ไนโอเบียม

ไนโอเบียม
41Nb V ↑ Nb ↓ Ta เซอร์โคเนียม ← ไนโอเบียม → โมลิบดีนัม
ไนโอเบียมในตารางธาตุ
ลักษณะปรากฏ
สีเทามันวาว, แกมสีน้ำเงินเมื่อออกซิไดส์
คุณสมบัติทั่วไป
ชื่อ สัญลักษณ์ และเลขอะตอม	ไนโอเบียม, Nb, 41
หมู่ คาบและบล็อก	5, 5, d
มวลอะตอมมาตรฐาน	92.90637±0.00001
การจัดเรียงอิเล็กตรอน	[Kr] 4d4 5s1 2, 8, 18, 12, 1
ประวัติ
การตั้งชื่อ	ตั้งชื่อตามเทพไนโอบี เทพเจ้าตำนานกรีก, บุตรสาวของเทพแทนทาลัส (แทนทาลัม)
การค้นพบ	ชาร์ลส์ แฮตเช็ตต์ (1801)
การแยกครั้งแรก	คริสเตียน วิลเฮล์ม บลอมสตรันด์ (1864)
ถูกจัดเป็น ธาตุ โดย	ไฮน์ริช โรส (1844)
คุณสมบัติกายภาพ
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.)	8.57 g·cm−3
จุดหลอมเหลว	2750 K, 2477 °C, 4491 °F
จุดเดือด	5017 K, 4744 °C, 8571 °F
ความร้อนของการหลอมเหลว	30 kJ·mol−1
ความร้อนของการกลายเป็นไอ	689.9 kJ·mol−1
ความจุความร้อนโมลาร์	24.60 J·mol−1·K−1
ความดันไอ
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k ที่ T (K) 2942 3207 3524 3910 4393 5013
คุณสมบัติอะตอม
อิเล็กโตรเนกาติวิตี	1.6 (Pauling scale)
พลังงานไอออไนเซชัน	ค่าที่ 1: 652.1 kJ·mol−1
	ค่าที่ 2: 1380 kJ·mol−1
	ค่าที่ 3: 2416 kJ·mol−1
รัศมีอะตอม	146 pm
รัศมีโควาเลนต์	164±6 pm
จิปาถะ
โครงสร้างผลึก	cubic body-centered
ความเป็นแม่เหล็ก	พาราแมกเนติก
สภาพนำไฟฟ้า	(0 °C) 152Ω·m
สภาพนำความร้อน	53.7 W·m−1·K−1
การขยายตัวจากความร้อน	7.3 µm/(m·K)
ความเร็วเสียง (thin rod)	(ที่ 20 °C) 3480 m·s−1
มอดุลัสของยัง	105 GPa
โมดูลัสของแรงเฉือน	38 GPa
โมดูลัสของแรงบีบอัด	170 GPa
อัตราส่วนปัวซอง	0.40
ความแข็งของโมส์	6.0
ความแข็งวิกเกอร์ส	870–1320 MPa
ความแข็งของบริเนลล์	735–2450 MPa
เลขทะเบียน CAS	7440-03-1
ไอโซโทปเสถียรที่สุด
บทความหลัก: ไอโซโทปของไนโอเบียม
ไอโซโทป NA ครึ่งชีวิต DM DE (MeV) DP 90Nb syn 15 h β+ – 90Zr 91Nb syn 680 y ε – 91Zr 91mNb syn 61 d IT 0.104e 91Nb 92Nb trace 3.47×107 y ε – 92Zr γ 0.561, 0.934 – 92m1Nb syn 10 d ε – 92Zr γ 0.934 – 93Nb 100% 93Nb is stable with 52 neutrons 93mNb syn 16 y IT 0.031e 93Nb 94Nb trace 20.3×103 y β− 0.471 94Mo γ 0.702, 0.871 – 95Nb syn 35 d β− 0.159 95Mo γ 0.765 – 95mNb syn 4 d IT 0.235 95Nb 96Nb syn 24 h β− – 96Mo
อ้างอิง

ไนโอเบียม (อังกฤษ: Niobium) เป็นธาตุที่มีเลขอะตอม 41 และสัญลักษณ์คือ Nb ไนโอเบียมเป็นโลหะทรานซิชัน มีสีเทาหายาก อ่อนนุ่ม ตีเป็นแผ่นได้ พบในแร่ไนโอไบต์และแร่โคลัมไบต์

การใช้ประโยชน์

• ใช้ทำโลหะผสม โดยเฉพาะการเชื่อมข้อต่อ
• และสามารถนำไปผสมกับโลหะเซอร์โคเนียมเพื่อทำเป็นสารตัวนำยวดยิ่ง

ข้อถกเถียงชื่อของธาตุ

ชื่อเก่าของไนโอเบียม 'โคลัมเบียม (อักษรย่อ Cb)' ตั้งชื่อโดย Hatchett จากการค้นพบธาตุในปี 1801 โดยตั้งตามภูมิภาคที่ค้นพบแร่ที่นำมาสกัดเป็นโลหะที่มีส่วนผสมของไนโอเบียม ต่อมามีการค้นพบและสกัดจากแร่ในภูมิภาคยุโรปและตั้งชื่อว่า ไนโอเบียม และได้มีการจัดให้ใช้ชื่อ ไนโอเบียม ในในการประชุมเคมีนานาชาติครั้งที่ 12 ที่กรุงอัมเตอร์ดัมในปี 1949. ปีต่อมา สหภาพเคมีบริสุทธิ์และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ (IUPAC)ได้ตกลงให้ใช้ชื่อ ไนโอเบียม