อำเภอลานกระบือ

อำเภอลานกระบือ
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Lan Krabue
คำขวัญ:  แหล่งน้ำมันสิริกิติ์ ผลิตก๊าซธรรมชาติ พุทธศาสตร์ลือเลื่อง เมืองแห่งคุณธรรม เลิศล้ำความสะอาด
แผนที่จังหวัดกำแพงเพชร เน้นอำเภอลานกระบือ
พิกัด: 16°36′2″N 99°50′57″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	กำแพงเพชร
พื้นที่
• ทั้งหมด	429.123 ตร.กม. (165.685 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	42,408 คน
• ความหนาแน่น	98.82 คน/ตร.กม. (255.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	62170
รหัสภูมิศาสตร์	6207
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอลานกระบือ หมู่ที่ 6 ตำบลลานกระบือ อำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร 62170
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ลานกระบือ เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดกำแพงเพชร มีชื่อเสียงโดดเด่นหลายด้าน โดยเฉพาะการค้นพบแหล่งน้ำมันดิบ คือ "แหล่งน้ำมันสิริกิติ์" ซึ่งได้กล่าวไว้ในคำขวัญประจำจังหวัดกำแพงเพชร ที่ว่า "กรุพระเครื่อง เมืองคนแกร่ง ศิลาแลงใหญ่ กล้วยไข่หวาน น้ำมันลานกระบือ"

แหล่งน้ำมันสิริกิติ์ได้รับการค้นพบเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ.2524 โดยบริษัท ไทยเชลล์เอ็กซพลอเรชั่นแอนด์โปรดักชั่น จำกัด หรือไทยเชลล์ โดยมีการพบน้ำมันปริมาณมากพอในเชิงพาณิชย์ที่หลุมสำรวจ"ลานกระบือ เอ 01" ในกิ่งอำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร และเริ่มผลิตน้ำมันเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2525 นับเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ไทยที่มีการผลิตน้ำมันเพื่อใช้ในการพาณิชย์ จนถึงปัจจุบัน แหล่งน้ำมันสิริกิติ์ก็ยังคงเป็นแหล่งน้ำมันบนบกขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศ

ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2528 บริษัท ปตท. สำรวจและผลิตปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) หรือ ปตท.สผ. ได้เข้ามาเป็นผู้ร่วมทุนในการสำรวจและผลิตปิโตรเลียมในพื้นที่สัมปทานเอส 1 โดยที่บริษัท ปตท.สผ. ถือหุ้นร้อยละ 25 และบริษัทไทยเชลล์ถือหุ้นร้อยละ 75 ต่อมาในเดือนมกราคม พ.ศ. 2547 บริษัท ปตท.สผ. ได้ซื้อหุ้นทั้งหมดของบริษัทไทยเชลล์ ทำให้บริษัท ปตท.สผ. เป็นเจ้าของสัมปทานเอส 1 ทั้งหมด และกลายเป็นผู้ดำเนินการแหล่งน้ำมันสิริกิติ์ แหล่งน้ำมันอันทรงคุณค่าของประเทศไทย

อำเภอลานกระบือมีลักษณะทางภูมิศาสตร์ที่แห้งแล้ง แต่ก็มีฤดูกาลสามฤดู คือ ฤดูฝน ฤดูหนาว และฤดูร้อน ซึ่งก็เหมาะแก่การเพาะปลูกและเกษตรกรรม

