เจงกีส ข่าน
 | บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง คุณสามารถพัฒนาบทความนี้ได้โดยเพิ่มแหล่งอ้างอิงตามสมควร เนื้อหาที่ขาดแหล่งอ้างอิงอาจถูกลบออก |
| สมเด็จพระจักรพรรดิเจงกีส แห่งจักรวรรดิมองโกล เจงกีสข่าน | |
|---|---|
 ภาพวาดเจงกีส ข่าน จากชุดภาพวาดสมัยราชวงศ์หยวน | |
| ข่าน แห่ง มองโกล | |
| ครองราชย์ | ค.ศ. 1206 - ค.ศ. 1227 |
| ราชาภิเษก | ค.ศ. 1206 |
| ก่อนหน้า | ตำแหน่งใหม่ |
| ถัดไป | โอเกได ข่าน |
| ราชวงศ์ | บอจิจิน |
| พระราชบิดา | เยซูไก |
| ประสูติ | ค.ศ. 1162 |
| สวรรคต | สิงหาคม ค.ศ. 1227 [1] |
เจงกีส ข่าน (มองโกเลีย: Чингис Хаан, Chinggis Khaan, Činggis Qaɣan; /ˈɡɛŋɡɪs ˈkɑːn/ หรือ /ˈdʒɛŋɡɪs ˈkɑːn/,[2][3]; อังกฤษ: Genghis Khan; พ.ศ. 1705 หรือ 1708 — 18 สิงหาคม พ.ศ. 1770) เจงกีส แปลว่า “เวิ้งสมุทร, มหาสมุทร” (ซึ่งเปรียบได้ว่า เจงกีส ข่าน มีความยิ่งใหญ่ ดั่งเวิ้งมหาสมุทรนั่นเอง) จักรพรรดินักรบชาวมองโกลผู้พิชิต ผู้ก่อตั้งจักรวรรดิมองโกล เดิมมีนามว่า เตมูจิน (Temüjin) ตามสถานที่เกิดริมฝั่งแม่น้ำโอนอน เป็นผู้นำครอบครัวแทนบิดาเมื่ออายุเพียง 13 ปี และต้องดิ้นรนต่อสู้ขับเคี่ยวกับชนเผ่าต่าง ๆ ที่เป็นอริอยู่หลายปี ปราบเผ่า “ไนแมน” ทางด้านตะวันตก พิชิตชนชาติ “ตันกุต” (เซี่ยตะวันตก) และยอมรับการจำนนของชาว “อุยกูร์”
ในปี พ.ศ. 1749 เตมูจิน ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็น "เจงกีส ข่าน" และจากปี พ.ศ. 1754 ด้วยการรบพุ่งหลายครั้ง เจงกีส ข่าน สามารถยึดครองจีนตอนเหนือ จักรวรรดิคารา-คิไต (Qara Khitai Empire)(เหลียวตะวันตก) จักรวรรดิคาเรสม์ และดินแดนอื่น ๆ อีกหลายแห่ง นับถึงเวลาเมื่อเจงกีส ข่าน สิ้นพระชนม์ จักรวรรดิมองโกลได้แผ่ขยายตั้งแต่ทะเลดำไปจดมหาสมุทรแปซิฟิก โดยทั้งหมดเริ่มที่จีนตอนเหนือ หลังจากยึดจงตู (ปัจจุบันคือกรุงปักกิ่ง) ได้แล้ว เจงกีส ข่าน ได้ส่งทูตไปยังเปอร์เซีย แต่ทางสุลต่านตัดหัวคนที่เขาส่งไป เจงกีส ข่าน สั่งระดมพลไปบุกเปอร์เซีย เมืองทุกเมืองที่ต่อต้านจะถูกปล้นชิงและทำลาย หลังการยึด เจงกีส ข่าน ได้สั่งทหาร 10,000 คนบุกไปทางเหนือ โดยไม่ได้ถูกหยุดเลยจนถึงสุดขอบทะเลยังใกล้เคียงตะวันออกกลาง
เจงกีสข่านมีชีวิตอยู่ตรงช่วงประมาณ 1 ศตวรรษ ก่อนพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ขึ้นครองราชย์และสถาปนากรุงสุโขทัย พระองค์ได้รับการยกย่องโดยทั่วไปว่าเป็นนักการทหารที่เก่งที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์ของโลก นอกจากความสำเร็จในทางการทหารแล้ว เจงกีสข่านยังสร้างระบบอักษรขึ้นใช้ในจักรวรรดิมองโกล โดยดัดแปลงมาจากอักษรอุยกูร์ พระองค์รวบรวมชนเผ่าเร่ร่อนต่าง ๆ ของมองโกลเข้าเป็นชาติเดียวกัน และปกครองโดยถือหลักเปิดกว้างต่อความเชื่อทางศาสนา นอกจากนี้พระองค์ยังมีบทบาทสำคัญในการสร้างความมั่นคงในเส้นทางสายไหม ทำให้โลกมุสลิม เอเชียตะวันออก และยุโรป สามารถค้าขายและติดต่อสื่อสารถึงกันได้
ภายหลังเจงกีส ข่าน สิ้นพระชนม์ โอเกได ข่าน พระราชโอรสของเจงกีส ข่านได้นำทัพกลับไปที่ใกล้ตะวันออกกลาง แต่ในขณะที่จะเข้าเวียนนา โอเกได ข่านได้สิ้นพระชนม์ก่อน ทำให้การปะทะกันไม่อาจเกิดขึ้น
ชีวิตเมื่อทรงพระเยาว[แก้]
พระบรมวงศานุวงศ์[แก้]
- บิดา: เยซูไก
- มารดา: โฮลัน
- พี่น้อง
- คาซาร์ รามาโตส
- เตมูกู
- ภรรยา : บอร์เต
- ภรรยารอง
- คูลัน
- เยซแม
- เยซเค
- พระราชโอรส
- โจชิ
- ชาตาไก
- โอเกได
- โตลุย
- พระราชนัดดา
- บาตู
- เบอไค
- คูยัคข่าน
- คาดัน
- คาชิน
- มองเกอ ข่าน
- กุบไล ข่าน
- ฮูเลกู
- อริกโบเค
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Ratchnevsky, Paul (1991). Genghis Khan: His Life and Legacy. Blackwell Publishing. p. 142. ISBN 0-631-16785-4.
It is possible, however, to say with certainty that Genghis Khan died in August 1227; only in specifying the actual day of his death do our sources disagree.
- ↑ "Genghis Khan". Webster's New World College Dictionary. Wiley Publishing. 2004. สืบค้นเมื่อ July 29, 2011.
- ↑ "Genghis Khan". Oxford Dictionaries Online. Oxford University Press. 2011. สืบค้นเมื่อ July 29, 2011.
| ก่อนหน้า | เจงกีส ข่าน | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| ไม่มี | 
|
ข่านแห่งมองโกล (พ.ศ. 1749 - พ.ศ. 1770) |
|
โตลุย ข่าน |
| ||||||||||||||
