ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กิเลส"
Jcvision1990 (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
Supotmails (คุย | ส่วนร่วม) →ประเภทของกิเลส: เพิ่มราคะ ที่ตกไป ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
บรรทัด 16: | บรรทัด 16: | ||
# '''[[อุทธัจจะ]]''' ความฟุ้งซ่านไปต่างๆนานา |
# '''[[อุทธัจจะ]]''' ความฟุ้งซ่านไปต่างๆนานา |
||
# '''[[ทิฏฐิ]]''' ความเห็นผิดเป็นชอบ |
# '''[[ทิฏฐิ]]''' ความเห็นผิดเป็นชอบ |
||
# '''[[ราคะ]]''' ความกำหนัด |
|||
# '''[[วิจิกิจฉา]]''' ความเคลือบแคลงใจ สงสัย ไม่แน่ใจ ลังเลใจ ในสิ่งที่ควรเชื่อ |
# '''[[วิจิกิจฉา]]''' ความเคลือบแคลงใจ สงสัย ไม่แน่ใจ ลังเลใจ ในสิ่งที่ควรเชื่อ |
||
# '''[[โลภะ]]''' ความพอใจ ชอบพอ เต็มใจ ในโลกียอารมณ์ต่างๆ |
# '''[[โลภะ]]''' ความพอใจ ชอบพอ เต็มใจ ในโลกียอารมณ์ต่างๆ |
||
บรรทัด 23: | บรรทัด 24: | ||
ความเป็นตัวตน |
ความเป็นตัวตน |
||
== ดูเพิ่ม == |
== ดูเพิ่ม == |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 07:23, 19 กรกฎาคม 2559
ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
ศาสนาพุทธ |
---|
กิเลส แปลว่า สิ่งเกาะติด สิ่งเปรอะเปื้อน สิ่งสกปรก
กิเลส คือ สิ่งที่แฝงติดอยู่ในใจแล้วทำให้ใจเศร้าหมองขุ่นมัว มีอุปมาเหมือนสีที่ใส่ลงไปในน้ำทำให้น้ำมีสีเหมือนสีที่ใส่ลงไป ใจก็เช่นกัน ปกติก็ใสสะอาด แต่กลายเป็นใจดำ ใจง่าย ใจร้ายก็เพราะมีกิเลสเข้าไปอิงอาศัยผสมปนเปอยู่
กิเลสที่ชอบซุกหมักหมมอยู่ในใจคนมากที่สุด คือ ราคะ โลภะ โทสะ โมหะ เพราะกิเลสชอบซุกหมักหมมอยู่ในใจของคน จึงเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า กิเลสาสวะ หรือ อาสวกิเลส แปลว่า กิเลสที่หมักดองอยู่ในจิต
กิเลส[2]
กิเลเสนฺติ อุปตาเปนฺตีติ = กิเลสา แปลว่า ธรรมชาติใดย่อมทำให้เร่าร้อน เศร้าหมอง ธรรมชาตินั้นชื่อว่า กิเลส
กิลิสฺสติ เอเตหีติ = กิเลสา แปลว่า สัมปยุตธรรม คือ จิต เจตสิก ย่อมเศร้าหมอง เร่าร้อน ด้วยธรรมชาติใด ฉะนั้นธรรมชาติที่เป็นเหตุแห่งความเศร้าหมองเร่าร้อนของสัมปยุตนั้น จึงชื่อว่า กิเลส
ประเภทของกิเลส
- อโนตตัปปะ ความไม่รู้สึกตื่นกลัวต่อการทุจริต
- โทสะ ความโมโห โกรธ ความไม่พอใจ
- โมหะ ความหลงใหล ความโง่
- อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่านไปต่างๆนานา
- ทิฏฐิ ความเห็นผิดเป็นชอบ
- ราคะ ความกำหนัด
- วิจิกิจฉา ความเคลือบแคลงใจ สงสัย ไม่แน่ใจ ลังเลใจ ในสิ่งที่ควรเชื่อ
- โลภะ ความพอใจ ชอบพอ เต็มใจ ในโลกียอารมณ์ต่างๆ
- ถีนะ ความหดหู่ เงียบเหงา
- อหิริกะ ความไม่ละอายต่อการกระทำผิด ทุจริต
- มานะ ความ ทะนงตน ถือตัว เย่อหยิ่ง
ความเป็นตัวตน
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. ๙ ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, [[วัดราชะ ปริจเฉทที่ 7 สมุจยสังคหวิภาค
- [2] แนบ มหานีรานนท์ "อภิธรรมมัตถสังคหะ ปริจเฉทที่ ๗ สมุจจยสังคหวิภาค"