กัปปิยโวหาร

กัปปิยโวหาร แปลว่า โวหารที่สมควรแก่ภิกษุ คำพูดที่สมควรแก่ภิกษุ หมายถึง ภาษาและคำพูดที่เหมาะสมแก่ภิกษุ เป็นทั้งภาษาและคำพูดที่ชาวบ้านใช้กับภิกษุและที่ภิกษุใช้กับชาวบ้าน ที่ชาวบ้านใช้กับภิกษุเช่นเรียกเงินตราว่า กัปปิยภัณฑ์ เรียกการ "กิน" ว่า "ฉัน" เรียกการ "นอน" ว่า "จำวัด" เรียกการ "ป่วย" ว่า "อาพาธ" เรียก "ภิกษุ" ว่า "พระคุณเจ้า" เป็นต้น และหมายถึงภาษาหรือคำพูดที่ภิกษุใช้โดยเฉพาะเช่น ภิกษุเรียกตัวเองว่า "อาตมา" หรือ "อาตมภาพ" เรียกชาวบ้านว่า "โยม" เป็นต้น

กัปปิยโวหารเป็นถ้อยคำสำนวนที่เหมาะแก่กาลเทศะ หากใช้ได้ถูกต้องก็เป็นที่นิยมยกย่องว่าเป็นผู้ฉลาดรู้กาลเทศะดี

อ้างอิง

• พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. ๙ ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548