ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ดาวพลูโต"

แก้ไขลิงก์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Boom1221 (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 4,237 ครั้ง
Boom1221 (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 4,237 ครั้ง
บรรทัด 252: บรรทัด 252:
<references group="lower-alpha"/>
<references group="lower-alpha"/>
== อ้างอิง ==
== อ้างอิง ==
{{reflist
{{รายการอ้างอิง}}
| colwidth = 30em
| refs =
<ref name = "jpl-ssd-horizons">{{cite web
| title = Horizon Online Ephemeris System for Pluto Barycenter
| publisher = [[JPL Horizons On-Line Ephemeris System]] @ Solar System Dynamics Group
| url = http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body = 1&body_group=mb&sstr=9
| accessdate = 16 January 2011
}} (set Observer Location to @sun to place the observer at the center of the Sun)</ref>

<ref name = "lellouch">{{cite journal
| last = Lellouch|first = Emmanuel
| first2 = Catherine|last2 = de Bergh
| first3 = Bruno|last3 = Sicardy
| display-authors = 3
| first4 = François|last4 = Forget
| first5 = Mélanie|last5 = Vangvichith
| first6 = Hans U.<!-- Ullrich -->|last6 = Käufl
| title = Exploring the spatial, temporal, and vertical distribution of methane in Pluto's atmosphere
| journal = Icarus
| date = 13 March 2014
| doi = 10.1016/j.icarus.2014.03.027
| arxiv = 1403.3208
| bibcode = 2015Icar..246..268L
}}</ref>

<ref name = "planet_years">{{cite web
| url = http://cseligman.com/text/sky/rotationvsday.htm
| title = Rotation Period and Day Length
| last = Seligman
| first = Courtney
| accessdate = 13 August 2009
}}</ref>

<ref name = "Young2007">{{cite journal
| bibcode = 2007DPS....39.6205Y
| title = Pluto's Radius
| last = Young
| first = Eliot F.
| last2 = Young
| first2 = Leslie A.
| last3 = Buie
| first3 = Marc W.
| journal = American Astronomical Society, DPS meeting No. 39, #62.05; Bulletin of the American Astronomical Society
| volume = 39
| page = 541
| date = 2007
}}</ref>

<ref name = "Hamilton">{{cite web
| date = 12 February 2006
| title = Dwarf Planet Pluto
| publisher = Views of the Solar System
| first = Calvin J.
| last = Hamilton
| url = http://www.solarviews.com/eng/pluto.htm
| accessdate = 10 January 2007
}}</ref>

<ref name = "Pluto Fact Sheet">{{cite web
| first = David R.
| last = Williams
| title = Pluto Fact Sheet
| publisher = NASA
| date = 7 September 2006
| url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/plutofact.html
| accessdate = 24 March 2007
}}</ref>

<ref name = "AstDys-Pluto">{{cite web
| title = AstDys (134340) Pluto Ephemerides
| publisher = Department of Mathematics, University of Pisa, Italy
| url = http://hamilton.dm.unipi.it/astdys/index.php?pc=1.1.3.1&n = 134340&oc=500&y0 = 1870&m0 = 2&d0 = 9&h0 = 0&mi0 = 0&y1 = 1870&m1 = 3&d1 = 20&h1 = 0&mi1 = 0&ti=1.0&tiu=days
| accessdate = 27 June 2010
}}</ref>

<ref name = "jpldata">{{cite web
| title = JPL Small-Body Database Browser: 134340 Pluto
| url = http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=Pluto
| accessdate = 12 June 2008
}}</ref>

<ref name = "Physorg April 19, 2011">{{cite web
| title = Pluto has carbon monoxide in its atmosphere
| publisher = Physorg.com
| date = 19 April 2011
| url = http://www.physorg.com/news/2011-04-pluto-carbon-monoxide-atmosphere.html
| accessdate = 22 November 2011
}}</ref>

<ref name = "Wiley-2005">{{cite web
| first1 = S. Alan
| last1 = Stern
| first2 = Jacqueline
| last2 = Mitton
| title = Pluto and Charon: ice worlds on the ragged edge of the solar system
| url = http://www.worldcat.org/search?q = isbn%3A3527405569
| date = 2005
| publisher = Weinheim:[[Wiley-VCH]]
| accessdate = 3 July 2013
| isbn = 3-527-40556-9
}}</ref>

<ref name = lighttraveltime>[http://image.gsfc.nasa.gov/poetry/venus/q89.html NASA: How fast does light travel from the Sun to each of the planets?]</ref>

<!--ref name = "AstDyS-Pluto">
{{cite web
| title = (134340) Pluto
| publisher = AstDyS
| work = Hamilton.dm.unipi.it
| url = http://hamilton.dm.unipi.it/astdys/index.php?pc=1.1.3.0&n = 134340
| accessdate = 22 November 2011
}}
</ref-->

<!--<ref name = "ridpath">{{cite journal
| first = Ian
| last = Ridpath
| title = Pluto—Planet or Imposter?
| url = http://myweb.tiscali.co.uk/ianridpath/Pluto.pdf
| journal = Astronomy
| date = December 1978
| pages = 6–11
}}</ref>-->

<ref name = "hubblesite2007/24">
{{cite web
| title = Astronomers Measure Mass of Largest Dwarf Planet
| work = hubblesite
| date = 2007
| url = http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2007/24/full/
| accessdate = 3 November 2007
}}</ref>

<ref name = "BBC-Akwagyiram 2005-08-02">{{cite news
| url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/magazine/4737647.stm
| title = Farewell Pluto?
| first = Alexis
| last = Akwagyiram
| work = BBC News
| date = 2 August 2005
| accessdate = 5 March 2006
}}</ref>

<!--ref name = "Spahr 2006-09-07">
{{cite web
| url = http://www.minorplanetcenter.net/mpec/K06/K06R19.html
| title = MPEC 2006-R19 : Editorial Notice
| first = Timothy B.
| last = Spahr
| publisher = Minor Planet Center
| date = 7 September 2006
| accessdate = 5 July 2011
}}
</ref-->

<!--ref name = "Shiga 2006-09-07">
{{cite web
| url = http://www.newscientist.com/article/dn10028-pluto-added-to-official-minor-planet-list.html
| title = Pluto added to official "minor planet" list
| first = David
| last = Shiga
| work = [[New Scientist]]
| date = 7 September 2006
| accessdate = 8 September 2006 }}
</ref-->

<ref name = "Gray 2008-08-10">{{cite web
| url = http://www.telegraph.co.uk/science/science-news/3349184/Pluto-should-get-back-planet-status-say-astronomers.html
| title = Pluto should get back planet status, say astronomers
| first = Richard
| last = Gray
| work = The Telegraph
| date = 10 August 2008
| accessdate = 9 August 2008
}}</ref>

<ref name = chihuahuaisdog>Gorwyn, Adam; [http://earthsky.org/space/alan-stern-%E2%80%98a-chihuahua-is-still-a-dog-and-pluto-is-still-a-planet-2 ''Alan Stern: ‘A Chihuahua is still a dog, and Pluto is still a planet’''], EarthSky interview, 18 February 2010</ref>

<ref name = "News.discovery.com">{{cite web
| url = http://news.discovery.com/space/should-large-moons-be-called-satellite-planets.html
| title = Should Large Moons Be Called 'Satellite Planets'?
| publisher = News.discovery.com
| date = 14 May 2010
| accessdate = 4 November 2011
}}</ref>

<ref name = "Showalter">{{cite news
| last = Showalter
| first = Mark R.
| title = Hubble Discovers a Fifth Moon Orbiting Pluto (News Release STScI-2012-32)
| url = http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2012/32/
| accessdate = 11 July 2012
| newspaper = HubbleSite NewsCenter
| date = 11 July 2012<!--, 11:30 AM EDT-->
}}</ref>

<!--ref name = "Sicardy2006">
{{cite journal
| first = Bruno
| last = Sicardy
| first2 = Wolfgang
| last2 = Beisker
| first3 = Virginie
| last3 = Batista
| display-authors = 3
| first4 = François
| last4 = Colas
| first5 = Éric
| last5 = Gendron
| first6 = Jean
| last6 = Lecacheux
| first7 = Françoise
| last7 = Roques
| first8 = Thomas
| last8 = Widemann
| first9 = Alain
| last9 = Doressoundiram
| date = 2006
| title = Observing Two Pluto Stellar Approaches in 2006: Results on Pluto's Atmosphere and Detection of Hydra
| journal = [[Bulletin of the American Astronomical Society]]
| volume = 38
| page = 542
| bibcode = 2006DPS....38.3106S
}}
</ref-->

<!--ref name = "Nasa-Hubble-Pluto moon">
{{cite web
| title = NASA's Hubble Discovers Another Moon Around Pluto
| publisher = NASA
| date = 20 July 2011
| url = http://www.nasa.gov/mission_pages/hubble/science/pluto-moon.html
| accessdate = 22 November 2011
}}
</ref-->

<ref name = "Olkin_2003">{{cite journal
| title = The mass ratio of Charon to Pluto from Hubble Space Telescope astrometry with the fine guidance sensors
| journal = Icarus
| volume = 164
| issue = 1
| pages = 254–259
| first = Catherine B.
| last = Olkin
| first2 = Lawrence H.
| last2 = Wasserman
| first3 = Otto G.
| last3 = Franz
| place = Lowell Observatory
| url = http://www.as.utexas.edu/~fritz/astrometry/Papers_in_pdf/%7BOlk03%7DPlutoCharon.pdf
| date = 2003
| doi = 10.1016/S0019-1035(03)00136-2
| accessdate = 13 March 2007
| bibcode = 2003Icar..164..254O
}}</ref>

<ref name = "IAU Pluto">[http://www.iau.org/public/pluto/ "Pluto and the Developing Landscape of Our Solar System"] International Astronomical Union. Retrieved on 27 October 2010.</ref>

<!--
<ref name = "NASA-20150629">{{cite web
| last1 = Veronico|first1 = Nicholas A.
| last2 = Squires|first2 = Kate K.
| title = SOFIA in the Right Place at the Right Time for Pluto Observations
| url = http://www.nasa.gov/feature/sofia-in-the-right-place-at-the-right-time-for-pluto-observations
| date = 29 June 2015
| work = [[NASA]]
| accessdate = 1 July 2015
}}</ref>
-->

<ref name = "NASA-20150115">{{cite web
| last1 = Brown
| first1 = Dwayne
| last2 = Buckley
| first2 = Michael
| last3 = Stothoff
| first3 = Maria
| title = January 15, 2015 Release 15-011 – NASA’s New Horizons Spacecraft Begins First Stages of Pluto Encounter
| url = http://www.nasa.gov/press/2015/january/nasa-s-new-horizons-spacecraft-begins-first-stages-of-pluto-encounter
| date = 15 January 2015
| work = [[NASA]]
| accessdate = 15 January 2015
}}</ref>

<!---
<ref name = "About New Horizons">{{cite web
| title = About New Horizons
| url = http://www.nasa.gov/mission_pages/newhorizons/main/#.U2VfqfldX_E
| work = nasa.gov
| publisher = NASA
| accessdate = 3 May 2014
}}</ref>
--->
<!---
<ref name = "NASA-20141015">{{cite web
| last = Brown
| first = Dwayne
| last2 = Villard
| first2 = Ray
| title = RELEASE 14-281 NASA’s Hubble Telescope Finds Potential Kuiper Belt Targets for New Horizons Pluto Mission
| url = http://www.nasa.gov/press/2014/october/nasa-s-hubble-telescope-finds-potential-kuiper-belt-targets-for-new-horizons
| date = 15 October 2014
| work = [[NASA]]
| accessdate = 16 October 2014
}}</ref>
--->
<ref name = "Tombaugh1946">{{cite journal
| last = Tombaugh
| first = Clyde W.
| authorlink = Clyde Tombaugh
| date = 1946
| title = The Search for the Ninth Planet, Pluto
| journal = Astronomical Society of the Pacific Leaflets
| volume = 5
| pages = 73–80
| bibcode = 1946ASPL....5...73T
}}</ref>

<ref name = "Hoyt">{{cite journal
| title = W. H. Pickering's Planetary Predictions and the Discovery of Pluto
| first = William G.<!-- Graves -->
| last = Hoyt
| journal = Isis
| volume = 67
| issue = 4
| date = 1976
| pages = 551–564
| doi = 10.1086/351668
| jstor = 230561
}}</ref>

<ref name = "Littman1990">{{cite book
| title = Planets Beyond: Discovering the Outer Solar System
| first = Mark
| last = Littman
| date = 1990
| page = 70
| isbn = 0-471-51053-X
| publisher = Wiley
}}</ref>

<ref name = "BuchwaldDimarioWild2000">{{cite journal
| last1 = Buchwald
| first1 = Greg
| last2 = Dimario
| first2 = Michael
| last3 = Wild
| first3 = Walter
| date = 2000
| title = Pluto is Discovered Back in Time
| journal = Amateur—Professional Partnerships in Astronomy
| publisher = San Francisco: Astronomical Society of the Pacific
| location = San Francisco
| volume = 220
| page = 335
| isbn = 1-58381-052-8
| bibcode = 2000ASPC..220..355B
}}</ref>

<ref name = "pluto guide">{{cite web
| url = http://www.space.com/spacewatch/050311_pluto_guide.html
| title = Finding Pluto: Tough Task, Even 75 Years Later
| first = Joe
| last = Rao
| publisher = Space.com
| date = 11 March 2005
| accessdate = 8 September 2006
}}</ref>

<ref name = "Mager">{{cite web
| title = The Search Continues
| first = Brad
| last = Mager
| work = Pluto: The Discovery of Planet X
| url = http://www.discoveryofpluto.com/pluto05.html
| accessdate = 29 November 2011
}}</ref>

<ref name = "Venetia">{{cite news
| title = The girl who named a planet
| work = BBC News
| first = Paul
| last = Rincon
| url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/4596246.stm
| date = 13 January 2006
| accessdate = 12 April 2007
}}</ref>

<ref name = "The Times 27 May 1930">{{cite news
| title = The Trans-Neptunian Body: Decision to call it Pluto
| newspaper = [[The Times]]
| date = 27 May 1930
| page = 15
}}</ref>

<ref name = "NYTimes 25 May 1930">{{cite news
| title = Name Pluto Given to Body Believed to Be Planet X
| url = http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F60F14FC3D55147A93C7AB178ED85F448385F9&scp=1&sq=Name%20given%20to%20body%20planet%20X&st=cse
| newspaper = [[The New York Times]]
| date = 25 May 1930
| agency = Associated Press
| issn = 0362-4331
| page = 1
| quote = Pluto, the title of the Roman gods of the region of darkness, was announced tonight at Lowell Observatory here as the name chosen for the recently discovered trans-Neptunian body, which is believed to be the long-sought Planet X.
}}</ref>

<ref name = "JPL/NASA Pluto's Symbol">
{{cite web
| title = NASA's Solar System Exploration: Multimedia: Gallery: Pluto's Symbol
| url = http://sse.jpl.nasa.gov/multimedia/display.cfm?IM_ID=263
| publisher = NASA
| accessdate = 29 November 2011
}}</ref>

<ref name = "Heinrichs2006">{{cite web
| title = Dwarfed by comparison
| first = Allison M.
| last = Heinrichs
| work = Pittsburgh Tribune-Review
| url = http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/news/cityregion/s_467650.html
| date = 2006
| accessdate = 26 March 2007
}}</ref>

<ref name = "ClarkHobart2000">{{cite web
| first1 = David L.
| last1 = Clark
| first2 = David E.
| last2 = Hobart
| date = 2000
| title = Reflections on the Legacy of a Legend
| url = http://www.fas.org/sgp/othergov/doe/lanl/pubs/00818011.pdf
| accessdate = 29 November 2011
}}</ref>

<ref name = "nineplan">{{cite web
| title = Planetary Linguistics
| url = http://seds.lpl.arizona.edu/nineplanets/nineplanets/days.html
| accessdate = 12 June 2007
| archiveurl = http://web.archive.org/web/20071217070734/http://seds.lpl.arizona.edu/nineplanets/nineplanets/days.html
| archivedate = 17 December 2007
| deadurl = yes
}}</ref>

<ref name = "Bathrobe">{{cite web
| author = 'Bathrobe'
| title = Uranus, Neptune, and Pluto in Chinese, Japanese, and Vietnamese
| work = cjvlang.com
| url = http://www.cjvlang.com/Dow/UrNepPl.html
| accessdate = 29 November 2011
}}</ref>

<ref name = "RenshawIhara2000">{{cite web
| first1 = Steve
| last1 = Renshaw
| first2 = Saori
| last2 = Ihara
| date = 2000
| title = A Tribute to Houei Nojiri
| url = http://www2.gol.com/users/stever/nojiri.htm
| accessdate = 29 November 2011
}}</ref>

<ref name = "RAS1931.91">{{cite journal
| title = The Discovery of Pluto
| first = Andrew Claude de la Cherois
| last = Crommelin
| journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
| volume = 91
| date = 1931
| pages = 380–385
| bibcode = 1931MNRAS..91..380.
| doi=10.1093/mnras/91.4.380
}}</ref>

<ref name = "Nicholson et al 1930">{{cite journal
| bibcode = 1930PASP...42..350N
| title = The Probable Value of the Mass of Pluto
| first1 = Seth B.
| last1 = Nicholson
| authorlink1 = Seth B. Nicholson
| first2 = Nicholas U.
| last2 = Mayall
| authorlink2 = Nicholas U. Mayall
| journal = Publications of the Astronomical Society of the Pacific
| volume = 42
| issue = 250
| page = 350
| date = December 1930
| doi = 10.1086/124071
}}</ref>

<ref name = "Nicholson et al 1931">{{cite journal
| bibcode = 1931ApJ....73....1N
| title = Positions, Orbit, and Mass of Pluto
| first1 = Seth B.
| last1 = Nicholson
| authorlink1 = Seth B. Nicholson
| first2 = Nicholas U.
| last2 = Mayall
| authorlink2 = Nicholas U. Mayall
| journal = Astrophysical Journal
| volume = 73
| page = 1
| date = January 1931
| doi = 10.1086/143288
}}</ref>

<ref name = "Kuiper 10.1086/126255">
{{cite journal
| title = The Diameter of Pluto
| first = Gerard P.
| last = Kuiper
| journal = Publications of the Astronomical Society of the Pacific
| volume = 62
| issue = 366
| pages = 133–137
| date = 1950
| bibcode = 1950PASP...62..133K
| doi = 10.1086/126255
}}</ref>

<ref name = "ChristyHarrington1978">{{cite journal
| first1 = James W.
| last1 = Christy
| first2 = Robert Sutton
| last2 = Harrington
| authorlink2 = Robert Sutton Harrington
| title = The Satellite of Pluto
| journal = Astronomical Journal
| date = 1978
| volume = 83
| issue = 8
| pages = 1005–1008
| bibcode = 1978AJ.....83.1005C
| doi = 10.1086/112284
}}</ref>

<ref name = "SeidelmannHarrington1988">{{cite journal
| doi = 10.1007/BF01234554
| title = Planet X&nbsp;– The current status
| first1 = P. Kenneth
| last1 = Seidelmann
| first2 = Robert Sutton
| last2 = Harrington
| authorlink2 = Robert Sutton Harrington
| journal = Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy
| volume = 43
| issue =
| date = 1988
| pages = 55–68
| url = http://www.springerlink.com/content/r42h4u7232t724uq/
| accessdate = 29 November 2011
| bibcode = 1987CeMec..43...55S }}</ref>

<ref name = "Standish1993">{{cite journal
| title = Planet X—No dynamical evidence in the optical observations
| first = E. Myles
| last = Standish
| date = 1993
| bibcode = 1993AJ....105.2000S
| journal = Astronomical Journal
| volume = 105
| issue = 5
| pages = 200–2006
| doi = 10.1086/116575
}}</ref>

<ref name = "Standage2000">{{cite book
| title = The Neptune File
| first = Tom
| last = Standage
| publisher = Penguin
| page = 168
| date = 2000
| isbn = 0-8027-1363-7
}}</ref>

<ref name = "Tenn1994">{{cite web
| url = http://www.phys-astro.sonoma.edu/people/faculty/tenn/asphistory/1994.html
| title = History I: The Lowell Observatory in 20th century Astronomy
| publisher = The Astronomical Society of the Pacific
| date = 28 June 1994
| accessdate = 29 November 2011
}}</ref>

<ref name = "pluto990209">{{cite web
| date = 28 January 1999
| title = Pluto to become most distant planet
| publisher = JPL/NASA
| url = http://www.jpl.nasa.gov/releases/99/pluto990209.html
| accessdate = 16 January 2011
}}</ref>

<ref name = "sussman88">{{cite journal
| title = Numerical evidence that the motion of Pluto is chaotic
| first = Gerald Jay
| last = Sussman
| first2 = Jack
| last2 = Wisdom
| journal = Science
| volume = 241
| pages = 433–437
| date = 1988
| bibcode = 1988Sci...241..433S
| doi = 10.1126/science.241.4864.433
| pmid = 17792606
| issue = 4864
}}</ref>

<ref name = "wisdom91">{{cite journal
| title = Symplectic maps for the n-body problem
| first = Jack
| last = Wisdom
| first2 = Matthew
| last2 = Holman
| journal = Astronomical Journal
| volume = 102
| pages = 1528–1538
| date = 1991
| bibcode = 1991AJ....102.1528W
| doi = 10.1086/115978
}}</ref>

<ref name = "huainn01">{{cite journal
| title = The 1:1 Superresonance in Pluto's Motion
| first = Xiao-Sheng
| last = Wan
| first2 = Tian-Yi
| last2 = Huang
| first3 = Kim A.
| last3 = Innanen
| journal = The Astronomical Journal
| volume = 121
| issue = 2
| pages = 1155–1162
| doi = 10.1086/318733
| date = 2001
| bibcode = 2001AJ....121.1155W
}}</ref>

<ref name = "Hunter2004">{{cite journal
| doi = 10.1007/BF00168793
| first = Maxwell W.
| last = Hunter
| date = 2004
| title = Unmanned scientific exploration throughout the Solar System
| journal = Space Science Reviews
| volume = 6
| issue = 5
| page = 501
| bibcode = 1967SSRv....6..601H
}}</ref>

<ref name = "malhotra-9planets">{{cite web
| title = Pluto's Orbit
| first = Renu
| last = Malhotra
| url = http://www.nineplanets.org/plutodyn.html
| date = 1997
| accessdate = 26 March 2007
}}</ref>

<ref name = "Williams2010">{{cite web
| url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet
| date = 17 November 2010
| first = David R.
| last = Williams
| title = Planetary Fact Sheet&nbsp;– Metric
| accessdate = 29 November 2011
| publisher = NASA Goddard Space Flight Center
}}</ref>

<ref name = "sp-345">{{cite web
| first = Hannes
| last = Alfvén
| first2 = Gustaf
| last2 = Arrhenius
| url = http://history.nasa.gov/SP-345/ch8.htm
| title = SP-345 Evolution of the Solar System
| date = 1976
| accessdate = 28 March 2007
}}</ref>

<ref name = "williams71">{{cite journal
| title = Resonances in the Neptune-Pluto System
| first = James G.
| last = Williams
| first2 = G. S.
| last2 = Benson
| journal = Astronomical Journal
| volume = 76
| page = 167
| date = 1971
| bibcode = 1971AJ.....76..167W
| doi = 10.1086/111100
}}</ref>

<ref name = "axis">{{cite book
| title = Pluto and Charon: The Odd Couple
| first = Gunter
| last = Faure
| first2 = Teresa M.
| last2 = Mensing
| pages = 401–408
| date = 2007
| publisher = Springer
| isbn = 978-1-4020-5544-7
| doi = 10.1007/978-1-4020-5544-7
| work = Introduction to Planetary Science
}}</ref>

<ref name = "oregon">Schombert, Jim; [http://abyss.uoregon.edu/~js/ast121/lectures/lec21.html University of Oregon Astronomy 121 Lecture notes], [http://abyss.uoregon.edu/~js/images/pluto_orient.jpg Pluto Orientation diagram]</ref>

<ref name = "quasi">{{cite journal
| last=de la Fuente Marcos|first = Carlos
| last2 = de la Fuente Marcos|first2 = Raúl
| title = Plutino 15810 ({{mp|1994 JR|1}}), an accidental quasi-satellite of Pluto
| journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters
| volume = 427
| pages=L85
| date = 2012
| doi=10.1111/j.1745-3933.2012.01350.x
| arxiv=1209.3116
| bibcode = 2012MNRAS.427L..85D
}}</ref>

<ref name = "S&T">{{cite web
| url = http://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/plutos-fake-moon/
| title = Pluto's fake moon
| accessdate = 24 September 2012
}}</ref>

<ref name = "SSC2002">{{cite web
| url = http://www.science.edu.sg/ssc/detailed.jsp?artid=1950&type = 6&root=6&parent=6&cat=66
| title = This month Pluto's apparent magnitude is m=14.1. Could we see it with an 11" reflector of focal length 3400&nbsp;mm?
| date = 2002
| publisher = Singapore Science Centre
| accessdate = 29 November 2011
| archiveurl = http://web.archive.org/web/20051111151435/http://www.science.edu.sg/ssc/detailed.jsp?artid=1950&type = 6&root=6&parent=6&cat=66
| archivedate = 11 November 2005
}}</ref>

<ref name = "YoungBinzelCrane2000">{{cite journal
| title = A Two-Color Map of Pluto Based on Mutual Event Lightcurves
| first1 = Eliot F.
| last1 = Young
| first2 = Richard P.
| last2 = Binzel
| first3 = Keenan
| last3 = Crane
| journal = Bulletin of the American Astronomical Society
| volume = 32
| page = 1083
| place = AA(SwRI), AB(M.I.T.), AC (Boulder High School)
| bibcode = 2000DPS....32.4601Y
| date = 2000
}}</ref>

<ref name = "BuieTholenHorne1992">{{cite journal
| doi = 10.1016/0019-1035(92)90129-U
| first1 = Marc W.
| last1 = Buie
| first2 = David J.
| last2 = Tholen
| first3 = Keith
| last3 = Horne
| date = 1992
| title = Albedo maps of Pluto and Charon: Initial mutual event results
| journal = Icarus
| volume = 97
| issue = 2
| pages = 221–227
| bibcode = 1992Icar...97..211B
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/biblio/pub015.html
}}</ref>

<ref name = "Buie_web_map">{{cite web
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/pluto/hrcmap.html
| title = Pluto map information
| first = Marc W.
| last = Buie
| accessdate = 10 February 2010
}}</ref>

