong Yang Thoi)13 หมู่บ้าน
7.ประดู่งาม(Pradu Ngam)8 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

[แก้]

ท้องที่อำเภอศรีเทพประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลสว่างวัฒนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระกรวด เฉพาะหมู่ที่ 2, 5, 15 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 4, 6
  • เทศบาลตำบลโคกสะอาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสะอาดทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลศรีเทพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีเทพทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลสระกรวด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระกรวด เฉพาะหมู่ที่ 3, 7–14, 16–17 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 4, 6
  • องค์การบริหารส่วนตำบลคลองกระจัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองกระจังทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลนาสนุ่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาสนุ่นทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองยางทอย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองยางทอยทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลประดู่งาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลประดู่งามทั้งตำบล

สถานที่สำคัญ

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1 2 กรมศิลปากร. (2516). ทะเบียนโบราณวัตถุสถานทั่วราชอาณาจักร เก็บถาวร 2023-10-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร. 552 หน้า.
  2. "ประกาศกระทรวงธรรมการ เรื่อง ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ สำหรับตำบลสระกรวด ซึ่งแยกจากตำบลนาตะกรุด และตำบลบ่อรัง อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 48 (0 ก): 52. วันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2474
  3. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอ และตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ก): 354–363. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2022-04-02. วันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2482
  4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลสว่างวัฒนา อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 81 (83 ง): 2229–2230. วันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2507
  5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอหนองไผ่ และอำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 85 (28 ง): 1013–1030. วันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2511
  6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 87 (111 ง): 3374. วันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2513
  7. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเลาขวัญ อำเภอคำม่วง คำเภอพิปูน อำเภอศรีเทพ อำเภอนาแห้ว อำเภอส่องดาว อำเภอควนกาหลง อำเภอค่ายบางระจัน อำเภอบ้านตาขุน และอำเภอกุดจับ พ.ศ. ๒๕๑๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 93 (109 ก): (ฉบับพิเศษ) 31-34. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-09-27. สืบค้นเมื่อ 2022-04-02. วันที่ 8 กันยายน พ.ศ. 2519
  8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (167 ง): 3279–3281. วันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2522
  9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (149 ง): 3389–3392. วันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2526
  10. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2022-04-02 โดยทาง ให้บรรดาสุขาภิบาลตามกฎหมายว่าด้วยสุขาภิบาลที่มีอยู่ในวันที่พระราชบัญญัตินี้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา มีฐานะเป็นเทศบาลตำบลตามกฎหมายว่าด้วยเทศบาลในพระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ. วันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542
  11. "จัดตั้งเทศบาลจากองค์การบริหารส่วนตำบล โคกสะอาด เป็น เทศบาลตำบล". {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help) วันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2551