หลวงแจ่ม
| สปีชีส์ | สุนัข |
|---|---|
| สายพันธุ์ | เซนต์เบอร์นาร์ด |
| เพศ | ผู้ |
| เกิด | เจมส์ พ.ศ. 2540 (27 ปี) |
| ปีปฏิบัติงาน | พ.ศ. 2541–2559 |
| เป็นที่รู้จักสำหรับ | สุนัขทรงเลี้ยงในรัชกาลที่ 9 |
| ยศ | หลวง |
| เจ้าของ | ฉันทนา ศรีสวัสดิ์ (พ.ศ. 2540-2541) พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (ตั้งแต่ พ.ศ. 2541) |
| ทายาท | แปะฮวยอิ้ว |
คุณหลวงแจ่ม ภักดี สุนัขทรงเลี้ยงใน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เป็นสุนัขพันธุ์ เซนต์เบอร์นาร์ด เพศผู้ได้เข้าเฝ้าถวายตัวเมื่อ พ.ศ. 2541
คุณหลวงแจ่ม ภักดี เดิมเป็นสุนัขของคุณฉันทนา ศรีสวัสดิ์ซึ่งมีบ้านตั้งอยู่หน้า วังไกลกังวล โดยคุณฉันทนาได้ตั้งชื่อให้ว่า เจ้าเจมส์ ซึ่งมักจะแอบมุดรั้วลวดหนามเข้าไปในวังและบางครั้งเจ้าเจมส์แอบไปนอนตากแอร์ในครัวฝรั่งจนเจ้าหน้าที่ต้องจูงกลับมาถึง 3 ครั้งจนกระทั่งครั้งสุดท้ายเจ้าเจมส์ได้แอบมุดรั้วเข้าไปถึงเขตพระราชฐานชั้นในจนเจ้าหน้าที่ต้องเข้ามาตักเตือนหลังจากนั้นไม่นานพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้มีรับสั่งถามหาเจ้าเจมส์ คุณฉันทนาและเจ้าหน้าที่จึงได้นำเจ้าเจมส์ไปอาบน้ำทำความสะอาดและพาเข้าเฝ้าโดยได้อยู่ในวังไกลกังวลถึง 3 วัน
หลังจากนั้นคุณฉันทนาจึงตัดสินใจถวายเจ้าเจมส์ให้เป็นสุนัขทรงเลี้ยงพระองค์จึงพระราชทานนามให้เจ้าเจมส์ว่าคุณหลวงแจ่มเนื่องจากชื่อเดิมของคุณหลวงแจ่มคือเจ้าเซอร์เจมส์แต่เมื่อมาอยู่กับพระเจ้าแผ่นดินไทยจึงพระราชทานบรรดาศักดิ์แบบไทยพร้อมกับพระราชทานนามสกุลให้ว่าภักดีสื่อถึงความจงรักภักดีของคุณหลวงแจ่ม
ต่อมาเมื่อคุณหลวงแจ่มมีลูกจึงได้พระราชทานลูกสุนัขเพศเมีย 1 สุนัขให้แก่ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ซึ่งสมเด็จพระเทพรัตน ฯ ได้พระราชทานนามให้ว่า คุณแปะฮวยอิ้ว
