อำเภอไทรงาม

อำเภอไทรงาม
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Sai Ngam
ที่ว่าการอำเภอไทรงาม
คำขวัญ:  ไทรงาม เมืองคนแกร่ง แหล่งธรรมรุ่ง ทุ่งรวงทอง
แผนที่จังหวัดกำแพงเพชร เน้นอำเภอไทรงาม
พิกัด: 16°28′20″N 99°53′48″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	กำแพงเพชร
พื้นที่
• ทั้งหมด	448.9 ตร.กม. (173.3 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	50,166 คน
• ความหนาแน่น	111.75 คน/ตร.กม. (289.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	62150
รหัสภูมิศาสตร์	6202
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอไทรงาม เลขที่ 400 หมู่ที่ 4 ตำบลไทรงาม อำเภอไทรงาม จังหวัดกำแพงเพชร 62150
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ไทรงาม เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดกำแพงเพชร

ประวัติ

อำเภอไทรงาม แต่เดิมเป็นเขตป่าเตรียมสงวน เป็นหมู่บ้านหนึ่งที่ตั้งอยู่ในเขตตำบลหนองคล้า อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร ต่อมาในปี พ.ศ. 2484 ได้โอนพื้นที่ตำบลหนองคล้า มาขึ้นกับอำเภอเมืองกำแพงเพชร เนื่องจากระยะทางที่ว่าการอำเภอเมืองกำแพงเพชรสะดวกต่อการติดต่อราชการ ในปี พ.ศ. 2501 มีราษฏรกลุ่มหนึ่งจากบ้านทุ่งทราย และชาวนครสวรรค์ ประมาณ 12 ครอบครัว ซึ่งล้วนเป็นญาติโยมของหลวงปู่อินทร์ จันทูปโม ได้สำรวจสภาพพื้นที่พบว่าเป็นที่ราบกว้างใหญ่ มีคลองธรรมชาติ เหมาะแก่การตั้งหลักแหล่งและประกอบอาชีพ จึงอพยพเข้ามาอยู่ในพื้นที่ ในปีต่อมาเกิดน้ำท่วมจึงอพยพไปอยู่ที่หนองทราย หรือบ้านไทรงามใต้ ตำบลไทรงามในปัจจุบัน มีเรื่องเล่ากันต่อมาว่าคืนหนึ่งมีปรากฏการณ์ที่มหัศจรรย์เกิดขึ้นในเวลาพลบ ค่ำ คือเกิดดวงประทีปดวงใหญ่ลอยลงมากลางหนองทราย ซึ่งมีต้นไทรใหญ่ขึ้นอยู่ตรงกลางเป็นภาพที่งดงามมากจึงได้เรียกชื่อหมู่บ้าน นี้ใหม่ว่า "บ้านไทรงาม" โดยมีเหตุผลว่าหากใช้ชื่อหนองทรายตามที่เรียกกันมา ฟังดูเป็นที่ลุ่มไม่เป็นมงคลและยังคล้ายกับบ้านทุ่งทราย ซึ่งมีจำนวนครอบครัวส่วนหนึ่งอพยพมา นอกจากนี้ยังได้ร่วมกันสร้างสำนักสงฆ์ให้หลวงปู่อินทร์ พระสงฆ์ผู้ซึ่งได้รับการเคารพนับถือว่าเป็นเหมือนร่มโพธิ์ ร่มไทรของชาวบ้าน เรียกว่า "วัดไทรงาม" ปัจจุบันคือวัดไทรงามใต้

ต่อมามีจำนวนผู้อพยพครอบครัวมาอยู่อีก 23 ครอบครัวและเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ กระทั่งชุมชนหนาแน่นขึ้น ในปี พ.ศ. 2505 -2506 แกนนำที่เป็นผู้สำรวจพื้นที่ในคราวแรกได้ย้ายมาตั้งถิ่นฐานบ้านเรือนในพื้นที่บริเวณไทรงามเหนือ ซึ่งเป็นสถานที่ที่อพยพมาอยู่ในครั้งแรก และเป็นพื้นที่เขตเทศบาลในปัจจุบัน แต่เดิมพื้นที่อาณาบริเวณนี้เป็นเขตป่าเตรียมการสงวนตามมติคณะรัฐมนตรี ได้มีการจัดตั้งเป็นกิ่งอำเภอไทรงาม เมื่อปี พ.ศ. 2518 และได้รับการยกฐานะเป็นอำเภอไทรงาม เมื่อปี พ.ศ. 2522 ต่อมากระทรวงเกษตรและสหกรณ์การเกษตร โดยกรมป่าไม้ได้ออกกฏกระทรวง กำหนดให้พื้นที่ส่วนใหญ่ของอำเภอไทรงามเป็นเขต "ป่าสงวนแห่งชาติหนองคล้า - ดงฉัตร" ทั้ง ๆ ที่ก่อนหน้าในปีที่ประกาศนั้น สภาพความเป็นป่าไม่ได้หลงเหลืออยู่เลย ปัจจุบันกรมป่าไม้ได้มอบพื้นที่ป่าไม้ให้สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมนำไปจัดสรรให้แก่เกษตรกร

• วันที่ 15 กรกฎาคม 2484 โอนพื้นที่ตำบลหนองคล้า อำเภอพรานกระต่าย มาขึ้นกับอำเภอเมืองกำแพงเพชร
• วันที่ 3 มิถุนายน 2512 ตั้งตำบลไทรงาม แยกออกจากตำบลหนองคล้า
• วันที่ 20 พฤษภาคม 2518 แยกพื้นที่ตำบลไทรงาม และตำบลหนองคล้า จากอำเภอเมืองกำแพงเพชร มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอไทรงาม และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองกำแพงเพชร
• วันที่ 19 มีนาคม 2522 ยกฐานะกิ่งอำเภอไทรงาม อำเภอเมืองกำแพงเพชร เป็น อำเภอไทรงาม
• วันที่ 2 ตุลาคม 2522 ตั้งตำบลหนองทอง แยกออกจากตำบลหนองคล้า
• วันที่ 3 มิถุนายน 2523 จัดตั้งสุขาภิบาลไทรงาม ในท้องที่บางส่วนของตำบลไทรงาม
• วันที่ 19 สิงหาคม 2523 ตั้งตำบลหนองไม้กอง แยกออกจากตำบลไทรงาม
• วันที่ 21 กรกฎาคม 2524 ตั้งตำบลมหาชัย แยกออกจากตำบลหนองคล้า
• วันที่ 11 พฤษภาคม 2525 ตั้งตำบลพานทอง แยกออกจากตำบลหนองทอง
• วันที่ 16 สิงหาคม 2526 ตั้งตำบลหนองแม่แตง แยกออกจากตำบลหนองไม้กอง
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลไทรงาม เป็นเทศบาลตำบลไทรงาม ด้วยผลของกฎหมาย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอไทรงามตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอลานกระบือ
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอวชิรบารมีและอำเภอสามง่าม (จังหวัดพิจิตร)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอบึงสามัคคีและอำเภอทรายทองวัฒนา
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองกำแพงเพชร

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอไทรงามแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 7 ตำบล 71 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	ไทรงาม		(Sai Ngam)
2.	หนองคล้า		(Nong Khla)
3.	หนองทอง		(Nong Thong)
4.	หนองไม้กอง		(Nong Mai Kong)
5.	มหาชัย		(Maha Chai)
6.	พานทอง		(Phan Thong)
7.	หนองแม่แตง		(Nong Mae Taeng)

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอไทรงามประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลไทรงาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไทรงาม (เฉพาะหมู่ที่ 4, 5 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 3)
• องค์การบริหารส่วนตำบลไทรงาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไทรงาม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลไทรงาม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองคล้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองคล้าทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองทองทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองไม้กอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองไม้กองทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลมหาชัย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมหาชัยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลพานทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพานทองทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแม่แตง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองแม่แตงทั้งตำบล

การคมนาคม

มีเส้นทางคมนาคมที่สำคัญ คือ

• ถนนสายกำแพงเพชร-สากเหล็ก (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 115) เป็นทางหลวงที่เชื่อมต่อระหว่างจังหวัดกำแพงเพชรกับจังหวัดพิจิตร
• ถนนสายลานกระบือ-แก้วสุวรรณ (ทางหลวงหมายเลข 1278) เป็นถนนลาดยางที่เชื่อมต่อระหว่างอำเภอไทรงามกับอำเภอลานกระบือ
• ถนนสายมหาชัย-ทุ่งสนุ่น (ทางหลวงหมายเลข 1280) เป็นถนนลาดยางที่เชื่อมต่อระหว่างอำเภอไทรงาม อำเภอทรายทองวัฒนา และอำเภอบึงสามัคคี
• ถนนทางเข้าอำเภอไทรงาม เป็นถนนลาดยางของกรมทางหลวงชนบทกำแพงเพชร