ข้ามไปเนื้อหา

โทษประหารชีวิต

แก้ไขลิงก์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
  ประเทศที่เลิกใช้โทษประหารชีวิต: 110 ประเทศ
  ประเทศที่เลิกใช้โทษประหารชีวิตยกเว้นอาชญากรรมในสถานการณ์พิเศษ (เช่นอาชญากรรมในช่วงเวลาของสงคราม): 7 ประเทศ
  ประเทศที่เลิกใช้โทษประหารชีวิตในทางปฏิบัติ (กฎหมายยังมีการระบุโทษสูงสุดคือประหารชีวิต แต่ไม่มีการบังคับใช้โทษประหารชีวิตมาเป็นเวลาอย่างน้อย 10 ปี และถูกเชื่อว่ามีนโยบายหรือแนวทางปฏิบัติที่จะไม่ใช้โทษประหารชีวิต): 25 ประเทศ
  ประเทศที่ยังใช้โทษประหารชีวิตอยู่: 53 ประเทศ

โทษประหารชีวิต (อังกฤษ: death penalty) หรือ อุกฤษฏ์โทษ (capital punishment) เป็นกระบวนการทางกฎหมายซึ่งรัฐลงโทษอาชญากรรมของบุคคลด้วยการทำให้ตาย คำสั่งของศาลที่ให้ลงโทษบุคคลในลักษณะนี้ เรียก การลงโทษประหารชีวิต ขณะที่การบังคับใช้โทษนี้ เรียก การประหารชีวิต อาชญากรรมที่มีโทษประหารชีวิต เรียก "ความผิดอาญาขั้นอุกฤษฏ์โทษ" คำว่า capital มาจากคำภาษาละตินว่า capitalis ความหมายตามตัวอักษร คือ "เกี่ยวกับหัว" (หมายถึงการประหารชีวิตโดยการตัดหัว) [1]

สังคมอดีตส่วนมากนั้นมีโทษประหารชีวิตโดยเป็นการลงโทษอาชญากร และผู้ไม่เห็นด้วยทางการเมืองหรือศาสนา ในประวัติศาสตร์ การลงโทษประหารชีวิตมักสัมพันธ์กับการทรมาน และมักประหารชีวิตในที่สาธารณะ[2]

ปัจจุบันมีประเทศที่ยังคงโทษประหารชีวิต 53 ประเทศ ประเทศที่ยกเลิกโทษประหารชีวิตสำหรับอาชญากรรมทุกรูปแบบโดยนิตินัย 110 ประเทศ ประเทศที่ยกเลิกโทษประหารชีวิตเฉพาะอาชญากรรมปรกติ 7 ประเทศ (โดยคงไว้สำหรับพฤติการณ์พิเศษ เช่น อาชญากรรมสงคราม) และประเทศที่ยกเลิกโทษประหารชีวิตโดยพฤตินัย (คือ ไม่ได้ใช้โทษประหารชีวิตอย่างน้อยสิบปี และอยู่ระหว่างงดใช้โทษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่ง)[3] องค์การนิรโทษกรรมสากลมองว่าประเทศส่วนใหญ่เป็นผู้ยกเลิก (abolitionist) โดยองค์การฯ พิจารณาว่า 140 ประเทศเป็นผู้ยกเลิกในทางกฎหมายหรือทางปฏิบัติ[3] การประหารชีวิตเกือบ 90% ทั่วโลกเกิดในทวีปเอเชีย[4]

แทบทุกประเทศในโลกห้ามการประหารชีวิตบุคคลอายุต่ำกว่า 18 ปีขณะก่อเหตุ นับแต่ปี 2552 มีเพียงประเทศอิหร่าน ซาอุดิอาระเบียและซูดานที่ยังประหารชีวิตลักษณะนี้ กฎหมายระหว่างประเทศห้ามการประหารชีวิตประเภทนี้[5]

โทษประหารชีวิตกำลังเป็นประเด็นการถกเถียงอยู่ในหลายประเทศ และจุดยืนอาจมีได้หลากหลายในอุดมการณ์ทางการเมืองหรือภูมิภาคทางวัฒนธรรมหนึ่ง ๆ ในรัฐสมาชิกสหภาพยุโรป ข้อ 2 แห่งกฎบัตรสิทธิมูลฐานแห่งสหภาพยุโรปห้ามการใช้โทษประหารชีวิต สภายุโรปซึ่งมีรัฐสมาชิก 47 ประเทศ ยังห้ามสมาชิกใช้โทษประหารชีวิต

สมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติลงมติรับข้อมติไม่ผูกพันในปี 2550, 2551 และ 2553 เรียกร้องให้มีการผ่อนเวลาการประหารชีวิตทั่วโลก ซึ่งมุ่งให้ยกเลิกในที่สุด[6] แม้หลายชาติยกเลิกโทษประหารชีวิตแล้ว แต่ประชากรโลกกว่า 60% อาศัยอยู่ในประเทศซึ่งเกิดการประหารชีวิต เช่น สี่ประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลก คือ จีน อินเดีย สหรัฐอเมริกาและอินโดนีเซีย ซึ่งยังใช้บังคับโทษประหารชีวิต ทั้งสี่ประเทศออกเสียงคัดค้านข้อมติสมัชชาใหญ่ดังกล่าว

ประวัติ

[แก้]
วิธีการประหารชีวิตด้วยการตัดศีรษะโดยใช้ดาบของประเทศญี่ปุ่นสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 19 (ในภาพ เป็นการประหารชีวิตผู้ที่สังหารกงสุลอังกฤษประจำประเทศญี่ปุ่นที่เมืองโยโกฮามา)
ผู้นิยมอนาธิปไตย ออกุสต์ แวลองต์ (Auguste Vaillant) ถูกประหารชีวิตด้วยเครื่องกิโยติน ในประเทศฝรั่งเศสในปี 1894

การดำเนินการเกี่ยวกับอาชญากรรมและศัตรูทางการเมืองได้ถูกนำมาใช้โดยในเกือบทุกสังคมทั้งกับการลงโทษความผิดทางอาญาและความขัดแย้งทางการเมือง ในบรรดาประเทศส่วนใหญ่ที่โทษประหารในทางปฏิบัติได้ถูกสงวนไว้สำหรับคดีการฆาตกรรม (การฆ่าคน), การจารกรรม, การก่อกบฏ หรือเป็นส่วนหนึ่งของกระทรวงยุติธรรม ในบางประเทศอาชญากรรมทางเพศเช่น การข่มขืนกระทำชำเรา, คบชู้, การร่วมประเวณีกับญาติสนิทและการสังวาสที่ผิดธรรมชาติ ถูกดำเนินการประหารชีวิตเช่นเดียวกับการก่ออาชญากรรมทางศาสนาเช่น การละทิ้งศาสนาในประเทศอิสลาม (สละอย่างเป็นทางการในศาสนาประจำชาติ) ในหลายประเทศที่มีการใช้โทษประหารชีวิตนั้น, การค้ายาเสพติดยังคงเป็นความผิดทางกฎหมาย ในประเทศจีน การค้ามนุษย์และกรณีที่ร้ายแรงของการทุจริตทางการเมืองจะต้องถูกลงโทษโดยการประหารชีวิต ในกองทัพทั่วโลก ศาลทหารได้กำหนดโทษประหารสำหรับความผิดเช่น ขี้ขลาด, ละทิ้งหน้าที่, ไม่เชื่อฟัง และกบฏ [7]

การใช้การประหารชีวิตอย่างเป็นทางการได้แพร่ขยายไปสู่จุดเริ่มต้นของบันทึกในหน้าประวัติศาสตร์ บันทึกทางประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่และวิธีการปฏิบัติต่างๆ ของชนเผ่าโบราณระบุว่าโทษประหารชีวิตเป็นส่วนหนึ่งของระบบยุติธรรมของพวกเขา การลงโทษสำหรับการกระทำผิดกฎหมายของประชาชนโดยทั่วไปรวมถึงการจ่ายค่าชดเชยโดยผู้กระทำความผิด, การลงโทษทางกาย, การต่อต้าน, การเนรเทศและการประหารชีวิต โดยปกติ, ค่าชดเชยและการหลบหนีก็เพียงพอแล้วต่อรูปแบบของความยุติธรรมที่มีอยู่ [8] การตอบสนองกับอาชญากรรมที่กระทำโดยชนเผ่าที่อยู่ใกล้เคียงหรือชุมชนนั้นรวมไปถึงการขอโทษอย่างเป็นทางการ เบี้ยทำขวัญ หรือ ความอาฆาตกันทั้งตระกูล (blood feud)

ความอาฆาตกันทั้งตระกูลหรือความพยาบาทอันยาวนาน (blood feud, vendetta) เกิดขึ้นเมื่อการอนุญาโตตุลาการระหว่างครอบครัวหรือชนเผ่าล้มเหลวหรือระบบอนุญาโตตุลาการเป็นสิ่งที่ไม่มีอยู่จริง รูปแบบของความยุติธรรมนี้เป็นเรื่องปกติธรรมดาก่อนที่จะมีการเกิดขึ้นของระบบอนุญาโตตุลาการที่ขึ้นอยู่กับรัฐหรือการจัดระเบียบทางศาสนา มันอาจจะเป็นผลมาจากความผิดทางอาญา, ข้อพิพาทดินแดน หรือหลักปฏิบัติคุณธรรม (code of honour) "การกระทำแห่งการตอบโต้นั้นได้เน้นย้ำขีดความสามารถของกลุ่มทางสังคมเพื่อให้เกิดการปกป้องต่อตัวเองและแสดงให้เห็นเป็นที่ประจักษ์ต่อศัตรู (เช่นเดียวกับชาติพันธมิตรที่มีศักยภาพ) ซึ่งการล่วงละเมิดที่จะมีต่อทรัพย์สิน, ต่อสิทธิ, หรือต่อบุคคล ในอันที่จะกระทำไปโดยที่ไม่มีใครขัดขวางนั้น จะมิอาจเกิดมีขึ้นได้โดยง่าย" [9]

ขบวนการสู่การประหารชีวิต "อย่างมีมนุษยธรรม"

[แก้]
เตียงเคลื่อนที่ในคุกรัฐซานเควนติน (San Quentin State Prison) ในประเทศสหรัฐอเมริกาที่มีนักโทษที่ถูกกักขังไว้อยู่ในระหว่างการดำเนินการประหารชีวิตโดยการฉีดยาตาย (lethal injection)

มีแนวโน้มส่วนใหญ่ของโลกที่ได้มีปฏิบัติกันมานานแล้วสำหรับในการที่จะทำให้การประหารชีวิตนั้น ได้ใช้วิธีการในการที่จะทำให้ได้รับความเจ็บปวดน้อยลงหรือมีความเป็นมนุษยธรรมมากขึ้นต่อการประหารชีวิต


การใช้ร่วมสมัย

[แก้]

โทษประหารชีวิตสำหรับผู้ที่กระทำผิดที่เป็นเด็กและเยาวชน (อาชญากรอายุต่ำกว่า 18 ปี ในความผิดทางอาญา) ได้กลายเป็นที่พบเห็นได้ยากมากขึ้นเรื่อย ๆ

การโต้เถียงและการอภิปราย

[แก้]

ผู้สนับสนุนโทษประหารชีวิตแย้งว่ามันป้องกันอาชญากรรม เป็นเครื่องมือที่ดีสำหรับตำรวจและอัยการ (ตัวอย่างเช่น ในการต่อรองคำรับสารภาพ)[10] รับประกันว่าอาชญากรผู้ต้องโทษจะไม่กระทำความผิดอีก และเป็นโทษยุติธรรมแล้วสำหรับอาชญากรรมเหี้ยมโหดอย่างฆาตกรเด็ก ฆาตกรต่อเนื่องและฆาตกรทรมาน ผู้คัดค้านโทษประหารชีวิตแย้งว่า มิใช่ทุกคนที่ได้รับผลจากการฆ่าคนปรารถนาโทษประหารชีวิต การประหารชีวิตแบ่งแยกต่อผู้เยาว์และคนจน และมันส่งเสริม "วัฒนธรรมความรุนแรง" และมันละเมิดสิทธิมนุษยชน[11]

การประหารชีวิตผิด ๆ

[แก้]

มักแย้งว่า โทษประหารชีวิตนำไปสู่การปฏิบัติโดยมิชอบของความยุติธรรมผ่านการประหารชีวิตผู้บริสุทธิ์อย่างผิด ๆ[12] หลายคนได้รับประกาศเป็นเหยื่อบริสุทธิ์ของโทษประหารชีวิต[13][14]

นอกจากนี้ วิธีดำเนินการไม่เหมาะสมยังให้เกิดการประหารชีวิตไม่ยุติธรรม ตัวอย่างเช่น นิรโทษกรรมสากลแย้งว่าในประเทศสิงคโปร์ "รัฐบัญญัติการใช้ยาในทางที่ผิด (Misuse of Drugs Act) มีชุดข้อสันนิษฐานซึ่งผลักภาระการพิสูจน์ของการฟ้องคดีให้ผู้ถูกกล่าวหา ซึ่งขัดต่อสิทธิซึ่งได้รับรองสากลให้สันนิษฐานว่าบริสุทธิ์ก่อนพิสูจน์ว่ามีความผิด"[15] หมายถึงในสถานการณ์ที่มีผู้ถูกจับได้พร้อมกับยา ในแทบทุกเขตอำนาจ การฟ้องคดีอาญามีคดีมีมูล

การตอบแทน

[แก้]

ผู้สนับสนุนโทษประหารชีวิตแย้งว่า โทษประหารชีวิตชอบทางศีลธรรมเมื่อใช้ในการฆ่าคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีส่วนเพิ่มความร้ายแรง เช่น การฆ่าหลายคน การฆ่าเด็ก การฆ่าตำรวจ การฆ่าทรมานและการสังหารคนจำนวนมากอย่างการก่อการร้าย การสังหารหมู่หรือพันธุฆาต บ้างถึงกับแย้งว่า หากไม่ใช่โทษประหารชีวิตในกรณีหลังไม่ยุติธรรมอย่างชัดเจนทีเดียว ศาสตราจารย์ รอเบิร์ต เบลกเคอร์ แห่งโรงเรียนกฎหมายนิวยอร์ก ป้องกันการให้เหตุผลนี้อย่างแข็งขันโดยว่า การลงโทษต้องเจ็บปวดได้สัดส่วนกับอาชญากรรม

ผู้ให้ยกเลิกแย้งว่า การตอบแทนเป็นเพียงการแก้แค้นและให้อภัยไม่ได้ ผู้อื่นที่ยอมรับว่าการตอบแทนเป็นส่วนหนึ่งของความยุติธรรมทางอาญากระนั้นแย้งว่าการจำคุกตลอดชีวิตก็ทดแทนเพียงพอแล้ว นอกจากนี้ ยังแย้งว่า การลงโทษการฆ่าด้วยการฆ่าอีกนั้นเป็นการลงโทษซึ่งค่อนข้างเป็นเอกลักษณ์สำหรับการกระทำรุนแรง เพราะโดยทั่วไป อาชญากรรมรุนแรงมิได้ลงโทษโดยให้ผู้ก่อการได้รับกรรมเดียวกัน (เช่น ผู้ข่มขืนไม่ได้ถูกลงโทษโดยการถูกข่มขืน)[16]

ลำดับเหตุการณ์ยกเลิก

[แก้]
ปีที่ยกเลิก ประเทศ ประเทศตามปี จำนวน
1863  เวเนซุเอลา 1 1
1865  ซานมารีโน 1 2
1877  คอสตาริกา 1 3
1903  ปานามา 1 4
1906  เอกวาดอร์ 1 5
1907  อุรุกวัย 1 6
1910  โคลอมเบีย 1 7
1928  ไอซ์แลนด์ 1 8
1949  เยอรมนี 1 9
1956  ฮอนดูรัส 1 10
1962  โมนาโก 1 11
1966  สาธารณรัฐโดมินิกัน 1 12
1968  ออสเตรีย 1 13
1969  นครรัฐวาติกัน 1 14
1972  ฟินแลนด์ 1 15
1973  สวีเดน 1 16
1976  โปรตุเกส 1 17
1978  เดนมาร์ก  หมู่เกาะโซโลมอน  ตูวาลู 3 20
1979  คิริบาส  ลักเซมเบิร์ก  นิการากัว  นอร์เวย์ 4 24
1980  วานูวาตู 1 25
1981  กาบูเวร์ดี  ฝรั่งเศส 2 27
1982  เนเธอร์แลนด์ 1 28
1985  ออสเตรเลีย 1 29
1986  หมู่เกาะมาร์แชลล์  ไมโครนีเชีย 2 31
1988  เฮติ 1 32
1989  กัมพูชา  ลีชเทินชไตน์  นิวซีแลนด์ 3 35
1990  อันดอร์รา ( เช็กเกีย  สโลวาเกีย as Czechoslovakia)  ฮังการี  ไอร์แลนด์  โมซัมบิก  นามิเบีย  โรมาเนีย  เซาตูแมอีปริงซีป 9 44
1991  โครเอเชีย  มาซิโดเนียเหนือ  สโลวีเนีย 3 47
1992  แองโกลา  ปารากวัย  สวิตเซอร์แลนด์ 3 50
1993  กินี-บิสเซา  เซเชลส์ 2 52
1994  อิตาลี  ปาเลา 2 54
1995  จิบูตี  มอริเชียส ( มอนเตเนโกร  เซอร์เบีย as Yugoslavia)  แอฟริกาใต้  สเปน 6 60
1996  เบลเยียม 1 61
1997  เนปาล 1 62
1998  อาร์มีเนีย  อาเซอร์ไบจาน  บัลแกเรีย  เอสโตเนีย  ลิทัวเนีย  โปแลนด์ 6 68
1999  แคนาดา  เติร์กเมนิสถาน 2 70
2000  โกตดิวัวร์  มอลตา  ยูเครน 3 73
2002  ไซปรัส  ติมอร์-เลสเต  สหราชอาณาจักร 3 76
2004  ภูฏาน  กรีซ  ซามัว  เซเนกัล  ตุรกี 5 81
2005  เม็กซิโก  มอลโดวา 2 83
2006  จอร์เจีย  ฟิลิปปินส์ 2 85
2007  แอลเบเนีย  คีร์กีซสถาน  รวันดา 3 88
2008  อุซเบกิสถาน 1 89
2009  อาร์เจนตินา  โบลิเวีย  บุรุนดี  โตโก 4 93
2010  กาบอง 1 94
2012  ลัตเวีย  มองโกเลีย 2 96
2014  มาดากัสการ์ 1 97
2015  สาธารณรัฐคองโก  ฟีจี  ซูรินาม 3 100
2016  เบนิน  นาอูรู 2 102
2017  กินี 1 103
2019  บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา 1 104
2020  ชาด 1 105
2021  คาซัคสถาน  เซียร์ราลีโอน 2 107
2022  สาธารณรัฐแอฟริกากลาง  ปาปัวนิวกินี 2 109