ประวัติ

อำเภอลานกระบือ เดิมมีชื่อเรียกตั้งแต่สมัยก่อนว่า "บ้านลานควาย" เนื่องจากพื้นที่นี้เป็นป่าดงดิบและมีสัตว์ป่าอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะควายป่า ซึ่งจะอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่และโปรดปรานในการกินดินโป่งเป็นอย่างยิ่ง บริเวณที่มีดินโป่งนี้เชื่อกันว่าเป็นที่ตั้งของวัดแก้วสุริย์ฉาย ใจกลางเมืองลานกระบือในปัจจุบัน ต่อมาเมื่อมีราษฎรอพยพมาตั้งถิ่นฐานแถบนี้มากขึ้นเรื่อย ๆ จึงมีการยกฐานะหมู่บ้านลานควายเป็นตำบลขึ้นกับอำเภอพรานกระต่าย และเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น "ลานกระบือ" เหตุเพราะทางราชการพิจารณาว่าหมู่บ้านลานกระบือนี้มีประชากรที่อพยพมาจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นจำนวนมาก อีกทั้งคำว่าควายในภาษาอีสานเมื่อออกเสียงแล้วฟังดูไม่เหมาะสม

เมื่อปี พ.ศ. 2520 ได้มีการโอนพื้นที่ตำบลลานกระบือและตำบลช่องลม มาจัดตั้งเป็นกิ่งอำเภอลานกระบือ ขึ้นกับอำเภอพรานกระต่าย และต่อมาในปี พ.ศ. 2527 จึงได้ยกฐานะเป็นอำเภอในที่สุด

• วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2511 ตั้งตำบลช่องลม แยกออกจากตำบลลานกระบือ
• วันที่ 21 มิถุนายน 2520 แยกพื้นที่ตำบลลานกระบือ และตำบลช่องลม จากอำเภอพรานกระต่าย มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอลานกระบือ และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอพรานกระต่าย
• วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2521 ตั้งตำบลหนองหลวง แยกออกจากตำบลลานกระบือ
• วันที่ 21 กรกฎาคม 2524 ตั้งตำบลโนนพลวง แยกออกจากตำบลลานกระบือ
• วันที่ 26 กรกฎาคม 2527 ยกฐานะกิ่งอำเภอลานกระบือ อำเภอพรานกระต่าย เป็น อำเภอลานกระบือ
• วันที่ 22 ตุลาคม 2528 จัดตั้งสุขาภิบาลลานกระบือ ในท้องที่บางส่วนของตำบลลานกระบือ และตำบลโนนพลวง
• วันที่ 12 ธันวาคม 2529 ตั้งตำบลประชาสุขสันต์ แยกออกจากตำบลช่องลม
• วันที่ 6 สิงหาคม 2530 ตั้งตำบลบึงทับแรต แยกออกจากตำบลลานกระบือ
• วันที่ 3 ธันวาคม 2536 ตั้งตำบลจันทิมา แยกออกจากตำบลโนนพลวง
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลลานกระบือ เป็นเทศบาลตำบลลานกระบือ ด้วยผลของกฎหมาย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอลานกระบือตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอคีรีมาศ (จังหวัดสุโขทัย) และอำเภอบางระกำ (จังหวัดพิษณุโลก)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบางระกำ (จังหวัดพิษณุโลก) และอำเภอวชิรบารมี (จังหวัดพิจิตร)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอไทรงาม
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอพรานกระต่าย

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอลานกระบือแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 7 ตำบล 67 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	ลานกระบือ			(Lan Krabue)
2.	ช่องลม			(Chong Lom)
3.	หนองหลวง			(Nong Luang)
4.	โนนพลวง			(Non Phluang)
5.	ประชาสุขสันต์			(Pracha Suk San)
6.	บึงทับแรต			(Bueng Thap Raet)
7.	จันทิมา			(Chanthima)

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอลานกระบือประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลลานกระบือ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลลานกระบือและตำบลโนนพลวง
• เทศบาลตำบลช่องลม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช่องลมทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลประชาสุขสันต์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลประชาสุขสันต์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลลานกระบือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลานกระบือ (นอกเขตเทศบาลตำบลลานกระบือ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหลวงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโนนพลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนพลวง (นอกเขตเทศบาลตำบลลานกระบือ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบึงทับแรต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงทับแรตทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลจันทิมา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจันทิมาทั้งตำบล