เอสปา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เอสปา
เอสปาในเดือนพฤศจิกายน 2021 จากซ้ายไปขวา: จีเซล, วินเทอร์, คารีนา, และหนิงหนิง
เอสปาในเดือนพฤศจิกายน 2021
จากซ้ายไปขวา: จีเซล, วินเทอร์, คารีนา, และหนิงหนิง
ข้อมูลพื้นฐาน
ที่เกิดโซล เกาหลีใต้
แนวเพลง
ช่วงปี2020–ปัจจุบัน
ค่ายเพลง
สมาชิกของเอสเอ็มทาวน์
สมาชิก
เว็บไซต์aespa-official.jp แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ

เอสปา (เกาหลี에스파; อาร์อาร์eseupa; เอ็มอาร์esŭp'a; อังกฤษ: Aespa, มักเขียน aespa หรือ æspa) เป็นเกิร์ลกรุปเกาหลีใต้ สังกัดเอสเอ็มเอนเตอร์เทนเมนต์ ประกอบด้วยสมาชิกจำนวนสี่คนคือ คารีนา, จีเซล, วินเทอร์ และหนิงหนิง เปิดตัวเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน ค.ศ. 2020 พร้อมกับซิงเกิล "แบล็กแมมบา" (Black Mamba)[1][2]

ประวัติ[แก้]

2016–2019: กิจกรรมก่อนเปิดตัว[แก้]

โลโก้ทางการของเอสปา

หนิงหนิงได้รับคำแนะนำให้เป็นสมาชิกทีมฝึกหัดก่อนเดบิวต์ของ เอสเอ็มรุกกีส์ เมื่อวันที่ 19 กันยายน 2016 โดยเป็นส่วนหนึ่งของทีม และเธอได้ปรากฏตัวในรายการ Rookies Princess: Who's the Best? ส่วนของรายการ My SMT ในปีนั้นและได้บันทึกภาพคัฟเวอร์สำหรับรายการโทรทัศน์แอนิเมชันเกาหลี Shining Star ในปี 2560[3]

คารีนา ได้ปรากฏตัวในมิวสิกวิดีโอของแทมินสำหรับเพลง "Want" ในเดือนกุมภาพันธ์ 2019 และได้แสดงร่วมกับเขาในรายการเพลงหลายรายการในสัปดาห์ต่อมา[4]

2020–2021: บทนำ การเปิดตัว "ซาเวจ"[แก้]

เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม เอสเอ็มประกาศว่าจะเปิดตัวเกิร์ลกรุปวงใหม่ ซึ่งเป็นวงแรกนับตั้งแต่การเปิดตัววงเรดเวลเวต เมื่อ ค.ศ. 2014[5] และไอดอลกรุปวงแรกนับตั้งแต่เปิดตัววงเอ็นซีที ในปี ค.ศ. 2016 สมาชิกได้รับการเปิดเผยทีละคนตั้งแต่วันที่ 27 ถึง 30 ตุลาคม (ตามลำดับ: วินเทอร์, คารีนา, หนิงหนิง และจีเซล) รวมถึงชื่อ เอสปา (aespa)[6] อี ซู-มัน ผู้ก่อตั้งเอสเอ็มอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับแนวคิดของเอสปาในเวทีงาน World Cultural Industry Forum ปี 2020 ที่จัดขึ้นทางออนไลน์เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม[7] วิดีโอตัวอย่างของสมาชิก 4 คน เผยแพร่เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน[8] และในวันเดียวกันนั้น ต้นสังกัดได้ประกาศว่าเอสปาจะปล่อยซิงเกิลเปิดตัวของพวกเธอในชื่อ "แบล็กแมมบา" (Black Mamba) ในวันที่ 17 พฤศจิกายน[9] วงได้เปิดตัวและแสดงซิงเกิลเปิดตัวครั้งแรกในรายการมิวสิกแบงก์ ทางช่องเคบีเอส 2 เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน[10] วงยังติดอันดับ 1 ในชาร์ตเพลงเคป็อปของ คิวคิวมิวสิก เป็นเวลา 3 สัปดาห์ติดต่อกัน[11]ทำให้เอสปาชนะในรายการเพลงเป็นครั้งแรกในรายการอินกีกาโย ทางช่องเอสบีเอสเมื่อวันที่ 17 มกราคม 2021[12]

เมื่อวันที่ 29 มกราคม 2021 เอสเอ็มเอนเตอร์เทนเมนต์ ประกาศว่าเอสปาจะทำการปล่อยเพลงรีเมค "ฟอร์เอเวอร์" เป็นซิงเกิลที่ผลิตโดย ยู ย็อง-จิน ของอัลบั้มWinter Vacation in SMTown.com ในปี 2000[13] เพลงในเวอร์ชันของเอสปาเป็นแนวเพลงจังหวะอาร์แอนด์บีพร้อมเสียงกีตาร์อะคูสติก อันเป็นที่โดดเด่นเนื้อเพลงที่ไพเราะและอบอุ่นเกี่ยวกับการให้คำมั่นสัญญากับคนที่รักตลอดไป[14] วางจำหน่ายเมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ในปีนั้น[15]

เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม 2021 เอสเอ็มเอนเตอร์เทนเมนต์ประกาศว่าเอสปาจะทำการปล่อยซิงเกิลใหม่ "เน็กซ์เลเวล" โดยเป็นแนวเพลง แดนซ์ และ ฮิปฮอป การแร็พที่"แข็งแรง" เบสที่ "มีพลัง" และ "เสียงร้องอันทรงพลัง"[16][17] และวางจำหน่ายเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม[18] เปิดตัวบนชาร์ต แกออนดิจิทัลชาร์ต อันดับที่ 9 สูงสุดอันดับ 2 กลายเป็นเพลงฮิตห้าอันดับแรกในเกาหลีใต้[19] "เน็กซ์เลเวล" กลายเป็นเพลงที่สามของเอสปาที่ติดชาร์ตใน บิลบอร์ด เวิลด์ดิจิทัลซองส์ ขึ้นสูงสุดที่อันดับ 3[20] ในวันที่ 22 กรกฎาคม ค.ศ. 2021 เอสปาได้ประกาศว่าได้เซ็นสัญญากับ Creative Artists Agency เพื่อทำกิจกรรมในอนาคตที่สหรัฐอเมริกา[21][22] เมื่อวันที่ 10 กันยายน ค.ศ. 2021ได้มีการประกาศว่า "เน็กซ์เลเวล" เวอร์ชันรีมิกซ์จะวางจำหน่ายในวันที่ 14 กันยายน พร้อมกับมิวสิกวิดีโอ visualizerของ "Next Level (IMLAY Remix)"[23]

เมื่อวันที่ 14 กันยายน ค.ศ. 2021 เอสเอ็มได้ประกาศว่าเอสปาจะปล่อยอีพีแรกในชื่อ ซาเวจ อัลบั้มพร้อมด้วยหกแทร็ก รวมถึงเพลงนำในชื่อเดียวกัน[24] วางจำหน่ายเมื่อวันที่ 5 ตุลาคม[25] โดยอีพีแรกของเอสปาสามารถขึ้นไปถึง บิลบอร์ด 200 สูงสุดอันดับที่ 20 พร้อมกับเปิดตัวในแกออนอัลบั้มชาร์ต[26] ภายใน 15 หลังวางจำหน่ายมีการรายงานว่ามินิอัลบั้มขายได้ 513,292 ชุด[27] เอสปายังได้ขึ้นแสดงบน Macy's Thanksgiving Day Parade ในปี 2021 ทำให้พวกเธอเป็นเกิร์ลกรุปเกาหลีใต้วงแรกที่ขึ้นแสดงในงานนี้[28] ในวันที่ 2 ธันวาคม เอสปาได้รับรางวัล แดซัง สาขา (Stage of the Year) เป็นครั้งแรกในงาน เอเชียอาร์ติสต์อะวอดส์[29] สองวันต่อมา ในวันที่ 4 ธันวาคม วงได้รับรางวัลแดซังที่สองจากงาน เมลอนมิวสิกอะวอดส์ สาขา (Record of the Year)[30]

เมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน มีการประกาศว่าเอสปาจะปล่อยเพลงรีเมค "ดรีมส์คัมทรู" ของวง เอส.อี.เอส วางจำหน่ายเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม[31] มิวสิกวิดีโอกำกับโดย Lucid Colour ออกแบบท่าเต้นและกำกับภาพโดย โบอา[32] เพลงนี้ขึ้นสูงสุดที่อันดับ 8 ใน แกออนดิจิทัลชาร์ต และอันดับที่ 7 ในบิลบอร์ด เวิลด์ดิจิทัลซองส์[33][34]

ในวันที่ 26 ธันวาคม คารีนา และ วินเทอร์ ได้ถูกเปิดเผยว่าเป็นสมาชิกของวงก็อตเดอะบีต[35] และเปิดตัวด้วยซิงเกิล "Step Back" เมื่อวันที่ 3 มกราคม ค.ศ. 2022[36]

2022-ปัจจุบัน: โคเชลลา เกิลส์ และคอนเสิร์ตครั้งแรก[แก้]

เอสปาในเดือนพฤศจิกายน 2022

เมื่อวันที่ 8 มกราคม วงได้รับรางวัลศิลปินแห่งปีจากงาน โกลเดนดิสก์อะวอดส์[37][38]

เมื่อวันที่ 19 เมษายน 2022 มีการประกาศว่าเอสปาจะขึ้นแสดงที่ โคเชลลา ในวันที่ 23 เมษายน ในช่วงสัปดาห์ที่สองของเทศการดนตรีประจำปี รายชื่อเพลงของพวกเธอได้แก่ "ซาเวจ" "เน็กซ์เลเวล" "แบล็กแมมบา" และเพลงเวอร์ชันภาษาอังกฤษ "ไลฟส์ทูช็อต" ซึ่งได้รับการเปิดเผยว่ามาจากอีพีที่กำลังจะมีขึ้นในตอนนั้น[39][40]

เมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม วงยังได้รวมอยู่ในรายชื่อรุ่นต่อไปของนิตยสาร ไทม์ [41][42] ในวันที่ 27 พฤษภาคม วงได้อยู่ใน 30 Under 30 ของ Forbes อีกด้วย[43]

เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2022 เอสเอ็มเอนเตอร์เทนเมนต์ ได้ประกาศว่าเอสปาได้เซ็นสัญญากับ วอร์เนอร์ และยังประกาศอีกว่าเอสปาจะทำการปล่อยอีพีที่สอง เกิลส์ ในวันที่ 8 กรกฎาคม โดยจะมีทั้งหมดเก้าเพลง รวมถึงเพลงนำใน ชื่อเดียวกัน สองซิงเกิลแรกได้แก่ "แบล็กแมมบา" "ฟอร์เอเวอร์" และ "ดรีมส์คัมทรู" ที่เปิดตัวไปก่อนหน้านี้โดยเป็นส่วนหนึ่งของอัลบั้ม 2021 Winter SMTOWN: SMCU Express ในเดือนธันวาคม2021 อีกสองเพลงของอัลบั้มเกิลส์ "Illusion" และ "ไลฟส์ทูช็อต" (เวอร์ชันอังกฤษ) วางจำหน่ายในวันที่ 1 และ 24 มิถุนายนตามลำดับ[44][45]

ในวันที่ 1 กรกฎาคม 2022 ได้มีรายงานออกมาว่าเอสปาจะเข้าร่วม 'ยูเอ็น High-level Political Forum on Sustainable Development (HLPF) 2022' ในวันที่ 5 กรกฎาคม 2022 พวกเธอจะกล่าวสุทรพจน์พร้อมกับการแสดง[46]วันที่ 14 ธันวาคม กลุ่มได้ปล่อยซิงเกิล"บิวตีฟูลคริสต์มาส" ร่วมกับเพื่อนร่วมค่ายอย่างเรดเวลเวต สำหรับอัลบั้ม 2022 Winter SM Town: SMCU Palace[47]

เมื่อวันที่ 18 มกราคม ค.ศ. 2023 มีการประกาศว่ากลุ่มได้ขึ้นแสดงในเทศกาลดนตรี Governors Ball Music Festival ประจำปี ทำให้พวกเขาเป็นกลุ่มเคป๊อปกลุ่มแรกที่เข้าร่วมในเทศกาลนี้[48] เมื่อวันที่ 20 มกราคม เอสเอ็มเอนเตอร์เทนเมนต์ ได้ประกาศว่ากลุ่มจะจัดคอนเสิร์ตครั้งแรก Synk: Hyper Line เริ่มตั้งแต่วันที่ 25 กุมภาพันธ์[49]

สมาชิก[แก้]

  • คารีนา (카리나) – หัวหน้าวง, ร้อง, แร็ป, เต้น[50][51][52]
  • จีเซล (지젤) – แร็ป, ร้อง[53][54][51]
  • วินเทอร์ (윈터) – วิชวล, ร้อง, เต้น[55][51]
  • หนิงหนิง (닝닝) – ร้อง, เต้น[56][51]

ผลงานเพลง[แก้]

อีพี[แก้]

รายชื่ออีพี พร้อมรายละเอียด อันดับชาร์ต ปีที่วางจำหน่าย ยอดขาย และการรับรอง
ชื่อ รายละเอียด อันดับชาร์ตสูงสุด ยอดขาย การรับรอง
KOR
[57]
AUS
[58]
BEL
(FL)

[59]
FRA
[60]
HUN
[61]
JPN
[62]
JPN
Hot

[63]
POL
[64]
US
[65]
US
World

[66]
ซาเวจ
(Savage)
1 193 7 18 20 1
  • เกาหลีใต้: 752,115[67]
  • ญี่ปุ่น: 31,274 (แผ่น)[68]
  • สหรัฐ: 17,500[69]
เกิลส์
(Girls)
  • วางจำหน่าย: 8 กรกฎาคม 2022
  • สังกัด: เอสเอ็ม, วอร์เนอร์
  • รูปแบบ: ซีดี, ดิจิทัลดาวน์โหลด, สตรีมมิง
1 55 89 79 4 3 2 40 3 1
  • เกาหลีใต้: 1,806,162[71]
  • ญี่ปุ่น: 1,068 (ดิจิทัล)[72]
  • ญี่ปุ่น: 65,555 (แผ่น)[73]
  • สหรัฐ: 71,000[74]
"—" หมายถึง ไม่ติดชาร์ตหรือไม่ได้เผยแพร่ในภูมิภาคนั้น

ซิงเกิล[แก้]

รายชื่อซิงเกิล พร้อมปีที่วางจำหน่าย อันดับชาร์ต และชื่ออัลบั้ม
ชื่อ ปี อันดับชาร์ตสูงสุด ยอดขาย การรับรอง อัลบั้ม
KOR JPN
Hot

[76]
MLY
[77]
NZ
Hot

[78]
SGP
[79]
VIE
Hot

[80]
US
World

[81]
WW
[82]
Circle
[83]
Billb.
[A][84]
"แบล็กแมมบา" (Black Mamba) 2020 49 21 14 37 13 5 138 ซิงเกิลไม่มีอัลบั้ม
"ฟอร์เอเวอร์" (Forever, 약속)[B] 2021 [C] 11
"เน็กซ์เลเวล" (Next Level) 2 2 77 23 3 65
  • KMCA: Platinum (สตริมมิง)[88]
"ซาเวจ" (Savage) 2 2 60 14 14 13 39 ซาเวจ
(Savage)
"ดรีมส์คัมทรู" (Dreams Come True)[D] 8 5 [E] 47 7 197 2021 Winter SM Town: SMCU Express
"ไลฟส์ทูช็อต" (เวอร์ชันภาษาอังกฤษ) 2022 47 11 94 [F] 27 184 เกิลส์
(Girls)
"เกิลส์" 8 1 30 23 13 8 6 42
"บิวตีฟูลคริสต์มาส"
(กับ เรดเวลเวต)
113 2022 Winter SM Town: SMCU Palace
"—" หมายถึง ไม่ติดชาร์ตหรือไม่ได้เผยแพร่ในภูมิภาคนั้น

ซิงเกิลโปรโมต[แก้]

รายชื่อซิงเกิลโปรโมต ปีที่แสดง ตำแหน่งชาร์ต และชื่ออัลบั้ม
ชื่อ ปี อันดับชาร์ตสูงสุด อัลบั้ม
KOR SGP
[91]
VIE
Hot

[92]
WW
[93]
Circle
[94]
Billb.
[95]
"อิลลูชัน" (도깨비불) 2022 14 4 [G] 39 [H] Girls
"—" หมายถึง ไม่ติดชาร์ตหรือไม่ได้จำหน่ายในภูมิภาคนั้น

เพลงประกอบละคร[แก้]

รายชื่อเพลง พร้อมปีที่วางจำหน่าย อันดับชาร์ต และชื่ออัลบั้ม
ชื่อ ปี สมาชิก อันดับชาร์ตสูงสุด อัลบั้ม
KOR
[97]
"Once Again" 2022 วินเทอร์, หนิงหนิง 119 Our Blues OST

ชาร์ตเพลงอื่น[แก้]

รายชื่อชาร์ตเพลงอื่น พร้อมปีที่วางจำหน่าย อันดับชาร์ต และชื่ออัลบั้ม
ชื่อ ปี อันดับชาร์ตสูงสุด อัลบั้ม
KOR
Circle
[98]
Billb.
[A][99]
"Next Level" (Habstrakt Remix) 2021 [I] iScreaM Vol. 10 : Next Level Remixes
"Aenergy" 117 82 Savage
"I'll Make You Cry" 154
"Yeppi Yeppi" 115
"Iconic" 152
"Lucid Dream" (자각몽) 141
"Lingo" 2022 [J] Girls
"Life's Too Short" 190
"ICU" (쉬어가도 돼) [K]
"Girls" (BRLLNT Remix) [L] iScreaM Vol.18 : Girls Remixes
"—" หมายถึง ไม่ติดชาร์ตหรือไม่ได้เผยแพร่ในภูมิภาคนั้น

ผลงานการแสดง[แก้]

วาไรตีโชว์[แก้]

ปี ชื่อ อ้างอิง
2022 Synk Road [103]

ผลงานวิดีโอ[แก้]

มิวสิกวิดีโอ[แก้]

ชื่อเพลง ปี ผู้กำกับ อ้างอิง
"แบล็กแมมบา" (Black Mamba) 2020 Oui Kim [104]
"ฟอร์เอเวอร์" (Forever, 약속) 2021 Sunny Visual (Yoo Sung-kyun) [105]
"เน็กซ์เลเวล" (Next Level) Beomjin (Paranoid Paradigm) [106]
"เน็กซ์เลเวล" (Next Level) (Habstrakt Remix)" [107]
"ซาเวจ" (Savage) 725 (SL8 Visual Lab) [108]
"ดรีมส์คัมทรู" (Dreams Come True) Flipevil (Seo Dong-hyeok, Jason Kim) [109]
"ไลฟส์ทูช็อต"(Life's Too Short) (เวอร์ชันภาษาอังกฤษ) 2022 Segaji Video (Kim Hyun-soo) [110]
"เกิลส์" (Girls) Oui Kim [111]
"Girls (Brllnt Remix)" ไม่ทราบ [112]

วิดีโออื่นๆ[แก้]

ชื่อ ปี ผู้กำกับ อ้างอิง
"My, Karina" 2020 hamjae [88 GH] [113]
"Synk, æspa" 051/Heung [114]
"Synk, Winter" [115]
"Synk, Giselle" [116]
"Synk, Ningning" 051 [117]
"Synk, Karina" [118]
"'Black Mamba' The Debut Stage" Lim Sung-kwan [119]
"'Forever' (약속) The Performance Stage (Cozy Winter Cabin Ver.)" 2021 ไม่ทราบ [120]
"'Forever' (약속) The Performance Stage (Glitter Snowball Ver.)" [121]
"'Forever' (약속) The Performance Stage (Romantic Street Ver.)" [122]
"ep1. 'Black Mamba' – SM Culture Universe" Son Tae-heung and Min Heo [123]
"'Next Level' The Performance Stage #1" ไม่ทราบ [124]
"'Next Level' The Performance Stage #2" [125]
"'Next Level' The Performance Stage #3" [126]
"'Savage' The Performance Stage #1" [127]
"'Savage' The Performance Stage #2" [128]
"ep2. 'Next Level' – SM Culture Universe" 2022 Son Tae-heung [129]
"'Girls' The Performance Stage #1" ไม่ทราบ [130]
"'Girls' The Performance Stage #2" [131]
"ep.3 'Girls (Don’t you know I’m a Savage?)' - SM Culture Universe" 2023 Son Tae-heung [132]

คอนเสิร์ตและทัวร์[แก้]

Headlining tour[แก้]

คอนเสิร์ต Aespa 1st 2023 "SYNK : Hyper Line"
วันที่ เมือง ประเทศ สถานที่[49] ความจุ
25 กุมภาพันธ์ 2023 โซล เกาหลีใต้ Jamsil Arena
Beyond Live[M]
10,000[133]
26 กุมภาพันธ์ 2023
15 มีนาคม 2023 โอซากะ ญี่ปุ่น Osaka-jō Hall รอประกาศ
16 มีนาคม 2023
18 มีนาคม 2023
19 มีนาคม 2023
1 เมษายน 2023 โตเกียว สนามกีฬาในร่มแห่งชาติโยโยงิ
2 เมษายน 2023
15 เมษายน 2023 ไซตามะ ไซตามะซูเปอร์อารีนา
16 เมษายน 2023
29 เมษายน 2023 ไอจิ Nippon Gaishi Hall
30 เมษายน 2023

โชว์เคส[แก้]

โชว์เคสเอสปา "Synk"
วันที่ เมือง ประเทศ สถานที่ ความจุ
26 มิถุนายน 2022 อิงเกิลวูด[N] สหรัฐ YouTube Theater 10,000[134]
27 มิถุนายน 2022
6 สิงหาคม 2022 โยโกฮามะ[O] ญี่ปุ่น Pia Arena MM[135] 40,000[136]
7 สิงหาคม 2022

การเข้าร่วมคอนเสิร์ต[แก้]

รางวัลและการเสนอชื่อ[แก้]

หมายเหตุ[แก้]

  1. 1.0 1.1 Includes the Billboard K-pop Hot 100 (defunct as of 2022), and South Korea Songs (part of Billboard's Hits of the World (2022 onwards)).
  2. เพลงต้นฉบับของ ยูยองจิน นักแต่งเพลงของ SM Entertainment ในอัลบั้ม Winter Vacation in SMTOWN.com
  3. "Forever" did not enter the Gaon Digital Chart, but debuted and peaked at position 28 and position 63 on component Download Chart and BGM Chart, respectively.[86][87]
  4. เพลงต้นฉบับของ เอส.อี.เอส ในอัลบั้ม Sea & Eugene & Shoo
  5. "Dreams Come True" did not enter RIAS Top Streaming Chart, but peaked at position 8 on RIAS Top Regional Chart.[89]
  6. "Life's Too Short" did not enter RIAS Top Streaming Chart, but peaked at position 16 on RIAS Top Regional Chart.[90]
  7. "Illusion" did not enter the RIAS Top Streaming Chart, but peaked at number 15 on the RIAS Top Regional Chart.[90]
  8. "Illusion" did not enter the Billboard Global 200, but peaked at number 150 on the Billboard Global Excl. US chart.[96]
  9. "Next Level (Habstrakt Remix)" did not enter the Gaon Digital Chart, but debuted at position 183 on the component Download Chart.[100]
  10. "Lingo" did not enter the Circle Digital Chart, but debuted at position 73 on the component Download Chart.[101]
  11. "ICU" did not enter the Circle Digital Chart, but debuted at position 68 on the component Download Chart.[101]
  12. "Girls (BRLLNT Remix)" did not enter the Circle Digital Chart, but debuted at position 165 on the component Download Chart.[102]
  13. February 26 only.
  14. Titled "Aespa Showcase Synk in LA"
  15. Titled "Aespa Japan Premium Showcase 2022 ~Synk~"

อ้างอิง[แก้]

  1. Hwang, Mi-hyun (November 2, 2020). SM 신인 걸그룹 에스파, 17일 데뷔 확정…독특 세계관 [SM's new girl group Aespa, debut on the 17th... Unique worldview]. News1 (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 9, 2020. สืบค้นเมื่อ November 5, 2020 – โดยทาง Naver.
  2. SM新女团aespa将于17日出道 | 韩联社 [SM's new girl group aespa will debut on the 17th]. Yonhap News Agency (ภาษาจีน). November 2, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 17, 2020. สืบค้นเมื่อ November 4, 2020.
  3. Lee Yoo-min (September 20, 2016). "SM루키즈, 중국 출신 새 멤버 2인 공개 '기대'" [SM Rookies unveils two new Chinese members 'Expectation']. TV Daily (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ August 30, 2021.
  4. Kim Soo-young (November 11, 2020). "'SM 신인' 에스파, 카리나 아바타 티저 공개 ... 점까지 유지민 판박이" ['SM Rookie' Aespa, Karina Avatar Teaser Revealed ... Yoo Ji-min to the point] (ภาษาเกาหลี). Hankyung. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ August 30, 2021 – โดยทาง Naver.
  5. Oh, Bo-Ram (October 24, 2020). SM 새 걸그룹 '에스파' 내달 데뷔…레드벨벳 이후 6년만 [SM's new girl group 'AESPA' debuts next month... 6 years since Red Velvet]. Yunhap News (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 17, 2020. สืบค้นเมื่อ November 5, 2020 – โดยทาง Naver.
  6. Kim, Soo-jeong (October 28, 2020). 유지민, SM 신인 걸그룹 '에스파' 멤버 카리나로 데뷔 [Yoo Ji-min debuts as Karina, member of SM new girl group 'AESPA']. No Cut News (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 17, 2020. สืบค้นเมื่อ November 4, 2020 – โดยทาง Naver.
  7. "Soo-Man Lee, chairman of SM ENTERTAINMENT GROUP, delivered a speech at the 1st World Cultural Industry Forum as a representative of the Korean cultural community!". SM Entertainment. October 28, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 17, 2020. สืบค้นเมื่อ November 16, 2020.
  8. aespa 에스파 – SYNK, æspa (Online video). South Korea: aespa. November 1, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-11-17. สืบค้นเมื่อ November 16, 2020 – โดยทาง YouTube.
  9. Baek, Ji-eun (November 2, 2020). 'SM 신인 걸그룹' 에스파, 17일 데뷔확정…싱글 '블랙맘바' 전격공개 [[Official] 'SM Rookie Girl Group' Aespa, debut on the 17th... Single 'Black Mamba' unveiled]. Sports Chosun (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 17, 2020. สืบค้นเมื่อ November 16, 2020 – โดยทาง Naver.
  10. aespa, 20일 ‘뮤직뱅크’로 데뷔곡 ‘Black Mamba’ 무대 첫 방송! [aespa, debut song 'Black Mamba' first broadcast with 'Music Bank' on the 20th!]. SM Entertainment (ภาษาเกาหลี). November 16, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 16, 2020. สืบค้นเมื่อ November 18, 2020.
  11. "aespa、QQ MUSICの韓国チャートで3週間1位をキープ…今年デビューしたガールズグループのうち最長記録" [Aespa keeps No. 1 on QQ MUSIC's Korean chart for 3 weeks ... The longest record among the girls' groups that debuted this year]. Kstyle (ภาษาญี่ปุ่น). December 16, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 17, 2020. สืบค้นเมื่อ December 20, 2020.
  12. Hwang Hye-jin (January 17, 2021). "'인기가요' SM 에스파, 출연없이 1위 ... (여자)아이들·트레저·유빈 컴백(종합)" ['Inkigayo' SM Aespa, No. 1 without appearing ... (G)Idle, Treasure, and Yubin comeback (total)] (ภาษาเกาหลี). Newsen. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ August 30, 2021 – โดยทาง Naver.
  13. Hwang Jin-hye (January 29, 2021). "에스파, 2월 5일 싱글 'Forever' 깜짝 발매 ... 유영진 곡 리메이크" [Aespa, surprise release of single 'Forever' on February 5th ... Yoo Young-jin's song remake"]. Newsen. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 29, 2021. สืบค้นเมื่อ January 29, 2021 – โดยทาง Naver.
  14. Park Seo-hyun (February 5, 2021). "에스파 신곡 'Forever' 음원·MV 오늘(5일) 공개 ... 따뜻 겨울 감성" [Aespa's new song 'Forever' sound source/MV released today (5th) ... Warm winter emotion] (ภาษาเกาหลี). Herald Pop. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ August 30, 2021 – โดยทาง Naver.
  15. Cho Seung-hyun (February 5, 2021). "에스파, 오늘(5일) 겨울 감성 담은 'Forever' 공개" [Aespa, today (5th) unveiled 'Forever' containing winter emotion] (ภาษาเกาหลี). Seoul Economy Daily. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ August 30, 2021 – โดยทาง Naver.
  16. Hwang Ji-young (May 4, 2021). "[단독] 에스파, 5월 컴백 ... 메타버스 세계관 기대" [[Exclusive] Aespa, expects to comeback in May ... virtual reality worldview expectations] (ภาษาเกาหลี). Ilgan Sports. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 4, 2021. สืบค้นเมื่อ May 4, 2021 – โดยทาง Naver.
  17. "aespa's new song 'Next Level', a hip-hop dance song with a worldview story!". SM Entertainment. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 11, 2021. สืบค้นเมื่อ May 11, 2021.
  18. Seon Mi-kyung (May 6, 2021). "에스파, 5월 17일 컴백 확정 .. 신곡 '넥스트 레벨' 발표[공식]" [Aespa, May 17 comeback confirmed .. New song 'Next Level' released [Official]] (ภาษาเกาหลี). Osen. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 11, 2021. สืบค้นเมื่อ August 30, 2021 – โดยทาง Naver.
  19. "Next Level". Gaon Music Chart. May 23–29, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ June 3, 2021. สืบค้นเมื่อ December 1, 2021.
  20. Hwang, You-mee (May 26, 2021). "Aespa Enters 3 Billboard Tallies with New Song". The Korea Herald. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 26, 2021. สืบค้นเมื่อ December 1, 2021.
  21. Kim Ji-hye (July 23, 2021). "에스파, 美 최대 에이전시 CAA와 계약 ... 글로벌 슈퍼루키[공식]" [Aespa signed With CAA, America's Largest Agency ... Global Super Rookie [Official]] (ภาษาเกาหลี). Herald Pop. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 24, 2021. สืบค้นเมื่อ July 24, 2021 – โดยทาง Naver.
  22. Tamar Herman (July 23, 2021). "K-pop group Aespa sign with Hollywood talent agency CAA, joining NCT 127 and SuperM, fellow SM Entertainment acts". South China Morning Post. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 24, 2021. สืบค้นเมื่อ July 24, 2021.
  23. Lee, Deok-haeng (September 10, 2021). 'iScreaM' 프로젝트, 에스파 'Next Level' 리믹스 싱글 14일 공개 ['iScreaM' Project, Aespa 'Next Level' Remix Single will be Released on the 14th]. StarNews (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ September 28, 2021. สืบค้นเมื่อ December 1, 2021.
  24. Moon Wan-sik (September 14, 2021). "에스파, 첫 미니앨범 'Savage' 10월 5일 발매..6곡 수록[공식]" [Aespa, First Mini Album 'Savage' Released on October 5th, 6 Songs Included [Official]] (ภาษาเกาหลี). MT Star News. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ September 14, 2021. สืบค้นเมื่อ September 14, 2021 – โดยทาง Naver.
  25. Hwang Hye-jin (October 5, 2021). ""쯧쯧쯧쯧" 광야 진출한 에스파, 블랙맘바 짓밟는 'Savage'[들어보고서]" [Aespa, who has advanced into the wilderness, 'Savage' trampling on black mamba [heard of]] (ภาษาเกาหลี). Newsen. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 5, 2021. สืบค้นเมื่อ October 5, 2021 – โดยทาง Naver.
  26. Hugh Mclntyre (October 19, 2021). "Aespa Joins Blackpink, Itzy And Twice With Their First Hit Album On The Billboard 200" (ภาษาอังกฤษ). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 27, 2021. สืบค้นเมื่อ December 1, 2021 – โดยทาง Forbes.
  27. "에스파 '새비지', 하프 밀리언셀러 등극" [Aespa's 'Savage' becomes a half-million seller]. Sports Kyunghyang (ภาษาเกาหลี). 21 October 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 24, 2021. สืบค้นเมื่อ December 1, 2021 – โดยทาง Naver.
  28. Nicholas Rice (November 25, 2021). "Everything to Know About aespa — the K-Pop Girl Group from the Macy's Thanksgiving Day Parade=" (ภาษาอังกฤษ). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 30, 2021. สืบค้นเมื่อ December 1, 2021 – โดยทาง People.
  29. Carmen Chin (December 3, 2021). "BTS, SEVENTEEN, aespa and more win big at the 2021 Asia Artist Awards". NME. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 3, 2021. สืบค้นเมื่อ December 3, 2021.
  30. Kim Ye-na (December 4, 2021). "에스파, 올해의 레코드상 "꿈꿨던 일 이뤄져" [MMA 2021]" [Aespa, Record of the Year Award "A dream come true" [MMA 2021]] (ภาษาเกาหลี). X-sports News. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 5, 2021. สืบค้นเมื่อ December 5, 2021 – โดยทาง Naver.
  31. Gladys Yeo (November 4, 2021). "aespa to unveil remake of S.E.S.'s 'Dreams Come True' next month". NME. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 10, 2021. สืบค้นเมื่อ November 10, 2021.
  32. "aespa Reimagines S.E.S's Hit 'Dreams Come True'". Rolling Stone India. December 20, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 20, 2021. สืบค้นเมื่อ January 6, 2022.
  33. "World Digital Song Sales – The Week of January 1, 2022". Billboard (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). December 26, 2021 – January 1, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 29, 2021. สืบค้นเมื่อ January 6, 2022.
  34. 2022년 01주차 Digital Chart [2022, Week 1 Digital Chart] (ภาษาเกาหลี). Gaon Music Chart. December 26, 2021 – January 1, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 6, 2022. สืบค้นเมื่อ January 6, 2022.
  35. Lee Tae-soo (December 27, 2021). "보아·태연·카리나 등 뭉쳤다...SM 여성 유닛 '갓 더 비트' 출범" [BoA, Taeyeon, Karina, etc. have teamed up...SM female unit 'Got the Beat' launched] (ภาษาเกาหลี). Yonhap News Agency. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 27, 2021. สืบค้นเมื่อ December 27, 2021 – โดยทาง Naver.
  36. Ashley Iasimone (January 3, 2022). "Supergroup GOT the Beat Debuts 'Step Back' at Record-Breaking SMTOWN Live Concert" (ภาษาอังกฤษ). Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 3, 2022. สืบค้นเมื่อ January 3, 2022.
  37. "(KR) Heraldpop: "방탄소년단·아이유, 음반·음원 대상 영예..NCT 127→세븐틴 본상(종합)"". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-08. สืบค้นเมื่อ 2022-11-21.
  38. GOLDEN DISC AWARDS | Winners | CATEGORIES
  39. Kim, Myung-mi (April 19, 2022). 에스파, 美 최대 음악 축제 코첼라 메인 스테이지 공식 초청 [Aespa's Official Invitation to the Main Stage of Coachella, America's Largest Music Festival]. Newsen (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ April 19, 2022. สืบค้นเมื่อ April 19, 2022.
  40. Benjamin, Jeff (April 20, 2022). "aespa Share Details on Coachella Debut & 'New Music That Will Wow the World': Exclusive". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ April 20, 2022. สืบค้นเมื่อ April 21, 2022.
  41. "TIME's Next Generation Leaders". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-05-12. สืบค้นเมื่อ 2022-11-21.
  42. "How K-Pop Group aespa Is Making the Metaverse Their Home". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 12, 2022. สืบค้นเมื่อ May 12, 2022.
  43. "Forbes 30 Under 30 2022: Entertainment & Sports". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-12. สืบค้นเมื่อ 2022-11-21.
  44. Lee, Seung-hoon (June 1, 2022). SM, '워너 레코드' 손잡았다..에스파 美 시장 본격 진출→7월 미니 2집 발매[공식] [SM, 'Warner Record' joined hands... Aespa enters the US market in earnest → Releases 2nd mini album in July [Official]]. OSEN (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 31, 2022. สืบค้นเมื่อ June 1, 2022.
  45. Lee, Seung-rok (June 1, 2022). "에스파, '도깨비불' 선공개했다" [Aespa pre-released 'Illusion']. Mydaily (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ June 1, 2022. สืบค้นเมื่อ June 1, 2022.
  46. SMTOWN on Twitter: aespa will be attending the UN '2022 High-Level Political Forum for sustainable development' on July 5! เก็บถาวร 2022-07-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (July 1, 2022)
  47. Seon, Mi-kyung (December 10, 2022). "레드벨벳X에스파 뭉쳤다..SM 겨울 앨범 타이틀곡 14일 선공개" [Red Velvet X aespa united.. SM winter album title song pre-release on the 14th] (ภาษาเกาหลี). Osen. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 10, 2022. สืบค้นเมื่อ December 10, 2022 – โดยทาง Naver.
  48. Kim, Min-ji (January 18, 2023). "에스파, K팝 그룹 최초 '더 거버너스 볼 뮤직 페스티벌 2023' 출연" [Aespa, first K-pop group participating in ‘2023 The Governors Ball Music Festival’] (ภาษาเกาหลี). News1. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 18, 2023. สืบค้นเมื่อ January 18, 2023 – โดยทาง Naver.
  49. 49.0 49.1
  50. Kim, Soo-young (October 28, 2020). 'SM 신인' 에스파 두 번째 멤버 카리나…"연습생 유지민?" 시끌 ['SM Rookie' Aespa's second member Karina... "A trainee Yujimin?" Noisy]. Hankyung (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 1, 2021. สืบค้นเมื่อ November 18, 2020.
  51. 51.0 51.1 51.2 51.3 [인터뷰] aespa, 지금 'Black Mamba'로 입덕하면 데뷔팬! : 네이버 포스트 [[Interview] aespa, if you become a fan of 'Black Mamba', debut fan!]. Naver Post (ภาษาเกาหลี). SMTOWN. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 26, 2020. สืบค้นเมื่อ December 26, 2020.
  52. “대박이네요, SM 신인 걸그룹 에스파 리더는 '이 멤버'였네요” ["It's a jackpot, SM rookie girl group aespa leader was 'this member' "]. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 26, 2020. สืบค้นเมื่อ December 26, 2020 – โดยทาง Wikitree.
  53. Chu, Seung-Hyun (October 30, 2020). SM 신인 걸그룹 에스파 지젤 공개, 20세 일본인 래퍼 [SM new girl group Aespa Giselle unveiled, 20-year-old Japanese rapper]. Seoul Economic Daily. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 17, 2020. สืบค้นเมื่อ November 17, 2020.
  54. Kim Soo-young (February 5, 2021). "에스파, 퍼포먼스만? 노래도 잘하네 ... 보컬 매력 극대화 'Forever' [신곡in가요]" [Aespa, performance only? You sing well ... Maximizing vocal charm 'Forever' [New song in song]] (ภาษาเกาหลี). Hankyung. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 5, 2021. สืบค้นเมื่อ February 6, 2021 – โดยทาง Naver.
  55. Chu, Seung-Hyun (October 27, 2020). 'SM 신인' 에스파 첫 번째 멤버 윈터 공개…보컬·댄스 실력 겸비한 19세 ['SM Rookie' Aespa's first member Winter released... 19 years old with vocal and dance skills]. Seoul Economic Daily. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 17, 2020. สืบค้นเมื่อ November 17, 2020.
  56. Chu, Seung-Hyun (November 9, 2020). SM 신예 에스파 닝닝 아바타 공개…매력적인 보컬 눈길 [SM's newest Espaning Ning avatar released... Attractive vocal gaze]. Seoul Economic Daily. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 17, 2020. สืบค้นเมื่อ November 17, 2020.
  57. Peak chart positions on the Circle Album Chart (previously known as the Gaon Album Chart):
    • "Savage". Gaon Music Chart (ภาษาเกาหลี). October 3–9, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 14, 2021. สืบค้นเมื่อ October 14, 2021.
    • "Girls". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 14, 2022. สืบค้นเมื่อ July 14, 2022.
  58. "The ARIA Report: Week Commencing 25 July 2022". The ARIA Report. No. 1690. Australian Recording Industry Association. July 25, 2022. p. 6.
  59. "Discografie Aespa". Ultratop. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 27, 2021. สืบค้นเมื่อ August 7, 2022.
  60. Peak chart positions on the French Album charts:
  61. Peak chart positions on the Hungarian Album charts:
  62. Peak chart positions on the Oricon Albums Chart:
    • "Savage". October 18–24, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 27, 2021. สืบค้นเมื่อ October 27, 2021.
    • "Girls". July 11–17, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 20, 2022. สืบค้นเมื่อ July 20, 2022.
  63. Peak chart positions on Billboard Japan Hot Albums:
    • "Savage". October 13, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 13, 2021. สืบค้นเมื่อ October 13, 2021.
    • "Girls". July 20, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-20. สืบค้นเมื่อ July 20, 2022.
  64. Peak chart positions for extended plays in Poland:
  65. Peak chart positions on the Billboard 200:
    • "Savage". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 19, 2021. สืบค้นเมื่อ October 19, 2021.
    • "Girls". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 19, 2022. สืบค้นเมื่อ July 19, 2022.
  66. Peak chart positions on the Billboard World Albums:
    • "Savage". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 19, 2021. สืบค้นเมื่อ October 19, 2021.
    • "Girls". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 19, 2022. สืบค้นเมื่อ July 19, 2022.
  67. Cumulative sales of Savage on Circle Chart:
    • 2021년 12월 Album Chart [December 2021 Album Chart] (ภาษาเกาหลี). Gaon Music Chart. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 6, 2022. สืบค้นเมื่อ January 6, 2022.
    • "Album Chart 2022.08 Month". Circle Chart. September 8, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ September 8, 2022. สืบค้นเมื่อ September 8, 2022.
    • "Album Chart Week 37 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-09-15. สืบค้นเมื่อ September 15, 2022.
    • "Album Chart Week 38 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-09-22. สืบค้นเมื่อ September 22, 2022.
    • "Album Chart Week 39 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-09-29. สืบค้นเมื่อ September 29, 2022.
    • "Album Chart Week 41 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-10-13. สืบค้นเมื่อ October 13, 2022.
    • "Album Chart Week 42 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-10-20. สืบค้นเมื่อ October 20, 2022.
  68. "オリコン週間 アルバムランキング 2021年10月25日~2021年10月31日" (ภาษาญี่ปุ่น). Oricon. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 3, 2021. สืบค้นเมื่อ November 3, 2021.
  69. McIntyre, Hugh (October 24, 2021). "Aespa Makes Sales History In America With Their First Collection 'Savage'". Forbes (ภาษาอังกฤษ). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 25, 2021. สืบค้นเมื่อ October 25, 2021.
  70. "Circle Certification - Album". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). November 10, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-08. สืบค้นเมื่อ November 10, 2022.
  71. Cumulative sales of Girls on Circle Chart:
    • "Album Chart 2022.07 Month". Circle Chart. August 11, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 12, 2022. สืบค้นเมื่อ August 11, 2022.
    • "Album Chart 2022.08 Month". Circle Chart. September 8, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ September 8, 2022. สืบค้นเมื่อ September 8, 2022.
    • "Album Chart Week 37 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-09-15. สืบค้นเมื่อ September 15, 2022.
    • "Album Chart Week 38 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-09-22. สืบค้นเมื่อ September 22, 2022.
    • "Album Chart Week 39 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-09-29. สืบค้นเมื่อ September 29, 2022.
    • "Album Chart Week 40 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-10-06. สืบค้นเมื่อ October 6, 2022.
    • "Album Chart Week 41 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-10-13. สืบค้นเมื่อ October 13, 2022.
    • "Album Chart Week 42 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-10-20. สืบค้นเมื่อ October 20, 2022.
    • "Album Chart Week 48 of 2022". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-12-01. สืบค้นเมื่อ December 2, 2022.
  72. "Weekly Digital Albums Chart – July 18, 2022". Oricon. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-17. สืบค้นเมื่อ July 16, 2022.
  73. Cumulative sales of Girls on Oricon Chart:
  74. Girls US Sales:
  75. "Circle Chart - Certification (Album)". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). September 8, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-08. สืบค้นเมื่อ September 8, 2022.
  76. Peak chart positions on Billboard Japan's Hot 100:
    • "Next Level". Billboard Japan (ภาษาญี่ปุ่น). May 26, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 26, 2021. สืบค้นเมื่อ May 26, 2021.
    • "Savage". Billboard Japan (ภาษาญี่ปุ่น). October 13, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 13, 2021. สืบค้นเมื่อ October 13, 2021.
    • "Life's Too Short". Billboard Japan (ภาษาญี่ปุ่น). July 6, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-06. สืบค้นเมื่อ July 6, 2022.
    • "Girls". Billboard Japan (ภาษาญี่ปุ่น). July 20, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-20. สืบค้นเมื่อ July 20, 2022.
  77. Peak chart positions on RIM Charts:
    • "Black Mamba". November 20–26, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ March 9, 2021. สืบค้นเมื่อ November 3, 2021.
    • "Savage". October 8–14, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 3, 2021. สืบค้นเมื่อ November 3, 2021 – โดยทาง Facebook.
  78. Peak chart positions on Recorded Music NZ's Hot 40 Singles:
    • "Black Mamba". November 30, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 30, 2020. สืบค้นเมื่อ November 27, 2020.
    • "Girls". July 18, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-15. สืบค้นเมื่อ July 16, 2022.
  79. Peak chart positions on RIAS's Top Streaming Chart:
    • "Black Mamba". November 20–26, 2020. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 1, 2020. สืบค้นเมื่อ December 1, 2020.
    • "Next Level". May 28 – June 3, 2021. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ June 8, 2021. สืบค้นเมื่อ June 8, 2021.
    • "Savage". October 8–14, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 19, 2021. สืบค้นเมื่อ October 19, 2021.
    • "Girls". July 8–14, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 19, 2021. สืบค้นเมื่อ July 19, 2021.
  80. Peak chart positions on Billboard's Vietnam Hot 100:
    • "Dreams Come True". Billboard. January 16, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 20, 2022. สืบค้นเมื่อ January 20, 2022.
    • "Life's Too Short". Billboard Vietnam. July 7, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 7, 2022. สืบค้นเมื่อ July 7, 2022.
    • "Girls". Billboard Vietnam. July 21, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 23, 2022. สืบค้นเมื่อ July 22, 2022.
  81. Peak chart positions on Billboard's World Digital Song Sales:
    • "Black Mamba". Billboard. November 22–28, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 24, 2020. สืบค้นเมื่อ November 24, 2020.
