พระอุบาลีคุณูปมาจารย์
 | บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |
พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ เป็นสมณศักดิ์ของพระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัญบัฏ ตั้งชื่อตามพระอุบาลี พระอรหันต์สาวกของพระโคตมพุทธเจ้า
| พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ | |
|---|---|
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน ว่าง ตั้งแต่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2562 | |
| การเรียกขาน | ท่านเจ้าคุณ |
| จวน | พระอารามหลวง หรือวัดราษฎร์ |
| ผู้แต่งตั้ง | พระมหากษัตริย์ไทย |
| วาระ | ตลอดพระชีพ หรือ ได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระราชาคณะ |
| ผู้ประเดิมตำแหน่ง | พระอุบาฬีคุณูปมาจารย์ (ปาน) |
| สถาปนา | พ.ศ. 2443 |
ประวัติ
[แก้]ในสมัยกรุงศรีอยุธยา "พระอุบาฬี" เป็นสมณศักดิ์พระราชาคณะฝ่ายอรัญวาสี อยู่วัดกุฏิ์ ถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงเห็นว่านามพ้องกับพระอรหันตสาวก จึงเปลี่ยนราชทินนามเป็น "พระวินัยรักขิต" ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเปลี่ยนนามอีกเป็น "พระอุบาฬีคุณูปมาจารย์" พระราชทานสำหรับพระราชาคณะเจ้าคณะอรัญวาสี (เสมอชั้นธรรมพิเศษ) โดยเลื่อนพระธรรมเจดีย์ (ปาน) เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนฯ ขึ้นรับราชทินนามนี้เป็นรูปแรก[1]
ถึงปี พ.ศ. 2482 พระธรรมปิฎก (เผื่อน ติสฺสทตฺโต) ได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ เจ้าคณะรองฝ่ายอรัญวาสี ชั้นหิรัญบัฏ เป็นรูปแรก
ฐานานุกรม
[แก้]สมัยเป็นสมณศักดิ์เจ้าคณะรองอรัญวาสี (เสมอชั้นธรรมพิเศษ) พระอุบาลีคุณูปมาจารย์มีฐานานุศักดิ์ตั้งฐานานุกรมได้ 6 รูป ดังนี้
- พระครูปลัดนิพัทธโพธิพงศ์
|
|
เมื่อเลื่อนเป็นเจ้าคณะรองชั้นหิรัญบัฏ มีฐานานุศักดิ์ตั้งฐานานุกรมได้ 8 รูป ดังนี้[2]
- พระครูปลัดสุวัฒนจริยคุณ ไพบูลศาสนภารธุราทร บวรสังฆานุนายก
|
|
รายนาม
[แก้]นับตั้งแต่การสถาปนาสมณศักดิ์ พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ มีพระสงฆ์ที่ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ดังกล่าวจำนวนทั้งสิ้น 15 รูป โดยแบ่งเป็นพระสงฆ์ในสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย 12 รูป และเป็นพระสงฆ์ในสังกัดคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย 3 รูป
อ้างอิง
[แก้]- ↑ วิเชียร อากาศฤกษ์ และ สุนทร สุภูตะโยธิน, ประวัติ สมณศักดิ์ และ พัดยศ, กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ศรีอนันต์, 2528, หน้า 38
- ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์ (http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2552/B/012/1.PDF) ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๖, ตอนที่ ๑๒ ข, ๑ กันยายน ๒๕๕๒, หน้า ๓-๕