มาตราโมส

มาตราความแข็งแร่ของโมส (อังกฤษ: Mohs scale of mineral hardness) เป็นมาตราความแข็งของแร่ตามที่นักวิทยาแร่ชาวเยอรมัน ชื่อ ฟรีดริช โมส (Friedrich Mohs) กำหนดขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1812 ประกอบด้วยแร่มาตรฐาน 10 ชนิด เรียงลำดับตั้งแต่แร่ที่ทนทานต่อการขูดขีดน้อยที่สุดจนถึงมากที่สุด ดังนี้

ความแข็งพื้นฐาน

ความแข็งของโมส	แร่	สูตรเคมี	ความแข็งสัมบูรณ์	รูปภาพ
1	ทัลก์	Mg3Si4O10(OH)2	1
2	ยิปซัม	CaSO4·2H2O	3
3	แคลไซต์	CaCO3	9
4	ฟลูออไรต์	CaF2	21
5	อะพาไทต์	Ca5(PO4)3(OH−,Cl−,F−)	48
6	ออร์โทเคลสเฟลด์สปาร์	KAlSi3O8	72
7	ควอตซ์	SiO2	100
8	โทแพซ	Al2SiO4(OH−,F−)2	200
9	กะรุน	Al2O3	400
10	เพชร	gggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggg	1600

ความแข็งที่อยู่ระหว่างกลาง

ความแข็ง	วัสดุหรือแร่
0.2–0.3	ซีเซียม, รูบิเดียม
0.5–0.6	ลิเทียม, โซเดียม, โพแทสเซียม
1	ทัลก์
1.5	แกลเลียม, สตรอนเชียม, อินเดียม, ดีบุก, แบเรียม, แทลเลียม, ตะกั่ว, แกรไฟต์
2	โบรอนไนไตรด์อัญรูปหกเหลี่ยม, แคลเซียม, ซีลีเนียม, แคดเมียม, กำมะถัน, เทลลูเรียม, บิสมัท
2.5–3	แมกนีเซียม, ทองคำ, เงิน, อะลูมิเนียม, สังกะสี, แลนทานัม, ซีเรียม, นิล
3	แคลไซต์, ทองแดง, สารหนู, พลวง, ทอเรียม, เนื้อฟัน
4	ฟลูออไรต์, เหล็ก, นิกเกิล
4–4.5	แพลทินัม, เหล็กกล้า
5	อะพาไทต์, โคบอลต์, เซอร์โคเนียม, แพลเลเดียม, เคลือบฟัน, ออบซิเดียน (แก้วภูเขาไฟ)
5.5	เบริลเลียม, โมลิบดีนัม, แฮฟเนียม
6	ออร์โทเคลส, ไทเทเนียม, แมงกานีส, เจอร์เมเนียม, ไนโอเบียม, โรเดียม, ยูเรเนียม
6–7	แก้ว, ควอตซ์หลอม, ไพไรต์เหล็ก, ซิลิคอน, รูทีเนียม, อิริเดียม, แทนทาลัม, โอปอล
7	ออสเมียม, ควอตซ์, รีเนียม, วาเนเดียม
7.5–8	มรกต, เหล็กกล้าชุบแข็ง, ทังสเตน, สปิเนล
8	โทแพซ, คิวบิกเซอร์โคเนีย
8.5	คริโซเบริล, โครเมียม, ซิลิคอนไนไตรด์, แทนทาลัมคาร์ไบด์
9–9.5	กะรุน, ซิลิคอนคาร์ไบด์, ทังสเตนคาร์ไบด์, ไทเทเนียมคาร์ไบด์
9.5–10	โบรอน, โบรอนไนไตรด์, รีเนียมไดโบไรด์, สติโชไวต์, ไทเทเนียมโบไรด์
10	เพชร, คาร์บอนาโด
>10	ไฮเปอร์ไดมอนด์