อำเภอบ้านโคก

อำเภอบ้านโคก
อำเภอบ้านโคก
	อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Ban Khok
	คำขวัญ: ทานตะวันเหลืองอร่าม เมืองงาม; ชายแดนไทย-ลาว อากาศหนาวเย็นดี; ผ้ามัดหมี่ขจรไกล
	แผนที่จังหวัดอุตรดิตถ์ เน้นอำเภอบ้านโคก
	พิกัด: 18°1′30″N 101°4′12″E / 18.02500°N 101.07000°E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	อุตรดิตถ์
พื้นที่
• ทั้งหมด	1,055.911 ตร.กม. (407.690 ตร.ไมล์)
ประชากร (2564)
• ทั้งหมด	14,377 คน
• ความหนาแน่น	13.62 คน/ตร.กม. (35.3 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	53180
รหัสภูมิศาสตร์	40160
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบ้านโคก หมู่ที่ 8 ตำบลบ้านโคก อำเภอบ้านโคก จังหวัดอุตรดิตถ์ 40160
	ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

บ้านโคก เป็นอำเภอ 1 ใน 9 อำเภอของจังหวัดอุตรดิตถ์ทางภาคเหนือของประเทศไทย มีพื้นที่ 1,055.911 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 6,599,433 ไร่ มีพื้นที่ติดกับประเทศลาว มีด่านถาวรคือด่านภูดู่

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอบ้านโคกตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือสุด ห่างจากตัวจังหวัดอุตรดิตถ์ 174 กิโลเมตร ในการเดินทางติดต่อกับจังหวัดอุตรดิตถ์ใช้เวลาในการเดินทางประมาณ 4 ชั่วโมง 30 นาที และห่างจากกรุงเทพมหานคร 643 กิโลเมตร การคมนาคมติดต่อใช้เส้นทางรถยนต์เป็นหลัก โดยมีเส้นทางลาดยางตลอดสาย และมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอนาน้อย (จังหวัดน่าน) และเป็นชายแดนติดต่อกับบ้านนาฝาย บ้านปากลาย แขวงไชยบุรี (ประเทศลาว) โดยมีภูเขาเป็นแนวแบ่งเขต
ทิศตะวันออก ติดต่อกับบ้านผาแก้ว เมืองปากลาย แขวงไชยบุรี (ประเทศลาว) โดยมีภูทุ่งแล้งเป็นแนวแบ่งเขต
ทิศใต้ ติดต่อกับตำบลเด่นเหล็ก อำเภอน้ำปาด
ทิศตะวันตก ติดต่อกับบ้านห้วยก้านเหลือง หมู่ที่ 5 ตำบลฟากท่า อำเภอฟากท่า โดยมีภูผาหรอยเป็นแนวแบ่งเขต และติดต่อกับอำเภอนาหมื่น (จังหวัดน่าน)

ภูมิประเทศ

มีบริเวณที่ราบลุ่มอยู่ตอนกลาง ล้อมรอบด้วยภูเขาสลับซับซ้อนทั้งสี่ด้าน โดยมีทิวเขาทางด้านตะวันออกมีความสูงเกินกว่า 700 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลางเป็นแนวพรมแดนกั้นระหว่างประเทศไทยกับประเทศลาว มีภูเขาที่สำคัญคือ ดอยสูงเม่น สูง 659 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง อยู่ทางด้านตะวันออกของตำบลบ้านโคก ดอยหม่อนกว่าง สูง 711 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง อยู่ทางตอนใต้ของตำบลม่วงเจ็ดต้น บริเวณที่ราบลุ่มน้ำมีความสูงระดับ 400 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง เป็นที่ตั้งของชุมชนอำเภอบ้านโคก

ประวัติ

บ้านโคกเป็นชุมชนห่างไกลจากอำเภอฟากท่า ต้องเดินเท้าข้ามภูเขาใช้เวลาในการเดินเท้าประมาณ 2 วัน ไม่มีเจ้าหน้าที่บ้านเมืองเข้ามาตรวจตราดูแลให้การสนับสนุน จะมีเพียงแต่เจ้าหน้าที่ออกตรวจท้องที่เพียงปีละ 1 ครั้งเท่านั้น ต่อมาเกิดกรณีทหาร ฝรั่งเศสเข้ามาปล้นชิงทรัพย์ระหว่างจังหวัดกับอำเภอ จึงได้จัดกำลังตำรวจตระเวนชายแดนเข้ามาประจำอยู่บ้าง และมีเจ้าหน้าที่ออกตรวจท้องที่บ่อยขึ้น

ต่อมาได้มีการก่อสร้างอาคารเรียนและตัดถนนในหมู่บ้านเป็นทางเกวียนซึ่งพออาศัยได้ ต่อมาปี พ.ศ. 2507 หน่วยพัฒนาการจังหวัดอุตรดิตถ์ (กรป.กลาง) ได้เข้ามาตั้งหมู่บ้าน (บ้านโคก) เป็นหมู่บ้านตัวอย่าง ได้มีการนำเครื่องจักรกลมาตัดถนน ความเจริญเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ตามมาเป็นลำดับ กระทรวงมหาดไทยอาศัยอำนาจตามมาตราในพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พุทธศักราช 2457 มาตรา 64 และมาตรา 65 จึงได้แบ่งท้องที่อำเภอฟากท่า จังหวัดอุตรดิตถ์ ตั้งเป็นกิ่งอำเภอขึ้น 1 แห่ง เรียกชื่อว่า กิ่งอำเภอบ้านโคก มีเขตการปกครอง 2 ตำบล คือ ตำบลบ้านโคกและตำบลม่วงเจ็ดต้น มีผลตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2520 เป็นต้นมา^[1] เพื่อประโยชน์แก่ทางราชการและประชาชน จังหวัดอุตรดิตถ์ได้จัดให้มีเจ้าหน้าที่ของหน่วยงานราชการต่าง ๆ มาปฏิบัติราชการ เพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่ประชาชนผู้มาติดต่อ และได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะเป็น อำเภอบ้านโคก ในวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2530^[2]

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบ้านโคกแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 4 ตำบล 28 หมู่บ้าน

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)^[3]
1.	ม่วงเจ็ดต้น	Muang Chet Ton	7	3,698
2.	บ้านโคก	Ban Khok	7	3,897
3.	นาขุม	Na Khum	7	3,232
4.	บ่อเบี้ย	Bo Bia	7	3,497

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบ้านโคกประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

เทศบาลตำบลบ้านโคก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านโคกทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลม่วงเจ็ดต้น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลม่วงเจ็ดต้นทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลนาขุม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาขุมทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลบ่อเบี้ย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ่อเบี้ยทั้งตำบล

สถานพยาบาล

โรงพยาบาลบ้านโคก 1 แห่ง (ขนาด 30 เตียง เป็นโรงพยาบาลชุมชน)

ภูมิอากาศ

ฤดูฝนเริ่มตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคมของทุกปี อาจเปลี่ยนแปลงไปบ้างขึ้นกับอิทธิพลมรสุมที่พัดผ่าน ปริมาณฝนตกมากที่สุดประมาณ 208.68 มิลลิเมตร เดือนที่ฝนตกมากที่สุดคือ เดือนพฤษภาคมถึงเดือนกันยายน ฤดูหนาวอากาศหนาวจัด