มหีศาสกะ

ส่วนหนึ่งของ
ศาสนาพุทธ
ประวัติ เส้นเวลา พระโคตมพุทธเจ้า พุทธศาสนาก่อนแบ่งนิกาย การสังคายนา การเผยแผ่ศาสนาพุทธผ่านเส้นทางสายไหม การเสื่อมถอยในอนุทวีปอินเดีย ชาวพุทธยุคหลัง พุทธศาสนาสมัยใหม่
ธรรม แนวคิด อริยสัจ 4 มรรคมีองค์แปด ธรรมจักร ขันธ์ 5 อนิจจัง ทุกข์ อนัตตา ปฏิจจสมุปบาท มัชฌิมาปฏิปทา สุญตา ศีลธรรม กรรม การเกิดใหม่ สังสารวัฏ จักรวาลวิทยา
คัมภีร์ศาสนาพุทธ พุทธวจนะ ตำราพุทธศาสนาช่วงต้น พระไตรปิฎก พระสูตรมหายาน ภาษาบาลี ภาษาทิเบต ภาษาจีน
การปฏิบัติ ไตรสรณคมน์ เส้นทางสู่การปลดปล่อยในศาสนาพุทธ เบญจศีล บารมี การทำสมาธิ เหตุผลทางปรัชญา การบูชา การทำบุญ อนุสสติ 10 การมีสติ ปัญญา พรหมวิหาร 4 โพธิปักขิยธรรม 37 อรัญวาสี คฤหัสถ์ บทสวดมนต์ การแสวงบุญ ลัทธิมังสวิรัติ
นิพพาน การตรัสรู้ อริยบุคคล พระอรหันต์ พระปัจเจกพุทธเจ้า พระโพธิสัตว์ พระพุทธเจ้า
ธรรมเนียม เถรวาท พระบาลี มหายาน หีนยาน แบบจีน วัชรยาน แบบทิเบต นวยาน แบบเนวาร
ศาสนาพุทธในแต่ละประเทศ ภูฎาน กัมพูชา จีน อินเดีย ญี่ปุ่น เกาหลี ลาว มองโกเลีย พม่า รัสเซีย ศรีลังกา ไต้หวัน ไทย ทิเบต เวียดนาม
โครงเรื่อง สถานีย่อยศาสนา

นิกายมหิสาสกวาท หรือ นิกายมหีศาสกะ เป็นนิกายในศาสนาพุทธฝ่ายอาจริยวาท ที่หลักฐานฝ่ายบาลีกล่าวว่าแยกมาจากเถรวาท ส่วนหลักฐานฝ่ายสันสกฤตกล่าวว่าแยกมาจากนิกายสรวาสติวาท อาจารย์ผู้เป็นต้นกำเนิดของนิกายนี้เป็นพราหมณ์ เมื่อมาบวชได้นำหลักธรรมในพระเวทมาผสมกับพระพุทธพจน์ แพร่หลายทางภาคตะวันตกและภาคใต้ของอินเดีย โดยเฉพาะแคว้นอวันตี วนวาสี มหาสมณฑล เกรละ และมีอิทธิพลในลังกาด้วย พระพุทธชีวะได้แปลวินัยของนิกายนี้เป็นภาษาจีน

หลักธรรมของนิกายนี้มีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างจากนิกายอื่นๆ หลายประการ เช่น ไม่มีอันตรภพ ผู้สำเร็จอรหันต์แล้วไม่เสื่อมแต่พระโสดาบันเสื่อมได้ การบูชาสถูปเจดีย์ได้บุญน้อย การถวายทานให้คณะสงฆ์ที่มีพระพุทธเจ้าเป็นประธานมีผลมากกว่าถวายทานต่อพระพุทธเจ้าองค์เดียว เป็นต้น

อ้างอิง

• อภิชัย โพธิ์ประสิทธิ์ศาสตร์. พระพุทธศาสนามหายาน. พิมพ์ครั้งที่ 4. กทม. มหามกกุฏราชวิทยาลัย. 2539.