อำเภอพนมทวน

อำเภอพนมทวน
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Phanom Thuan
คำขวัญ:  พนมทวนชวนใจให้ชื่นชม ทวนพนมคมขลังครั้งศึกสมัย พนมมือถือทวนขบวนชัย ทวนดินน้ำลมไฟทวนใจตน ทวนหัวใจมิให้ไหลไปทางต่ำ กระแสธรรมทวนสู่อกุศล พนมทวนพนมธรรมน้อมนำคน เติมคุณค่าเข้มข้นคนบ้านทวน
แผนที่จังหวัดกาญจนบุรี เน้นอำเภอพนมทวน
พิกัด: 14°7′49″N 99°41′56″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	กาญจนบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	535.78 ตร.กม. (206.87 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2557)
• ทั้งหมด	53,251 คน
• ความหนาแน่น	99.38 คน/ตร.กม. (257.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	71140, 71170 (เฉพาะตำบลรางหวาย)
รหัสภูมิศาสตร์	7109
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอพนมทวน หมู่ที่ 3 ถนนกาญจนบุรี-อู่ทอง ตำบลพนมทวน อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี 71140
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

อำเภอพนมทวน เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดกาญจนบุรี

ประวัติ

อำเภอพนมทวนเป็นดินแดนที่มีมาช้านานแล้ว นักโบราณคดีของกรมศิลปากรสันนิษฐานว่า บริเวณนี้เป็นที่ตั้งของชุมชนสมัยยุคโลหะ มีการขุดพบภาชนะสำริด ขวานหินขัด เครื่องปั้นดินเผา และวัตถุโบราณอื่น ๆ อีกมากที่หมู่บ้านดอนตาเพชร ตำบลดอนตาเพชร

อำเภอพนมทวนเป็นอำเภอหนึ่งในยุคแรก ๆ ที่มีการตั้งจังหวัดกาญจนบุรีซึ่งมี 3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมืองกาญจนบุรี อำเภอท่าม่วง และอำเภอเหนือ (อำเภอพนมทวน) เนื่องจากอยู่ทางทิศเหนือของที่ตั้งจังหวัด ต่อมาในรัชสมัยรัชกาลที่ 3 เมื่อปี พ.ศ. 2374 ได้เปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอบ้านทวน

ในรัชสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อปี พ.ศ. 2437 โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งนายอำเภอเป็นคนแรก พร้อมทั้งเปลี่ยนชื่ออำเภอเป็นอำเภอพนมทวน เพื่อให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ที่มีภูเขา (พนม แปลว่า ภูเขา) และแม่น้ำไหลทวนไปทางทิศเหนือ

นายอำเภอคนแรก ชื่อขุนอินทร์ ดำรงตำแหน่งเมื่อ พ.ศ. 2437-2438

นายอำเภอคนที่สอง ชื่อขุนพรหม ดำรงตำแหน่ง พ.ศ. 2438-2439

นายอำเภอคนที่สาม ชื่อขุนหลวงมหาดไทย ดำรงตำแหน่ง พ.ศ. 2439-2441

นายอำเภอคนที่สี่ ชื่อนายโปร่ง ดำรงตำแหน่ง พ.ศ. 2441-2443

นายอำเภอคนที่ห้า ชื่อนายมาก ดำรงตำแหน่ง พ.ศ. 2443-2448

แต่เดิมอำเภอพนมทวนมีชื่อว่า อำเภอบ้านทวน จนมาถึงปี พ.ศ. 2482

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอพนมทวนมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอห้วยกระเจา
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอท่าม่วงและอำเภอท่ามะกา
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภออู่ทองและอำเภอสองพี่น้อง (จังหวัดสุพรรณบุรี)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอบ่อพลอย

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอพนมทวนแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 8 ตำบล 103 หมู่บ้าน ได้แก่

1. พนมทวน (Phanom Thuan) 9 หมู่บ้าน 2. หนองโรง (Nong Rong) 17 หมู่บ้าน 3. ทุ่งสมอ (Thung Samo) 4 หมู่บ้าน 4. ดอนเจดีย์ (Don Chedi) 8 หมู่บ้าน 5. พังตรุ (Phang Tru) 20 หมู่บ้าน 6. รางหวาย (Rang Wai) 23 หมู่บ้าน 7. หนองสาหร่าย (Nong Sarai) 9 หมู่บ้าน 8. ดอนตาเพชร (Don Ta Phet) 13 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอพนมทวนประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลพนมทวน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลพนมทวน
• เทศบาลตำบลตลาดเขต ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลรางหวาย (เขตเทศบาลตำบลรางหวายเดิม)
• เทศบาลตำบลหนองสาหร่าย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองสาหร่ายทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลรางหวาย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลรางหวาย (เขตองค์การบริหารส่วนตำบลรางหวายเดิม)
• เทศบาลตำบลดอนเจดีย์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนเจดีย์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลพนมทวน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพนมทวน (นอกเขตเทศบาลตำบลพนมทวน)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองโรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองโรงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งสมอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งสมอทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลพังตรุ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพังตรุทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลดอนตาเพชร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนตาเพชรทั้งตำบล

สถานศึกษา

• โรงเรียนพนมทวนชนูปถัมภ์
• โรงเรียนพนมทวนพิทยาคม(สว่างเคลื้มสุคนธ)
• โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์พนมทวน
• โรงเรียนวัดเบญพาด
• โรงเรียนบ้านดอนเจดีย์
• โรงเรียนบ้านตลาดเขตมิตรภาพที่ 105
• โรงเรียนบ้านห้วยสะพาน
• โรงเรียนบ้านดอนเจดีย์
• โรงเรียนวัดสาลวนาราม
• วิทยาลัยการอาชีพพนมทวน