ดูเพิ่ม

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ Kronenwetter 2001, p. 202
  2. ↑ "Readings - History Of The Death Penalty | The Execution | FRONTLINE". PBS. สืบค้นเมื่อ 2014-02-11.
  3. ↑ 3.0 3.1 "Abolitionist and retentionist countries". Amnesty International. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-15. สืบค้นเมื่อ 2010-08-23.
  4. ↑ "University of Oslo Calls World Universities against Death Penalty - The Nordic Page - Panorama". Tnp.no. 2011-12-05. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-24. สืบค้นเมื่อ 2014-02-11.
  5. ↑ "Iran, Saudi Arabia, Sudan: End Juvenile Death Penalty | Human Rights Watch". Hrw.org. 2010-10-09. สืบค้นเมื่อ 2014-02-11.
  6. ↑ "moratorium on the death penalty". United Nations. 15 November 2007. สืบค้นเมื่อ 23 August 2010.
  7. ↑ "Shot at Dawn, campaign for pardons for British and Commonwealth soldiers executed in World War I". Shot at Dawn Pardons Campaign. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2006-07-03. สืบค้นเมื่อ 2006-07-20.
  8. ↑ So common was the practice of compensation that the word murder is derived from the French word mordre (bite) a reference to the heavy compensation one must pay for causing an unjust death. The "bite" one had to pay was used as a term for the crime itself: "Mordre wol out; that se we day by day." – Geoffrey Chaucer (1340–1400), The Canterbury Tales, The Nun's Priest's Tale, l. 4242 (1387–1400), repr. In The Works of Geoffrey Chaucer, ed. Alfred W. Pollard, et al. (1898).
  9. ↑ Translated from Waldmann, op.cit., p. 147.
  10. ↑ James Pitkin. ""Killing Time" | January 23rd, 2008". Wweek.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-01-24. สืบค้นเมื่อ 23 August 2010.
  11. ↑ "The High Cost of the Death Penalty". Death Penalty Focus. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-04-28. สืบค้นเมื่อ 27 June 2008.
  12. ↑ "Innocence and the Death Penalty". Deathpenaltyinfo.org. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-02-08. สืบค้นเมื่อ 23 August 2010.
  13. ↑ "Executed Innocents". Justicedenied.org. สืบค้นเมื่อ 23 August 2010.
  14. ↑ "Wrongful executions". Mitglied.lycos.de. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-05-22. สืบค้นเมื่อ 23 August 2010.
  15. ↑ Amnesty International, "Singapore – The death penalty: A hidden toll of executions" เก็บถาวร 2004-01-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (January 2004)
  16. ↑ "Ethics - Capital punishment: Arguments against capital punishment". BBC. 1 January 1970. สืบค้นเมื่อ 11 February 2014.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ โทษประหารชีวิต
คัดค้าน
สนับสนุน
Stub icon

บทความกฎหมายนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=โทษประหารชีวิต&oldid=11694813"