<ref name = "Buie_2010 surface-maps">{{cite journal
| doi = 10.1088/0004-6256/139/3/1128
| first1 = Marc W.
| last1 = Buie
| first2 = William M.
| last2 = Grundy
| first3 = Eliot F.
| last3 = Young
| display-authors = 3
| first4 = Leslie A.
| last4 = Young
| first5 = S. Alan
| last5 = Stern
| date = 2010
| title = Pluto and Charon with the Hubble Space Telescope: II. Resolving changes on Pluto's surface and a map for Charon
| journal = Astronomical Journal
| volume = 139
| issue = 3
| pages = 1128–1143
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/biblio/pub073.html
| bibcode = 2010AJ....139.1128B
}}</ref>

<ref name = "Buie_mapmaking">{{cite web
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/pluto/mapstory.html
| title = How the Pluto maps were made
| first1 = Marc W.
| last1 = Buie
| accessdate = 10 February 2010
}}</ref>

<ref name = "Buie_2010 light curve">{{cite journal
| doi = 10.1088/0004-6256/139/3/1117
| first1 = Marc W.
| last1 = Buie
| first2 = William M.
| last2 = Grundy
| first3 = Eliot F.
| last3 = Young
| display-authors = 3
| first4 = Leslie A.
| last4 = Young
| first5 = S. Alan
| last5 = Stern
| date = 2010
| title = Pluto and Charon with the Hubble Space Telescope: I. Monitoring global change and improved surface properties from light curves
| journal = Astronomical Journal
| volume = 139
| issue = 3
| pages = 1117–1127
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/biblio/pub072.html
| bibcode = 2010AJ....139.1117B
}}</ref>

<ref name = "Hubble2010">{{cite web
| url = http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2010/06/full/
| title = New Hubble Maps of Pluto Show Surface Changes
| first = Ray
| last = Villard
| first2 = Marc W.
| last2 = Buie
| date = 4 February 2010<!-- 01:00&nbsp;pm (EST)-->
| publisher = News Release Number: STScI-2010-06
| accessdate = 10 February 2010
}}</ref>

<ref name = "tobias">{{cite journal
| title = Surface Ices and the Atmospheric Composition of Pluto
| first = Tobias C.
| last = Owen
| first2 = Ted L.
| last2 = Roush
| first3 = Dale P.
| last3 = Cruikshank
| display-authors = 3
| first4 = James L.
| last4 = Elliot
| first5 = Leslie A.
| last5 = Young
| first6 = Catherine
| last6 = de Bergh
| first7 = Bernard
| last7 = Schmitt
| first8 = Thomas R.
| last8 = Geballe
| first9 = Robert H.
| last9 = Brown
| first10 = Mary Jane
| last10 = Bartholomew
| journal = Science
| date = 1993
| volume = 261
| issue = 5122
| pages = 745–748
| doi = 10.1126/science.261.5122.745
| pmid = 17757212
| bibcode = 1993Sci...261..745O <!--
| url = http://links.jstor.org/sici?sici=0036-8075%2819930806%293%3A261%3A5122%3C745%3ASIATAC%3E2.0.CO%3B2-G -->
}}</ref>

<ref name = "Boyle1999-MSNBC">{{cite news
| url = http://www.msnbc.msn.com/id/3077880/
| publisher = MSNBC
| title = Pluto regains its place on the fringe
| first = Alan
| last = Boyle
| date = 11 February 1999
| accessdate = 20 March 2007
}}</ref>

<ref name = "Hussmann2006">{{cite doi | 10.1016/j.icarus.2006.06.005 }}</ref>

<ref name = "pluto.jhuapl Inside Story">{{cite web
| title = The Inside Story
| publisher = Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory
| work = pluto.jhuapl.edu&nbsp;– NASA New Horizons mission site
| url = http://pluto.jhuapl.edu/Participate/learn/What-We-Know.php?link = The-Inside-Story
| date = 2007
| accessdate = 15 February 2014
}}</ref>

<ref name = "Davies2001">{{cite web
| title = Beyond Pluto (extract)
| first = John
| last = Davies
| work = Royal Observatory, Edinburgh
| url = http://assets.cambridge.org/052180/0196/excerpt/0521800196_excerpt.pdf
| date = 2001
| accessdate = 26 March 2007
}}</ref>

<ref name = "Close_2000">{{cite journal
| title = Adaptive optics imaging of Pluto–Charon and the discovery of a moon around the Asteroid 45 Eugenia: the potential of adaptive optics in planetary astronomy
| first1 = Laird M.
| last1 = Close
| first2 = William J.
| last2 = Merline
| first3 = David J.
| last3 = Tholen
| display-authors = 3
| first4 = Tobias C.
| last4 = Owen
| first5 = François J.
| last5 = Roddier
| first6 = Christophe
| last6 = Dumas
| journal = Proceedings of the International Society for Optical Engineering
| volume = 4007
| pages = 787–795
| publisher = European Southern Observatory
| date = 2000
| bibcode = 2000SPIE.4007..787C
| doi=10.1117/12.390379
}}</ref>

<ref name = "Millis 10.1006/icar.1993.1126">
{{cite journal
| doi = 10.1006/icar.1993.1126
| first1 = Robert L.
| last1 = Millis
| first2 = Lawrence H.
| last2 = Wasserman
| first3 = Otto G.
| last3 = Franz
| display-authors = 3
| first4 = Ralph A.
| last4 = Nye
| first5 = James L.
| last5 = Elliot
| first6 = Edward W.
| last6 = Dunham
| first7 = Amanda S.
| last7 = Bosh
| first8 = Leslie A.
| last8 = Young
| first9 = Stephen M.
| last9 = Slivan
| first10 = Alan C.
| last10 = Gilmore <!--
Pamela M. Kilmartin; W. H. Allen; R. D. Watson; Stefan W. Dieters; K. M. Hill; A. Barry Giles; G. Blow; J. Priestley; W. M. Kissling; W. S. G. Walker; B. F. Marino; D. G. Dix; A. A. Page; J. E. Ross; H. P. Avey; D. Hickey; H. D. Kennedy; K. A. Mottram; G. Moyland; T. Murphy; C. C. Dahn; Arnold R. Klemola
-->
| date = 1993
| title = Pluto's radius and atmosphere&nbsp;– Results from the entire 9 June 1988 occultation data set
| journal = Icarus
| volume = 105
| issue = 2
| page = 282
| bibcode = 1993Icar..105..282M
}}</ref>

<ref name = "Plutosize">{{cite web
| date = 22 November 2010
| title = How big is Pluto, anyway?
| website = Mike Brown's Planets
| first = Michael E.
| last = Brown
| url = http://www.mikebrownsplanets.com/2010/11/how-big-is-pluto-anyway.html
| accessdate = 9 June 2015}} [http://tech.groups.yahoo.com/group/mpml/message/24568 (Franck Marchis on 8 November 2010)]</ref>

<ref name = "YoungBinzel 10.1006/icar.1994.1056">
{{cite journal
| doi = 10.1006/icar.1994.1056
| first1 = Eliot F.
| last1 = Young
| first2 = Richard P.
| last2 = Binzel
| date = 1994
| title = A new determination of radii and limb parameters for Pluto and Charon from mutual event lightcurves
| journal = Icarus
| volume = 108
| issue = 2
| pages = 219–224
| bibcode = 1994Icar..108..219Y
}}</ref>

<ref name = "Croswell1992">{{cite web
| title = Nitrogen in Pluto's Atmosphere
| first = Ken
| last = Croswell
| url = http://www.kencroswell.com/NitrogenInPlutosAtmosphere.html
| date = 1992
| accessdate = 27 April 2007
}}</ref>

<ref name = "atmosphere2009">{{cite journal
| title = Pluto's lower atmosphere structure and methane abundance from high-resolution spectroscopy and stellar occultations
| date = 2009
| first1 = Emmanuel
| last1 = Lellouch
| first2 = Bruno
| last2 = Sicardy
| first3 = Catherine
| last3 = de Bergh
| display-authors = 3
| first4 = Hans U.<!-- Ullrich -->
| last4 = Käufl
| first5 = Samir
| last5 = Kassi
| first6 = Alain
| last6 = Campargue
| doi = 10.1051/0004-6361/200911633
| journal = Astronomy and Astrophysics
| volume = 495
| issue = 3
| pages = L17–L21
| arxiv = 0901.4882
| bibcode = 2009A&A...495L..17L
}}</ref>

<ref name = "KerThan2006-CNN">{{cite news
| url = http://www.cnn.com/2006/TECH/space/01/03/pluto.temp/index.html
| title = Astronomers: Pluto colder than expected
| first = Ker
| last = Than
| publisher = Space.com (via CNN.com)
| date = 2006
| accessdate = 30 November 2011
}}</ref>

<ref name = "atmtemp">{{cite web
| first = Emmanuel
| last = Lellouch
| first2 = Bruno
| last2 = Sicardy
| first3 = Catherine
| last3 = de Bergh
| date = 2009
| url = http://arxiv.org/abs/0901.4882v1
| title = Pluto's lower atmosphere structure and methane abundance from high-resolution spectroscopy and stellar occultations
| journal=Astronomy & Astrophysics }}</ref>

<ref name = "britty">{{cite web
| title = Puzzling Seasons and Signs of Wind Found on Pluto
| first = Robert Roy
| last = Britt
| work = Space.com
| url = http://www.space.com/scienceastronomy/pluto_seasons_030709.html
| date = 2003
| accessdate = 26 March 2007
| archiveurl = http://web.archive.org/web/20110109025459/http://www.space.com/scienceastronomy/pluto_seasons_030709.html
| archivedate = 9 January 2009}}</ref>

<ref name = "BuieGrundyYoung_2006">{{cite journal
| first = Marc W.
| last = Buie
| first2 = William M.
| last2 = Grundy
| first3 = Eliot F.
| last3 = Young
| display-authors = 3
| first4 = Leslie A.
| last4 = Young
| first5 = S. Alan
| last5 = Stern
| title = Orbits and photometry of Pluto's satellites: Charon, S/2005 P1, and S/2005 P2
| journal=Astronomical Journal
| date = 2006
| volume = 132 | issue = 1 | page = 290
| bibcode = 2006AJ....132..290B | doi=10.1086/504422 | arxiv=astro-ph/0512491 }}</ref>

<ref name = "Archinal">{{cite doi
| 10.1007/s10569-010-9320-4
}}</ref>

<ref name = "Gugliotta2005">{{cite web
| first = Guy
| last = Gugliotta
| url = http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/10/31/AR2005103101426.html
| title = Possible New Moons for Pluto
| work = Washington Post
| date = 1 November 2005
| accessdate = 10 October 2006 }}</ref>

<ref name = "P4">{{cite web
| url = http://www.nasa.gov/mission_pages/hubble/science/pluto-moon.html
| title = NASA's Hubble Discovers Another Moon Around Pluto
| publisher = NASA
| date = 20 July 2011
| accessdate = 20 July 2011
}}</ref>

<ref name = "Sternetal 2006">{{cite journal
| first = S. Alan
| last = Stern
| first2 = Harold A., Jr.
| last2 = Weaver
| first3 = Andrew J.
| last3 = Steffl
| display-authors = 3
| first4 = Max J.
| last4 = Mutchler
| first5 = William J.
| last5 = Merline
| first6 = Marc W.
| last6 = Buie
| first7 = Eliot F.
| last7 = Young
| first8 = Leslie A.
| last8 = Young
| first9 = John R.
| last9 = Spencer
| title = Characteristics and Origin of the Quadruple System at Pluto
| journal = Nature
| volume = 439
| pages = 946–948
| date = 2006
| doi = 10.1038/nature04548
| pmid = 16495992
| issue = 7079
| arxiv = astro-ph/0512599
| bibcode = 2006Natur.439..946S
}}</ref>

<ref name = "RichardsonWalsh2005">{{cite journal
| title = Binary Minor Planets
| first1 = Derek C.
| last1 = Richardson
| first2 = Kevin J.
| last2 = Walsh
| doi = 10.1146/annurev.earth.32.101802.120208
| date = 2005
| journal=Annual Review of Earth and Planetary Sciences
| volume = 34
| issue = 1
| pages = 47–81
| bibcode = 2006AREPS..34...47R
}}</ref>

<ref name = "Sicardyetal2006nature">{{cite journal
| title = Charon's size and an upper limit on its atmosphere from a stellar occultation
| first = Bruno
| last = Sicardy
| doi = 10.1038/nature04351
| pmid = 16397493
| date = 2006
| volume = 439
| issue = 7072
| journal = Nature
| bibcode = 2006Natur.439...52S
| first2 = Aurélie
| last2 = Bellucci
| first3 = Éric
| last3 = Gendron
| display-authors = 3
| first4 = François
| last4 = Lacombe
| first5 = Sylvestre
| last5 = Lacour
| first6 = Jean
| last6 = Lecacheux
| first7 = Emmanuel
| last7 = Lellouch
| first8 = Stefan
| last8 = Renner
| first9 = Sylvain
| last9 = Pau
| first10 = Françoise
| last10 = Roques
| first11 = Thomas
| last11 = Widemann
| first12 = François
| last12 = Colas
| first13 = Frédéric
| last13 = Vachier
| first14 = Roberto
| last14 = Vieira-Martins
| first15 = Nancy
| last15 = Ageorges
| first16 = Olivier R.
| last16 = Hainaut
| first17 = Orsola
| last17 = De Marco
| first18 = Wolfgang
| last18 = Beisker
| first19 = Evi
| last19 = Hummel
| first20 = Carlos
| last20 = Feinstein
| first21 = Hugo
| last21 = Levato
| first22 = Alain
| last22 = Maury
| first23 = Éric
| last23 = Frappa
| first24 = Boris
| last24 = Gaillard
| first25 = Maylis
| last25 = Lavayssière
| first26 = Mario
| last26 = Di Sora
| first27 = Franco
| last27 = Mallia
| first28 = Gianluca
| last28 = Masi
| first29 = Raoul
| last29 = Behrend
| first30 = Fabien
| last30 = Carrier <!--
Olivier Mousis; Philippe Rousselot; Alvaro Alvarez-Candal; D. Lazzaro; C. Veiga; A. H. Andrei; M. Assafin; D. N. da Silva Neto; Cristóvão Jacques; E. Pimentel; D. Weaver; J.-F. Lecampion; F. Doncel; T. Momiyama; Gonzalo Tancredi
-->
| pages = 52–4
}}</ref>

