พระพรหมวชิรปัญญาจารย์ (ทองดี สุรเตโช)

พระพรหมวชิรปัญญาจารย์ (ทองดี สุรเตโช)
ส่วนบุคคล
เกิด	15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2489 อำเภอ พรานกระต่าย จังหวัด กำแพงเพชร (78 ปี)
นิกาย	มหานิกาย
การศึกษา	นักธรรมชั้นเอก เปรียญธรรม 9 ประโยค พ.ม.
ตำแหน่งชั้นสูง
ที่อยู่	วัดราชโอรสารามราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
อุปสมบท	26 มิถุนายน พ.ศ. 2510
พรรษา	57
ตำแหน่ง	ราชบัณฑิต,เจ้าอาวาสพระอารามหลวงวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร,หัวหน้าพระธรรมทูตสายที่ 8

พระพรหมวชิรปัญญาจารย์ นามเดิม ทองดี สุรเดช ฉายา สุรเตโช เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัญบัฏ ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร หัวหน้าพระธรรมทูตสายที่ 8 กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เป็นราชบัณฑิต สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

ชีวิตและงาน

พระพรหมวชิรปัญญาจารย์ มีนามเดิมว่า ทองดี สุรเดช เกิดเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2489 ที่อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร เมื่ออายุ 14 ปี และจบชั้นมัธยมต้นแล้วก็ได้บรรพชาเป็นสามเณร เมื่ออายุครบ 20 ปี ได้อุปสมบทเป็นภิกษุที่วัดเดิมคือวัดไตรภูมิ อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร จากนั้นก็ได้ศึกษาธรรมที่สำนักเรียนวัดปากน้ำ ภาษีเจริญ สอบได้เปรียญธรรม 9 ประโยค เมื่อ พ.ศ. 2515 ด้วยอายุ 26 ปี ในทางโลกสอบได้ประโยควิชาครูพิเศษมัธยม (พ.ม.) ในปีถัดมา

ด้านการงาน

ด้านการงาน พระพรหมวชิรปัญญาจารย์ ได้เป็นเลขานุการเจ้าคณะอำเภอพรานกระต่าย เลขานุการเจ้าคณะเขตบางขุนเทียน ต่อมาได้เป็นอาจารย์สอนวิชาแต่งฉันท์ภาษาบาลี ชั้นเปรียญธรรม 8 ประโยค ที่โรงเรียนพระปริยัติธรรมส่วนกลางของคณะสงฆ์ วัดสามพระยา กรุงเทพมหานคร ก่อนที่จะเป็นเจ้าคณะแขวงบางค้อได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดราชโอรสาราม เคยเป็นเจ้าคณะภาค 16 เป็นกรรมการมหาเถรสมาคม ระหว่าง พ.ศ. 2535-พ.ศ. 2544

ด้านวิชาการ

ด้านวิชาการ พระพรหมวชิรปัญญาจารย์ เคยเป็นรองประธานกรรมการตรวจสอบต้นฉบับพระไตรปิฎกฉบับสังคายนา ภาษาไทยและภาษาบาลี เป็นรองประธานกรรมการตรวจสำนวนการแปลพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการการศึกษาของคณะสงฆ์ เป็นกรรมการจัดทำแผนพัฒนาด้านการศึกษา กรมการศาสนา ประธานกรรมการจัดทำต้นฉบับพระไตรปิฎก ฉบับภาษาไทย นอกจากนี้ยังเคยเป็นประธานกรรมการพิจารณาและดำเนินการจัดตั้งสำนักหุบผาสวรรค์เป็นสถานศึกษาทางพุทธศาสนาอีกด้วย

ด้านการเผยแผ่

พระพรหมวชิรปัญญาจารย์ ได้เขียนหนังสือและแต่งตำราเพื่อเผยแผ่พระธรรมจำนวนมากดังรายการผลงานเขียนของท่านข้างล่างนี้ นอกจากนี้พระมหาโพธิวงศาจารย์ยังได้อนุญาตให้นำศัพท์เกี่ยวกับพุทธศาสนาและคำที่ใช้กับพระและวัดในหนังสือ "คำวัด" มาเผยแพร่ในอภิธานศัพท์พุทธศาสนาในวิกิพีเดียอีกด้วย