    • "Forever". Billboard. February 14–20, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ April 22, 2021. สืบค้นเมื่อ February 18, 2021.
    • "Next Level". Billboard. May 23–29, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 25, 2021. สืบค้นเมื่อ June 1, 2021.
    • "Savage". Billboard. October 17–23, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 19, 2021. สืบค้นเมื่อ October 19, 2021.
    • "Dreams Come True". Billboard. December 26, 2021 – January 1, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 30, 2021. สืบค้นเมื่อ December 30, 2021.
    • "Girls". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-19. สืบค้นเมื่อ July 19, 2022.
  82. Peak chart positions on Billboard's Global 200:
    • "Black Mamba". Billboard. November 29 – December 5, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 8, 2021. สืบค้นเมื่อ June 23, 2021.
    • "Next Level". Billboard. May 30 – June 5, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ June 4, 2021. สืบค้นเมื่อ June 23, 2021.
    • "Savage". Billboard. October 17–23, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 19, 2021. สืบค้นเมื่อ October 19, 2021.
    • "Dreams Come True". Billboard. January 9–15, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 10, 2022. สืบค้นเมื่อ January 11, 2022.
    • "Life's Too Short". Billboard. July 9, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 6, 2022. สืบค้นเมื่อ July 6, 2022.
    • "Girls". Billboard. July 19, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-19. สืบค้นเมื่อ July 26, 2022.
  83. Peak chart positions for singles on the Gaon Digital Chart, now the Circle Digital Chart:
    • "Black Mamba". Gaon Music Chart (ภาษาเกาหลี). November 29 – December 5, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 10, 2020. สืบค้นเมื่อ December 10, 2020.
    • "Next Level". Gaon Music Chart (ภาษาเกาหลี). June 13–19, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ June 17, 2021. สืบค้นเมื่อ June 24, 2021.
    • "Savage". Gaon Music Chart (ภาษาเกาหลี). October 10–16, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 21, 2021. สืบค้นเมื่อ October 21, 2021.
    • "Dreams Come True". Gaon Music Chart (ภาษาเกาหลี). January 9–15, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 20, 2022. สืบค้นเมื่อ January 20, 2022.
    • "Life's Too Short (English Version)". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). July 3–9, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 14, 2022. สืบค้นเมื่อ July 14, 2022.
    • "Girls". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). July 31 – August 6, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-08-04. สืบค้นเมื่อ August 11, 2022.
    • "Beautiful Christmas". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). December 18–24, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-12-29. สืบค้นเมื่อ December 29, 2022.
  84. Peak chart positions on Billboard's K-pop Hot 100:
    • "Black Mamba". Billboard. December 6–12, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 13, 2020. สืบค้นเมื่อ December 12, 2020.
    • "Next Level". Billboard. June 20–26, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ June 24, 2021. สืบค้นเมื่อ June 24, 2021.
    • "Savage". Billboard. October 23–29, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 21, 2021. สืบค้นเมื่อ October 21, 2021.
    • "Dreams Come True". Billboard. January 23–29, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 1, 2022. สืบค้นเมื่อ June 10, 2022.
    Peak chart positions on Billboard's South Korea Songs:
    • "Life's Too Short". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-10. สืบค้นเมื่อ July 6, 2022.
    • "Girls". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-19. สืบค้นเมื่อ July 19, 2022.
  85. Gary Trust (November 25, 2020). "Karol G Hits Top 20 on Billboard Global Charts With 'Bichota'". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 25, 2020. สืบค้นเมื่อ December 10, 2020.
  86. "2021년 06주차 Download Chart" [Week 6 of 2021 Download Chart]. Gaon Music Chart (ภาษาเกาหลี). January 31 – February 6, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 11, 2021. สืบค้นเมื่อ February 13, 2021.
  87. "2021년 06주차 BGM Chart" [Week 6 of 2021 BGM Chart]. Gaon Music Chart (ภาษาเกาหลี). January 31 – February 6, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ March 24, 2021. สืบค้นเมื่อ February 13, 2021.
  88. "Streaming Gaon Certification" (ภาษาเกาหลี). Gaon Music Chart. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 6, 2022. สืบค้นเมื่อ January 6, 2022.
  89. "RIAS Top Charts – Week 52 (24 – 30 Dec 2021)". Recording Industry Association Singapore. December 24–30, 2021. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 5, 2022. สืบค้นเมื่อ January 7, 2022.
  90. 90.0 90.1 "RIAS Top Charts Week 28 (8 - 14 Jul 2022)". RIAS. July 19, 2022. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 19, 2022. สืบค้นเมื่อ July 19, 2022.
  91. Peak chart positions on RIAS's Top Streaming Chart
  92. Peak chart positions on Billboard's Vietnam Hot 100:
    • "Illusion". Billboard. June 16, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ June 16, 2022. สืบค้นเมื่อ June 19, 2022.
  93. Peak chart positions on Billboard's Global 200
  94. Peak chart positions for singles on the Circle Digital Chart:
    • "Illusion". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). September 4–10, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-09-15. สืบค้นเมื่อ September 15, 2022.
  95. Peak chart positions for singles on the South Korea Songs (part of Billboard's Hits of the World):
    • "Illusion". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-08-09. สืบค้นเมื่อ August 9, 2022.
  96. "Billboard Global Excl. US: Week of July 23, 2022". Billboard. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-19. สืบค้นเมื่อ July 19, 2022.
  97. Peak chart positions for soundtrack appearances on the Gaon Digital Chart:
    • "Once again". Gaon Music Chart (ภาษาเกาหลี). May 22–28, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ June 2, 2022. สืบค้นเมื่อ June 10, 2022.
  98. Peak chart positions for other charted songs on the Circle Digital Chart:
    • "All non-single tracks from Savage". Gaon Music Chart (ภาษาเกาหลี). October 3–9, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 14, 2021. สืบค้นเมื่อ October 14, 2021.
    • "Life's Too Short". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). July 10–16, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 21, 2022. สืบค้นเมื่อ July 21, 2022.
  99. Peak chart positions for other charted songs on Billboard's K-pop Hot 100:
    • "Aenergy". Billboard. October 23–29, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 21, 2021. สืบค้นเมื่อ October 21, 2021.
  100. 2021년 38주차 Download Chart [2021, Week 38 Download Chart] (ภาษาเกาหลี). Gaon Music Chart. September 12–18, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ September 28, 2021. สืบค้นเมื่อ September 28, 2021.
  101. 101.0 101.1 "ICU and Lingo". Circle Chart (ภาษาเกาหลี). July 3–9, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-14. สืบค้นเมื่อ July 21, 2022.
  102. Download Chart – 2022 Weeks 43 (ภาษาเกาหลี). Circle Chart. October 16–22, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 27, 2022. สืบค้นเมื่อ November 3, 2022.
  103. Kim, Soo-young (November 25, 2022). "에스파 리얼리티가 온다…'싱크로드' 12월 14일 첫 공개" [Espa reality is coming... 'Synchroad' premiered on December 14th] (ภาษาเกาหลี). Korea Economic Daily. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-11-25. สืบค้นเมื่อ November 25, 2022 – โดยทาง Naver.
  104. "aespa 'Black Mamba' MV". Bright Young Things. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 1, 2021. สืบค้นเมื่อ July 1, 2021.
  105. "Works – Sunnyvisual". Sunnyvisual. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 9, 2021. สืบค้นเมื่อ August 30, 2021.
  106. Next Level - aespa. Jinhyuk Lee. May 25, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ May 25, 2021 – โดยทาง Vimeo.
  107. aespa 에스파 'Next Level (Habstrakt Remix)' MV. SM Entertainment. September 14, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 5, 2021. สืบค้นเมื่อ September 26, 2021 – โดยทาง YouTube.
  108. SM Entertainment (2021). Savage (photobook). Aespa. South Korea: SM Entertainment; Dreamus. Credits.
  109. SM Entertainment (2021). 2021 Winter SM Town: SMCU Express (photobook). SM Town. South Korea: SM Entertainment; Dreamus. Credits.
  110. @segajivideo (June 24, 2022). "aespa - 'Life's Too Short' MV". สืบค้นเมื่อ December 10, 2022 – โดยทาง อินสตาแกรม.
  111. aespa "Girls" / music video. Oui Kim. July 8, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 9, 2022. สืบค้นเมื่อ July 9, 2022 – โดยทาง Vimeo.
  112. aespa 에스파 'Girls (Brllnt Remix)' MV. SM Entertainment. October 21, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 21, 2022. สืบค้นเมื่อ October 21, 2022 – โดยทาง YouTube.
  113. [TRAILER] aespa[에스파] "MY KARINA". 88 Gymnastic Heroes. October 29, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ February 7, 2021 – โดยทาง Vimeo.
  114. aespa_HIGHLIGHT. Garnet Pictures. January 7, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ February 7, 2021 – โดยทาง Vimeo.
  115. SM aespa_WINTER. Garnet Pictures. January 7, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ February 7, 2021 – โดยทาง Vimeo.
  116. SM aespa_GISELLE. Garnet Pictures. January 7, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ February 7, 2021 – โดยทาง Vimeo.
  117. SM aespa_NINGNING. Garnet Pictures. November 11, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ February 7, 2021 – โดยทาง Vimeo.
  118. SM aespa_KARINA. Garnet Pictures. November 11, 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ February 7, 2021 – โดยทาง Vimeo.
  119. [SM AESPA Debut Live Stage]. Adult Kim. January 11, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ February 7, 2021 – โดยทาง Vimeo.
  120. aespa 에스파 'Forever (약속)' The Performance Stage (Cozy Winter Cabin Ver.). SM Entertainment. February 6, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 10, 2021. สืบค้นเมื่อ February 7, 2021 – โดยทาง YouTube.
  121. aespa 에스파 'Forever (약속)' The Performance Stage (Glitter Snowball Ver.). SM Entertainment. February 8, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 10, 2021. สืบค้นเมื่อ February 8, 2021 – โดยทาง YouTube.
  122. aespa 에스파 'Forever (약속)' The Performance Stage (Romantic Street Ver.). SM Entertainment. February 10, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 13, 2021. สืบค้นเมื่อ February 10, 2021 – โดยทาง YouTube.
  123. "aespa 에스파 'ep1. Black Mamba' - SM Culture Universe". 37thDEGREE. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 30, 2021. สืบค้นเมื่อ August 30, 2021.
  124. aespa 에스파 'Next Level' The Performance Stage #1. SM Entertainment. May 20, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 20, 2021. สืบค้นเมื่อ May 20, 2021 – โดยทาง YouTube.
  125. aespa 에스파 'Next Level' The Performance Stage #2. SM Entertainment. May 25, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 25, 2021. สืบค้นเมื่อ May 25, 2021 – โดยทาง YouTube.
  126. aespa 에스파 'Next Level' The Performance Stage #3. SM Entertainment. May 27, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 27, 2021. สืบค้นเมื่อ May 27, 2021 – โดยทาง YouTube.
  127. aespa 에스파 'Savage' The Performance Stage #1. SM Entertainment. October 11, 2021. สืบค้นเมื่อ January 10, 2023 – โดยทาง YouTube.
  128. aespa 에스파 'Savage' The Performance Stage #2. SM Entertainment. October 17, 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 3, 2023. สืบค้นเมื่อ January 10, 2023 – โดยทาง YouTube.
  129. "aespa 에스파 'ep2. Next Level' - SM Culture Universe". 37thDEGREE. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 13, 2022. สืบค้นเมื่อ July 13, 2022.
  130. aespa 에스파 'Girls' The Performance Stage #1. SM Entertainment. July 11, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 13, 2022. สืบค้นเมื่อ July 13, 2022 – โดยทาง YouTube.
  131. aespa 에스파 'Girls' The Performance Stage #2. SM Entertainment. July 15, 2022. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 15, 2022. สืบค้นเมื่อ July 15, 2022 – โดยทาง YouTube.
  132. aespa 에스파 'ep.3 Girls (Don’t you know I’m a Savage?)' - SM Culture Universe. SM Entertainment. February 23, 2023. สืบค้นเมื่อ February 28, 2023 – โดยทาง YouTube.
  133. Kwak, Hyeong-su (February 27, 2023). "에스파 첫 단독 콘서트, 1만 관객 열광 속 성료" [Aespa first solo concert, successfully completed with 10,000 enthusiasm spectators] (ภาษาเกาหลี). YTN. สืบค้นเมื่อ February 27, 2023 – โดยทาง Naver.
  134. Lee, Tae-soo (June 28, 2022). "에스파 미국 LA 쇼케이스서 현지 팬 1만명 환호" [10,000 local fans cheered at Aespa's LA showcase]. Yonhap News Agency (ภาษาเกาหลี). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ June 28, 2022. สืบค้นเมื่อ June 28, 2022 – โดยทาง Naver.
  135. Hicap, Jonathan (June 7, 2022). "Aespa to hold showcase in LA". Manila Bulletin. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 4, 2022. สืบค้นเมื่อ July 4, 2022.
  136. Yang, Halley (August 8, 2022). "aespa's first Japan showcase saw 40,000 audience members". Korea JoongAng Daily (ภาษาอังกฤษ). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 8, 2022. สืบค้นเมื่อ August 8, 2022 – โดยทาง Naver.
  137. Hwang Ji-young (January 1, 2021). "SM타운 라이브, 오늘(1일) 전 세계 무료 중계" [SM Town Live, free broadcast worldwide today (1 day)] (ภาษาเกาหลี). Ilgan Sports. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 1, 2021. สืบค้นเมื่อ January 1, 2021 – โดยทาง Naver.
  138. Hye-jin, Jo (December 23, 2021). "보아→에스파, 'SMTOWN LIVE' 1월 1일 전 세계 무료 중계" (ภาษาเกาหลี). แปลโดย BoA → Aespa, 'SMTOWN LIVE' broadcast free worldwide on January 1. X-port News. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 27, 2021. สืบค้นเมื่อ December 28, 2021 – โดยทาง Naver.
  139. Lee, Jae-eun (July 12, 2022). "SMTOWN LIVE, 소녀시대→NCT·에스파 출연" [SMTOWN LIVE, Girls' Generation → NCT·Aespa Appearance] (ภาษาเกาหลี). Sports Kyunghyang. สืบค้นเมื่อ July 15, 2022 – โดยทาง Naver.
  140. Kim, Jae-won (November 30, 2022). "'SMCU 팰리스' 프로젝트 서막 연다" ['SMTOWN Palace' project raise the curtain] (ภาษาเกาหลี). Sports World. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 22, 2022. สืบค้นเมื่อ December 22, 2022 – โดยทาง Naver.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]