<ref name = "Young1997">{{cite web
| title = The Once and Future Pluto
| first = Leslie A.
| last = Young
| work = Southwest Research Institute, Boulder, Colorado
| url = http://www.boulder.swri.edu/~layoung/projects/talks03/IfA-jan03v1.ppt
| date = 1997
| accessdate = 26 March 2007
}}</ref>

<ref name = "spaceflightnow2007 Ice machine">{{cite web
| title = Charon: An ice machine in the ultimate deep freeze
| work = Gemini Observatory News Release
| date = 2007
| url = http://www.spaceflightnow.com/news/n0707/17charon/
| accessdate = 18 July 2007
}}</ref>

<ref name = "pluto.jhuapl cousin">{{cite web
| title = Colossal Cousin to a Comet?
| publisher = Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory
| work = pluto.jhuapl.edu&nbsp;– NASA New Horizons mission site
| url = http://pluto.jhuapl.edu/science/everything_pluto/8_cousin.php
| accessdate = 15 February 2014
| archiveurl = http://web.archive.org/web/20141113225441/http://pluto.jhuapl.edu/science/everything_pluto/8_cousin.php
| archivedate = 13 November 2014
}}</ref>

<ref name = "Tyson1999">{{cite web
| first = Neil deGrasse
| last = Tyson
| authorlink = Neil deGrasse Tyson
| date = 1999
| title = Pluto Is Not a Planet
| work = The Planetary Society
| url = http://www.planetary.org/explore/topics/topten/tyson_pluto_is_not.html
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20110927042714/http://www.planetary.org/explore/topics/topten/tyson_pluto_is_not.html
| archivedate = 27 September 2011
| accessdate = 30 November 2011
}}</ref>

<ref name = "PlanetaryOrg Triton">{{cite web
| title = Neptune's Moon Triton
| work = The Planetary Society
| url = http://www.planetary.org/explore/topics/neptune/triton.html
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20111210143839/http://www.planetary.org/explore/topics/neptune/triton.html
| archivedate = 10 December 2011
| accessdate = 30 November 2011
}}</ref>

<ref name = "Jewitt2004">{{cite web
| title = The Plutinos
| first = David C.
| last = Jewitt
| authorlink = David C. Jewitt
| work = University of Hawaii
| url = http://www2.ess.ucla.edu/~jewitt/kb/plutino.html
| date = 2004
| accessdate = 26 March 2007
| archiveurl = http://web.archive.org/web/20070419234021/http://www.ifa.hawaii.edu/~jewitt/kb/plutino.html
| archivedate = 19 April 2007
}}</ref>

<ref name = "Hahn2005">{{cite web
| title = Neptune's Migration into a Stirred–Up Kuiper Belt: A Detailed Comparison of Simulations to Observations
| publisher = Saint Mary's University
| first = Joseph M.
| last = Hahn
| date = 2005
| url = http://gemelli.colorado.edu/~hahnjm/pubs/migrate.pdf
| accessdate = 5 March 2008
}}</ref>

<ref name = "Levison2007">{{cite journal
| first = Harold F.
| last = Levison
| first2 = Alessandro
| last2 = Morbidelli
| first3 = Christa
| last3 = Van Laerhoven
| display-authors = 3
| first4 = Rodney
| last4 = Gomes
| first5 = Kleomenis
| last5 = Tsiganis
| title = Origin of the Structure of the Kuiper Belt during a Dynamical Instability in the Orbits of Uranus and Neptune
| date = 2007
| bibcode = 2008Icar..196..258L
| doi = 10.1016/j.icarus.2007.11.035
| journal = Icarus
| volume = 196
| issue = 1
| page = 258
| arxiv = 0712.0553
}}</ref>

<ref name = "Malhotra1995">{{cite journal
| first = Renu
| last = Malhotra
| title = The Origin of Pluto's Orbit: Implications for the Solar System Beyond Neptune
| journal = Astronomical Journal
| date = 1995
| volume = 110
| page = 420
| doi = 10.1086/117532
| bibcode = 1995AJ....110..420M
| arxiv=astro-ph/9504036
}}</ref>

<ref name = "pluto.jhuapl First Pluto Sighting">{{cite web
| url = http://pluto.jhuapl.edu/news_center/news/112806.php
| title = New Horizons, Not Quite to Jupiter, Makes First Pluto Sighting
| publisher = Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory
| work = pluto.jhuapl.edu&nbsp;– NASA New Horizons mission site
| date = 28 November 2006
| accessdate = 29 November 2011
}}</ref>

<ref name = "Tyson2001">{{cite web
| first = Neil deGrasse
| last = Tyson
| authorlink = Neil deGrasse Tyson
| title = Astronomer Responds to Pluto-Not-a-Planet Claim
| date = 2 February 2001
| publisher = Space.com
| url = http://www.space.com/1925-astronomer-responds-pluto-planet-claim.html
| accessdate = 30 November 2011
}}</ref>

<ref name = "NASA-JPL press release 07-29-2005">{{cite web
| title = NASA-Funded Scientists Discover Tenth Planet
| work = NASA press releases
| url = http://www.nasa.gov/home/hqnews/2005/jul/HQ_05209_10th_Planet.html
| date = 29 July 2005
| accessdate = 22 February 2007
}}</ref>

<ref name = "what">{{cite journal
| title = What is a Planet?
| first = Steven
| last = Soter
| place = Department of Astrophysics, American Museum of Natural History
| url = http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=what-is-a-planet&page = 2
| date = 2007
| doi = 10.1086/508861
| journal = The Astronomical Journal
| volume = 132
| issue = 6
| page = 2513
| arxiv = astro-ph/0608359
| bibcode = 2006AJ....132.2513S
}}</ref>

<ref name = "IAU2006 GA26-5-6">{{cite news
| url = http://www.iau.org/static/resolutions/Resolution_GA26-5-6.pdf
| title = IAU 2006 General Assembly: Resolutions 5 and 6
| date = 24 August 2006
| publisher = IAU
}}</ref>

<ref name = "IAU0603">{{cite web
| date = 24 August 2006
| publisher = International Astronomical Union (News Release – IAU0603)
| title = IAU 2006 General Assembly: Result of the IAU Resolution votes
| url = http://www.iau.org/news/pressreleases/detail/iau0603/
| accessdate = 15 June 2008
}}</ref>

<ref name = "IAU0804">{{cite web
| date = 11 June 2008
| location = Paris
| title = Plutoid chosen as name for Solar System objects like Pluto
| publisher = [[International Astronomical Union]] (News Release – IAU0804)
| url = http://www.iau.org/news/pressreleases/detail/iau0804/
| accessdate = 1 December 2011
}}</ref>

<ref name = "IAUC 8747">{{cite journal
| first = Daniel W. E.
| last = Green
| title = (134340) Pluto, (136199) Eris, and (136199) Eris I (Dysnomia)
| journal = IAU Circular
| volume = 8747
| date = 13 September 2006
| url = http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/08700/08747.html#Item1
| accessdate = 1 December 2011
| archiveurl = http://web.archive.org/web/20070205035336/http://www.cfa.harvard.edu/iau/special/08747.pdf
| archivedate = 5 February 2007
}}</ref>

<ref name = "geoff2006c">{{cite news
| url = http://space.com/scienceastronomy/060824_planet_definition.html
| title = Pluto Demoted: No Longer a Planet in Highly Controversial Definition
| first = Robert Roy
| last = Britt
| publisher = Space.com
| date = 24 August 2006
| accessdate = 8 September 2006
}}</ref>

<ref name = "Ruibal-1999">{{cite news
| first = Sal
| last = Ruibal
| title = Astronomers question if Pluto is real planet
| work = [[USA Today]]
| date = 6 January 1999
}}</ref>

<ref name = "Britt-2006">{{cite news
| first = Robert Roy
| last = Britt
| url = http://www.space.com/scienceastronomy/061121_exoplanet_definition.html
| title = Why Planets Will Never Be Defined
| publisher = Space.com
| date = 21 November 2006
| accessdate = 1 December 2006
}}</ref>

<ref name = "geoff2006a">{{cite news
| url = http://msnbc.msn.com/id/14489259/
| title = Scientists decide Pluto's no longer a planet
| first = Robert Roy
| last = Britt
| date = 24 August 2006
| publisher = MSNBC
| accessdate = 8 September 2006
}}</ref>

<ref name = "newscientistspace">{{cite news
| url = http://www.newscientist.com/article/dn9846-new-planet-definition-sparks-furore.html
| title = New planet definition sparks furore
| date = 25 August 2006
| publisher = NewScientist.com
| first = David
| last = Shiga
| accessdate = 8 September 2006}}</ref>

<ref name = "Buie2006 IAU response">{{cite web
| first = Marc W.
| last = Buie
| date = September 2006
| title = My response to 2006 IAU Resolutions 5a and 6a
| publisher = Southwest Research Institute
| url = http://www.boulder.swri.edu/~buie/pluto/iauresponse.html
| accessdate = 1 December 2011
| archiveurl = http://web.archive.org/web/20070603104622/http://www.lowell.edu/users/buie/pluto/iauresponse.html
| archivedate = 3 June 2007
}}</ref>

<ref name = "Overbye2006">{{cite news
| first = Dennis
| last = Overbye
| date = 24 August 2006
| title = Pluto Is Demoted to 'Dwarf Planet'
| newspaper = The New York Times
| url = http://www.nytimes.com/2006/08/24/science/space/25pluto.html
| accessdate = 1 December 2011
}}</ref>

<ref name = "Minkel2008">{{cite journal
| date = 10 April 2008
| title = Is Rekindling the Pluto Planet Debate a Good Idea?
| journal = Scientific American
| first = J. R.
| last = Minkel
| url = http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=rekindling-the-pluto-planet-debate
| accessdate = 1 December 2011
}}</ref>

<ref name = "The Great Planet Debate">{{cite web
| title = The Great Planet Debate: Science as Process. A Scientific Conference and Educator Workshop
| publisher = Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory
| work = gpd.jhuapl.edu
| date = 27 June 2008
| url = http://gpd.jhuapl.edu/
| accessdate = 1 December 2011
}}</ref>

<ref name = "PSIedu press release 2008-09-19">"Scientists Debate Planet Definition and Agree to Disagree", Planetary Science Institute press release of 19 September 2008, [http://www.psi.edu/press/archive/20080919planetdebate/ PSI.edu]</ref>

<ref name = "Discover 2009-JANp76">"Plutoids Join the Solar Family", Discover Magazine, January 2009, p. 76</ref>

<ref name = "Science News, July 5, 2008 p. 7">Science News, 5 July 2008, p. 7</ref>

<ref name = "DeVore2006">{{cite news
| first = Edna
| last = DeVore
| date = 7 September 2006
| title = Planetary Politics: Protecting Pluto
| publisher = Space.com
| url = http://www.space.com/2855-planetary-politics-protecting-pluto.html
| accessdate = 1 December 2011
}}</ref>

<ref name = "Holden2007">{{cite journal
| first = Constance
| last = Holden
| date = 23 March 2007
| title = Rehabilitating Pluto
| journal = Science
| volume = 315
| issue = 5819
| page = 1643
| doi = 10.1126/science.315.5819.1643c
}}</ref>

<ref name = "Gutierrez2007">{{cite web
| first = Joni Marie
| last = Gutierrez
| date = 2007
| title = A joint memorial. Declaring Pluto a planet and declaring March 13, 2007, 'Pluto planet day' at the legislature
| publisher = Legislature of New Mexico
| url = http://www.nmlegis.gov/Sessions/07%20Regular/memorials/house/HJM054.html
| accessdate = 5 September 2009
}}</ref>

<ref name = "ILGA SR0046">{{cite web
| url = http://www.ilga.gov/legislation/BillStatus.asp?DocNum=46&GAID=10&DocTypeID=SR&LegId=40752&SessionID=76&GA=96
| title = Illinois General Assembly: Bill Status of SR0046, 96th General Assembly
| publisher = Illinois General Assembly
| work = ilga.gov
| accessdate = 16 March 2011
}}</ref>

<ref name = "Sapa-AP">{{cite news
| url = http://www.iol.co.za/index.php?set_id=1&click_id=31&art_id=qw1161415265563B221
| title = Pluto's still the same Pluto
| date = 21 October 2006
| newspaper = Independent Newspapers
| agency = Associated Press
| accessdate = 29 November 2011
| quote = Mickey Mouse has a cute dog.
}}</ref>

<ref name = "msnbc">{{cite news
| url = http://www.msnbc.msn.com/id/16529756
| title = 'Plutoed' chosen as '06 Word of the Year
| accessdate = 10 January 2007
| agency = Associated Press
| date = 8 January 2007
}}</ref>

<ref name = "horizons">{{cite web
| url = http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body = 1&body_group=mb&sstr=9
| title = HORIZONS Web-Interface for Pluto Barycenter (Major Body = 9)
| publisher = [[JPL Horizons On-Line Ephemeris System]]
| accessdate = 11 October 2012
}} Select "Ephemeris Type: Elements", "Target Body: Pluto Barycenter" and "Center: @Sun".</ref>

<ref name = Sheppard2011>{{cite journal
| first1 = Scott S.
| last1 = Sheppard
| authorlink1 = Scott S. Sheppard
| first2 = Chadwick A.
| last2 = Trujillo
| authorlink2 = Chad Trujillo
| first3 = Andrzej
| last3 = Udalski
| authorlink3 = Andrzej Udalski
| display-authors = 3
| first4 = Marcin
| last4 = Kubiak
| authorlink4 = Marcin Kubiak
| first5 = Grzegorz
| last5 = Pietrzynski
| first6 = Radoslaw
| last6 = Poleski
| first7 = Igor
| last7 = Soszynski
| first8 = Michal
| last8 = Szyma
| first9 = Krzysztof
| last9 = Ulaczyk
| title = A Southern Sky and Galactic Plane Survey for Bright Kuiper Belt Objects
| journal=Astronomical Journal
| volume = 142 | issue = 4 | date = 2011
| doi=10.1088/0004-6256/142/4/98
| arxiv=1107.5309
| bibcode = 2011AJ....142...98S}}</ref>

<ref name = Zalucha2011>{{cite journal
| first1 = Angela M.
| last1 = Zalucha
| first2 = Amanda A. S.
| last2 = Gulbis
| first3 = Xun
| last3 = Zhu
| display-authors = 3
| first4 = Darrell F.
| last4 = Strobel
| first5 = James L.
| last5 = Elliot
| authorlink5 = James L. Elliot
| title = An analysis of Pluto occultation light curves using an atmospheric radiative-conductive model
| journal=Icarus
| volume = 211 | issue = 1 | date = 2011
| doi=10.1016/j.icarus.2010.08.018
| bibcode = 2011Icar..211..804Z}}</ref>
}}


{{ระบบสุริยะ}}
{{ระบบสุริยะ}}

รุ่นแก้ไขเมื่อ 10:48, 1 สิงหาคม 2558

ดาวพลูโต  

ภาพถ่ายสีของดาวพลูโตจากยาน นิวฮอไรซันส์ เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2558
การค้นพบ
ค้นพบโดย:ไคลด์ ทอมบอ
ค้นพบเมื่อ:18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2473
ชนิดของดาวเคราะห์น้อย:ดาวเคราะห์แคระ
วัตถุพ้นดาวเนปจูน
พลูตอยด์
วัตถุในแถบไคเปอร์
พลูติโน
ลักษณะของวงโคจร[1][a]
ต้นยุคอ้างอิง J2000
ระยะจุดไกล
ดวงอาทิตย์ที่สุด:		7,375,927,931 กม.
(49.30503287 หน่วยดาราศาสตร์)
ระยะจุดใกล้
ดวงอาทิตย์ที่สุด:		4,436,824,613 กม.
(29.65834067 หน่วยดาราศาสตร์)
กึ่งแกนเอก:5,906,376,272 กม.
(39.48168677 หน่วยดาราศาสตร์)
เส้นรอบวง
ของวงโคจร:		36.530 เทระเมตร
(244.186 หน่วยดาราศาสตร์)
ความเยื้องศูนย์กลาง:0.24880766
คาบดาราคติ:90,613.3058 วัน
(248.09 ปีจูเลียน)
คาบซินอดิก:366.74 วัน[2]
อัตราเร็วเฉลี่ย
ในวงโคจร:		4.666 กม./วินาที[2]
อัตราเร็วสูงสุด
ในวงโคจร:		6.112 กม./วินาที
อัตราเร็วต่ำสุด
ในวงโคจร:		3.676 กม./วินาที
ความเอียง:17.14175°
(11.88° กับศูนย์สูตรดวงอาทิตย์)
ลองจิจูด
ของจุดโหนดขึ้น:		110.30347°
มุมของจุด
ใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด:		113.76329°
จำนวนดาวบริวาร:5
ลักษณะทางกายภาพ
เส้นผ่านศูนย์กลางเฉลี่ย:2,390 กม.
(0.180×โลก)
พื้นที่ผิว:1.765×107 กม.²
(0.035×โลก)
ปริมาตร:7.15×109 กม.³
(0.0066×โลก)
มวล:(1.305±0.007)×1022กก.
(0.002 18×โลก)[3]
ความหนาแน่นเฉลี่ย:1.87 กรัม/ซม.³
ความโน้มถ่วง
ที่ศูนย์สูตร:		0.620 เมตร/วินาที²
(0.063 จี) [b]
ความเร็วหลุดพ้น:1.212 กม./วินาที[c]
คาบการหมุน
รอบตัวเอง:		6.387 230 วัน
(6 วัน 9 ชั่วโมง 17 นาที 36 วินาที )
ความเร็วการหมุน
รอบตัวเอง:		47.18 กม./ชม.
ความเอียงของแกน:119.591°[3][d]
ไรต์แอสเซนชัน
ของขั้วเหนือ:		313.02°
(20 ชม. 52 นาที 5 วินาที)[4]
เดคลิเนชัน
ของขั้วเหนือ:		−6.163°[4]
อัตราส่วนสะท้อน:0.30
อุณหภูมิพื้นผิว:
   เคลวิน
ต่ำสุดเฉลี่ยสูงสุด
33 K44 K (–229°C )55 K
ขนาดเชิงมุม:0.065″ ถึง 0.115″[2][e]
ลักษณะของบรรยากาศ
ความดันบรรยากาศ
ที่พื้นผิว:		0.30 กิโลปาสกาล (สูงสุดในฤดูร้อน)
องค์ประกอบ:ไนโตรเจน, มีเทน
คาร์บอน และ คาร์บอนมอนอกไซด์[5]

ดาวพลูโต (อังกฤษ: Pluto; ดัชนีดาวเคราะห์น้อย: 134340 พลูโต) เป็นดาวเคราะห์แคระที่มีใหญ่ที่สุดรองจากอีริส ซึ่งเป็นวัตถุในแถบหินกระจาย ดาวพลูโตอาจจะเป็น[6]วัตถุที่ใหญ่ที่สุดในแถบไคเปอร์[f] และอาจจะเป็นวัตถุพ้นดาวเนปจูนที่มีปริมาตรมากที่สุด มันเป็นวัตถุที่ใหญ่ที่สุดอันดับที่ 10 ในระบบสุริยะที่โคจรรอบดวงอาทิตย์ ดาวพลูโตมีลักษณะเหมือนกับวัตถุอื่น ๆ ในบริเวณเดียวกัน กล่าวคือ ประกอบไปด้วยหินและน้ำแข็งเป็นส่วนใหญ่[7] และมีมวลประมาณ 1 ใน 6 ของดวงจันทร์ และมีปริมาตร 1 ใน 3 ของมันด้วย วงโคจรของดาวพลูโตมีความเยื้องศูนย์กลางมาก อยู่ที่ 30 ถึง 49 หน่วยดาราศาสตร์ (4.4 – 7.4 พันล้านกิโลเมตร) จากดวงอาทิตย์ หมายความว่าเมื่อดาวพลูโตอยู่ในตำแหน่งที่ใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุด มันจะอยู่ใกล้กว่าวงโคจรของดาวเนปจูนเสียอีก แต่เนื่องด้วยการสั่นพ้องของวงโคจร ซึ่งป้องกันไม่ให้ดาวเนปจูนและดาวพลูโตปะทะกัน ในปี พ.ศ. 2557 ดาวพลูโตมีระยะห่างจากดวงอาทิตย์ประมาณ 32.6 หน่วยดาราศาสตร์ แสงจากดวงอาทิตย์ใช้เวลาประมาณ 5.5 ชั่วโมง ถึงจะไปถึงดาวพลูโตที่ระยะทางเฉลี่ย (39.4 หน่วยดาราศาสตร์)[8]

ดาวพลูโตถูกค้นพบในปี พ.ศ. 2473 โดยไคลด์ ทอมบอ และถูกจัดให้เป็นดาวเคราะห์ดวงที่ 9 ที่โคจรรอบดวงอาทิตย์ สถานะการเป็นดาวเคราะห์ของมันเริ่มเป็นที่สงสัยเมื่อมีการค้นพบ 1992 QB1 วัตถุแถบไคเปอร์ชิ้นแรกที่ถูกยืนยัน และมีวัตถุประเภทเดียวกันจำนวนมากซึ่งถูกค้นพบในภายหลัง[9] ความรู้ที่ว่าดาวพลูโตเป็นดาวเคราะห์หินขนาดใหญ่ที่เป็นน้ำแข็งเริ่มถูกคัดค้านจากนักดาราศาสตร์หลายคนที่เรียกร้องให้มีการจัดสถานะของดาวพลูโตใหม่ ในปี พ.ศ. 2548 มีการค้นพบอีริส วัตถุในแถบหินกระจาย ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าดาวพลูโต 27% ซึ่งทำให้สหพันธ์ดาราศาสตร์สากล (IAU) จัดการประชุมซึ่งเกี่ยวกับการตั้ง "นิยาม" ของดาวเคราะห์ขึ้นมาครั้งแรก ในปีเดียวกัน หลังสิ้นสุดการประชุม ดาวพลูโตถูกลดสถานะให้เป็นกลุ่ม "ดาวเคราะห์แคระ"[10] แต่ยังมีนักดาราศาสตร์บางคนที่ยังคงจัดให้ดาวพลูโตเป็นดาวเคราะห์[11][12][13]

ดาวพลูโตมีดาวบริวารที่ทราบแล้ว 5 ดวง ได้แก่ แครอน (มีขนาดใหญ่ที่สุด โดยมีเส้นผ่านศูนย์กลางเป็นครึ่งหนึ่งของดาวพลูโต) สติกซ์ นิกซ์ เคอร์เบอรอส และไฮดรา[14] บางครั้งดาวพลูโตและแครอนถูกจัดเป็นระบบดาวคู่ เนื่องจากจุดศูนย์กลางมวลของวงโคจรไม่ได้อยู่ในดาวดวงใดดวงหนึ่งเฉพาะ[15] ไอเอยูยังไม่มีการให้คำนิยามของระบบดาวเคราะห์แคระคู่อย่างเป็นทางการ และแครอนกลายเป็นดาวบริวารของดาวพลูโตอย่างเป็นทางการแล้ว[16]

ในวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 ยานอวกาศนิวฮอไรซันส์กลายเป็นยานอวกาศลำแรกที่บินผ่านดาวพลูโตสำเร็จครั้งแรก[17][18] ระหว่างเส้นทางนิวฮอไรซันส์ก็ได้เก็บข้อมูลต่าง ๆ เกี่ยวกับดาวพลูโตและดาวบริวารของมันไปด้วย[19]

ประวัติ

การค้นพบ

ในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1840 อูร์แบ็ง เลอ แวรีเย ได้ใช้กลศาสตร์แบบฉบับเพื่อทำนายตำแหน่งของดาวเนปจูน ซึ่งในขณะนั้นยังไม่ถูกค้นพบ หลังจากที่พบว่าดาวยูเรนัสมีวงโคจรที่ไม่ตรงกับการคำนวณ[20] การสำรวจดาวเนปจูนในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ได้นำพาให้นักดาราศาสตร์คาดเดากันว่าเหตุที่วงโคจรของดาวยูเรนัสคลาดเคลื่อนเนื่องด้วยแรงดึงดูดของดาวเคราะห์อีกดวงหนึ่งซึ่งถัดจากดาวเนปจูนออกไป

ในปี พ.ศ. 2449 เปอร์ซิวัล โลเวลล์ เศรษฐีนครบอสตัน ผู้ซึ่งก่อตั้งหอดูดาวโลเวลล์ ในแฟลกสแตฟฟ์ รัฐแอริโซนา ในปี พ.ศ. 2437 ได้เริ่มภารกิจการค้นหาดาวเคราะห์ดวงที่เก้า เขาได้ให้ชื่อไว้ว่า "ดาวเคราะห์ X"[21] ในปี พ.ศ. 2452 โลเวลล์และวิลเลียม เอช. พิกเกอร์ริง ได้เสนอพิกัดดารศาสตร์ที่เป็นไปได้ของดาวเคราะห์นี้[22] โลเวลล์และทางหอดูดาวของเขายังคงดำเนินการค้นหาต่อไป จนกระทั่งโลเวลล์เสียชีวิตในปี พ.ศ. 2459 แต่ก็ไม่ได้ทำให้การค้นหาหยุดชะงักลง ก่อนที่โลเวลล์เสียชีวิต คณะสำรวจของเขาก็ได้ถ่ายภาพเบลอของดาวพลูโตสองภาพ ภาพแรกถ่ายเมื่อวันที่ 19 มีนาคม และอีกภาพถ่ายเมื่อวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2458 แต่พวกเขาก็ไม่ได้ยอมรับในสิ่งที่พวกเขาพบ[22][23] นอกจากนั้นยังมีการสำรวจ 14 ครั้งก่อนการค้นพบ โดยครั้งเก่าแก่ที่สุดมีขึ้นที่หอดูดาวเยอร์เกส เมื่อวันที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2452[24]

สองภาพนี้แสดงถึงพื้นที่เดียวกันบนท้องฟ้ากลางคืน ซึ่งเต็มไปด้วยดวงดาว จุดๆหนึ่งในภาพนี้ที่แสดงโดยลูกศร เปลี่ยนตำแหน่ง
ภาพถ่ายของดาวพลูโต

เนื่องจากการต่อสู้ทางกฎหมายของคอนสแตนซ์ โลเวลล์ ภรรยาหม่ายของเพอร์ซิวัล ผู้ที่พยายามนำส่วนได้กว่าหนึ่งล้านดอลลาร์ของหอดูดาวไปใช้เพื่อประโยชน์ส่วนตัว ทำให้การค้นหาดาวเคราะห์ X หยุดชะงัก จนกระทั่ง พ.ศ. 2472[25] เมื่อ เวสโต เมลวิน สลิเฟอร์ ได้ยื่นภารกิจการค้นหาดาวเคราะห์ X ให้กับ ไคลด์ ทอมบอ ซึ่งในขณะนั้นอายุได้ 23 ปี ผู้ที่ซึ่งมาถึงหอดูดาวโลเวลล์ หลังจากที่สลิเฟอร์สนใจในในตัวอย่างของภาพวาดทางดาราศาสตร์ของเขา[25]

หน้าที่ของทอมบอคือการถ่ายภาพท้องฟ้ายามกลางคืนเป็นจำนวนหลายสิบภาพ แล้ววิเคราะห์แต่ละภาพว่ามีวัตถุใดในภาพเหล่านั้นที่เปลี่ยนตำแหน่ง โดยใช้ตัวเปรียบเทียบ เขาได้สลับภาพ 14 ภาพไปมา เพื่อสร้างการเคลื่อนที่เสมือนของวัตถุใดๆที่เปลี่ยนตำแหน่งหรือปรากฏขึ้นระหว่างภาพถ่าย ในวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2473 ซึ่งการสำรวจล่วงเลยไปเกือบปีแล้ว ทอมบอค้นพบวัตถุชื้นหนึ่งที่เปลี่ยนตำแหน่งจากภาพถ่ายของวันที่ 23 และ 29 มกราคมของปีนั้น และได้ภาพคุณภาพต่ำที่ถ่ายเมื่อวันที่ 21 มกราคม เป็นตัวช่วยยืนยันการเคลื่อนที่นี้[26] หลังจากที่ทางหอดูดาวได้ตรวจสอบภาพถ่ายว่าถูกต้องแล้ว ข่าวของการค้นพบดาวเคราะห์ดวงใหม่ก็ถูกประกาศออกไปทางโทรเลขของหอดูดาวฮาร์วาร์ดคอลเลจ ในวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2473[22]

ชื่อ

การค้นพบนี้เป็นประเด็นใหญ่ไปทั่วโลก หอดูดาวโลเวลล์ ได้รับสิทธิในการตั้งชื่อวัตถุใหม่นี้ โดยได้รับชื่อที่ถูกเสนอมากกว่า 1,000 ชื่อจากทั่วทุกมุมโลก เรียงจากแอตลาสถึงไซมัล[27] ทอมบอกระตุ้นให้สลิเฟอร์เร่งการตั้งชือวัตถุใหม่นี้ก่อนที่จะมีคนอื่นตั้งชื่อให้ คอนสแตนซ์ โลเวลล์ได้เสนอชื่อ ซุส แล้วเปอร์ซิวัล และสุดท้ายคอนสแตนซ์ แต่ชื่อเหล่านี้ก็ตกไป[28]

ชื่อของพลูโต ตั้งตามชื่อของเทพเจ้าแห่งยมโลก ถูกเสนอโดยเวเนเทีย เบอร์นี (พ.ศ. 2461 – พ.ศ. 2552) นักเรียนหญิงวัย 11 ปีในอ็อกซฟอร์ด ประเทศอังกฤษ โดยเธอกำลังสนใจในเทพปกรณัมแบบฉบับ[29] เธอเสนอชื่อนี้ระหว่างการสนทนากับฟัลคอนเนอร์ มาดาน ตาของเธอ อดีตบรรรณารักษ์ห้องสุมดโบดเลียนของมหาวิทยาลัยอ็อกซฟอร์ด และมาดานก็เสนอชื่อนี้ไปยังเฮอร์เบิร์ต ฮอลล์ เทอร์เนอร์ ศาสตราจารย์ดาราศาสตร์ และเขาก็นำไปบอกกับเพื่อนร่วมงานในสหรัฐอเมริกา[29]

วัตถุนี้ถูกตั้งชื่ออย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2473[30][31] โดยการออกเสียงของสมาชิกในหอดูดาวโลเวลล์ที่คัดเลือกชื่อจนเหลือเพียงสามชื่อ ได้แก่ มิเนอร์วา (ซึ่งได้นำไปตั้งชื่อเป็นดาวเคราะห์น้อยแล้ว) โครนัส (ซึ่งไม่ได้รับความนิยมเนื่องจากถูกเสนอโดยนักดาราศาสตร์ไร้ชื่อเสียง ทอมัส เจฟเฟอร์สัน แจคสัน ลี) และพลูโต โดยสมาชิกทุกคนได้ลงคะแนนให้ชื่อพลูโตทั้งหมด[32] ชื่อได้ถูกประกาศในวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2473 และจากการประกาศนี้มาดานได้มอบเงินจำนวน 5 ปอนด์ (เท่ากับ 300 ปอนด์ หรือ 450 ดอลลาร์สหรัฐ ใน พ.ศ. 2558) เป็นรางวัล[29]

ชื่ออีกชื่อหนึ่งของดาวพลูโตได้รับแรงบันดาลใจจากข้อเท็จจริงที่ว่า สองอักษรแรกของชื่อ พลูโต เป็นตัวย่อของเปอร์ซิวัล โลเวลล์ ทำให้สัญลักษณ์ทางดาราศาสตร์ของดาวพลูโต (♇, Unicode U+2647, ♇) ถูกสร้างขึ้นจากการประกอบกันของตัวอักษร P และ L[33] สัญลักษณ์ทางโหราศาสตร์ของดาวพลูโตคล้ายกับของดาวเนปจูน () แต่แค่มีวงกลมแทนที่ง่ามแหลมกลางของสามง่าม ()

ภายหลังชื่อนี้ได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง ในปี พ.ศ. 2473 วอลต์ ดิสนีย์ได้รับแรงบันดาลใจโดยเขาได้เสนอเพื่อนสุนัขของมิกกิเมาส์ ว่า พลูโต ถึงแม้ว่า เบน ชาร์ปสทีน ผู้ทำภาพเคลื่อนไหวของดิสนีย์ ไม่สามารถชี้ชัดได้ว่าทำไมชื่อนี้จึงถูกตั้งให้[34] ใน พ.ศ. 2484 เกลนน์ ที. ซีบอร์ก ตั้งชื่อธาตุที่ค้นพบใหม่ว่า ธาตุพลูโทเนียม ซึ่งตั้งชื่อตาม ดาวพลูโต ซึ่งเป็นการตั้งชื่อธาตุอย่างต่อเนื่องกับดาวเคราะห์ที่ค้นพบใหม่ล่าสุด ได้แก่ ยูเรเนียม ซึ่งตั้งชื่อตามดาวยูเรนัส เนปทูเนียม ซึ่งตั้งชื่อตามดาวเนปจูน[35]

หลายภาษาใช้ชื่อพลูโตในรูปแบบที่ต่างกันออกไป[g] ในญี่ปุ่น โฮอิ โนะจิริเสนอว่าคำแปลว่า เมะอิโอเซอิ (冥王星 แปลว่า ดาวแห่งเทพเจ้ายมโลก) และคำแปลนี้ยังถูกใช้ในภาษาจีน เกาหลี และเวียดนาม[36][37][38] ภาษาอินเดียบางภาษายังคงใช้คำว่า พลูโต เป็นชื่อดาวเหมือนเดิม แต่อื่นๆ เช่น ภาษาฮินดี ใช้คำว่า ยามา เทพเจ้าแห่งความตายในเทพปกรณัมพุทธและฮินดู เช่นเดียวกับเวียดนาม[37] ภาษาโปลินีเซีย ยังเชื่อมชื่อดาวกับชื่อของเทพเจ้ายมโลก เช่นในภาษาเมารี ไวโร[37]

การพิสูจน์ดาวเคราะห์ X

ตอนที่พบดาวพลูโตครั้งแรก ความพร่ามัวและความไม่เชื่อมต่อของภาพถ่ายที่ได้ ทำให้เกิดความไม่แน่ชัดว่าจะเป็นดาวเคราะห์ X ของโลเวลล์[21] การประมาณค่ามวลของดาวพลูโตมีค่าน้อยลงเรื่อยๆในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 20[39]

การประมาณค่ามวลดาวพลูโต
ปี มวล ประมาณค่าโดย
พ.ศ. 2458 7 เท่าของโลก โลเวลล์ (การทำนายสำหรับดาวเคราะห์ X)[21]
พ.ศ. 2474 เท่ากับโลก นิโคลสัน & มายอลล์[40][41][42]
พ.ศ. 2491 0.1 (1/10) เท่าของโลก ไคเปอร์[43]
พ.ศ. 2519 0.01 (1/100) เท่าของโลก ครุกชังค์, ฟลิชเชอร์, & มอร์ริสัน[44]
พ.ศ. 2521 0.0015 (1/650) เท่าของโลก คริสตี & แฮร์ริงตัน[45]
พ.ศ. 2549 0.00218 (1/459) เท่าของโลก บูอี et al.[3]

นักดาราศาสตร์คำนวณมวลของดาวพลูโตในขั้นต้น โดยประมาณจากผลกระทบของดาวยูเรนัสและดาวเนปจูน ในปี พ.ศ. 2474 มวลดาวพลูโตถูกคำนวณออกมาว่ามีค่าใกล้เคียงกับมวลโลก การคำนวณในปี พ.ศ. 2491 ได้ลดค่ามวลของดาวพลูโตลงไปอยู่ที่ใกล้เคียงกับมวลของดาวอังคาร[41][43] ในปี พ.ศ. 2519 เดล ครูกชังค์ คาร์ล ฟลิชเชอร์ และเดวิด มอร์ริสันของมหาวิทยาลัยฮาวายคำนวณค่าความสะท้อนแสงของดาวพลูโตเป็นครั้งแรก และพบว่าค่าที่ได้ไปตรงกับค่าของน้ำแข็งมีเทน หมายความว่าดาวพลูโตจะต้องสว่างเป็นพิเศษสำหรับขนาดของมัน ดังนั้นดาวพลูโตจึงควรมีมวลน้อยกว่า 1% ของโลก[44] (ความสะท้อนแสงของดาวพลูโตอยู่ที่ 1.3–2.0 เท่าของโลก[2])

ในปี พ.ศ. 2521 การค้นพบ แครอน ดาวบริวารของดาวพลูโต ได้กลายเป็นตัวช่วยในการคำนวณหาค่ามวลดาวพลูโต โดยได้ผลออกมาว่ามวลของดาวพลูโตมีค่าเท่ากับ 0.2% ของมวลโลก ซึ่งมีค่าน้อยเกินกว่าที่จะส่งผลกระทบต่อวงโคจรของดาวยูเรนัส ทำให้การค้นหาดาวเคราะห์ X ยังคงมีต่อไป นำโดยรอเบิร์ต ซุสตัน แฮร์ริงตัน[46] แต่ก็ผิดพลาดไป ในปี พ.ศ. 2535 ไมลส์ สแตนดิช ใช้ข้อมูลของดาวเนปจูนที่ได้จากยานวอยเอจเจอร์ 2 ในปี พ.ศ. 2532 ซึ่งให้ค่ามวลของดาวเนปจูนน้อยลงไปกว่าค่าเดิม 0.5% ซึ่งเทียบได้กับมวลของดาวอังคาร ทำให้ต้องมีการคำนวณผลกระทบความโน้มถ่วงของวงโคจรดาวยูเรนัสใหม่ ด้วยค่าใหม่ที่ได้ ทำให้พวกเขาไม่จำเป็นที่จะต้องค้นหาดาวเคราะห์ X อีกต่อไป ทุกวันนี้ นักวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่เชื่อกันว่าดาวเคราะห์ X ที่โลเวลล์ได้กล่าวไว้นั้นไม่มีอยู่จริง[47] โลเวลล์ได้ทำนายวงโคจรและตำแหน่งของดาวเคราะห์ X ในปี พ.ศ. 2458 ว่าวงโคจรและตำแหน่งของดาวเคราะห์ X จะอยู่ใกล้กับวงโคจรจริงของดาวพลูโตในเวลานั้นมาก เออร์เนสต์ ดับเบิลยู. บราวน์ ได้สรุปเกี่ยวกับการค้นพบดาวพลูโตว่าเป็นเหตุบังเอิญ[48] แต่การสำรวจก็ยังคงมีต่อไป[49]

การจัดประเภท

โลกดิสโนเมียดิสโนเมียอีริสอีริสแครอนแครอนนิกซ์นิกซ์เคอร์เบอรอสเคอร์เบอรอสสติกซ์สติกซ์ไฮดราดาวพลูโตดาวพลูโตมาคีมาคีมาคีมาคีนามากานามากาฮีอีอากาฮีอีอากาเฮาเมอาเฮาเมอาเซดนาเซดนา2007 OR102007 OR10เวย์วอตเวย์วอตควาอัวร์ควาอัวร์แวนธ์แวนธ์ออร์คัสออร์คัสไฟล์:EightTNOs-th.png
ภาพการเปรียบเทียบ ดาวพลูโต, อีริส, มาคีมาคี, เฮาเมอา, เซดนา, 2007 OR10, ควาอัวร์, ออร์คัส, และ โลก.
(
กล่องนี้:
)

นับตั้งแต่ พ.ศ. 2535 เป็นต้นมา วัตถุหลายชิ้นต่างถูกค้นพบว่าโคจรอยู่ในบริเวณเดียวกับดาวพลูโต แสดงให้เห็นว่าดาวพลูโตเป็นสมาชิกหนึ่งของบริเวณที่เรียกว่าแถบไคเปอร์ ทำให้สถานะการเป็นดาวเคราะห์ของมันเป็นข้อถกเถียง ด้วยคำถามที่ว่าดาวพลูโตควรจะถูกจัดรวมหรือแยกออกจากวัตถุแวดล้อมนั้น ตามพิพิธภัณฑ์หรือท้องฟ้าจำลองมักจะสร้างความขัดแย้งโดยนำดาวพลูโตออกจากการเป้นดาวเคราะห์ของระบบสุริยะ ท้องฟ้าจำลองเฮย์เดนที่กลับมาเปิดใหม่หลังการปรับปรุงในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2543 ก็มีดาวเคราะห์เพียงแปดดวงในแบบจำลองระบบสุริยะ ทำให้กลายเป็นประเด็นใหญ่ไปเกือบปีหลังจากนั้น[50]

มีวัตถุจำนวนมากที่มีขนาดใกล้เคียงกับดาวพลูโตซึ่งถูกค้นพบในบริเวณเดียวกัน เป็นเหตุให้มีการถกเถียงว่าดาวพลูโตควรจะถูกจัดให้เป็นหนึ่งในวัตถุแถบไคเปอร์ เหมือนกับซีรีส พัลลัส จูโน และเวสตาที่สูญเสียสถานะการเป็นดาวเคราะห์ไปหลังจากที่ค้นพบดาวเคราะห์น้อยเป็นจำนวนมากในแถบเดียวกัน ในวันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2548 มีการค้นพบ อีริส วัตถุพ้นดาวเนปจูนชิ้นใหม่ ซึ่งถูกประมาณกันว่าจะมีขนาดใหญ่กว่าดาวพลูโต ทำให้มันกลายเป็นวัตถุที่ใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะที่ถูกค้นพบหลังปี พ.ศ. 2389 แต่เดิมตำแหน่งนี้เป็นของ ไทรทัน ตัวผู้ค้นพบอีริสเองก็เรียกมันว่าเป็นดาวเคราะห์ดวงที่สิบ ถึงแม้ว่าในเวลานั้นจะยังไม่มีมติอย่างเป็นทางการที่จะเรียกมันว่าดาวเคราะห์[51] คนอื่นๆในวงการดาราศาสตร์ได้ค้นพบข้อโต้แย้งที่หนักแน่นพอที่จะนำไปสู่การจัดประเภทของดาวพลูโตให้เป็นดาวเคราะห์แคระ[52]

การจัดประเภทของไอเอยู

วงโคจรและการหมุน

ความสัมพันธ์กับดาวเนปจูน

ปัจจัยอื่นๆ

การหมุน

ดาวบริวารเสมือน

ธรณีวิทยา

ดาวพลูโตโดยผ่านการเน้นสีซึ่งแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างบนผิวดาว
โครงสร้างภายในของดาวพลูโตที่ถูกทำนายไว้ก่อนการไปถึงของนิวฮอไรซันส์[53]
  • 1. ไนโตรเจนแข็ง[54]
  • 2. น้ำแข็ง
  • 3. หิน

เนื่องจากดาวพลูโตอย่ห่างจากโลกมาก การศึกษาแบบเจาะลึกจากโลกยังเป็นไปได้ยาก ในวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 ยานนิวฮอไรซันส์ของนาซาสำเร็จการบินผ่านระบบดาวพลูโต ซึ่งช่วยให้ทราบถึงข้อมูลเกี่ยวกับลักษณะภูมิประเทศของดาวพลูโตมากขึ้น[55]

พื้นผิว

ผิวดาวพลูโตประกอบไปด้วยไนโตรเจนแข็งถึง 98% และน้ำแข็งมีเทนกับคาร์บอนมอนอกไซด์อีกจำนวนเล็กน้อย[54] หน้าของดาวพลูโตที่หันเข้ามาแครอนประกอบไปด้วยน้ำแข็งมีเทนเป็นส่วนใหญ่ ต่างกับอีกด้านหนึ่งของดาวพลูโตซึ่งประกอบไปด้วยไนโตรเจนแข็งและคาร์บอนมอนอกไซด์เป็นส่วนใหญ่[56] ผิวของดาวพลูโตค่อนข้างที่จะแปลกประหลาด ด้วยความแตกต่างอย่างมากของสีและความสว่างของพื้นผิว[57] ดาวพลูโตเป็นหนึ่งในดาวที่มีพื้นผิวตัดกันอย่างชัดเจน เช่นเดียวกับ ไอแอพิตัส ดาวบริวารของดาวเสาร์[58] สีของพื้นผิวเปลี่ยนจากสีดำถ่านไปยังสีส้มเข้มและสีขาว สีของดาวพลูโตคล้ายกับสีของไอโอ เนื่องจากมีเฉดสีเดียวกัน คือ สีส้ม[59] ลักษณะภูมิลักษณ์บนดาวพลูโตที่สำคัญ เช่น ทอมบอเรจีโอ (Tombaugh Regio) หรือ "หัวใจ" (อาณาเขตสว่างขนาดใหญ่ในด้านตรงข้ามกับแครอน) คูลฮูเรจีโอ (Cthulhu Regio) หรือ "วาฬ" (อาณาเขตสีเข้มขนาดใหญ่ที่คลอบคลุมเกือบซีกของดาวพลูโต) และบราสนัคเคิล (แถบสีเข้มบริเวณเส้นศูนย์สูตรของดาวพลูโต)

โครงสร้างภายใน

ดาวพลูโตมีความหนาแน่นอยู่ที่ 1.87±0.06 กรัม/ลูกบาศก์เซนติเมตร เนื่องจากการสลายตัวของธาตุกัมมันตรังสีได้ก่อให้เกิดความร้อนที่จะทำให้น้ำแข็งบนดาวละลาย และแยกชั้นกับหินอย่างชัดเจน นักวิทยาศาสตร์คาดว่าโครงสร้างภายในของดาวพลูโตมีความแตกต่างออกไป โดยแก่นของดาวจะประกอบไปด้วยหิน ล้อมรอบด้วยเนื้อโลกที่เป็นน้ำแข็งมีเทน เส้นผ่านศูนย์กลางของแก่นดาวถูกประมาณไว้อยู่ที่ 1,700 กิโลเมตร หรือ 70% ของเส้นผ่านศูนย์กลางดาวพลูโต แก่นดาวถูกคาดว่ายังคงจะมีความร้อนอยู่ ทำให้เกิดมหาสมุทรขนาดเล็กที่เกิดจากการละลายของน้ำแข็ง ในบริเวณ 100-180 กิโลเมตรระหว่างแก่นและเนื้อดาว[53][60]

มวลและขนาด

ชั้นบรรยากาศ

ดาวบริวาร

ต้นกำเนิด

การสำรวจ

ภาพ

เปลี่ยนสถานะเป็นดาวเคราะห์แคระ

ไฟล์:Pluto vote.jpg
การโหวตสถานภาพของพลูโตในที่ประชุมสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล

เมื่อวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2549 ที่ประชุมสหพันธ์ดาราศาสตร์สากลที่กรุงปราก สาธารณรัฐเช็ก ซึ่งประกอบด้วยนักดาราศาสตร์กว่า 2,500 คนจาก 75 ประเทศทั่วโลก ได้มีมติกำหนดนิยามใหม่ของดาวเคราะห์คือวัตถุทรงกลมที่โคจรรอบดวงอาทิตย์ และอยู่ห่างจากดาวรอบข้างในวงโคจรของตัวเอง

ส่งผลให้ดาวพลูโตถูกปลดออกจากการเป็นดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ คงเหลือดาวเคราะห์เพียง 8 ดวง เนื่องจากดาวพลูโตไม่สามารถควบคุมแรงดึงดูดและวงโคจรของสิ่งต่างๆ ที่อยู่นอกระบบสุริยะ และให้ถือว่าดาวพลูโตเป็นดาวเคราะห์แคระ และวัตถุในระบบสุริยะ (นอกจากดวงอาทิตย์) ได้ถูกจัดใหม่เป็น 3 ประเภท คือ ดาวเคราะห์ ดาวเคราะห์แคระ และวัตถุขนาดเล็กในระบบสุริยะ

การประชุมเพื่อถกเถียงเรื่องสถานภาพของดาวพลูโตใช้เวลากว่า 1 สัปดาห์

ผลที่ได้จากการลงมติ ทำให้ดาวพลูโตหลุดออกจากดาวเคราะห์ในระบบสุริยะดวงที่ 9 หลังจากอยู่ในระบบสุริยะมานานถึง 76 ปี รวมไปถึง อีริส ดวงที่ 10 ที่นาซ่าเป็นผู้ค้นพบ กลายเป็นดาวเคราะห์แคระ

นักดาราศาสตร์หลายคนมีความเห็นคัดค้านในเรื่องนี้ แต่ก็จำเป็นต้องยอมรับกับการที่มนุษย์ได้มีความรู้ในระบบสุริยะมากขึ้น ได้เห็นหลายสิ่งเพิ่มขึ้นจากอดีต

ดาวพลูโตอยู่ห่างไกลจากดวงอาทิตย์มากและได้รับแสงน้อย จึงมีอุณหภูมิต่ำมาก นักดาราศาสตร์จะได้ศึกษาดาวพลูโตและวัตถุในแถบไคเปอร์อย่างละเอียดในปี พ.ศ. 2558 เมื่อยานนิวฮอไรซันส์ของนาซา ซึ่งถูกปล่อยเมื่อวันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2549 เดินทางไปถึงวงโคจรของดาวพลูโตในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2558 ซึ่งยานจำเป็นต้องไปให้ทันเวลา เพื่อให้ทันต่อการศึกษาวิจัยดาวพลูโต เพราะหากเมื่อดาวพลูโตมีวงโคจรห่างไกลจากดวงอาทิตย์ ดาวพลูโตจะเข้าสู่ฤดูหนาวยาวนานถึง 62 ปี และจะทำให้บรรยากาศกลายเป็นน้ำแข็งและร่วงลงสู่ผิวดาว ทำให้ไม่สามารถวิจัยบรรยากาศของดาวที่แท้จริงได้ และจะทำให้เสียองค์ประกอบทางด้านเคมีที่สำคัญในการวิจัย รวมถึงอุณหภูมิ ลม และโครงสร้างบรรยากาศของดาวไปด้วย

การจำแนกดาวพลูโตเป็นวัตถุกลุ่มพลูตอยด์

วันที่ 11 มิถุนายน 2551 ที่ประชุมกรรมการบริหารสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล ณ กรุงออสโล ประเทศนอร์เวย์ ได้กำหนดให้ดาวพลูโตเป็นวัตถุต้นแบบของกลุ่มวัตถุที่เรียกว่า "พลูตอยด์ (plutoid)" โดยถือได้ว่าเป็นกลุ่มย่อยของดาวเคราะห์แคระ ใช้เรียกดาวเคราะห์แคระที่อยู่ไกลกว่าวงโคจรของดาวเนปจูน[61]

แหล่งข้อมูลอื่น

ข่าว

เชิงอรรถ

  1. ↑ Orbital elements refer to the barycenter of the Pluto system, and are the instantaneous osculating values at the precise J2000 epoch. Barycenter quantities are given because, in contrast to the planetary center, they do not experience appreciable changes on a day-to-day basis from the motion of the moons. The orbital period of Pluto is listed as 248 years because most references use the more stable barycenter of the Solar System (Sun+Jupiter) to list the orbital period of the Pluto-Charon system. A J2000 heliocentric solution would give a value of 246 years.
  2. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Surface gravity
  3. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Escape velocity
  4. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Axial tilt
  5. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Angular size
  6. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ TNOs
  7. ↑ The equivalence is less close in languages whose phonology differs widely from Greek's, such as Somali Buluuto and Navajo Tłóotoo.

อ้างอิง

  1. ↑ = 1&body_group=mb&sstr=9 "HORIZONS Web-Interface for Pluto Barycenter (Major Body = 9)". JPL Horizons On-Line Ephemeris System. สืบค้นเมื่อ 11 October 2012. {{cite web}}: ตรวจสอบค่า |url= (help) Select "Ephemeris Type: Elements", "Target Body: Pluto Barycenter" and "Center: @Sun".
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Williams, David R. (7 September 2006). "Pluto Fact Sheet". NASA. สืบค้นเมื่อ 24 March 2007.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Buie, Marc W.; Grundy, William M.; Young, Eliot F.; และคณะ (2006). "Orbits and photometry of Pluto's satellites: Charon, S/2005 P1, and S/2005 P2". Astronomical Journal. 132 (1): 290. arXiv:astro-ph/0512491. Bibcode:2006AJ....132..290B. doi:10.1086/504422.
  4. ↑ 4.0 4.1 doi:10.1007/s10569-010-9320-4
    This citation will be automatically completed in the next few minutes. You can jump the queue or expand by hand
  5. ↑ "Pluto has carbon monoxide in its atmosphere". Physorg.com. 19 April 2011. สืบค้นเมื่อ 22 November 2011.
  6. ↑ Sheppard, Scott S.; Trujillo, Chadwick A.; Udalski, Andrzej; และคณะ (2011). "A Southern Sky and Galactic Plane Survey for Bright Kuiper Belt Objects". Astronomical Journal. 142 (4). arXiv:1107.5309. Bibcode:2011AJ....142...98S. doi:10.1088/0004-6256/142/4/98.
  7. ↑ Stern, S. Alan; Mitton, Jacqueline (2005). = isbn%3A3527405569 "Pluto and Charon: ice worlds on the ragged edge of the solar system". Weinheim:Wiley-VCH. ISBN 3-527-40556-9. สืบค้นเมื่อ 3 July 2013. {{cite web}}: ตรวจสอบค่า |url= (help)
  8. ↑ NASA: How fast does light travel from the Sun to each of the planets?
  9. ↑ "Astronomers Measure Mass of Largest Dwarf Planet". hubblesite. 2007. สืบค้นเมื่อ 3 November 2007.
  10. ↑ Akwagyiram, Alexis (2 August 2005). "Farewell Pluto?". BBC News. สืบค้นเมื่อ 5 March 2006.
  11. ↑ Gray, Richard (10 August 2008). "Pluto should get back planet status, say astronomers". The Telegraph. สืบค้นเมื่อ 9 August 2008.
  12. ↑ Gorwyn, Adam; Alan Stern: ‘A Chihuahua is still a dog, and Pluto is still a planet’, EarthSky interview, 18 February 2010
  13. ↑ "Should Large Moons Be Called 'Satellite Planets'?". News.discovery.com. 14 May 2010. สืบค้นเมื่อ 4 November 2011.
  14. ↑ Showalter, Mark R. (11 July 2012). "Hubble Discovers a Fifth Moon Orbiting Pluto (News Release STScI-2012-32)". HubbleSite NewsCenter. สืบค้นเมื่อ 11 July 2012.
  15. ↑ Olkin, Catherine B.; Wasserman, Lawrence H.; Franz, Otto G. (2003). "The mass ratio of Charon to Pluto from Hubble Space Telescope astrometry with the fine guidance sensors" (PDF). Icarus. Lowell Observatory. 164 (1): 254–259. Bibcode:2003Icar..164..254O. doi:10.1016/S0019-1035(03)00136-2. สืบค้นเมื่อ 13 March 2007.
  16. ↑ "Pluto and the Developing Landscape of Our Solar System" International Astronomical Union. Retrieved on 27 October 2010.
  17. ↑ Chang, Kenneth (14 July 2015). "NASA's New Horizons Spacecraft Completes Flyby of Pluto". New York Times. สืบค้นเมื่อ 14 July 2015.
  18. ↑ Dunn, Marcia (14 July 2015). "Pluto close-up: Spacecraft makes flyby of icy, mystery world". AP News. สืบค้นเมื่อ 14 July 2015.
  19. ↑ Chang, Kenneth (6 July 2015). "Almost Time for Pluto's Close-Up". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 6 July 2015.
  20. ↑ Croswell, Ken (1997). Planet Quest: The Epic Discovery of Alien Solar Systems. New York: The Free Press. p. 43. ISBN 978-0-684-83252-4. {{cite book}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง (help)
  21. ↑ 21.0 21.1 21.2 Tombaugh, Clyde W. (1946). "The Search for the Ninth Planet, Pluto". Astronomical Society of the Pacific Leaflets. 5: 73–80. Bibcode:1946ASPL....5...73T.
  22. ↑ 22.0 22.1 22.2 Hoyt, William G. (1976). "W. H. Pickering's Planetary Predictions and the Discovery of Pluto". Isis. 67 (4): 551–564. doi:10.1086/351668. JSTOR 230561.
  23. ↑ Littman, Mark (1990). Planets Beyond: Discovering the Outer Solar System. Wiley. p. 70. ISBN 0-471-51053-X.
  24. ↑ Buchwald, Greg; Dimario, Michael; Wild, Walter (2000). "Pluto is Discovered Back in Time". Amateur—Professional Partnerships in Astronomy. San Francisco: San Francisco: Astronomical Society of the Pacific. 220: 335. Bibcode:2000ASPC..220..355B. ISBN 1-58381-052-8.
  25. ↑ 25.0 25.1 Croswell 1997, p. 50.
  26. ↑ Croswell 1997, p. 52.
  27. ↑ Rao, Joe (11 March 2005). "Finding Pluto: Tough Task, Even 75 Years Later". Space.com. สืบค้นเมื่อ 8 September 2006.
  28. ↑ Mager, Brad. "The Search Continues". Pluto: The Discovery of Planet X. สืบค้นเมื่อ 29 November 2011.
  29. ↑ 29.0 29.1 29.2 Rincon, Paul (13 January 2006). "The girl who named a planet". BBC News. สืบค้นเมื่อ 12 April 2007.
  30. ↑ "The Trans-Neptunian Body: Decision to call it Pluto". The Times. 27 May 1930. p. 15.
  31. ↑ "Name Pluto Given to Body Believed to Be Planet X". The New York Times. Associated Press. 25 May 1930. p. 1. ISSN 0362-4331. Pluto, the title of the Roman gods of the region of darkness, was announced tonight at Lowell Observatory here as the name chosen for the recently discovered trans-Neptunian body, which is believed to be the long-sought Planet X.
  32. ↑ Croswell 1997, pp. 54–55.
  33. ↑ "NASA's Solar System Exploration: Multimedia: Gallery: Pluto's Symbol". NASA. สืบค้นเมื่อ 29 November 2011.
  34. ↑ Heinrichs, Allison M. (2006). "Dwarfed by comparison". Pittsburgh Tribune-Review. สืบค้นเมื่อ 26 March 2007.
  35. ↑ Clark, David L.; Hobart, David E. (2000). "Reflections on the Legacy of a Legend" (PDF). สืบค้นเมื่อ 29 November 2011.
  36. ↑ Renshaw, Steve; Ihara, Saori (2000). "A Tribute to Houei Nojiri". สืบค้นเมื่อ 29 November 2011.
  37. ↑ 37.0 37.1 37.2 "Planetary Linguistics". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 December 2007. สืบค้นเมื่อ 12 June 2007. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  38. ↑ 'Bathrobe'. "Uranus, Neptune, and Pluto in Chinese, Japanese, and Vietnamese". cjvlang.com. สืบค้นเมื่อ 29 November 2011.
  39. ↑ Stern, Alan; Tholen, David James (1997). Pluto and Charon. University of Arizona Press. pp. 206–208. ISBN 978-0-8165-1840-1.
  40. ↑ Crommelin, Andrew Claude de la Cherois (1931). "The Discovery of Pluto". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 91: 380–385. Bibcode:1931MNRAS..91..380.. doi:10.1093/mnras/91.4.380.
  41. ↑ 41.0 41.1 Nicholson, Seth B.; Mayall, Nicholas U. (December 1930). "The Probable Value of the Mass of Pluto". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 42 (250): 350. Bibcode:1930PASP...42..350N. doi:10.1086/124071.
  42. ↑ Nicholson, Seth B.; Mayall, Nicholas U. (January 1931). "Positions, Orbit, and Mass of Pluto". Astrophysical Journal. 73: 1. Bibcode:1931ApJ....73....1N. doi:10.1086/143288.
  43. ↑ 43.0 43.1 Kuiper, Gerard P. (1950). "The Diameter of Pluto". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 62 (366): 133–137. Bibcode:1950PASP...62..133K. doi:10.1086/126255.
  44. ↑ 44.0 44.1 Croswell 1997, p. 57.
  45. ↑ Christy, James W.; Harrington, Robert Sutton (1978). "The Satellite of Pluto". Astronomical Journal. 83 (8): 1005–1008. Bibcode:1978AJ.....83.1005C. doi:10.1086/112284.
  46. ↑ Seidelmann, P. Kenneth; Harrington, Robert Sutton (1988). "Planet X – The current status". Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy. 43: 55–68. Bibcode:1987CeMec..43...55S. doi:10.1007/BF01234554. สืบค้นเมื่อ 29 November 2011.
  47. ↑ Standage, Tom (2000). The Neptune File. Penguin. p. 168. ISBN 0-8027-1363-7.
  48. ↑ "History I: The Lowell Observatory in 20th century Astronomy". The Astronomical Society of the Pacific. 28 June 1994. สืบค้นเมื่อ 29 November 2011.
  49. ↑ Standish, E. Myles (1993). "Planet X—No dynamical evidence in the optical observations". Astronomical Journal. 105 (5): 200–2006. Bibcode:1993AJ....105.2000S. doi:10.1086/116575.
  50. ↑ Tyson, Neil deGrasse (2 February 2001). "Astronomer Responds to Pluto-Not-a-Planet Claim". Space.com. สืบค้นเมื่อ 30 November 2011.
  51. ↑ "NASA-Funded Scientists Discover Tenth Planet". NASA press releases. 29 July 2005. สืบค้นเมื่อ 22 February 2007.
  52. ↑ Soter, Steven (2007). = 2 "What is a Planet?". The Astronomical Journal. Department of Astrophysics, American Museum of Natural History. 132 (6): 2513. arXiv:astro-ph/0608359. Bibcode:2006AJ....132.2513S. doi:10.1086/508861. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่า |url= (help)
  53. ↑ 53.0 53.1 doi:10.1016/j.icarus.2006.06.005
    This citation will be automatically completed in the next few minutes. You can jump the queue or expand by hand
  54. ↑ 54.0 54.1 Owen, Tobias C.; Roush, Ted L.; Cruikshank, Dale P.; และคณะ (1993). "Surface Ices and the Atmospheric Composition of Pluto". Science. 261 (5122): 745–748. Bibcode:1993Sci...261..745O. doi:10.1126/science.261.5122.745. PMID 17757212.
  55. ↑ Brown, Dwayne; Buckley, Michael; Stothoff, Maria (15 January 2015). "January 15, 2015 Release 15-011 – NASA's New Horizons Spacecraft Begins First Stages of Pluto Encounter". NASA. สืบค้นเมื่อ 15 January 2015. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่สมเหตุสมผล มีนิยามชื่อ "NASA-20150115" หลายครั้งด้วยเนื้อหาต่างกัน
  56. ↑ Boyle, Alan (11 February 1999). "Pluto regains its place on the fringe". MSNBC. สืบค้นเมื่อ 20 March 2007.
  57. ↑ Buie, Marc W.; Grundy, William M.; Young, Eliot F.; และคณะ (2010). "Pluto and Charon with the Hubble Space Telescope: I. Monitoring global change and improved surface properties from light curves". Astronomical Journal. 139 (3): 1117–1127. Bibcode:2010AJ....139.1117B. doi:10.1088/0004-6256/139/3/1117.
  58. ↑ Buie, Marc W. "Pluto map information". สืบค้นเมื่อ 10 February 2010.
  59. ↑ Buie, Marc W.; Grundy, William M.; Young, Eliot F.; และคณะ (2010). "Pluto and Charon with the Hubble Space Telescope: II. Resolving changes on Pluto's surface and a map for Charon". Astronomical Journal. 139 (3): 1128–1143. Bibcode:2010AJ....139.1128B. doi:10.1088/0004-6256/139/3/1128.
  60. ↑ = The-Inside-Story "The Inside Story". pluto.jhuapl.edu – NASA New Horizons mission site. Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory. 2007. สืบค้นเมื่อ 15 February 2014. {{cite web}}: ตรวจสอบค่า |url= (help)
  61. ↑ Plutoid chosen as name for Solar System objects like Pluto - IAU

อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "jpl-ssd-horizons" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "lellouch" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "planet_years" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Young2007" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Hamilton" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "AstDys-Pluto" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "jpldata" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "pluto990209" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "sussman88" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "wisdom91" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "huainn01" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Hunter2004" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "malhotra-9planets" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Williams2010" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "sp-345" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "williams71" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "axis" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "oregon" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "quasi" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "S&T" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "SSC2002" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "YoungBinzelCrane2000" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "BuieTholenHorne1992" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Buie_mapmaking" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Hubble2010" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Davies2001" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Close_2000" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Millis 10.1006/icar.1993.1126" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Plutosize" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "YoungBinzel 10.1006/icar.1994.1056" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Croswell1992" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "atmosphere2009" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "KerThan2006-CNN" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "atmtemp" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "britty" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Gugliotta2005" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "P4" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Sternetal 2006" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "RichardsonWalsh2005" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Sicardyetal2006nature" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Young1997" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "spaceflightnow2007 Ice machine" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "pluto.jhuapl cousin" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Tyson1999" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "PlanetaryOrg Triton" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Jewitt2004" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Hahn2005" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Levison2007" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Malhotra1995" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "pluto.jhuapl First Pluto Sighting" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "IAU2006 GA26-5-6" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "IAU0603" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "IAU0804" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "IAUC 8747" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "geoff2006c" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Ruibal-1999" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Britt-2006" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "geoff2006a" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "newscientistspace" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Buie2006 IAU response" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Overbye2006" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Minkel2008" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "The Great Planet Debate" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "PSIedu press release 2008-09-19" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Discover 2009-JANp76" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Science News, July 5, 2008 p. 7" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "DeVore2006" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Holden2007" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Gutierrez2007" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "ILGA SR0046" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Sapa-AP" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "msnbc" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า

อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ชื่อ "Zalucha2011" ซึ่งนิยามใน <references> ไม่ถูกใช้ในข้อความก่อนหน้า
Stub icon

บทความดาราศาสตร์นี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ดาวพลูโต&oldid=6093030"