ตำแหน่งหน้าที่สำคัญ

หลังจากสอบได้เปรียญธรรม 9 ประโยค แล้ว พระพรหมวชิรปัญญาจารย์ ได้ปฏิบัติงานด้านการศาสนาในตำแหน่งต่างๆ มาเป็นลำดับ นอกจากตำแหน่งรองเจ้าอาวาสวัดราชโอรสารามดังกล่าวแล้วก็ได้เป็นเจ้าคณะภาค 16 เป็นกรรมการมหาเถรสมาคม เป็นเจ้าอาวาสวัดราชโอรสาราม เจ้าสำนักเรียนวัดราชโอรสาราม เป็นหัวหน้าพระธรรมทูตสายที่ 8 เป็นผู้อำนวยการฝึกอบรมพระนักเทศน์ในเขตปกครองคณะสงฆ์หนกลาง,หนตะวันออก,หนใต้ กรรมการสภามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย นอกจากนี้ ยังเป็นผู้อุปถัมภ์สร้างวัดพุทธวิหาร กรุงเบอร์ลิน และวัดธรรมวิหาร เมืองฮันโนเฟอร์ประเทศเยอรมนีอีกด้วย

วันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2539 ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นราชบัณฑิตในประเภทวรรณศิลป์ สาขาวิชาตันติภาษา สำนักงานราชบัณฑิตยสภา

สมณศักดิ์

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโปรดพระราชทานตั้งสมณศักดิ์ตามลำดับดังนี้

• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2519 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญ ที่ พระศรีสุทธิวงศ์
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2524 เป็นพระราชาคณะชั้นราช ที่ พระราชวิสุทธิโมลี ตรีปิฎกบัณฑิต ยติคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2531 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพ ที่ พระเทพปริยัติโมลี ศรีปาพจนานุสิฐ ตรีปิฎกบัณฑิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 12 สิงหาคม พ.ศ. 2535 เป็นพระราชาคณะชั้นธรรม ที่ พระธรรมกิตติวงศ์ ปริยัติวิธานธำรง กวีวงศดิลก ตรีปิฎกบัณฑิต ธรรมิกคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2557 เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัญบัฏ ที่ พระมหาโพธิวงศาจารย์ ปริยัติกิจวิธานปรีชา ศีลาจารวิมล โสภณธรรมานุสิฐ ตรีปิฎกบัณฑิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 ได้รับพระราชทานราชทินนามว่า พระพรหมวชิรปัญญาจารย์ ปริยัติกิจวิธานปรีชา ศีลาจารวิมล โสภณธรรมานุสิฐ ตรีปิฎกบัณฑิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

หนังสือที่เขียน

• อันเหลือเชื่อ
• สมณศักดิ์: ยศช้าง ขุนนางพระ
• หลักการแต่งฉันท์ภาษามคธ
• ธรรมสารทีปนี
• คู่มือการศึกษาบาลี เล่ม 1-4
• ข้อคิด ข้อเขียน
• พระในบ้าน
• ภาษาธรรม
• คำวัด เล่ม 1-5
• คำพ่อคำแม่
• ภาษิตนิทัศน์
• คนกินคน (หนังสือแปล)
• หัวใจอมตะ (หนังสือแปล)
• คลังธรรม เล่ม 1-3
• ธรรมบทชีวิต
• ศัพท์วิเคราะห์
• แนวปฏิบัติศาสนพิธี
• พุทธธรรม ๕ นาที
• ประกายความคิด
• กิร ดังได้สดับมา เล่ม ๑ - ๓, ฉบับรวมเล่ม
• ไขข้อข้องใจ
• ภาษาชาวบ้าน
• ชาดกในธรรมบท (พิมพ์ครั้งที่ ๑ : กันยายน ๒๕๕๔)
• การเรียนรู้พระพุทธพจน์ (พิมพ์ครั้งที่ ๑ : กุมภาพันธ์ ๒๕๕๕)
• อุปมาสาธกในเทศนา (พิมพ์ครั้งที่ ๑ : พฤษภาคม ๒๕๕๕)
• เทศน์ : การเผยแผ่ที่สำคัญศักดิ์สิทธิ์
• การตีความพุทธศาสนสุภาษิต
• สวัสดิมงคล เล่ม ๑, เล่ม ๒, เล่ม ๓, ฉบับรวมเล่ม

อ้างอิง

• เรียบเรียงจากประวัติใน บทธรรมนำชีวิต ตีพิมพ์ในโอกาสฉลองอายุสมมงคล 60 ปี พระธรรมกิตติวงศ์ อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับบลิชชิ่ง 2549
• ประวัติราชบัณฑิต สำนักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน

แหล่งข้อมูลอื่น

• ประวัติราชบัณฑิต เก็บถาวร 2007-12-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน