อำเภอเมืองนครสวรรค์
(เปลี่ยนทางจาก อำเภอปากน้ำโพ)
อำเภอเมืองนครสวรรค์ | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Mueang Nakhon Sawan |
 ถนนพหลโยธิน บริเวณใกล้เซ็นทรัลนครสวรรค์ | |
 แผนที่จังหวัดนครสวรรค์ เน้นอำเภอเมืองนครสวรรค์ | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | นครสวรรค์ |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 748.27 ตร.กม. (288.91 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2564) | |
| • ทั้งหมด | 243,385 คน |
| • ความหนาแน่น | 325.26 คน/ตร.กม. (842.4 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 60000 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 6001 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอเมืองนครสวรรค์ เลขที่ 7/19 ถนนมาตุลี ตำบลปากน้ำโพ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ 60000 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
เมืองนครสวรรค์ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครสวรรค์
ที่ตั้งและอาณาเขต
[แก้]อำเภอเมืองนครสวรรค์ตั้งอยู่ทางตอนกลางของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบรรพตพิสัย อำเภอเก้าเลี้ยว และอำเภอชุมแสง
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอชุมแสงและอำเภอท่าตะโก
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอพยุหะคีรีและอำเภอโกรกพระ
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอลาดยาว
ประวัติศาสตร์
[แก้]อำเภอเมืองนครสวรรค์ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2442 โดยหลวงสรรพากรซึ่งเป็นนายอำเภอคนแรก ได้สร้างขึ้นที่ว่าการอำเภอที่ตำบลบ้านแก่ง จึงเรียกชื่ออำเภอว่า อำเภอบ้านแก่ง ต่อมาในปี พ.ศ. 2460 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอมาที่ตำบลปากน้ำโพ จึงเปลี่ยนชื่อใหม่ว่า อำเภอปากน้ำโพ[1] เมื่อ พ.ศ. 2481 จึงได้เปลี่ยนชื่ออำเภอตามที่ตั้งศาลากลาง จึงเรียกว่า อำเภอเมืองนครสวรรค์[2]
- วันที่ 21 พฤศจิกายน 2458 จัดตั้งสุขาภิบาลเมืองนครสวรรค์ ในท้องที่ตำบลปากน้ำโพตะวันตก และตำบลแควใหญ่[3]
- วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ มณฑลนครสวรรค์ เป็น อำเภอปากน้ำโพ[1]
- วันที่ 10 ธันวาคม 2478 ยกฐานะสุขาภิบาลเมืองนครสวรรค์ ขึ้นเป็น เทศบาลเมืองนครสวรรค์[4]
- วันที่ 9 มกราคม 2481 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอชุมแสง กับอำเภอปากน้ำโพ โดยโอนพื้นที่ตำบลบางพระหลวง (ยกเว้นพื้นที่หมู่ 2 ให้ไปขึ้นกับตำบลทับกฤช) และตำบลเกรียงไกร อำเภอชุมแสง มาขึ้นกับอำเภอปากน้ำโพ[5]
- วันที่ 19 กันยายน 2481 โอนพื้นที่หมู่ 1,2 (ในขณะนั้น) ของตำบลท่าทอง ไปขึ้นกับตำบลนครสวรรค์ตก โอนพื้นที่หมู่ 3,4 (ในขณะนั้น) ของตำบลท่าทอง ไปขึ้นกับตำบลตะเคียนเลื่อน และยุบตำบลท่าทอง กับเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอปากน้ำโพ กับอำเภอบรรพตพิไสย โดยโอนพื้นที่หมู่ที่ 16 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองกระโดน อำเภอปากน้ำโพ ไปขึ้นกับตำบลหูกวาง อำเภอบรรพตพิไสย[6]
- วันที่ 14 พฤศจิกายน 2481 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์ เป็น อำเภอเมืองนครสวรรค์[2]
- วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลกลางแดด แยกออกจากตำบลนครสวรรค์ออก ตั้งตำบลบางพระหลวง แยกออกจากตำบลเกรียงไกร ตั้งตำบลพระนอน แยกออกจากตำบลหนองปลิง ตั้งตำบลบ้านมะเกลือ แยกออกจากตำบลบ้านแก่ง และตำบลบางม่วง[7]
- วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2494 เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครสวรรค์ เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองนครสวรรค์ ให้กว้างออกตามความเจริญของท้องถิ่น และความจำเป็นแห่งการบริหารงานของเทศบาล (1,2,3,4,5,6) [8]
- (1) ยุบตำบลบางปลอง ท้องที่อำเภอเมืองนครสวรรค์
- (2) โอนพื้นที่หมู่ 1,2,8 ทั้งหมู่ กับหมู่ที่ 3,7 บางส่วน ตำบลบางปลอง ซึ่งถูกตัดเข้าอยู่ในเขตเทศบาล ไปขึ้นกับตำบลปากน้ำโพ
- (3) โอนพื้นที่หมู่ 3 ที่เหลือบางส่วน และหมู่ที่ 4 ทั้งหมู่ ตำบลบางปลอง ไปขึ้นกับตำบลนครสวรรค์ตก ตั้งเป็นหมู่ที่ 9,10 ตามลำดับ
- (4) โอนหมู่ที่ 5,6 ตำบลบางปลอง และพื้นที่หมู่ 7 ที่เหลือบางส่วน ไปขึ้นกับตำบลนครสวรรค์ออก ตั้งเป็นหมู่ที่ 4,5,6 ตามลำดับ
- (5) โอนพื้นที่หมู่ 16,17 ของตำบลวัดไทรย์ ซึ่งถูกตัดเข้าอยู่ในเขตเทศบาล ไปขึ้นกับตำบลปากน้ำโพ
- (6) โอนพื้นที่หมู่ 6,9 บางส่วน และหมู่ที่ 10 ของตำบลแควใหญ่ ซึ่งถูกตัดเข้าอยู่ในเขตเทศบาล ไปขึ้นกับตำบลปากน้ำโพ และยุบหมู่ที่ 6,9 ที่เหลือบางส่วน รวมกับหมู่ 4 ตำบลแควใหญ่
- วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลหนองเบน ในท้องที่บางส่วนของตำบลหนองกรด และบางส่วนของตำบลหนองกระโดน[9]
- วันที่ 21 เมษายน 2522 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองนครสวรรค์ ครั้งที่ 2[10]
- วันที่ 2 พฤศจิกายน 2525 ตั้งตำบลบึงเสนาท แยกออกจากตำบลแควใหญ่[11]
- วันที่ 24 กันยายน 2538 ยกฐานะเทศบาลเมืองนครสวรรค์ ขึ้นเป็น เทศบาลนครนครสวรรค์[12]
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลหนองเบน เป็น เทศบาลตำบลหนองเบน[13]
- วันที่ 16 มิถุนายน 2559 แยกหมู่บ้านสันพิง หมู่ที่ 2 ตำบลบึงเสนาท จัดตั้งเป็นหมู่บ้านใหม่ หมู่ที่ 6 บ้านคลองกร่าง ตำบลบึงเสนาท[14]
การแบ่งเขตการปกครอง
[แก้]การปกครองส่วนภูมิภาค
[แก้]อำเภอเมืองนครสวรรค์แบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 17 ตำบล 177 หมู่บ้าน ได้แก่
| 1. | ปากน้ำโพ | (Pak Nam Pho) | ยกเลิกระบบหมู่ | 13. | วัดไทรย์ | (Wat Sai) | 15 หมู่บ้าน | |||||||||
| 2. | กลางแดด | (Klang Daet) | 7 หมู่บ้าน | 14. | หนองกรด | (Nong Krot) | 17 หมู่บ้าน | |||||||||
| 3. | เกรียงไกร | (Kriangkrai) | 12 หมู่บ้าน | 15. | หนองกระโดน | (Nong Kradon) | 16 หมู่บ้าน | |||||||||
| 4. | แควใหญ่ | (Khwae Yai) | 10 หมู่บ้าน | 16. | หนองปลิง | (Nong Pling) | 8 หมู่บ้าน | |||||||||
| 5. | ตะเคียนเลื่อน | (Takhian Luan) | 12 หมู่บ้าน | 17. | บึงเสนาท | (Bueng Senat) | 6 หมู่บ้าน | |||||||||
| 6. | นครสวรรค์ตก | (Nakhon Sawan Tok) | 10 หมู่บ้าน | |||||||||||||
| 7. | นครสวรรค์ออก | (Nakhon Sawan Ok) | 7 หมู่บ้าน | |||||||||||||
| 8. | บางพระหลวง | (Bang Phra Luang) | 6 หมู่บ้าน | |||||||||||||
| 9. | บางม่วง | (Bang Muang) | 12 หมู่บ้าน | |||||||||||||
| 10. | บ้านมะเกลือ | (Ban Maklua) | 12 หมู่บ้าน | |||||||||||||
| 11. | บ้านแก่ง | (Ban Kaeng) | 12 หมู่บ้าน | |||||||||||||
| 12. | พระนอน | (Phra Non) | 15 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
[แก้]ท้องที่อำเภอเมืองนครสวรรค์ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 18 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลนครนครสวรรค์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากน้ำโพทั้งตำบล บางส่วนของตำบลแควใหญ่ ตำบลนครสวรรค์ตก ตำบลนครสวรรค์ออก และตำบลวัดไทรย์
- เทศบาลตำบลหนองเบน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหนองกรดและตำบลหนองกระโดน
- องค์การบริหารส่วนตำบลกลางแดด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกลางแดดทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเกรียงไกร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกรียงไกรทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลแควใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแควใหญ่ (นอกเขตเทศบาลนครนครสวรรค์)
- องค์การบริหารส่วนตำบลตะเคียนเลื่อน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตะเคียนเลื่อนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลนครสวรรค์ตก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนครสวรรค์ตก (นอกเขตเทศบาลนครนครสวรรค์)
- องค์การบริหารส่วนตำบลนครสวรรค์ออก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนครสวรรค์ออก (นอกเขตเทศบาลนครนครสวรรค์)
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางพระหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางพระหลวงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางม่วง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางม่วงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านมะเกลือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านมะเกลือทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแก่ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านแก่งทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลพระนอน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพระนอนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวัดไทรย์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวัดไทรย์ (นอกเขตเทศบาลนครนครสวรรค์)
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองกรด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองกรด (นอกเขตเทศบาลตำบลหนองเบน)
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองกระโดน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองกระโดน (นอกเขตเทศบาลตำบลหนองเบน)
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปลิง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองปลิงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบึงเสนาท ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงเสนาททั้งตำบล
อ้างอิง
[แก้]- 1 2 ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ เก็บถาวร 2011-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 34 ตอนที่ ๐ ก วันที่ 29 เมษายน 2460
- 1 2 "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามจังหวัด และอำเภอบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๑" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ก): 658–666. 14 พฤศจิกายน 2481. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-08. สืบค้นเมื่อ 2020-06-16.
- ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ใช้พระราชบัญญัติสุขาภิบาลเมืองนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 32 (0 ก): 367–369. 21 พฤศจิกายน 2458.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ พุทธศักราช ๒๔๗๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 52 (0 ก): 1682–1686. 10 ธันวาคม 2478.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 3343–3344. 9 มกราคม 2481.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 2091–2092. 19 กันยายน 2481.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. 10 มิถุนายน 2490. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2020-06-16.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 68 (13 ง): 694–696. 20 กุมภาพันธ์ 2494.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหนองเบน อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (99 ง): (ฉบับพิเศษ) 25-26. 28 พฤศจิกายน 2499.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๒๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (56 ก): (ฉบับพิเศษ) 20-25. 21 เมษายน 2522.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 99 (163 ง): 4362–4364. 2 พฤศจิกายน 2525.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 10–13. 24 กันยายน 2538.
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. 24 กุมภาพันธ์ 2542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2020-06-16.
- ↑ "ประกาศจังหวัดนครสวรรค์ เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตหมู่บ้าน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 133 (46 ง): 165–168. 16 มิถุนายน 2559.
| อำเภอ |  | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||
| ภูมิศาสตร์ | |||||||||
| เศรษฐกิจ |
| ||||||||
| สังคม |
| ||||||||
 | บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |