หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล

พลเรือเอก หม่อมเจ้า กาฬวรรณดิศ ดิศกุล ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม.
สมุหราชองครักษ์
ดำรงตำแหน่ง 2507–2517
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ก่อนหน้า	พลเอก หลวงสุรณรงค์
ถัดไป	พลเอก จำเป็น จารุเสถียร
สมาชิกวุฒิสภา
ดำรงตำแหน่ง 4 กรกฎาคม 2511 – 17 พฤศจิกายน 2514
สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
ดำรงตำแหน่ง 16 ธันวาคม 2515 – 16 ธันวาคม 2516
สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ
ดำรงตำแหน่ง 5 กุมภาพันธ์ 2502 – 21 มิถุนายน 2511
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	5 มีนาคม พ.ศ. 2454 จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
เสียชีวิต	25 มกราคม พ.ศ. 2527 (72 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
คู่สมรส	หม่อมฉวีทิพย์ ดิศกุล ณ อยุธยา
บุตร	3 คน
บุพการี	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ (บิดา) หม่อมอบ ดิศกุล ณ อยุธยา (มารดา)
ชื่อเล่น	ดำ
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง
รับใช้	ไทย
สังกัด	กรมราชองครักษ์ กองทัพเรือไทย
ประจำการ	2483 – 2527
ยศ	พลเอก พลเรือเอก พลอากาศเอก

พลเรือเอก หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล (5 มีนาคม พ.ศ. 2454 – 25 มกราคม พ.ศ. 2527) เป็นทหารเรือและนักการเมืองชาวไทย อดีตสมุหราชองครักษ์ อดีตสมาชิกวุฒิสภา อดีตสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ อดีตสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ อดีตราชองครักษ์เวร อดีตผู้บัญชาการกรมนาวิกโยธิน

พระประวัติ

พล.ร.อ. ม.จ.กาฬวรรณดิศ ดิศกุล ประสูติเมื่อวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2453 ที่วังวรดิศ เป็นโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ที่ประสูติแต่หม่อมอบ ดิศกุล ณ อยุธยา พระองค์มีพระนามลำลองว่า ท่านชายดำ

หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ สมรสกับหม่อมฉวีทิพย์ ดิศกุล มีบุตร-ธิดาทั้งสิ้น 3 คนคือ

• หม่อมราชวงศ์ฉัตรแก้ว นันทาภิวัฒน์ สมรสกับ นายสืบกุล นันทาภิวัฒน์
  • ฉัตรเบญจา นันทาภิวัฒน์
• หม่อมราชวงศ์ชื่นกมล ดิศกุล
• หม่อมราชวงศ์ดำรงดิศ ดิศกุล

พลเรือเอก หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล สิ้นชีพิตักษัยด้วยพระโรคพระหทัยวาย ณ โรงพยาบาลศิริราช เมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2527 สิริพระชันษาได้ 72 ปี 10 เดือน ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร โปรดเกล้าฯ ให้ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (ขณะดำรงพระอิสริยยศเป็น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร) เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ไปวางพวงมาลาและพระราชทานน้ำหลวงสรงศพ และในการนี้ยังได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานโกศมณฑป ฉัตรเครื่องสูงทองแผ่ลวด เป็นเครื่องประดับพระเกียรติยศ

ต่อมาในวันอังคารที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2527 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วย สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ และ นาวาอากาศเอก วีระยุทธ ดิษยะศริน ไปยังเมรุหลวงหน้าพลับพลาอิสริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร ในการพระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล

การศึกษา

• โรงเรียนเทพศิรินทร์ สอบได้ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เมื่อปี พ.ศ. 2467
• โรงเรียนมัธยมกาเมลเฮเลอรุมยิมเนซีอุม ณ กรุงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมาร์ก สำเร็จชั้น 3 ก (มัธยม 8) เมื่อ พ.ศ. 2475
• สอบเข้าโรงเรียนนายเรือราชนาวีเดนมาร์ก ณ กรุงโคเปนเฮเกน เมื่อปี พ.ศ. 2475
• ได้รับประกาศนียบัตรเดินเรืออย่างต้นหน เมื่อ พ.ศ. 2478
• ได้รับประกาศนียบัตรเดินเรืออย่างกัปตัน เมื่อ พ.ศ. 2479
• ได้เป็นว่าที่เรือตรี เมื่อปี พ.ศ. 2480
• ได้เป็นว่าที่เรือโท เมื่อปี พ.ศ. 2481
• เข้าศึกษาชั้นเสนาธิการแผนกกรมทหารรักษาฝั่ง (ป้อม) ณ โรงเรียนเสนาธิการทหารเรือ ณ กรุงสตอคโฮล์ม ประเทศสวีเดน เมื่อ พ.ศ. 2481

ตำแหน่ง

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงรับริชาร์ด นิกสัน ประธานาธิบดีสหรัฐ ในปี พ.ศ. 2512 ซึ่งพล.ร.อ. ม.จ.กาฬวรรณดิศ ดิศกุล ทรงทำหน้าที่สมุหราชองครักษ์ตามเสด็จ

ตำแหน่งราชการทหาร

• 18 กันยายน พ.ศ. 2496 - ราชองครักษ์เวร
• พ.ศ. 2498 - ทูตทหารเรือประจำกลุ่มประเทศสแกนดิเนเวีย
• 1 สิงหาคม พ.ศ. 2502 - ผู้บัญชาการ กรมนาวิกโยธิน
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2505 - ที่ปรึกษากองทัพเรือ
• 26 มิถุนายน พ.ศ. 2507 - สมุหราชองครักษ์
• 1 ธันวาคม พ.ศ. 2507 - นายทหารพิเศษประจำ กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์

ตำแหน่งทางการเมือง

• 23 มีนาคม พ.ศ. 2504 - สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ
• 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2511 - สมาชิกวุฒิสภา

พระเกียรติยศ

พลเรือเอก หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล ทรงได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งไทยและต่างประเทศ ดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

• พ.ศ. 2516 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2510 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2508 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2505 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ส.)
• พ.ศ. 2513 – เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 2 (ส.ช.)
• พ.ศ. 2486 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ร.)
• พ.ศ. 2510 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)
• พ.ศ. 2486 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
• พ.ศ. 2509 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)
• พ.ศ. 2508 – เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 9 (ร.จ.ท.9)
• พ.ศ. 2454 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
• พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)
• พ.ศ. ไม่ปรากฎ – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1 (เหรียญทอง)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

• นอร์เวย์ :
  • พ.ศ. 2498 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญโอลาฟ ชั้นที่ 2
• เดนมาร์ก :
  • พ.ศ. 2501 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์แดนเนอโบร ชั้นที่ 1
• สวีเดน :
  • พ.ศ. 2501 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาบ ชั้นที่ 1
• สหรัฐ :
  • พ.ศ. 2506 – ลีเจียนออฟเมอริต ชั้นผู้บังคับบัญชา
• ออสเตรีย :
  • พ.ศ. 2510 – เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งสาธารณรัฐออสเตรีย ชั้นที่ 1 (เงิน)
• ฟิลิปปินส์ :
  • พ.ศ. 2511 – เครื่องอิสริยาภรณ์ซิกาตูนา ชั้นประถมาภรณ์
• จักรวรรดิอิหร่าน :
  • พ.ศ. 2511 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์โฮมายูน
• เอธิโอเปีย :
  • พ.ศ. 2511 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาราแห่งเอธิโอเปีย ชั้นที่ 1
• อินโดนีเซีย :
  • พ.ศ. 2512 – เครื่องอิสริยาภรณ์ดารามหาปุตรา ชั้นที่ 2

พระยศ

พระยศทางทหาร

• 19 มิถุนายน พ.ศ. 2484: นายเรือเอก
• 1 เมษายน พ.ศ. 2488: นาวาตรี
• 1 มกราคม พ.ศ. 2491: นาวาโท
• 1 มกราคม พ.ศ. 2495: นาวาเอก
• 1 มกราคม พ.ศ. 2498: พลเรือจัตวา
• 1 มกราคม พ.ศ. 2502: พลเรือตรี
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2505: พลเรือโท
• 1 ธันวาคม พ.ศ. 2507: พลโท
• 1 ตุลาคม พ.ศ. 2508: พลเรือเอก
• 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2509: พลเอก
• 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2511: พลอากาศเอก

พงศาวลี

พงศาวลีของหม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                       17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. เงิน แซ่ตัน               9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               2. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ                                   10. พระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ)                       5. เจ้าจอมมารดาชุ่ม ในรัชกาลที่ 4                             11. คล้าย โรจนดิศ                       1. หม่อมเจ้ากาฬวรรณดิศ ดิศกุล                                         3. หม่อมอบดิศกุล ณ อยุธยา

บรรณานุกรม

• https://archive.org/details/2025270000unse