โลกธรรม 8
| ส่วนหนึ่งของชุดบทความ |
| ศาสนาพุทธ |
|---|
 |
โลกธรรม 8 หมายถึง ธรรมดาของโลก เรื่องของ ธรรมชาติของโลกที่ครอบงำสัตว์โลก และต้องเป็นไปตามนี้ โดยมี 8 ประการอันประกอบด้วย
โลกธรรมฝ่ายอิฏฐารมณ์ คือ พอใจของมนุษย์ เป็นที่รักเป็นที่ปรารถนา
- ลาภ หมายความว่า ได้ผลประโยชน์ ได้มาซึ่งทรัพย์
- ยศ หมายความว่า ได้รับฐานันดรสูงขึ้น ได้อำนาจเป็นใหญ่เป็นโต
- สรรเสริญ คือ ได้ยิน ได้ฟัง คำสรรเสริญคำชมเชย คำยกย่อง เป็นที่น่าพอใจ
- สุข คือ ได้ความสบายกาย สบายใจ ความเบิกบาน บันเทิงใจเริงใจ
โลกธรรมฝ่ายอนิฏฐารมณ์ คือ ความไม่พอใจของมนุษย์ ไม่เป็นที่ปรารถนา
- เสื่อมลาภ หมายความว่า เสียลาภไป ไม่อาจดำรงอยู่ได้
- เสื่อมยศ หมายถึง ถูกลดอำนาจความเป็นใหญ่
- นินทาว่าร้าย หมายถึง ถูกตำหนิติเตียนว่าไม่ดี ถูกติฉินนินทา หรือถูกกล่าวร้ายให้เสียหาย
- ทุกข์ คือ ได้รับความทุกขเวทนา ทรมานกาย ทรมานใจ[1]
คำจำกัดความ
[แก้]โลกธรรม 8 แบบธรรมจักรกัปปะวัตตะนะสูตรตัง คือ อริยะธรรม แก่นธรรมแห่งอริยะ สิ่งที่เกิดขึ้นแต่เก่าก่อนมีอยู่เดิมแต่หลังแล้วในโลก
โลกธรรม 8 คือ แปดข้ออันเป็นอุปนิสัยอาการอารมณ์ความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ที่มีอยู่ มีตั้งต้นจากหนึ่ง และแปรเปลี่ยนตามกันไป ขึ้นอยู่กับเหตุการณ์ในขณะนั้น อันอุปนิสัยสันดารของมนุษย์ มีตั้งอยู่ในความรู้สึกนั่นเองว่าอาการอันมีแรกเริ่ม ก่อนและตาม ติดต่อกันมาจาก 1-8 โดยอาการแรกเริ่มที่ 1 คือ ตั้งต้นของอาการต่อ ๆ ไป วกวนสับกันไปมาในอาการต่าง ๆ และวนมายังอาการแรกมีดังนี้
- รัก อาการที่สัตว์โลกมีแรกเริ่มความรู้สึกแรก
- โลภ อยากได้ไม่รู้พออยากมีไว้ครอบครองเพียงแค่ตนเองเท่านั้น
- โกรธ ความไม่พึงใจ ในสิ่งอื่น
- หลง ความเข้าใจที่ไม่ถูก หักเห โลเล งมงาย
- ลาภ ล้วนได้มาจากไม่รู้ แต่รู้แล้วยังพึงเอามาแก่ตน
- ยศ ฐานันดรยกขึ้นมาว่าเหนือกว่าให้ผู้อื่นเกรงกลัว ในฐานันดรสูงกว่าไห้ผู้อื่นสักการะ หยิ่งยโสยกยอตนก็มีนั่นเอง
- สรรเสริญ การถูกยกย่องโดยร่วมตามมาจากยศ สร้างให้มี ทั้งอีกหลาย ๆ อย่างมารวมเข้าด้วย
- ติฉินนินทา
- ติ คือ การว่ากล่าวในสิ่งที่ตนเองผู้อื่นกระทำแล้วดูไม่เหมาะไม่ควรเกิดความไม่พึงใจในสิ่งนั้น
- ฉิน คือ การดูถูกเหยียดหยาม ว่าร้าย ไม่พึงใจกับการที่ตนมีนั้นว่าน้อยกว่า ด้วยอาการต่าง ๆ เช่นสายตา ปาก ใบหน้า (สะบัดหันหน้าไปทางอื่น) และทางวาจาการพูด
- นินทา คือ การพูดคุยกันหลายคนและต่อ ๆ กันไปเรื่อย ๆ ในทุก ๆ ทางทุกอย่างทุกด้านของผู้อื่น และมีเพิ่มเติมลดลงบ้างในเรื่องนั้นที่พูดกัน
ดูเพิ่ม
[แก้]อ้างอิง
[แก้] | บทความศาสนาพุทธนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |