ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวัน

ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวัน
華語 หฺวา-ยฺหวี่
ประเทศที่มีการพูด	ไต้หวัน
ภูมิภาค	เอเชีย
จำนวนผู้พูด	4.3 ล้านคน (1999)  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา	จีน-ทิเบต กลุ่มภาษาจีน ภาษาจีนกลาง ภาษาจีนสำเนียงปักกิ่ง ภาษาจีนมาตรฐาน ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวัน
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	สาธารณรัฐจีน
ผู้วางระเบียบ	กระทรวงศึกษาแห่งไต้หวัน
รหัสภาษา
ISO 639-3	–

ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวัน หรือ ภาษาจีนไถวาน เป็นภาษาจีนที่กลายร่างมาจากภาษาจีนมาตรฐานแต่มีการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อยเป็นภาษาทางการในเกาะไต้หวัน ภาษานี้เป็นที่รู้จักในคนท้องถิ่นว่า 國語 (กว๋อ-ยฺหวี่) ซึ่งภาษาจีนมาตรฐานก็ได้รับการเปลี่ยนแปลงมาจากภาษาจีนกลางสำเนียงปักกิ่งอีกที

กว๋อยวี่ แทบจะมีระบบการพูดและการเขียนเหมือนกับภาษาจีนมาตรฐานแทบทั้งสิ้น ซึ่งภาษาจีนมาตรฐานเรียกว่า 普通话 (ผู่ทงฮว่า) แต่อย่างไรก็ตามภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวันก็ได้รับคำศัพท์ ไวยากรณ์ และการออกเสียง ที่ผิดเพี้ยนไปจากภาษาจีนมาตรฐานเล็กน้อย ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากภาษาไต้หวัน (臺灣閩南語) และภาษาฮักกา (客家話) ซึ่งเป็นภาษาแม่ของพลเมืองเกาะนี้จำนวน 70% และ 14% ตามลำดับ

ความต่างจากภาษาจีนมาตรฐาน

ข้อมูลเพิ่มเติม: ภาษาจีนกลาง

ตัวอักษร

ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวันใช้ตัวอักษรจีนเต็มซึ่งตรงข้ามกับภาษาจีนมาตรฐานที่ใช้ตัวย่อ อักษรเบรลล์ของภาษาจีนสำเนียงนี้ก็มีความแตกต่างจากภาษาจีนมาตรฐานมาก โดยเฉพาะการเขียนตัวอักษรละตินก็มีความแตกต่างอย่างมากโดยตัวอักษรละตินเป็นมาตรฐานสำหรับการเขียนพินอินของภาษาจีนมาตรฐานอยู่แล้ว ในขณะที่ตัวอักษรละตินในภาษาจีนสำเนียงนี้จะถูกเขียนตามเวด-ไจลส์

การออกเสียง

วิธีการออกเสียงภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวันหลักๆได้รับอิทธิพลมาจากภาษาฮกเกี้ยน, ภาษาแคะและภาษาอังกฤษ แต่พยายามเลียนแบบภาษาจีนกลางมาตรฐานโดยวรรณยุกต์ทั้งสี่มีการใช้แทบจะเหมือนจากภาษาจีนมาตรฐานส่วนคำศัพท์หลายๆคำนำมาจากภาษาไต้หวันแต่รักษาวรรณยุกต์ทั้งสี่ตามภาษาจีนมาตรฐานเอาใว้ แต่พยัญชนะต้นมีข้อจำกัดอยู่มาก ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวันมีหลากหลายสำเนียงถิ่นย่อย โดยมาตรฐานใช้หน่วยเสียงจากจังหวัดไถเป่ย์เป็นที่ตั้ง

พินอิน/จู้อิน	จีนมาตรฐาน	จีนกลางสำเนียงไต้หวัน	คำอธิบาย
b/ㄅ	[p]		เสียง "ป"
p/ㄆ	[pʰ]		เสียง "ผ/พ"
m/ㄇ	[m]		เสียง "ม/หฺม"
f/ㄈ	[f]		เสียง "ฝ/ฟ"
d/ㄉ	[t]		เสียง "ต"
t/ㄊ	[tʰ]		เสียง "ถ/ท"
n/ㄋ	[n]		เสียง "น/หน"
l/ㄌ	[l]	[ɾ]	เสียง "ล/หล"
g/ㄍ	[k]		เสียง "ก"
k/ㄎ	[kʰ]		เสียง "ข/ค"
h/ㄏ	[x]	[h]	เสียง "ฃ/ฅ" กับเสียง "ห/ฮ" ตามลำดับ
j/ㄐ	[t͡ɕ]		บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "จ"
q/ㄑ	[t͡ɕʰ]		บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "ฉ/ช"
x/ㄒ	[ɕ]		บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "ส/ซ"
zh/ㄓ	[ʈ͡ʂ]	[ʤ]	ไม่มีเสียงใกล้เคียงกับภาษาไทย
ch/ㄔ	[ʈ͡ʂʰ]	[ʃ]	บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "ฉ/ช"
sh/ㄕ	[ʂ]	[ɹ̠̊˔]	บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "ษ"
r/ㄖ	[ʐ]	[ɹ]	บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "ร/หร"
z/ㄗ	[ts]		บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "จ"
c/ㄘ	[tsʰ]		บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "ฉ/ช"
s/ㄙ	[s]		บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "ส/ซ"

หากจำแนกเสียงกึ่งสระทั้งเป็นสัทอักษรสากลจะถอดเสียงพยัญชนะได้ดังนี้

พินอิน/จู้อิน	จีนมาตรฐาน	จีนกลางสำเนียงไต้หวัน	คำอธิบาย
yi/ㄧ (อยู่เดี่ยว)	[i]		เสียง "อี"
yi/ㄧ (มีสระ)	[ji+_]	[ʔi+_]~[ɹ̠˔+_]	บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "ยี" หรือ "อี"
yi/ㄧ (ควบ)	[_+ji]	[_i]	บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "ยี" หรือ "อี"
wu/ㄨ (อยู่เดี่ยว)	[u]		เสียง "อู"
wu/ㄨ (มีสระ)	[wu+_]	[ʋ+_]	บางสำเนียงถิ่นมีค่าเท่ากับ "วู" หรือ "อู"
wu/ㄨ (ติด)	[_u]		เหลือแค่สระอูเหมือนกัน
yu/ㄩ	[y]		คล้ายสระ "อี" แต่ม้วนปาก
yu/ㄩ (มีสระ)	[y_]	[ʏ_]	คล้ายสระ "เอ" แต่ม้วนปาก

ตัวอย่างคำศัพท์ที่ออกเสียงต่างกัน

คำส่วนใหญ่จะมีการออกเสียงวรรณยุกต์ที่ต่างกัน

ศัพท์	จีนมาตรฐาน	จีนกลางสำเนียงไต้หวัน	เพิ่มเติม
垃圾 (or 拉圾) ("garbage")	lājī	lèsè	การออกเสียง lèsè มาจากภาษาง่อ คำนี้ก็เรียกในแผ่นดินใหญ่จนกระทั่งปี 1949.
液體 (液体) ("liquid")	yètǐ	yìtǐ, yètǐ
和 ("and")	hé	hàn, hé
星期 ("week")	xīngqī	xīngqí
企業 (企业) ("enterprise")	qǐyè	qìyè
危險 (危险) ("danger")	wēixiǎn	wéixiǎn
包括 (包括) ("including")	bāokuò	bāoguā, bāokuò
法國 (法国) ("France")	Fǎguó	Fàguó
微波爐 (微波炉) ("microwave")	wēibōlú	wéibōlú