เจงกีส ข่าน
 | บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง คุณสามารถพัฒนาบทความนี้ได้โดยเพิ่มแหล่งอ้างอิงตามสมควร เนื้อหาที่ขาดแหล่งอ้างอิงอาจถูกลบออก |
| เจงกีส ข่าน | |
|---|---|
 พระบรมสาทิสลักษณ์ของเจงกีส ข่านจากชุดภาพวาดสมัยราชวงศ์หยวน | |
| ข่านมองโกลผู้ยิ่งใหญ่ พระองค์แรก | |
| ครองราชย์ | ช่วงฤดูใบไม้ผลิ ค.ศ. 1206 – 18 สิงหาคม ค.ศ. 1227 |
| ราชาภิเษก | ช่วงฤดูใบไม้ผลิ ค.ศ. 1206 |
| ถัดไป | โอเกได ข่าน (ในฐานะข่าน) โตลุย (ในฐานะผู้สำเร็จราชแทนพระองค์) |
| ราชวงศ์ | บอจิจิน |
| ราชวงศ์ | การสืบเชื้อสายมาจากเจงกีส ข่าน |
| พระราชบิดา | เยซูไก |
| ประสูติ | ประมาณ ค.ศ. 1155/ค.ศ. 1162 คามัคมองโกล |
| สวรรคต | 18 สิงหาคม ค.ศ. 1227 (ประมาณ 65 – ประมาณ 72 ปี)[1] เซี่ยตะวันตก |
เจงกีส ข่าน (มองโกเลีย: Чингис Хаан, Chinggis Khaan, Činggis Qaɣan; /ˈɡɛŋɡɪs ˈkɑːn/ หรือ /ˈdʒɛŋɡɪs ˈkɑːn/,[2][3]; อังกฤษ: Genghis Khan; ประมาณ ค.ศ. 1155/ค.ศ. 1162 – 18 สิงหาคม ค.ศ. 1227) จักรพรรดินักรบชาวมองโกลผู้พิชิต ทรงก่อตั้งจักรวรรดิมองโกล มีพระนามเดิมว่า เตมูจิน (Temüjin) ตามสถานที่พระราชสมภพริมฝั่งแม่น้ำโอนอน ทรงเป็นผู้นำครอบครัวแทนพระบิดาเมื่ออายุเพียง 13 ปี และต้องดิ้นรนต่อสู้ขับเคี่ยวกับชนเผ่าต่าง ๆ ที่เป็นอริอยู่หลายปี ทรงปราบเผ่า “ไนแมน” ทางด้านตะวันตก พิชิตชนชาติ “ตันกุต” (เซี่ยตะวันตก) และยอมรับการจำนนของชาว “อุยกูร์”
ในปี พ.ศ. 1749 เตมูจิน ได้ทรงเปลี่ยนพระนามมาเป็น "เจงกีส ข่าน" และจากปี พ.ศ. 1754 ด้วยการรบพุ่งหลายครั้ง เจงกีส ข่าน ทรงสามารถยึดครองจีนตอนเหนือ จักรวรรดิคารา-คิไต (Qara Khitai Empire)(เหลียวตะวันตก) จักรวรรดิคาเรสม์ และดินแดนอื่น ๆ อีกหลายแห่ง นับถึงเวลาเมื่อเจงกีส ข่าน สวรรคต จักรวรรดิมองโกลได้แผ่ขยายตั้งแต่ทะเลดำไปจดมหาสมุทรแปซิฟิก โดยทั้งหมดเริ่มที่จีนตอนเหนือ หลังจากยึดจงตู (ปัจจุบันคือกรุงปักกิ่ง) ได้แล้ว เจงกีส ข่าน ได้ส่งทูตไปยังเปอร์เซีย แต่ทางสุลต่านตัดหัวคนที่พระองค์ทรงส่งไป เจงกีส ข่าน จึงทรงมีพระราชบัญชาสั่งระดมพลไปบุกเปอร์เซีย เมืองทุกเมืองที่ต่อต้านจะถูกปล้นชิงและทำลาย หลังการยึด เจงกีส ข่าน ได้มีพระราชบัญชาสั่งทหาร 10,000 คนบุกไปทางเหนือ โดยไม่ได้ถูกหยุดเลยจนถึงสุดขอบทะเลยังใกล้เคียงตะวันออกกลาง
เจงกีส ข่าน ทรงมีพระชนม์ชีพอยู่ตรงช่วงประมาณ 1 ศตวรรษ ก่อนพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ขึ้นครองราชย์และสถาปนากรุงสุโขทัย พระองค์ได้รับการยกย่องโดยทั่วไปว่าทรงเป็นนักการทหารที่เก่งที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์ของโลก นอกจากความสำเร็จในทางการทหารแล้ว เจงกีส ข่าน ยังทรงสร้างระบบอักษรขึ้นใช้ในจักรวรรดิมองโกล โดยดัดแปลงมาจากอักษรอุยกูร์ พระองค์รวบรวมชนเผ่าเร่ร่อนต่าง ๆ ของมองโกลเข้าเป็นชาติเดียวกัน และปกครองโดยถือหลักเปิดกว้างต่อความเชื่อทางศาสนา นอกจากนี้พระองค์ยังมีบทบาทสำคัญในการสร้างความมั่นคงในเส้นทางสายไหม ทำให้โลกมุสลิม เอเชียตะวันออก และยุโรป สามารถค้าขายและติดต่อสื่อสารถึงกันได้
ภายหลังเจงกีส ข่าน สวรรคต โอเกได ข่าน พระราชโอรสของเจงกีส ข่านได้นำทัพกลับไปที่ใกล้ตะวันออกกลาง แต่ในขณะที่จะเข้าเวียนนา โอเกได ข่านได้สวรรคตก่อน ทำให้การปะทะกันไม่อาจเกิดขึ้น
ชีวิตเมื่อทรงพระเยาว์[แก้]
![[icon]](/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
เจงกีสข่านเกิดในปี พ.ศ. 1705 บนฝั่งแม่น้ำโอนอนในสถานที่ที่เรียกว่า Deluun Boldog ถึงราชินีอูลุน ตามรายงานของสำนักงานลับแห่งมองโกเลียพบว่า เขาเกิดมาพร้อมกับข้อเท้าขนาดเท่าข้อเท้า เหตุการณ์เกิดขึ้นหลังจากการจับกุมผู้นำตาตาร์ เตมูจิน-โอเกะ ฮีโร่ เยซูไฮ ซึ่งเป็นผู้นำของ ไคด์ บอจิกิน ในเวลานั้นและลูกชายแรกเกิดชื่อ "เตมูจิน" พระเชษฐาและพระอนุชาของพระองค์คือ
- คาซาร์ รามาโตส
- เจงกีสข่าน
- เตมูกู
เมื่อเตมูจิน อายุ 16-17 ปี เขาแต่งงานกับ บอร์เต ซึ่งเขาเคยหมั้นด้วยมาก่อน และมอบสินสอดทองหมั้นให้โตลุย ข่าน เพื่อนของ โอเกได ข่าน พ่อของเขา บอร์เต ให้กำเนิดลูกชายสี่คนคือ
- โจชิ
- ชาตาไก
- โอเกได
- โตลุย
พระบรมวงศานุวงศ์[แก้]
- พระราชบิดา: เยซูไก
- พระราชมารดา: โฮลัน
- พระเชษฐาและพระอนุชา
- คาซาร์ รามาโตส
- เตมูกู
- พระอัครมเหสี : บอร์เต
- พระสนม
- คูลัน
- เยซแม
- เยซเค
- พระราชโอรส
- โจชิ
- ชาตาไก
- โอเกได
- โตลุย
- พระราชนัดดา
- บาตู
- เบอไค
- คูยัคข่าน
- คาดัน
- คาชิน
- มองเกอ ข่าน
- กุบไล ข่าน
- ฮูเลกู
- อริกโบเค
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Ratchnevsky, Paul (1991). Genghis Khan: His Life and Legacy. Blackwell Publishing. p. 142. ISBN 0-631-16785-4.
It is possible, however, to say with certainty that Genghis Khan died in August 1227; only in specifying the actual day of his death do our sources disagree.
- ↑ "Genghis Khan". Webster's New World College Dictionary. Wiley Publishing. 2004. สืบค้นเมื่อ July 29, 2011.
- ↑ "Genghis Khan". Oxford Dictionaries Online. Oxford University Press. 2011. สืบค้นเมื่อ July 29, 2011.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
| ค้นหาเกี่ยวกับ เจงกีส ข่าน เพิ่มที่โครงการพี่น้องของวิกิพีเดีย | |
 |
บทนิยาม จากวิกิพจนานุกรม |
 |
สื่อ จากคอมมอนส์ |
 |
อัญพจน์ จากวิกิคำคม |
 |
ข้อความต้นฉบับ จากวิกิซอร์ซ |
|
รายการฐานข้อมูล Q720 จากวิกิสนเทศ |
- Genghis Khan (Mongol ruler) ที่สารานุกรมบริตานิกา
- Genghis Khan on In Our Time at the BBC. (listen now)
- Welcome to The Realm of the Mongols
- Parts of this biography were taken from the Area Handbook series at the Library of Congress
- Estimates of Mongol warfare casualties
- Genghis Khan on the Web (directory of some 250 resources)
- The History of Genghizcan the Great, First Emperor of the Antient Moguls and Tartars
- Why Genghis Khan was good for the planet. The Guardian. January 26, 2011.
- "Genghis Khan's Secret Weapon Was Rain", National Geographic, Roff Smith, March 10, 2014
| ก่อนหน้า | เจงกีส ข่าน | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| ไม่มี | 
|
ข่านแห่งมองโกล (พ.ศ. 1749 – พ.ศ. 1770) |
|
โอเกได ข่าน โตลุย ข่าน |
